Στα μέσα του 1960, το Κονγκό, που μέχρι τότε ήταν βελγική αποικία, γιόρτασε την ανεξαρτησία του.
Το κοινό άκουγε τις ατελείωτες εκφωνήσεις λόγων κι έλιωνε από τη ζέστη και την ανία. Το Κονγκό, ο ευγνώμων μαθητής, υποσχόταν καλή διαγωγή. Το Βέλγιο, αυστηρή δασκάλα, προειδοποιούσε για τους κινδύνους της ελευθερίας.
Τότε ξέσπασε η ομιλία του Πατρίς Λουμούμπα. Κατηγόρησε την αυτοκρατορία της σιωπής, και με τη φωνή του μίλησαν όσοι δεν είχαν φωνή. Εκείνος ο γρουσούζης, που τους είχε χαλάσει τη γιορτή, αναφέρθηκε στους πρωτεργάτες της ανεξαρτησίας, τους δολοφονημένους, τους φυλακισμένους, τους βασανισμένους, τους εξόριστους που όλα εκείνα τα χρόνια είχαν αγωνιστεί ενάντια στην ταπεινωτική σκλαβιά της αποικιοκρατίας.
Στην ευρωπαϊκή εξέδρα έπεσε μια παγερή σιωπή, όμως τα λόγια του διακόπηκαν οχτώ φορές από τις επευφημίες του κοινού.
Εκείνη η ομιλία σφράγισε τη μοίρα του.
Ο Λουμούμπα, που μόλις είχε βγει από τη φυλακή, κέρδισε τις πρώτες ελεύθερες εκλογές στην ιστορία του Κονγκό, και βρέθηκε επικεφαλής της πρώτης κυβέρνησης, όμως ο βελγικός τύπος τον αποκάλεσε «αγράμματο κλέφτη που παραληρεί». Ο διευθυντής της CIA, Ο Άλεν Ντάλες, έστειλε την εξής εντολή στους υπαλλήλους του: «Η ανατροπή του Λουμούμπα είναι επείγουσα υπόθεση για μας».
Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αϊζενχάουερ είπε στο Βρετανό πρωθυπουργό λόρδο Χόουμ: «Έφτασε η στιγμή να απαλλαχτούμε από αυτόν.»
Και ο υπουργός Αφρικανικών Υποθέσεων της βελγικής κυβέρνησης, είπε κι αυτός τη γνώμη του: «Ο Λουμούμπα πρέπει να φύγει για πάντα.»
Στις αρχές του 1961, Βέλγοι αξιωματούχοι επικεφαλής οχτώ στρατιωτών κι εννέα αστυνομικών εκτέλεσαν τον Λουμούμπα, καθώς και τους στενότερους συνεργάτες του.
Επειδή η βελγική κυβέρνηση και τα ανδρείκελά της, ο Μομπούτου και ο Τσόμπε, φοβόντουσαν τη λαϊκή εξέγερση, απέκρυψαν το έγκλημα.
Δεκαπέντε μέρες αργότερα, ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζον Κένεντι, ανακοίνωσε: «Δεν θα επιτρέψουμε να επανέλθει ο Λουμούμπα στην κυβέρνηση.»
Και ο Λουμούμπα, που είχε ήδη δολοφονηθεί και σάπιζε σε ένα βαρέλι με θειικό οξύ, δεν επανήλθε στην κυβέρνηση.
[Eduardo Galeano, αφήγημα από την εξαιρετική έκδοση του βιβλίου «Καθρέφτες», «εκδοτικός οργανισμός Πάπυρος»]
Ο ΜΑΥΡΟΣ ΑΓΙΟΣ
ΠΑΤΡΙΣ ΛΟΥΜΟΥΜΠΑ - ένα μεγάλο κάτασπρο γέλιο μες στη νύχτα του προσώπου σου,
στη νύχτα του λαού σου, στη νύχτα της χώρας σου -
ένα άσπρο γέλιο - λάμπυζε στα τζάμια των φτωχόσπιτων,
στα χείλη των μαύρων μανάδων, των μαύρων παιδιών,
όπως η αυγή πίσω απ΄τα δάση ή πίσω απ΄τα βουνά του κάρβουνου,
άσπρο σαν το χεροσφίξιμο δύο μαύρων χεριών
άσπρο σαν την απόφαση της ελευθερίας
άσπρο σαν τη δύναμη της αδελφοσύνης.
Πάτρις Λουμούμπα, είχες δει τα κομμένα χέρια των αδελφών σου
διατηρημένα στ' αλάτι μέσα στα κοφίνια των αφεντάδων,
είχες δει τη λάμψη απ΄τα διαμάντια σας να φωτίζει ξένα συμπόσια,
είχες δει το χρυσάφι της χώρας σου να γεμίζει τα όπλα των δολοφόνων της χώρας σου.
Είχες δε το αίμα και τα σίδερα, και τ΄άστρα πίσω απ΄τα σίδερα.
....................................................
ΠΑΤΡΙΣ ΛΟΥΜΟΥΜΠΑ, άλλο δεν είχες απόνα άσπρο γέλιο μπροστά σ΄ όλο το μαύρο
μπροστά σ΄ όλο το μαύρο του θανάτου, σ' όλο το μαύρο της αδικίας
ένα άσπρο γέλιο σαν τη θέληση της δικαιοσύνης,
άσπρο-άσπρο, συναγμένο σπόρο-σπόρο απ΄την καρδιά του λαού σου
όπως συνάζουμε απ΄τα σκόρπια αστέρια μιας απέραντης νύχτας
την άσπρη ανάμνηση, την άσπρη αναμονή, την άσπρη περηφάνεια
την άσπρη δύναμη της καλής μάχης αντίκρυ σ΄όλους τους άσπρους δολοφόνους
αντίκρυ σ΄όλες τις μαύρες δυστυχίες.
Πάτρις Λουμούμπα - ένα άσπρο γέλιο στη νύχτα του λαού σου.
όλα τα ντουφέκια σημάδευαν το γέλιο σου.
Πάνω στο γέλιο σου σημάδευαν την καρδιά της Αφρικής. Πολύ γελούσες, Πάτρις Λουμούμπα.
Πολύ πίστευες στη δικαιοσύνη των αδικημένων. Έδινες στόχο, Πάτρις Λουμούμπα.
Όλα τα ντουφέκια σημάδευαν το γέλιο σου. Φυλάξου, Πάτρις, σου φωνάζαμε.
Φυλάξου, αδελφέ μας, σου φωνάζαμε.
Φύλαξε το γέλιο του λαού σου. Φύλαξέ μας το.
Εσύ, πολύ πίστευες στην ελευθερία, πολύ γελούσες, μαύρε αδελφέ μας.
Και σε σκότωσαν.
Πάτρις Λουμούμπα, σε σκότωσαν γιατί πολύ αγαπούσες να γελούν
τα μαύρα αδέλφια σου
ένα άσπρο γέλιο κατάντικρυ σ΄ όλες τις νύχτες. Και σε σκότωσαν.
Ένα άσπρο γέλιο, Πάτρις Λουμούμπα, - αυτό δεν το σκότωσαν.
Δεν μπόρεσαν, Πάτρις Λουμούμπα.
Δε σκότωσαν τ΄άσπρο σου γέλιο πάνω σ΄όλα τα πικραμένα στόματα.
[...]
[απόσπασμα από το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου «Ο ΜΑΥΡΟΣ ΑΓΙΟΣ», από τη συλλογή ποιημάτων «ΤΑ ΕΠΙΚΑΙΡΙΚΑ», εκδόσεις Κέδρος]. Το ποίημα μεταφέρθηκε στο μονοτονικό σύστημα, κρατώντας την ορθογραφία του πρωτότυπου
Η ανάσταση του Λουμούμπα
Η δολοφονία του Λουμούμπα ήταν μια χειρονομία για να πάρουν πίσω την αποικία.
Από τα βάθη της γης, ο ορυκτός πλούτος του Κονγκό (ο χαλκός, το κοβάλτιο, τα διαμάντια, ο χρυσός, το ουράνιο, το πετρέλαιο), έδινε εντολές.
Η απόφαση είχε παρθεί με τη συνενοχή των Ηνωμένων Εθνών. Ο Λουμούμπα είχε σοβαρούς λόγους να μην εμπιστεύεται τους αξιωματικούς του στρατού, τον οποίον αποκαλούσαν διεθνή, και κατήγγειλε «το ρατσισμό και τον πατερναλισμό εκείνων για τους οποίους η Αφρική δεν είναι παρά κυνήγι λιονταριών, σκλαβοπάζαρο και αποικιοκρατία. Είναι φυσικό να τα βρούνε με τους Βέλγους. Έχουν την ίδια ιστορία και την ίδια απληστία για τον εθνικό μας πλούτο.
Ο Μομπούτου, ο ήρωας του ελεύθερου κόσμου, που συνέλαβε τον Λουμούμπα και τον έστειλε στο θάνατο, χάρηκε την εξουσία για πάνω από τριάντα χρόνια. Οι διεθνείς πιστωτικοί οργανισμοί αναγνώρισαν την αξία του, και φάνηκαν γενναιόδωροι μαζί του. Όταν πέθανε, η προσωπική του περιουσία ανερχόταν περίπου στο σύνολο του εξωτερικού χρέους της χώρας. Γι΄αυτή τη χώρα είχε αφιερώσει τον καλύτερο εαυτό του.
Ο Λουμούμπα είχε πει:
«Κάποια μέρα η ιστορία θα πάρει το λόγο. Όχι η ιστορία που μας μαθαίνουν τα Ηνωμένα Έθνη, η Ουάσιγκτον, το Παρίσι, ή οι Βρυξέλλες. Η Αφρική θα γράψει κι αυτή την ιστορία της.» [...]
[Eduardo Galeano, αφήγημα από το βιβλίο «Καθρέφτες», «εκδοτικός οργανισμός Πάπυρος»]
https://fyllabooks.blogspot.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου