Το νέο πρόσωπο των Εξαρχείων

 

Ο σχεδιασμός και η προοπτική για το κέντρο της Αθήνας κινείται κατά ένα μεγάλο μέρος γύρω από την ενίσχυση του τουριστικού χαρακτήρα της πόλης. Τέτοια χαρακτηριστικά είχε πολύ έντονα και ο «μεγάλος περίπατος» του Κ. Μπακογιάννη, ανεξάρτητα από το βαθμό στον οποίο κατάφερε να υλοποιηθεί μέχρι σήμερα ή πρόκειται να υλοποιηθεί στο μέλλον. Στο πλαίσιο ενός τέτοιου σχεδιασμού, η γειτονιά των Εξαρχείων έρχεται να παίξει το δικό της ρόλο, ως πεδίο δόξης λαμπρό για το AirBnB και τις ξένες επενδύσεις, με «μπαλκόνι» το λόφο του Στρέφη, σταθμό του μετρό σε περίοπτη θέση επί της πλατείας, κι όλα αυτά μια ανάσα από το Σύνταγμα.

Αυτή την εικόνα αντιπαραβάλλουν με τη σημερινή κατάσταση και την παρουσιάζουν περίπου ως «λύτρωση». Την οποία σημερινή κατάσταση πάσχισαν οι ίδιοι να διαμορφώσουν. Η στοχευμένη υποβάθμιση, οι ναρκοέμποροι, οι διάφορες μαφίες με τα περίστροφα, αλλά και η κρατική τρομοκρατία κάθε έντασης είναι τα βασικά μέσα με τα οποία το σύστημα δηλητηρίασε τη γειτονιά. Κι αν η οικονομική εκμετάλλευση γύρω από τον τουριστικό χαρακτήρα είναι η μια πλευρά των προσδοκιών τους, η άλλη πλευρά είναι η πολιτική και ιδεολογική, που έχει φυσικά τη δική της βαρύτητα.

Μπορεί τα Εξάρχεια να έχουν χάσει σε μεγάλο βαθμό την παλιά πολιτική τους «αίγλη». Κι όχι επειδή αυτή η «αίγλη», η πολιτική ζωντάνια δηλαδή, μετακόμισε σε κάποια άλλη γειτονιά του κέντρου της Αθήνας, αλλά επειδή η υποχώρηση του κινήματος έχει κοστίσει, προφανώς, και σε αυτό το επίπεδο. Παρ' όλα αυτά, εξακολουθεί να είναι μια γειτονιά στην οποία συναντιούνται οι πολιτικές απόψεις, ζυμώνονται και διαδίδονται, έστω και με την ένταση που ορίζουν οι καιροί. Γι' αυτό τα Εξάρχεια αποτελούν για το σύστημα ένα είδος τρόπαιου και η «αποφόρτιση» από τον πολιτικό τους χαρακτήρα θα ήταν γι' αυτό μια ακόμη νίκη στα σημεία.

Υπάρχει βέβαια και η άλλη ανάγνωση, που θέλει τα Εξάρχεια επίσης τρόπαιο, αλλά διαφορετικού πολιτικού χρωματισμού. Τέτοιες προσεγγίσεις υπάρχουν κυρίως από την πλευρά της αναρχοαυτονομίας. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργείται μια διελκυστίνδα ανάμεσα στις δύο πλευρές, με την πραγματική ζωή να βρίσκεται εγκλωβισμένη στη μέση... Κι αυτή είναι η ζωή και η φυσιογνωμία που ορίζεται από το λαό, πέρα και έξω από κάθε λογική «ιδιοκτησίας», αποκλειστικής χρήσης και τρόπαιου.

Η ανάπλαση που επιχειρείται στη γειτονιά των Εξαρχείων λοιπόν, ενώ παρουσιάζεται ως διέξοδος από την περιθωριοποίηση και την υποβάθμιση, στην πραγματικότητα έρχεται να λειτουργήσει ως μέσο πολιτικού «λίφτινγκ» της περιοχής. Έρχεται να «απαντήσει» στα λεγόμενα άβατα με την ιδιοκτησιακή λογική του ίδιου του συστήματος. Να διαμορφώσει νέα κοινωνικά χαρακτηριστικά στη γειτονιά και να την «απαλλάξει» από τη ζωντάνια της πολιτικής δραστηριότητας.

Απέναντι στην ιδιοκτησιακή λογική οποιασδήποτε πλευράς, ο χαρακτήρας της γειτονιάς θα χρωματιστεί από το λαό και τη δική του πολιτική και κοινωνική δραστηριότητα. Αλλά και από το κίνημα συνολικότερα, από τη δική του ανάπτυξη και δράση. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να παλευτεί και η υποβάθμιση της περιοχής και η περιθωριοποίησή της.

 

Προλεταριακή Σημαία