Με πλήθος διατάξεων, το αντεργατικό νομοσχέδιο ανατρέπει σχεδόν το σύνολο του φάσματος της εργατικής νομοθεσίας, με σκοπό την απόλυτη υποταγή της ζωής μας στην εργοδοσία, την ανατροπή βασικών κατακτήσεων του εργατικού κινήματος, το στραγγαλισμό της συλλογικής μας οργάνωσης και πάλης, την ποινικοποίηση της αντίστασης και της διεκδίκησης. Νομιμοποιεί και ενισχύει κάθε είδους εργοδοτική αυθαιρεσία, την ίδια ώρα που περιγράφει έναν κόσμο «συνεργασίας» και «συνεννόησης» μεταξύ εργοδοτών και εργαζόμενων που δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα.
Στην πραγματική ζωή, οι εργοδότες κατέχουν τα μέσα παραγωγής, μαζί με ένα σύνολο κρατικών και άλλων μηχανισμών στη διάθεσή τους, ενώ οι εργαζόμενοι έχουμε ανάγκη τη δουλειά για να ζήσουμε εμάς και τις οικογένειές μας. Στην πραγματική ζωή, ο εργαζόμενος βρίσκεται εξ ορισμού εκμεταλλευόμενος από τον εργοδότη και μόνο σε συλλογικό επίπεδο μπορεί να διαπραγματευτεί τους όρους αυτής της εκμετάλλευσης. Γι’ αυτό και η υποχώρηση του κινήματος εδώ και δεκαετίες έχει φέρει όλους τους εργαζόμενους σε πολύ χειρότερη θέση, έχει επιτρέψει στους εργοδότες να επιβάλουν τις χειρότερες συνθήκες δουλειάς με μισθούς πείνας και όρους εργασιακού μεσαίωνα, έχει «απελευθερώσει» το σύστημα και τις κυβερνήσεις του να αφαιρούν απ’ την εργατική νομοθεσία κάθε προστατευτική για τους εργαζόμενους διάταξη, κάθε περιορισμό της ασυδοσίας του κεφαλαίου που είχε κατοχυρωθεί (όσο και όπως) κάτω απ’ την πίεση του κινήματος.
Στον αρνητικό συσχετισμό, ο οποίος έχει μετατρέψει τους χώρους δουλειάς σε ζούγκλα και όχι «μια οργανωμένη κατάσταση» που περιγράφει το νομοσχέδιο κι οι απολογητές του, πατάει τώρα η κυβέρνηση για να προωθήσει το νομοσχέδιο έκτρωμα. Ταυτόχρονα, κάνει το συσχετισμό ακόμα πιο αρνητικό για τους εργαζόμενους. Με αυτό το δεδομένο, η εργοδοσία, ενισχυμένη από τη γενική κατεύθυνση του νομοσχεδίου, θα χρησιμοποιήσει κάθε διάταξη όπως τη συμφέρει, ενώ στην πράξη θα αγνοήσει τις όποιες υποτιθέμενες «προστατευτικές» και «εξισορροπητικές» προβλέψεις. Αυτές μόνο σκοπό έχουν να θολώσουν τα νερά και να δώσουν άλλοθι στις συνδικαλιστικές ηγεσίες να μιλούν για «θετικά στοιχεία» όταν αυτό που θέλουν να περάσουν χτυπά τον πυρήνα των εργασιακών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων.
Στις βασικές του διατάξεις περιλαμβάνονται: χτύπημα του 8ώρου, υπερωρίες, Κυριακάτικη αργία, πρόσθετη εργασία μερικώς απασχολούμενου, απολύσεις, τηλεργασία, Ψηφιακή Κάρτα εργασίας, βία και παρενόχληση, άδεια άνευ αποδοχών, χρονικό όριο εξάντλησης ετήσιας άδειας αναψυχής, γονικές άδειες, λειτουργία σωματείων, προκήρυξη και διεξαγωγή απεργίας.
Χτύπημα του 8ώρου
Τι προβλέπεται:
Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας σημαίνει ότι ο εργαζόμενος θα δουλεύει για κάποιες ημέρες έως και 10 ώρες χωρίς επιπλέον αμοιβή και θα παίρνει κάποια άλλη περίοδο ρεπό. Με το ισχύον καθεστώς αυτή η διευθέτηση αποτελούσε προϊόν συλλογικής διαπραγμάτευσης ανάμεσα στον εργοδότη και το σωματείο που εκπροσωπούσε το σύνολο των εργαζομένων της επιχείρησης. Τώρα εισάγεται η ατομική «διαπραγμάτευση».
Τι υποστηρίζει η κυβέρνηση:
Ο εργαζόμενος μπορεί ατομικά να διευθετήσει το χρόνο εργασίας του και να τον προσαρμόσει σύμφωνα με τις ανάγκες της προσωπικής και οικογενειακής ζωής του.
Τι ισχύει στην πραγματικότητα:
- Ουσιαστικά καταργείται μια δικλείδα ασφαλείας που μπορεί να είχε ένας εργαζόμενος, ο οποίος δεν ήταν μόνος απέναντι στον εργοδότη. Ατομική διαπραγμάτευση δεν μπορεί να υπάρξει μέσα στον καπιταλισμό. Τα δύο μέρη, εργαζόμενος και εργοδότης δεν μπορούν να διαπραγματευτούν επί ίσοις όροις. Ας σκεφτούμε μόνο για τι είδους διαπραγμάτευση μιλάμε όταν ένας εργαζόμενος έχει πάνω από το κεφάλι του την απειλή της απόλυσης.
- Ενώ με το υπάρχον καθεστώς ένας εργαζόμενος σε καθεστώς 5νθήμερης 8ωρης εργασίας, εάν εργαζόταν δύο επιπλέον ώρες ημερησίως, θα δικαιούταν για την 9η ώρα εργασίας προσαύξηση 20% και για την 10η ώρα εργασίας προσαύξηση 40% του ωρομισθίου του, πλέον δεν θα λαμβάνει καμία προσαύξηση, αλλά οι επιπλέον ώρες θα «πληρώνονται» με ρεπό…
- Η κατάργηση του σταθερού χρόνου απασχόλησης καταφέρει ένα τεράστιο πλήγμα και σε ιδεολογικοπολιτικό επίπεδο. Ο σταθερός χρόνος εργασίας, όπως αυτός αποτυπώθηκε μέσα από την εργατική κατάκτηση του 8ώρου, αποτελεί τη βάση των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Τη βάση πάνω στην οποία υπολογίζονται μια σειρά ζητήματα κομβικής σημασίας για τους εργαζόμενους, όπως είναι ο μισθός τους και η προσαύξηση που θα λάβουν κατά την υπερωρία και την υπερεργασία τους. Το 5νθήμερο – 8ωρο αποτελεί κοινό σημείο αναφοράς για τους εργαζόμενους και η κατάργησή του έχει ως αποτέλεσμα τον περαιτέρω κατακερματισμό τους.
- Ο εργαζόμενος πρέπει να είναι διαθέσιμος όποτε και για όσο τον χρειάζεται ο εργοδότης του. Το βασικό είναι να καλυφθούν οι ανάγκες της παραγωγής και όλα τα υπόλοιπα περνάνε σε δεύτερη μοίρα. Έτσι, ακόμα και ο έλεγχος της ίδιας της ζωής του εργαζόμενου περνάει στα χέρια του εργοδότη.
- Η ατομική διευθέτηση, η οποία μπαίνει πάνω από την συλλογική διαπραγμάτευση, πέραν του γεγονότος ότι θα σημάνει νέους εκβιασμούς για τους εργαζόμενους, αποτελεί ένα ακόμα κέρδος για το σύστημα. Ουσιαστικά καλλιεργεί την αντίληψη ότι ο εργαζόμενος είναι μόνος απέναντι στον εργοδότη. Η συλλογική διαπραγμάτευση και συνολικά ο συλλογικός δρόμος πρέπει να αποτελέσει παρελθόν και να εμπεδωθεί ότι ο καθένας είναι μόνος, έρμαιο στα χέρια και τις ορέξεις του εργοδότη.
Υπερωρίες
Αυξάνεται το ανώτατο όριο υπερωριών ετησίως από 96 ώρες που ήταν στη βιομηχανία και 120 στους υπόλοιπους κλάδους, σε 150 ώρες ετησίως για όλους τους κλάδους. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική αύξηση στα όρια υπερωριών, ενώ συγχρόνως χτυπιέται άμεσα η υπερωριακή αμοιβή αφού για τις πάνω από 120 ως 150 ώρες υπερωρίας, θα δίνεται πλέον προσαύξηση 40% επί του ωρομισθίου αντί 60% που ισχύει σήμερα.
Παράλληλα, τα λεγόμενα της κυβέρνησης περί αύξησης της οφειλόμενης αμοιβής για τις παράνομες υπερωρίες από 80% σε 120%, δεν είναι παρά στάχτη στα μάτια αν λάβουμε υπόψη ότι με τα τόσο αυξημένα όρια υπερωρίας, αλλά και με τη δυνατότητα της διευθέτησης του χρόνου εργασίας ο εργοδότης δεν θα έχει την ανάγκη να προσφύγει σε παράνομες υπερωρίες.
Κυριακάτικη αργία
Μια ολόκληρη νέα λίστα εργασιακών κλάδων προστίθενται στην ήδη υπάρχουσα. Οι τομείς της παραγωγής, αποθήκευσης, μεταφοράς και διανομής φαρμάκων και παραϊατρικού υλικού, οι εταιρίες «Logistic» (παραλαβή, αποθήκευση, διανομή εμπορευμάτων), τα τηλεφωνικά κέντρα (εξυπηρέτησης πελατών και τεχνικής υποστήριξης), τμήματα υπηρεσιών των επιχειρήσεων (λογιστήρια, τμήματα ανθρώπινου δυναμικού, μισθοδοσίας, προμηθειών, data centers κ.ά.) βρίσκονται στη λίστα για άμεση κατάργηση. Ενώ «υπό περιπτώσεις», οι εργαζόμενοι σε ιδιωτικά σχολεία, στη συντήρηση δημόσιων κτηρίων και σε πληροφοριακά συστήματα.
Η Κυριακάτικη αργία βρίσκεται ξανά στο στόχαστρο της κυβερνητικής πολιτικής. Πατώντας στο έδαφος που έστρωσε η πολύχρονη επίθεση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ -ΣΥΡΙΖΑ, χτυπούν ακόμα περισσότερο την Κυριακάτικη αργία για την πλειοψηφία των εργαζομένων.
Πρόσθετη εργασία μερικώς απασχολούμενου
Προστίθεται ο όρος ότι η πρόσθετη εργασία μπορεί να παρασχεθεί και κατά ωράριο που δεν είναι συνεχόμενο σε σχέση με το συμφωνημένο ωράριο της ίδιας ημέρας.
Στην ουσία πρόκειται για την περαιτέρω ελαστικοποίηση του ωραρίου των εργαζόμενων υπό καθεστώς μερικής απασχόλησης, αφού πλέον θα εξαναγκάζονται να εργάζονται και με σπαστό ωράριο, πάντα σύμφωνα με τις ανάγκες του εργοδότη.
Απολύσεις
Αυξάνεται το ανώτατο όριο υπερωριών ετησίως από 96 ώρες που ήταν στη βιομηχανία και 120 στους υπόλοιπους κλάδους, σε 150 ώρες ετησίως για όλους τους κλάδους. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική αύξηση στα όρια υπερωριών, ενώ συγχρόνως χτυπιέται άμεσα η υπερωριακή αμοιβή αφού για τις πάνω από 120 ως 150 ώρες υπερωρίας, θα δίνεται πλέον προσαύξηση 40% επί του ωρομισθίου αντί 60% που ισχύει σήμερα.
Παράλληλα, τα λεγόμενα της κυβέρνησης περί αύξησης της οφειλόμενης αμοιβής για τις παράνομες υπερωρίες από 80% σε 120%, δεν είναι παρά στάχτη στα μάτια αν λάβουμε υπόψη ότι με τα τόσο αυξημένα όρια υπερωρίας, αλλά και με τη δυνατότητα της διευθέτησης του χρόνου εργασίας ο εργοδότης δεν θα έχει την ανάγκη να προσφύγει σε παράνομες υπερωρίες.
Κυριακάτικη αργία
Μια ολόκληρη νέα λίστα εργασιακών κλάδων προστίθενται στην ήδη υπάρχουσα. Οι τομείς της παραγωγής, αποθήκευσης, μεταφοράς και διανομής φαρμάκων και παραϊατρικού υλικού, οι εταιρίες «Logistic» (παραλαβή, αποθήκευση, διανομή εμπορευμάτων), τα τηλεφωνικά κέντρα (εξυπηρέτησης πελατών και τεχνικής υποστήριξης), τμήματα υπηρεσιών των επιχειρήσεων (λογιστήρια, τμήματα ανθρώπινου δυναμικού, μισθοδοσίας, προμηθειών, data centers κ.ά.) βρίσκονται στη λίστα για άμεση κατάργηση. Ενώ «υπό περιπτώσεις», οι εργαζόμενοι σε ιδιωτικά σχολεία, στη συντήρηση δημόσιων κτηρίων και σε πληροφοριακά συστήματα.
Η Κυριακάτικη αργία βρίσκεται ξανά στο στόχαστρο της κυβερνητικής πολιτικής. Πατώντας στο έδαφος που έστρωσε η πολύχρονη επίθεση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ -ΣΥΡΙΖΑ, χτυπούν ακόμα περισσότερο την Κυριακάτικη αργία για την πλειοψηφία των εργαζομένων.
Πρόσθετη εργασία μερικώς απασχολούμενου
Προστίθεται ο όρος ότι η πρόσθετη εργασία μπορεί να παρασχεθεί και κατά ωράριο που δεν είναι συνεχόμενο σε σχέση με το συμφωνημένο ωράριο της ίδιας ημέρας.
Στην ουσία πρόκειται για την περαιτέρω ελαστικοποίηση του ωραρίου των εργαζόμενων υπό καθεστώς μερικής απασχόλησης, αφού πλέον θα εξαναγκάζονται να εργάζονται και με σπαστό ωράριο, πάντα σύμφωνα με τις ανάγκες του εργοδότη.
Απολύσεις
- Με την κοινοποίηση της καταγγελίας ο εργοδότης μπορεί να απαλλάξει τον εργαζόμενο από υποχρέωση παροχής εργασίας.Πρόκειται μια διάταξη που παρουσιάζεται ως διευκόλυνση για τον εργαζόμενο αλλά ουσιαστικά πρόκειται για ένα ακόμα δώρο προς την εργοδοσία. Στην άμεση απόλυση ο εργοδότης οφείλει ολόκληρη αποζημίωση ενώ στην περίπτωση της απόλυσης με προειδοποίηση οφείλεται το μισό της αποζημίωσης. Ουσιαστικά η νέα διάταξη επιτρέπει στον εργοδότη που θα επιλέξει την απόλυση με προειδοποίηση προκειμένου να οφείλει μισή αποζημίωση, να μην είναι πλέον υποχρεωμένος να ανέχεται την παρουσία του εργαζόμενου στην εργασία μέχρι την ημέρα της απόλυσής του.
- Δίνεται η δυνατότητα πλέον στον εργοδότη, σε περίπτωση άκυρης απόλυσης, αντί να καταβάλει μισθούς υπερημερίας και να επαναπροσλάβει τον εργαζόμενο, να του καταβάλει απλώς μια αυξημένη αποζημίωση. Τα ανωτέρω κρίνονται από το δικαστήριο το οποίο μάλιστα κατά τον καθορισμό αυτής της αποζημίωσης καλείται να λάβει υπόψη του την περιουσιακή κατάσταση των μερών. Γίνεται εύκολα αντιληπτό το γεγονός ότι θέλουν να αποκλείσουν τη δυνατότητα ενός απολυμένου να επιστρέψει στη δουλειά του, καθώς αυτό θα σηματοδοτούσε μια νίκη κατά του εργοδότη με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το κλίμα που διαμορφώνεται σε έναν χώρο δουλειάς. Παράλληλα, είναι προφανές ότι η αστική τους δικαιοσύνη θα είναι φίλα προσκείμενη προς τη «δύσκολη οικονομική κατάσταση» του εργοδότη που απέλυσε τον εργαζόμενο, με αποτέλεσμα την επιδίκαση μιας υποτυπώδους αποζημίωσης.
Τηλεργασία
Τίθεται πλέον ένα πιο ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο για το συγκεκριμένο εργασιακό καθεστώς, μιας και η τηλεργασία ήρθε για να μείνει.
Δίνεται και η δυνατότητα στον εργοδότη να μην καταβάλει το κόστος του εξοπλισμού και τις δαπάνες επισκευής των συσκευών που χρησιμοποιεί ο εργαζόμενος!
Έτσι, όχι μόνο θέλουν να είναι οι εργαζόμενοι απομονωμένοι, κλεισμένοι στα σπίτια τους μακριά από συναδέλφους αλλά θα πρέπει ταυτόχρονα, αυτό το εργασιακό καθεστώς να σημάνει και την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη μείωση του κόστους για τον εργοδότη, ο οποίος δεν θα χρειάζεται να ξοδεύει τίποτα άλλο για έναν εργαζόμενο πέρα από το μισθό του.
Ψηφιακή Κάρτα εργασίας
Παρουσιάζεται ως «ένα από τα πιο φιλεργατικά μέτρα των τελευταίων ετών» καθώς όπως λένε θα χτυπήσει την αδήλωτη και μαύρη εργασία.
Στην πραγματικότητα:
Τίθεται πλέον ένα πιο ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο για το συγκεκριμένο εργασιακό καθεστώς, μιας και η τηλεργασία ήρθε για να μείνει.
Δίνεται και η δυνατότητα στον εργοδότη να μην καταβάλει το κόστος του εξοπλισμού και τις δαπάνες επισκευής των συσκευών που χρησιμοποιεί ο εργαζόμενος!
Έτσι, όχι μόνο θέλουν να είναι οι εργαζόμενοι απομονωμένοι, κλεισμένοι στα σπίτια τους μακριά από συναδέλφους αλλά θα πρέπει ταυτόχρονα, αυτό το εργασιακό καθεστώς να σημάνει και την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη μείωση του κόστους για τον εργοδότη, ο οποίος δεν θα χρειάζεται να ξοδεύει τίποτα άλλο για έναν εργαζόμενο πέρα από το μισθό του.
Ψηφιακή Κάρτα εργασίας
Παρουσιάζεται ως «ένα από τα πιο φιλεργατικά μέτρα των τελευταίων ετών» καθώς όπως λένε θα χτυπήσει την αδήλωτη και μαύρη εργασία.
Στην πραγματικότητα:
- Ο εργαζόμενος θα μπορεί και πάλι να εξαναγκαστεί να δηλώσει ότι έχει τυπικά τελειώσει τη δουλειά του και να συνεχίσει να εργάζεται.
- Η ηλεκτρονική κάρτα εργασίας θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να υπονομεύσει τη διεκδίκηση δεδουλευμένων αδήλωτων ωρών, αφού θα θεωρείται απόδειξη και τεκμήριο συγκατάβασης του εργαζομένου που δε χτύπησε κάρτα κατά τις επιπλέον ώρες.
Βία και παρενόχληση
Ολόκληρο κομμάτι του νομοσχεδίου αφιερώνεται στην αντιγραφή και κύρωση της σύμβασης «για την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης στον κόσμο της εργασίας», της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας. Ο πυρήνας της προσέγγισης είναι να παρουσιαστεί η βία στους χώρους δουλειάς σαν ένα «αταξικό φαινόμενο», που αφορά το ίδιο εργοδότες, διευθυντικά στελέχη και εργαζόμενους, σε αντιστοιχία με τον τρόπο που παρουσιάζει το σύστημα τη βία και την παρενόχληση συνολικά. Η πραγματική βάση της βίας στους χώρους δουλειάς είναι η εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης του εργαζόμενου από τον κεφαλαιοκράτη. Γι’ αυτό και οι καταγγελίες που έρχονται στο φως, όπως και οι πολλές περισσότερες που δεν γίνονται, αφορούν τη βία και την παρενόχληση κάθε είδους που δέχονται οι εργαζόμενοι από τους εργοδότες και τους μηχανισμούς τους.
Ένα σύστημα που βασίζεται στη βία για να διαιωνίσει την εκμετάλλευση, που απ’ τη φύση του παράγει βία έναντι των καταπιεσμένων, δεν έχει σκοπό να την «αντιμετωπίσει». Γι’ αυτό και είναι κενές περιεχομένου όλες αυτές οι διατάξεις περί «πολιτικών» και «μέτρων» που πρέπει να λάβει ο εργοδότης δήθεν για να προστατέψει τους εργαζόμενους. Σε μια χώρα όπου στα «κυριλέ» εστιατόρια οι προϊστάμενοι ρίχνουν καυτό λάδι στους εργαζόμενους και στα «λιγότερο κυριλέ» μαγαζιά οι εργοδότες βάζουν μπράβους (ή φροντίζουν οι ίδιοι) να κλέψουν το δώρο Χριστουγέννων μόλις ο εργαζόμενους το «σηκώσει» από το ΑΤΜ, να σακατέψουν όποιον «μιλάει πολύ», να πυροβολήσουν όποιον ζητάει δεδουλευμένα ή να κλειδώσουν σε ψυγεία τους ανασφάλιστους εργαζόμενους όταν (κατά λάθος) περάσει η επιθεώρηση εργασίας, σε μια χώρα που για να πιάσεις δουλειά πρέπει να είσαι «εμφανίσιμη» και να μη σκοπεύεις να κάνεις οικογένεια, η βία και η παρενόχληση αντιμετωπίζονται περίπου σαν «διευθυντικό δικαίωμα», το οποίο ενισχύει με κάθε τρόπο το αντεργατικό νομοσχέδιο.
Άδεια άνευ αποδοχών
Δίνεται η δυνατότητα ο εργαζόμενος να λάβει άδεια άνευ αποδοχών για χρονικό διάστημα μέχρι ενός έτους και η οποία μπορεί να παραταθεί, μετά από συμφωνία των μερών.
Στην ουσία, θεσμοθετείται για πρώτη φορά η δυνατότητα του εργοδότη να θέσει εργαζόμενο σε καθεστώς άδειας άνευ αποδοχών, η οποία πρακτικά σηματοδοτεί την αναστολή της σύμβασης εργασίας. Με πρόσχημα και πάλι την «ατομική διαπραγμάτευση» και τη «σύμφωνη γνώμη του εργαζόμενου», η σύμβαση εργασίας μετατρέπεται σε κουρελόχαρτο και η διάρκειά της μπορεί να ανασταλεί με τον εργαζόμενο να παραμένει απλήρωτος για όσο διάστημα έχει ανάγκη ο εργοδότης.
Χρονικό όριο εξάντλησης ετήσιας άδειας αναψυχής
Δίνεται η δυνατότητα ο εργαζόμενος να λάβει την δικαιούμενη άδεια αναψυχής του μέχρι το πρώτο τρίμηνο του επόμενου ημερολογιακού έτους.
Στην ουσία, αντί της υποχρέωσης να δίνεται η άδεια αναψυχής μέχρι τη λήξη του τρέχοντος ημερολογιακού έτους, παρέχεται η δυνατότητα στον εργοδότη να τη μεταφέρει στο πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους. Η διάταξη αυτή σε συνδυασμό με τα εντατικοποιημένα ωράρια των αυξημένων υπερωριών και της διευθέτησης εργασίας έρχεται να συμβάλει στην εξόντωση του εργαζόμενου, ο οποίος δεν θα μπορεί να λάβει ούτε την δικαιούμενη άδειά του εντός του τρέχοντος έτους, εάν δεν το επιτρέπουν οι ανάγκες της παραγωγής.
Γονικές άδειες
Στο νομοσχέδιο προβλέπονται μερικές πρόσθετες μέρες άδειας στον πατέρα μετά τη γέννηση παιδιού, καθώς και δυνατότητα 4μηνης άδειας για την ανατροφή του παιδιού, μαζί με επαναδιατύπωση αδειών που ήδη προβλέπονταν είτε απ’ τη νομοθεσία είτε από τις Εθνικές Γενικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (όπως η άδεια γάμου, η άδεια παρακολούθησης σχολικής επίδοσης τέκνου κ.ά.). Φροντίζει βέβαια το σύστημα να εξοπλίσει την εργοδοσία με δυνατότητες κατάτμησης ή άλλου είδους «ευελιξίας» στη χορήγηση της όποιας άδειας, με συχνή αναφορά στην «εύρυθμη λειτουργία της επιχείρησης», που είναι και ο βασικός σκοπός. Άλλωστε, είναι ήδη πολλές οι περιπτώσεις που ούτε καν η κανονική άδεια δεν δίνεται ολόκληρη ή όπως προβλέπεται.
Οι διατάξεις σχετικά με τις άδειες και την υποτιθέμενη «ισορροπία μεταξύ της επαγγελματικής και της ιδιωτικής ζωής» είναι προκλητικές, όταν ολόκληρο το νομοσχέδιο είναι αφιερωμένο στο πώς η ζωή του εργαζόμενου θα γίνεται λάστιχο για τις ανάγκες της επιχείρησης. Καμιά «αγωνία» δεν έχει το σύστημα για το πώς ο εργαζόμενος και η εργαζόμενη που δουλεύουν «ρυθμισμένο» 10ωρο θα φροντίσουν τα παιδιά τους. Ακόμα κι η «πολυδιαφημισμένη» 4μηνη άδεια ανατροφής παιδιού στον πατέρα θα πληρώνεται με το βασικό μισθό για 2 μήνες απ’ τον ΟΑΕΔ και χωρίς καθόλου μισθό για τους υπόλοιπους δύο μήνες. Αν δηλαδή ένας πατέρας επιλέξει να έχει χρόνο για να φροντίσει το παιδί του, δεν θα έχει τα χρήματα για να το κάνει!
Η δε προστασία του πατέρα από απόλυση για 6 μήνες μετά τη γέννηση του παιδιού του δεν λέει και τίποτα. Ένας εργοδότης μπορεί να τον απολύσει πριν τη γέννηση (ο πατέρας έτσι κι αλλιώς υποχρεώνεται να ενημερώσει «εγκαίρως» τον εργοδότη του για την πιθανολογούμενη ημέρα τοκετού), ή να χρησιμοποιήσει οποιαδήποτε άλλη από τις τόσες δυνατότητες για απόλυση. Σε μια φάση που ακόμα κι οι απολύσεις εγκύων έχουν κριθεί «νόμιμες» για «επιχειρησιακούς λόγους», δεν υπάρχει καμία διασφάλιση από παράνομη απόλυση, ενώ και οι συνέπειες για τον εργοδότη γίνονται πια μηδαμινές.
Ο διακαής πόθος του συστήματος είναι να βρει τον τρόπο με τον οποίο θα υπονομεύσει το δικαίωμα των γονιών, και ειδικά των μητέρων, που προστατεύονται περισσότερο, σε άδειες και όρους δουλειάς που να τους επιτρέπουν στοιχειωδώς να φροντίσουν τα παιδιά τους. Σ’ αυτή την κατεύθυνση κινούνται οι σχετικές διατάξεις του νομοσχεδίου.
Λειτουργία σωματείων
Ολόκληρο κομμάτι του νομοσχεδίου αφιερώνεται στην αντιγραφή και κύρωση της σύμβασης «για την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης στον κόσμο της εργασίας», της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας. Ο πυρήνας της προσέγγισης είναι να παρουσιαστεί η βία στους χώρους δουλειάς σαν ένα «αταξικό φαινόμενο», που αφορά το ίδιο εργοδότες, διευθυντικά στελέχη και εργαζόμενους, σε αντιστοιχία με τον τρόπο που παρουσιάζει το σύστημα τη βία και την παρενόχληση συνολικά. Η πραγματική βάση της βίας στους χώρους δουλειάς είναι η εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης του εργαζόμενου από τον κεφαλαιοκράτη. Γι’ αυτό και οι καταγγελίες που έρχονται στο φως, όπως και οι πολλές περισσότερες που δεν γίνονται, αφορούν τη βία και την παρενόχληση κάθε είδους που δέχονται οι εργαζόμενοι από τους εργοδότες και τους μηχανισμούς τους.
Ένα σύστημα που βασίζεται στη βία για να διαιωνίσει την εκμετάλλευση, που απ’ τη φύση του παράγει βία έναντι των καταπιεσμένων, δεν έχει σκοπό να την «αντιμετωπίσει». Γι’ αυτό και είναι κενές περιεχομένου όλες αυτές οι διατάξεις περί «πολιτικών» και «μέτρων» που πρέπει να λάβει ο εργοδότης δήθεν για να προστατέψει τους εργαζόμενους. Σε μια χώρα όπου στα «κυριλέ» εστιατόρια οι προϊστάμενοι ρίχνουν καυτό λάδι στους εργαζόμενους και στα «λιγότερο κυριλέ» μαγαζιά οι εργοδότες βάζουν μπράβους (ή φροντίζουν οι ίδιοι) να κλέψουν το δώρο Χριστουγέννων μόλις ο εργαζόμενους το «σηκώσει» από το ΑΤΜ, να σακατέψουν όποιον «μιλάει πολύ», να πυροβολήσουν όποιον ζητάει δεδουλευμένα ή να κλειδώσουν σε ψυγεία τους ανασφάλιστους εργαζόμενους όταν (κατά λάθος) περάσει η επιθεώρηση εργασίας, σε μια χώρα που για να πιάσεις δουλειά πρέπει να είσαι «εμφανίσιμη» και να μη σκοπεύεις να κάνεις οικογένεια, η βία και η παρενόχληση αντιμετωπίζονται περίπου σαν «διευθυντικό δικαίωμα», το οποίο ενισχύει με κάθε τρόπο το αντεργατικό νομοσχέδιο.
Άδεια άνευ αποδοχών
Δίνεται η δυνατότητα ο εργαζόμενος να λάβει άδεια άνευ αποδοχών για χρονικό διάστημα μέχρι ενός έτους και η οποία μπορεί να παραταθεί, μετά από συμφωνία των μερών.
Στην ουσία, θεσμοθετείται για πρώτη φορά η δυνατότητα του εργοδότη να θέσει εργαζόμενο σε καθεστώς άδειας άνευ αποδοχών, η οποία πρακτικά σηματοδοτεί την αναστολή της σύμβασης εργασίας. Με πρόσχημα και πάλι την «ατομική διαπραγμάτευση» και τη «σύμφωνη γνώμη του εργαζόμενου», η σύμβαση εργασίας μετατρέπεται σε κουρελόχαρτο και η διάρκειά της μπορεί να ανασταλεί με τον εργαζόμενο να παραμένει απλήρωτος για όσο διάστημα έχει ανάγκη ο εργοδότης.
Χρονικό όριο εξάντλησης ετήσιας άδειας αναψυχής
Δίνεται η δυνατότητα ο εργαζόμενος να λάβει την δικαιούμενη άδεια αναψυχής του μέχρι το πρώτο τρίμηνο του επόμενου ημερολογιακού έτους.
Στην ουσία, αντί της υποχρέωσης να δίνεται η άδεια αναψυχής μέχρι τη λήξη του τρέχοντος ημερολογιακού έτους, παρέχεται η δυνατότητα στον εργοδότη να τη μεταφέρει στο πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους. Η διάταξη αυτή σε συνδυασμό με τα εντατικοποιημένα ωράρια των αυξημένων υπερωριών και της διευθέτησης εργασίας έρχεται να συμβάλει στην εξόντωση του εργαζόμενου, ο οποίος δεν θα μπορεί να λάβει ούτε την δικαιούμενη άδειά του εντός του τρέχοντος έτους, εάν δεν το επιτρέπουν οι ανάγκες της παραγωγής.
Γονικές άδειες
Στο νομοσχέδιο προβλέπονται μερικές πρόσθετες μέρες άδειας στον πατέρα μετά τη γέννηση παιδιού, καθώς και δυνατότητα 4μηνης άδειας για την ανατροφή του παιδιού, μαζί με επαναδιατύπωση αδειών που ήδη προβλέπονταν είτε απ’ τη νομοθεσία είτε από τις Εθνικές Γενικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (όπως η άδεια γάμου, η άδεια παρακολούθησης σχολικής επίδοσης τέκνου κ.ά.). Φροντίζει βέβαια το σύστημα να εξοπλίσει την εργοδοσία με δυνατότητες κατάτμησης ή άλλου είδους «ευελιξίας» στη χορήγηση της όποιας άδειας, με συχνή αναφορά στην «εύρυθμη λειτουργία της επιχείρησης», που είναι και ο βασικός σκοπός. Άλλωστε, είναι ήδη πολλές οι περιπτώσεις που ούτε καν η κανονική άδεια δεν δίνεται ολόκληρη ή όπως προβλέπεται.
Οι διατάξεις σχετικά με τις άδειες και την υποτιθέμενη «ισορροπία μεταξύ της επαγγελματικής και της ιδιωτικής ζωής» είναι προκλητικές, όταν ολόκληρο το νομοσχέδιο είναι αφιερωμένο στο πώς η ζωή του εργαζόμενου θα γίνεται λάστιχο για τις ανάγκες της επιχείρησης. Καμιά «αγωνία» δεν έχει το σύστημα για το πώς ο εργαζόμενος και η εργαζόμενη που δουλεύουν «ρυθμισμένο» 10ωρο θα φροντίσουν τα παιδιά τους. Ακόμα κι η «πολυδιαφημισμένη» 4μηνη άδεια ανατροφής παιδιού στον πατέρα θα πληρώνεται με το βασικό μισθό για 2 μήνες απ’ τον ΟΑΕΔ και χωρίς καθόλου μισθό για τους υπόλοιπους δύο μήνες. Αν δηλαδή ένας πατέρας επιλέξει να έχει χρόνο για να φροντίσει το παιδί του, δεν θα έχει τα χρήματα για να το κάνει!
Η δε προστασία του πατέρα από απόλυση για 6 μήνες μετά τη γέννηση του παιδιού του δεν λέει και τίποτα. Ένας εργοδότης μπορεί να τον απολύσει πριν τη γέννηση (ο πατέρας έτσι κι αλλιώς υποχρεώνεται να ενημερώσει «εγκαίρως» τον εργοδότη του για την πιθανολογούμενη ημέρα τοκετού), ή να χρησιμοποιήσει οποιαδήποτε άλλη από τις τόσες δυνατότητες για απόλυση. Σε μια φάση που ακόμα κι οι απολύσεις εγκύων έχουν κριθεί «νόμιμες» για «επιχειρησιακούς λόγους», δεν υπάρχει καμία διασφάλιση από παράνομη απόλυση, ενώ και οι συνέπειες για τον εργοδότη γίνονται πια μηδαμινές.
Ο διακαής πόθος του συστήματος είναι να βρει τον τρόπο με τον οποίο θα υπονομεύσει το δικαίωμα των γονιών, και ειδικά των μητέρων, που προστατεύονται περισσότερο, σε άδειες και όρους δουλειάς που να τους επιτρέπουν στοιχειωδώς να φροντίσουν τα παιδιά τους. Σ’ αυτή την κατεύθυνση κινούνται οι σχετικές διατάξεις του νομοσχεδίου.
Λειτουργία σωματείων
- Για να θεωρείται νόμιμο ένα σωματείο είναι υποχρεωτική η εγγραφή του στο Γενικό Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων. Σε αυτό θα πρέπει να καταγράφονται τα ονόματα των μελών που έχουν εκλεγεί στο Διοικητικό Συμβούλιο, καθώς και οι οικονομικοί πόροι του σωματείου από το κράτος. Η καταχώρηση στο ΓΕΜΗΣΟΕ είναι προϋπόθεση για να μπορεί ένα σωματείο να αποφασίσει απεργία, να διαπραγματευτεί και να καταρτίσει Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, για τη νόμιμη άσκηση κάθε δικαιώματος και διευκόλυνσης της συνδικαλιστικής οργάνωσης και για την προστασία των συνδικαλιστικών στελεχών από απολύσεις.
- Προβλέπεται η δημιουργία ψηφιακών βιβλίων για κάθε συνδικαλιστική οργάνωση. Σε αυτά θα καταγράφονται τα στοιχεία όλων των μελών (όνομα, ΑΦΜ κλπ.), τα πρακτικά των γενικών συνελεύσεων, της διαχείρισης του ταμείου κτλ
- Για τη διεξαγωγή Γενικής Συνέλευσης, θεσμοθετείται η εξ αποστάσεως συμμετοχή και ψηφοφορία. Απαγορεύεται η λήψη απόφασης για κήρυξη απεργίας αν δεν παρέχεται η δυνατότητα εξ αποστάσεως συμμετοχής και ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, ενώ παραμένει η αυξημένη απαρτία (τουλάχιστον του ½ των οικονομικώς τακτοποιημένων μελών) που θεσπίστηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Τέλος, ορίζεται σαν υποχρέωση του σωματείου να διεξάγει και ηλεκτρονικά τις εκλογές για τα όργανα του. Τα πρακτικά διαλογής των ψηφοδελτίων και καταμέτρησης ηλεκτρονικών ψήφων θα εισάγονται στο ΓΕΜΗΣΟΕ.
Σκοπός τους είναι η απονέκρωση των ζωντανών συλλογικών διαδικασιών των εργαζομένων και η περαιτέρω απομόνωσή τους, ενώ κάνουν ακόμη πιο δύσκολη τη δυνατότητα κήρυξης απεργίας.
- Διευκολύνουν την απόλυση συνδικαλιστών, αφού μειώνεται ο αριθμός των μελών της διοίκησης του σωματείου που προστατεύονται σε: 1) 5 αντί για 7 μέλη σε σωματείο που έχει έως και 200 μέλη, 2) 7 αντί για 9 σε σωματείο με 200-1000 μέλη, 3) 9 αντί για 11 σε σωματείο με πάνω από 1000 μέλη. Επιπλέον, καταργείται ο όρος συγκατάθεσης του σωματείου όταν πρόκειται για μετάθεση συνδικαλιστικών στελεχών, ενώ περιορίζεται η απαγόρευση μετάθεσης αφού αυτή πλέον θα επιτρέπεται όταν κρίνεται (από τον εργοδότη) «απολύτως αναγκαία για τη λειτουργία της επιχείρησης ή επιβεβλημένη για λόγους προστασίας της υγείας.» Τέλος, η δυνατότητα καταγγελίας της σχέσης εργασίας των «προστατευόμενων προσώπων» θα είναι δυνατή, χωρίς τη συγκατάθεση του σωματείου, ενώ οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες αυτή θα επιτρέπεται διευρύνονται κατά πολύ, αφού καταργείται ο κατάλογος που περιόριζε τους «σπουδαίους λόγους» που καθιστούσαν επιτρεπτή την απόλυση.
- Το νομοσχέδιο καταρτίζει το «νέο χάρτη του εργοδοτικού συνδικαλισμού». Οι επιτρεπτές δραστηριότητες του σωματείου περιορίζονται σημαντικά, ενώ αυτές θα πρέπει να γίνονται σε συνεννόηση με τον εργοδότη. Η κατασκευή ενημερωτικής ιστοσελίδας θα γίνεται με έξοδα του εργοδότη, ενώ καταργείται το δικαίωμα του σωματείου να διατηρεί πίνακα ανακοινώσεων και να διανέμει ανακοινώσεις σε κοινόχρηστους χώρους, σε χώρους εστίασης και υπαίθριους χώρους του τόπου εργασίας.
Για οποιαδήποτε κίνησή του το σωματείο θα πρέπει να παίρνει έγκριση από τον εργοδότη και αυτό περιγράφεται ως «Δημοκρατία στους τόπους εργασίας». Το νομοσχέδιο προσπαθεί να αποκρύψει το γεγονός ότι τα συμφέρονται των δύο πλευρών, που υποτίθεται πως συζητούν με όρους συμφιλίωσης, είναι εκ διαμέτρου αντίθετα και οι εργαζόμενοι καλούνται να συζητήσουν με τον ταξικό τους αντίπαλο για τη λειτουργία του σωματείου τους!
Προκήρυξη και διεξαγωγή απεργίας
- Το σωματείο θα υποχρεούται σε γνωστοποίηση και έγγραφη προειδοποίηση, που θα επιδίδεται με δικαστικό επιμελητή και θα περιλαμβάνει την ημέρα και ώρα έναρξης και λήξης της απεργίας, αλλά και τα αιτήματά της.
- Με πρόσθετη ρύθμιση, απαγορεύεται η κάλυψη από δευτεροβάθμιο ή τριτοβάθμιο όργανο απεργίας πρωτοβάθμιου σωματείου που βγήκε «παράνομη».
- Το νομοσχέδιο καθιερώνει θεσμικά το «δικαίωμα στην απεργοσπασία». Αναφέρει ότι «η συνδικαλιστική οργάνωση που κηρύσσει απεργία υποχρεούται να προστατεύσει το δικαίωμα των εργαζομένων, οι οποίοι δε συμμετέχουν στην απεργία, ώστε να προσέχονται και να αποχωρούν ελεύθερα και ανεμπόδιστα από την εργασία τους και να παρέχουν αυτήν χωρίς εμπόδιο και ιδίως χωρίς την άσκηση σωματικής ή ψυχολογικής βίας σε βάρος τους». Σε διαφορετική περίπτωση, η απεργία θα διακόπτεται με δικαστική απόφαση και θα θεωρείται παράνομη.
Επί της ουσίας, απαγορεύει την απεργιακή περιφρούρηση και την αντιπαράθεση που δίνουν οι απεργοί με τον απεργοσπαστικό μηχανισμό που στήνει η εργοδοσία. Κάθε παρεμπόδιση της απεργοσπασίας θεωρείται ποινικό αδίκημα!
