Συνεχίζεται η κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας με επίκεντρο την Ουκρανία. Στην Ουάσιγκτον, όπως και σε δημοσιεύματα στα ΜΜΕ, προβλέπουν ρωσική επίθεση στην ανατολική Ουκρανία τη νέα χρονιά. Η Μόσχα από την πλευρά της κατηγορεί Ουκρανία και ΗΠΑ για αποσταθεροποιητική συμπεριφορά και υποστηρίζει πως το Κίεβο ετοιμάζεται να εξαπολύσει τη δική του επίθεση στην ανατολική Ουκρανία.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΝΑΤΟ, που δεν διαψεύδει η Μόσχα, στη ρωσική πλευρά των συνόρων έχουν συρρεύσει περισσότεροι από 90.000 στρατιώτες, με την υποστήριξη τεθωρακισμένων, μονάδων του πυροβολικού, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και σύγχρονων συστημάτων για τη διεξαγωγή ηλεκτρονικού πολέμου. Αλλά και στην ουκρανική πλευρά, έχουν παραταχθεί περίπου 200.000 στρατιώτες και άνδρες της Εθνοφυλακής. Το ΝΑΤΟ τους υποστηρίζει έμμεσα, παρέχοντας οπλισμό και συμβουλευτικές υπηρεσίες. Κατά τα λοιπά, οι δύο πλευρές αλληλοκατηγορούνται για «προκλητική συμπεριφορά».
Την περασμένη άνοιξη, διαμορφώθηκε ανάλογο κλίμα. Οι ρωσικές ασκήσεις μεγάλης κλίμακας στα ρωσο-ουκρανικά σύνορα έκαναν πολλούς να μιλούν για επικείμενη εισβολή της Ρωσίας στις, μη ελεγχόμενες από το Κίεβο, ανατολικές επαρχίες. Η συνάντηση Πούτιν-Μπάιντεν, που ακολουθεί, δείχνει να λειτουργεί εκτονωτικά. Σήμερα επαναλαμβάνεται το ίδιο σκηνικό, ωστόσο δεν είναι σαφές ποια κατεύθυνση θα ακολουθήσουν τα πράγματα. Σχεδιάζεται κάτι πιο δυναμικό αυτή τη φορά; Τι εννοεί ο Μπλίνκεν με το «Δεν έχουμε σαφήνεια για τις προθέσεις της Μόσχας, αλλά γνωρίζουμε το σενάριό της»; Πάντως κάτι δείχνει να έχει αλλάξει από τον Απρίλιο: η ρωσική στρατιωτική δραστηριότητα, τους τελευταίους μήνες, απέχει αρκετά από κανονικό κύκλο εκπαίδευσης, από ασκήσεις ρουτίνας. Σε αντίθεση με την προηγούμενη κίνηση, που την ακολούθησε αναδίπλωση, αυτή προδίδει μια μονιμότερη ανάπτυξη, για πιθανή στρατιωτική δράση.
Εν μέσω αυτής της νέας όξυνσης, οι «συναντήσεις» κορυφής Μπάιντεν-Πούτιν, με τη μορφή τηλεδιάσκεψης και οι τηλεφωνικές συνδιαλέξεις δεν δείχνουν να προσθέτουν κάτι, πέρα του ότι εντάσσονται στο πλαίσιο της «προβλεψιμότητας», των εκατέρωθεν κινήσεων, σε ό,τι αφορά τα επίδικα ζητήματα. Αυτά (Ουκρανία, επέκταση-επέλαση του ΝΑΤΟ ανατολικά) παραμένουν τέτοια και μένει να φανεί αν και για πόσο θα λειτουργήσουν εκτονωτικά. Πάντως, η αντιπαράθεση (σε καθόλου διπλωματική γλώσσα) μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ και Ρωσίας, στο περιθώριο της συνόδου του ΟΑΣΕ στη Στοκχόλμη, πριν λίγες μέρες, προϊδέαζε για όξυνση των διμερών διπλωματικών σχέσεων.
Το κρίσιμο ζήτημα είναι αυτή καθαυτή η κατάσταση που διαμορφώθηκε το ’14 -‘15. Η ενσωμάτωση της Κριμαίας από τη Ρωσία (παρά τη μη αναγνώριση από τους δυτικούς) επηρεάζει όλη την ακτογραμμή της Ουκρανίας στην Αζοφική θάλασσα, η οποία έχει πρόσβαση στη Μ. Θάλασσα μόνο μέσω των στενών του Κερτς, που ελέγχονται από τη Ρωσία. Γενικότερα με τη συμφωνία του Μινσκ διαμορφώνεται ένας συμβιβασμός Δύσης-Ρωσίας, ο οποίος στη ουσία κρατά ανοικτό το ζήτημα για μελλοντική ενεργοποίηση-αξιοποίησή του και από τις δύο πλευρές. Ειδικότερα η Ουκρανία αναγκάζεται να αποδεχθεί την πιο αρνητική πλευρά αυτού του συμβιβασμού, αναφορικά με τον ορισμό της επικράτειάς της στα ανατολικά σύνορα.
Τι έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια; Πρώτον, οι συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας, Γερμανίας και Γαλλίας με στόχο τη διευθέτηση της σύγκρουσης στην ανατολική Ουκρανία δεν οδηγούν πουθενά. Δεύτερον, η νέα ρωσική στρατηγική στην Ουκρανία δεν έδωσε αποδεκτή πολιτική λύση. Μετά από μια καμπάνια το 2018, η οποία πρότεινε κάποιο άνοιγμα στον διάλογο, η κυβέρνηση του Ζελένσκι, αδύναμη να βρει υποστήριξη στο εσωτερικό (και κύρια στο εξωτερικό) για την αναζήτηση συμβιβασμού με τη Ρωσία, έκλεισε αυτό τον κύκλο πριν από ένα χρόνο, ζητώντας όχι μόνο να επεκτείνει τις στρατιωτικές συνεργασίες της με ΗΠΑ και Βρετανία, άλλα να γίνει, το συντομότερο, και μέλος του ΝΑΤΟ.
Στα παραπάνω υπάρχει μια αίρεση, με δεδομένο ότι ΗΠΑ και Ρωσία ελέγχουν τις δυο αντίπαλες πλευρές στην Ουκρανία. Και ενώ δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το Κρεμλίνο εννοεί τα όσα λέει για τις περιοχές Ντονέτσκ-Λούγκανσκ, δεν μπορεί να ισχυριστεί κανείς το ίδιο για τις δεσμεύσεις της Δύσης προς το Κίεβο.
Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Μπλίνκεν, μπορεί να όρισε ως «ακλόνητη» τη δέσμευση των ΗΠΑ για την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας, μπορεί να προειδοποίησε για «σοβαρές συνέπειες», αν η Ρωσία επιδιώξει σύγκρουση με την Ουκρανία, μπορεί να αποκάλυψε ότι οι ΗΠΑ προετοιμάζουν «πρωτοβουλίες» για την υπεράσπιση της Ουκρανίας στην περίπτωση εισβολής, γεγονός όμως παραμένει ότι οι ΗΠΑ δεν αναλαμβάνουν επίσημες δεσμεύσεις για την Ουκρανία. Έτσι, το πιθανότερο που θα κάνει η Δύση είναι να επιπλήξει τη Ρωσία και να επιβάλει… «νέες κυρώσεις»…
Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι η έλλειψη ομοφωνίας μεταξύ της κυβέρνησης Μπάιντεν, του Πενταγώνου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ οφείλεται στο εάν, και κατά πόσο, οι ΗΠΑ βλέπουν ενεργή στρατιωτική παρέμβαση στην Ουκρανία. Με άλλα λόγια, θεωρούν δεδομένο ότι το Κίεβο λαμβάνει συγκεχυμένα μηνύματα από την Ουάσινγκτον, με συνέπεια να έχει μειωμένη επίγνωση της γεωπολιτικής πραγματικότητας που το περιβάλλει.
Σήμερα φέρεται ως δεδομένο ότι το Κρεμλίνο ανεβάζει την ένταση στα σύνορα Ρωσίας-Ουκρανίας. Μένει να απαντηθεί γιατί ο Πούτιν θα διακινδύνευε μια τέτοια γεωπολιτική αναταραχή. Η Μόσχα δεν φοβάται μια χερσαία επίθεση του Κιέβου στην Ανατολική Ουκρανία, τύπου «Σαακασβίλι» ή μια αναπαραγωγή του μοντέλου της σύγκρουσης Ρωσίας-Γεωργίας στη Νότια Οσσετία το 2008. Η έκβαση θα ήταν προεξοφλημένη και η απάντηση συντριπτική!
Η ρωσική ηγεσία αξιολογεί ως κρίσιμο ζήτημα, αυτό που διατυπώθηκε πρόσφατα από τον Πούτιν, όταν απευθυνόμενος σε μια ομάδα νέων πρεσβευτών στο Κρεμλίνο είπε: «…η απειλή στα δυτικά μας σύνορα αυξάνεται στα αλήθεια και έχουμε επανειλημμένα συζητήσει για αυτό. Αρκεί να δει κανείς πόσο κοντά οι στρατιωτικές υποδομές του ΝΑΤΟ έχουν πλησιάσει τα ρωσικά σύνορα». Τόνισε, επίσης, πως ακόμη και αν η Ουκρανία δεν λάβει επίσημα την ιδιότητα του μέλους του ΝΑΤΟ, «…η στρατιωτική ανάπτυξη της επικράτειάς της βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Και αυτό αποτελεί πραγματικά μια απειλή για τη Ρωσία». Όπως προκύπτει, κατά την άποψη του Κρεμλίνου, εάν το ουκρανικό έδαφος προορίζεται να γίνει «όπλο στην υπηρεσία των ΗΠΑ κατά της Ρωσίας» και ο ρωσικός στρατός έχει την ικανότητα να το εμποδίσει αυτό, τότε η στρατιωτική βία είναι βασική επιλογή. Ενδεχομένως να εξετάζεται το πότε θα έχει μικρότερο κόστος…
Ακόμη και αν ισχύουν τα προηγούμενα, για τις επιλογές της Ρωσίας, τίποτε δεν δείχνει ότι η εισβολή είναι επικείμενη, όπως την προσδιορίζουν τα αμερικανικά ΜΜΕ. Η πολιτική απόφαση για κάτι τέτοιο δεν έχει ληφθεί και δεν είναι εύκολο να ληφθεί. Πάντως, αυτή συναρτάται από τον βαθμό πρόκλησης της άλλης πλευράς.
Έχουμε μέχρι στιγμής μια κλασική περίπτωση «ελεγχόμενης κρίσης» (το βασικό θέμα συζήτησης Μπάιντεν-Πούτιν). Ωστόσο, η ουσία της ουκρανικής κρίσης του 2014 παραμένει περισσότερο πρόσφορη για κλιμάκωση της αντιπαράθεσης ΗΠΑ-Ρωσίας, παρά για ένα μακροχρόνιο «πάγωμά της», σε μια ερμαφρόδιτη κατάσταση. Ενδεχομένως, ΗΠΑ και Ρωσία να βρίσκονται σε τροχιά ανανέωσης αυτής της «ανολοκλήρωτης σύγκρουσης», η οποία μπορεί όχι μόνο να χαράξει ξανά τον χάρτη της Ευρώπης, αλλά και να πυροδοτήσει γενικότερες ανακατατάξεις.
ΧΒ
Προλεταριακή Σημαία
Υ.Γ.: Χθες οι δύο πρόεδροι, των ΗΠΑ και της Ρωσίας, είχαν μια νέα τηλεφωνική επικοινωνία, κράτησε κοντά μια ώρα και σύμφωνα με αυτά που έχουν ανακοινωθεί και δημοσιευθεί μέχρι τώρα η κρίση μεταξύ τους εντείνεται. Ο Πούτιν απείλησε με διακοπή σχέσεων και ο Μπάιντεν απείλησε με "αποφασιστική στάση" σε περίπτωση εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Κατά τα άλλα συμφώνησαν να συνεχίσουν να τα λένε πιο εντατικά μέσα στο Γενάρη! Η συνέχεια θα δοθεί στις 10 Γενάρη στη Γενεύη στις συνομιλίες για την Ουκρανία και τη στρατηγική σταθερότητα οι οποίες προβλέπεται να είναι πικρές και σκληρές, ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας Σεργκέι Λαβρόφ ήδη απέκλεισε οποιαδήποτε «παραχώρηση». Οι ΗΠΑ από την πλευρά τους χαρακτηρίζουν τις ρωσικές αξιώσεις «απαράδεκτες». Οι συνομιλίες, που θα γίνουν με τη συμμετοχή της υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Γουέντι Σέρμαν και του Ρώσου ομολόγου της Σεργκέι Ριάμπκοφ, θα ακολουθηθούν στις 12 Γενάρη από τη συνεδρίαση του συμβουλίου NATO-Ρωσίας και στις 13 Γενάρη από συνομιλίες στο πλαίσιο του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου