Το άγαλμα κάποιας Όλγας

Επιστρέφοντας στην πόλη από τις καλοκαιρινές διακοπές, πέρα από τον ΕΝΦΙΑ και τους προς εξόφληση λογαριασμούς, οι πολίτες βρέθηκαν αντιμέτωποι και με μία επιπλέον δυσάρεστη έκπληξη: την τοποθέτηση με σπουδή ενός κακόγουστου αγάλματος της «βασίλισσας» Όλγας επί της ομώνυμης λεωφόρου στη Θεσσαλονίκη, χωρίς καμία ιστορική αιτιολόγηση, αφού οι αυτοαποκαλούμενες «βασίλισσες» δεν ήταν τίποτε παραπάνω από βασιλικοί σύζυγοι.

Είναι σημαντικό ότι δεν υπάρχει καμία ιστορική βάση για την τοποθέτηση του νεόκοπου αυτού αγάλματος. Στον αντίποδα της εξιδανικευτικής αφήγησης, που καλλιεργεί τον μύθο της «λαοπρόβλητης, φιλανθρώπου, αγαθοεργούς και ουδόλως αναμειγνυομένης σε πολιτικά ζητήματα βασίλισσας Όλγας», αυτή δεν ήταν παρά ένας απολυταρχικός τοποτηρητής των διπλωματικών, πολιτικοϊδεολογικών στοχεύσεων της αυτοκρατορικής πολιτικής των Ρομανόφ, πληροφοριοδότρια της τσαρικής αυλής, άκρως θρησκόληπτη και πρόξενος της σοβαρής πολιτικής κρίσης των Ευαγγελικών και της δίωξης εναντίον του ποιητή Γ. Σουρή, που ήξερε και συγκάλυψε τους ηθικούς αυτουργούς της δολοφονίας του ίδιου του συζύγου της Γεωργίου του Α'.

Το εν λόγω αναχρονιστικό και κακόγουστο, ύψους τριών μέτρων γρανιτένιο άγαλμα, είναι δωρεά στον δήμο Θεσσαλονίκης, της Πανρωσικής Στρατιωτικής Ιστορικής Ενωσης, του «Φιλανθρωπικού Ιδρύματος Ιβάν Σαββίδης», της «Ομοσπονδιακής Εθνικής και Πολιτιστικής Αυτονομίας των Ελλήνων της Ρωσίας» [της οποίας πρόεδρος είναι πάλι ο Σαββίδης] και του ρωσικού υπουργείου Πολιτισμού.
Είναι γνωστές οι βουλιμικές «επενδυτικές» πρακτικές του μεγαλομέτοχου της ΠΑΕ ΠΑΟΚ, μελλοντικού καναλάρχη κτλ, όπως και οι πολιτικές συναναστροφές του (Καμμένος, ακροδεξιός στρατηγός Φραγκούλης, Τζιτζικώστας, Μπουτάρης κ.α.). Το βασικό όμως ζήτημα που αναδεικνύεται είναι ότι αντί να απαγκιστρωθεί η Θεσσαλονίκη από την ακροδεξιά κιτς αισθητική, την οποία είχαν επιβάλει χουντικά και βασιλόφρονα στοιχεία που πρωταγωνιστούν εδώ και δεκαετίες στη διαμόρφωση του πολιτικού, πολιτιστικού και ιστορικού τοπίου της πόλης, προστίθεται άλλο ένα κιτς άγαλμα μιας γαλαζοαίματης εκπροσώπου ενός αναχρονιστικού θεσμού, που δεν πρόσφερε τίποτε στην ίδια την πόλη.

Βέβαια, η τοποθέτηση του αγάλματος δεν έχει να κάνει απλώς με φιλοβασιλικά συναισθήματα αλλά με τις γεωπολιτικές σκοπιμότητες της ρωσικής πολιτικής στην Ελλάδα, από την τοποθέτηση ενός τοποτηρητή της τσαρικής πολιτικής πριν ενάμιση αιώνα, μέχρι την ανάδειξη της «προαιώνιας» ελληνορωσικής φιλίας σήμερα. Και γι’ αυτή τη χειραγώγηση του παρελθόντος και της συλλογικής μνήμης και την οπισθοδρόμηση, έχουν βαρύτατες ευθύνες όσοι υποκύπτουν στις σκοπιμότητες του νέου ισχυρού του χρήματος και κυρίως οι δημοτικοί και περιφερειακοί «άρχοντες».

Συνεπώς, η ανέγερση μνημείων αποτελεί πράξη πολιτική. Ο παραπάνω κανόνας φαίνεται να βρίσκει απόλυτη εφαρμογή στην περίπτωση του νέου αγάλματος της Θεσσαλονίκης. Το εν λόγω άγαλμα αποσκοπεί στη μνημονική ανάκληση ενός θεσμού άκρως αναχρονιστικού και καταπιεστικού, εχθρού όλων των κοινωνικών αγώνων που ξέσπασαν στον τόπο μας και στην καλλιέργεια πνεύματος υποτέλειας των δημοτών απέναντι σε ιστορικά πρόσωπα σκοταδιστικών εξουσιαστικών θεσμών, των οποίων η ιστορική διαδρομή μόνο ζημιογόνα θα μπορούσε να θεωρηθεί. Έτσι λοιπόν, τιμώνται -και με το παραπάνω- πρόσωπα του παρελθόντος χωρίς καμιά ιστορική προσφορά, ενώ πέφτουν στη λήθη λαϊκοί αγώνες και τοπικοί κοινωνικοί αγωνιστές, όπως πχ η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τη ναζιστική κατοχή και οι άνθρωποι και τα τοπωνύμια που σχετίζονται μ’ αυτήν. Τέλος, το συγκεκριμένο μνημείο εξυπηρετεί την κολακεία συντηρητικών κύκλων της πόλης, οι οποίοι συνδέονται με τον χρηματοδότη, που απ’ ότι φαίνεται χρησιμοποιεί κάθε μέσο προκειμένου να προβληθεί και να εδραιώσει την παρουσία του στην πόλη.

Η Πρωτοβουλία για ένα Κέντρο Μελετών Θεσσαλονίκης, μπροστά στην κυρίαρχη μνήμη που διαμορφώνεται από τους επίσημους θεσμούς, προτάσσουμε τη μνήμη των από «κάτω», των αφανών κοινωνικών αγωνιστών της πόλης· αυτών που δεν έχουν πρόσβαση στα κέντρα εξουσίας. Φέρνοντας στο προσκήνιο τους αποκλεισμένους από την επίσημη συλλογική μνήμη, για χάρη βασιλιάδων, πολιτικών και ευεργετών, επιδιώκουμε να καταρρίψουμε τα ηγεμονικά αφηγήματα που ταλαιπώρησαν για πολλά χρόνια την ιστορική μνήμη της Θεσσαλονίκης.

Πρωτοβουλία για ένα Κέντρο Μελετών Θεσσαλονίκης

http://www.alterthess.gr/