Για τον δημόσιο τομέα, προβλέπεται ότι οι συνδικαλιστικοί φορείς θα πρέπει, πριν ξεκινήσουν απεργία, να καταθέσουν ενώπιον του Ο.ΜΕ.Δ (Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας) αίτηση διεξαγωγής δημόσιου διαλόγου για τα αιτήματα της απεργίας. Σε αντίθεση με το προηγούμενο καθεστώς, πλέον όσο διαρκεί ο δημόσιος διάλογος στον ΟΜΕΔ αναστέλλεται η άσκηση του δικαιώματος στην απεργία.
Για τον δημόσιο τομέα, προβλέπεται ότι οι συνδικαλιστικοί φορείς θα πρέπει, πριν ξεκινήσουν απεργία, να καταθέσουν ενώπιον του Ο.ΜΕ.Δ (Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας) αίτηση διεξαγωγής δημόσιου διαλόγου για τα αιτήματα της απεργίας. Σε αντίθεση με το προηγούμενο καθεστώς, πλέον όσο διαρκεί ο δημόσιος διάλογος στον ΟΜΕΔ αναστέλλεται η άσκηση του δικαιώματος στην απεργία.
Προφανώς, η στόχευση είναι να μπει άλλο ένα εμπόδιο στη διεξαγωγή απεργίας στο δημόσιο, ώστε αυτή να καθυστερεί και τελικά, να αναβάλλεται.
Κάθε συνδικαλιστική οργάνωση θα πρέπει να ορίζει συγκεκριμένο προσωπικό ασφαλείας, σε ετήσια βάση, το οποίο θα κοινοποιείται στον εργοδότη με δικαστικό επιμελητή. Για τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, προβλέπεται ότι πρέπει να διασφαλίζεται «Προσωπικό Ελάχιστης Εγγυημένης Υπηρεσίας», που ορίζεται ως τουλάχιστον το 1/3 της συνήθως παρεχόμενης υπηρεσίας. Δεν επιτρέπεται η κήρυξη απεργίας χωρίς να έχει προηγουμένως καθοριστεί το προσωπικό ασφαλείας και το προσωπικό στοιχειώδους λειτουργίας και να έχουν διατεθεί στο διευθυντικό δικαίωμα του εργοδότη.
Κάθε συνδικαλιστική οργάνωση θα πρέπει να ορίζει συγκεκριμένο προσωπικό ασφαλείας, σε ετήσια βάση, το οποίο θα κοινοποιείται στον εργοδότη με δικαστικό επιμελητή. Για τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, προβλέπεται ότι πρέπει να διασφαλίζεται «Προσωπικό Ελάχιστης Εγγυημένης Υπηρεσίας», που ορίζεται ως τουλάχιστον το 1/3 της συνήθως παρεχόμενης υπηρεσίας. Δεν επιτρέπεται η κήρυξη απεργίας χωρίς να έχει προηγουμένως καθοριστεί το προσωπικό ασφαλείας και το προσωπικό στοιχειώδους λειτουργίας και να έχουν διατεθεί στο διευθυντικό δικαίωμα του εργοδότη.
Το προσωπικό ασφαλείας χρησιμοποιείται σαν απεργοσπαστικός μηχανισμός! Στην πλειοψηφία των μαζικών χώρων, θα πρέπει να εργάζεται το προσωπικό που απαιτείται για το 1/3 της δουλειάς, κατά κανόνα πολλοί περισσότεροι από το 1/3 των εργαζόμενων στην επιχείρηση, δηλαδή χιλιάδες εργαζόμενοι συνολικά. Πρακτικά, το μέτρο αυτό ακυρώνει το ίδιο το νόημα της απεργίας.
Οι ανατροπές που έρχονται στα συνδικαλιστικά βάζουν στο στόχαστρο συνολικά τη δυνατότητα των εργαζομένων να οργανώνουν την πάλη τους.
Οι ανατροπές που έρχονται στα συνδικαλιστικά βάζουν στο στόχαστρο συνολικά τη δυνατότητα των εργαζομένων να οργανώνουν την πάλη τους.
Σκοπός του νομοσχεδίου είναι να κηρύξει παράνομο τον ταξικό, ανεξάρτητο από το κράτος συνδικαλισμό, που έρχεται σε σύγκρουση με το σύστημα. Είναι μεγάλο αγκάθι για τις δυνάμεις του κεφαλαίου τα όργανα αυτά, μέσα από τα οποία η εργατική τάξη και όλοι οι εργαζόμενοι μπορούν να οργανωθούν, να διεκδικήσουν και να κερδίσουν δικαιώματα. Είναι μεγάλο αγκάθι το όπλο της απεργίας, μέσα από το οποίο η εργατική τάξη συνειδητοποιεί το ρόλο της και τη δύναμή της και έμπρακτα αμφισβητεί την εξουσία του κεφαλαίου. Γι’ αυτό, δεν τους αρκεί η σημερινή κατάσταση των σωματείων, υπό την κυριαρχία των δυνάμεων της υποταγής και της συνδιαλλαγής. Δεν τους αρκεί η σύγχυση και η διαλυτική κατάσταση που επιβάλλουν οι συνδικαλιστικές ηγεσίες. Δεν τους αρκεί που ήδη μέχρι σήμερα σχεδόν κάθε απεργία βγαίνει «παράνομη» στα αστικά δικαστήρια. Δεν τους αρκεί η σημερινή φάση αποσυγκρότησης του εργατικού κινήματος. Ακριβώς γιατί γνωρίζουν ότι η βάρβαρη επίθεσή τους θα γεννήσει νέες αντιστάσεις και οι εργαζόμενες μάζες θα ξαναβρούν το δρόμο της οργανωμένης πάλης. Γι’ αυτό θέλουν να υπονομεύσουν και να δέσουν χειροπόδαρα τους εργατικούς αγώνες από σήμερα. Για τον κόσμο της δουλειάς, είναι ζωτικής σημασίας η μάχη απέναντι σε αυτό το νομοσχέδιο και η υπεράσπιση του ελεύθερου ταξικού συνδικαλισμού!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου