01 Ιανουαρίου 2020

ΑΤΖΙΠΟΔΙΕΣ ΚΑΙ ΠΟΔΑΡΙΚΑ

«Κάθε αρνί κρεμιέται από τον ατζίποδά του», λένε στην Κρήτη.
Τα προβλήματα και οι λύσεις τους εξαρτούνται από τους ανθρώπους. Οι άνθρωποι καθορίζουν τη μοίρα τους κι όχι υπερφυσικές δυνάμεις.

Αμ δε, που ’ναι έτσι.

Αν σου κάνουν την Πρωτοχρονιά κακό ποδαρικό, όλη τη χρονιά θα παλεύεις με ατζιποδιές. Γι’ αυτό ο νους καρύδι! Προσέχουμε ποιον βάζουμε στο σπίτι μας!

Καλό ποδαρικό κάνει το αρσενικό κοπέλι, να ’ναι γερό, καλοπόταγο και τυχερό.
Αποσπέρας στέλνανε τη παραγγελιά στους γονείς.
-Το κοπέλι να μου πέψεις την ταχινή.
Αυτό χαιρότανε γιατί θα του έκανε ένας ακόμη την «καλή χέρα», δηλαδή θα του έδινε χρήματα. Πρωί πρωί την Πρωτοχρονιά πήγαινε στο ξένο σπίτι. Πριν περάσει το κατώφλι, με το δεξί, έπρεπε να πετάξει μέσα μια πέτρα και να πει συγκεκριμένα λόγια.
-Χρόνια πολλά, μάλαμα και χρυσάφι στο σπίτι σας!
Αυτό ήταν. Δυο λεπτών δουλειά και η τύχη του σπιτιού είχε καθοριστεί!
Κάποιοι δεν αφήνανε τα παιδιά τους να κάνουν ποδαρικά.
-Να βλαστημούνε το κοπέλι ανέ πάθουνε αυτοί πράμα;

Όλα αυτά δεν είναι του παρελθόντος αλλά του παρόντος. Οι προλήψεις γερά κρατούν. Είναι και έθιμα… Άντε να βγάλεις άκρη!

Άλλοι πάλι κοιτούνε τα ζώδια για να δούνε πώς θα πάει ο χρόνος. Από το βήμα των πρωινάδικων, η αστρολογία διδάσκει πως η μοίρα μας καθορίζεται από τον ουρανό. Μεγάλη επιστήμη!
Οι καφετζούδες δεν ακούγονται τελευταία αλλά αυτές συνήθιζαν πάντα να καλύπτονται με πέπλο μυστηρίου.
Εδώ που τα λέμε, η Πυθία, πάνω σ’ έναν τρίποδα και μασώντας φύλλα δάφνης, έλεγε την μοίρα των ανθρώπων για χιλιάδες χρόνια.
Παλιοί και νέοι χρησμοί έχουνε τον τρόπο τους. Αρκεί να πιστεύεις. Όλοι συνυπάρχουν αρμονικά με τη θρησκεία.

Όμως, άμα σε κυβερνά ένας Μητσοτάκης, πώς να μη γίνεις προληπτικός; Θεόκλειστα να είναι τα σπίτια μας, αυτός θα τρυπώσει μέσα και θα μας κάνει το ποδαρικό.
Ενώ μας είχε τάξει πως θα μας κάνει την «καλή χέρα», ετοιμάζεται για τον «κακό πόδα».
Την «καλή χέρα», λέει, μας την έκανε ο Τσίπρας πέρυσι με τις αυξήσεις που μας έδωσε! Άλλος γουρλής κι αυτός.
Ό,τι πήραμε, πήραμε! Φάγαμε το κουλούρι μας, κάτω τώρα η μούρη μας!

Μας έχουνε σαν τον γάιδαρο στ’ αγώι. Θαρρούνε πως τον «γάιδαρο» μπορούνε να τον φορτώνουνε συνέχεια γομάρια. Μα αν τσινήσει, θα τα γκρεμίσει όλα. Θα αρχίσει τα γκαρίσματα και δε θα ’χει σταματημό.

Άλλο δεν το σηκώνω μπλιο ετούτο το γομάρι,
που βάλανε στις πλάτες μου, του μαύρου ατζιποδιάρη.*

Ατζιποδιές φορτώνομαι με δίχως καμπαέτι,
γκαρίζω για να ακουστώ σ’ όλο το μιλαέτι.

Ατζιποδιάρα μοίρα μου, στα δύσκολα με βάζεις,
μα εγώ θα χτίσω όνειρα που δε θα τα βουλιάζεις.

Τσι ατζιποδιές τσι νταγιαντώ, κακοβολιές βαδίζω
κι αν τύχει δύσκολη δουλειά, εγώ την ξεχερίζω.

Για ατζιποδιάρη μ’ έχουνε, μ’ ατζοπατώ και φεύγω,
και όσοι με πιλατεύουνε, στο τέλος τους αρνεύγω.

Ατζιποδιές μου ρίχνουμε κι η μοίρα με παιδεύει,
μα θα δακάρω τσι τσινιές και ποιος τους ξεμπερδεύει.

Το 2019 μας φόρτωσε ατζιποδιές.
Το 2020
α)Να προσέξουμε τον τρόπο που θα τις διαβάσουμε.
β)Να αρχίσουμε να τσινούμε.

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ!

ατζιποδιές= αναποδιές, προβλήματα
ατζίποδας= πόδι, ατζί= μπούτι
ατζιποδιάρης= κατσικοπόδαρος, κακότυχος
ατζοπατώ= πατώ γερά
ταχινή= πρωί
δίχως καμπαέτι= χωρίς να φταίω
κακοβολιά= δύσκολος δρόμος
ξεχερίζω= τελειώνω, φέρνω σε πέρας
μιλαέτι= όλος ο κόσμος (βιλαέτι)
τσινώ= σκουντώ, κλοτσάω
νταγιαντώ= αντέχω
καλοπόταγο= καλόβολο
πιλατεύω= ενοχλώ, πειράζω
αρνεύ(γ)ω= ηρεμώ, δαμάζω (αρνεύω το παιδί, αρνεύγει τα θεριά)
μπλιο= πια

*η πρώτη μαντινιάδα είναι του λυράρη Σκαλίδη

Β.Δ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: