Συνέντευξη της Ηλιάννας Μανίκα, επιζώσας από το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη - Αναδημοσίευση από ΕΦΣΥΝ

«Να μη συνηθίσουμε τις κρατικές δολοφονίες»

Εναν χρόνο μετά το πιο πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα της χώρας, η Ηλιάννα Μανίκα μιλάει στην «Εφ.Συν.» για τις τραγικές στιγμές που έζησε ως επιβάτις της αμαξοστοιχίας της Hellenic Train και πώς κατάφερε να απεγκλωβιστεί από το τέταρτο βαγόνι. Υποστηρίζει ότι η πολιτεία ασχολήθηκε μόνο με τη συγκάλυψη του εγκλήματος και εκτιμάει ότι οι πραγματικοί υπαίτιοι είναι στο απυρόβλητο. 

 Η 29χρονη φιλόλογος, που ζει στη Θεσσαλονίκη, ζητάει να αγωνιστούμε για να κατακτήσουμε μια ζωή που δεν θα σκεφτόμαστε αν θα καταφέρουμε να γυρίσουμε σπίτι από τη δουλειά μας και δεν θα θυσιαζόμαστε στον βωμό της «ανάπτυξής».

Ηλιάννα Μανίκα, επιζώσα από το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη

● Ποια είναι η πρώτη εικόνα που σας έρχεται στο μυαλό από το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 2023;

Το απόλυτο χάος. Ενα συνονθύλευμα από φρικτές τραυματικές εικόνες.

● Θα μπορούσατε να μας περιγράψετε τι ζήσατε;

Βρισκόμουν στο τρένο από Αθήνα για Θεσσαλονίκη με μια φίλη μου και έναν φίλο μου. Ημασταν στις μπροστινές θέσεις του τέταρτου βαγονιού, εγώ με τη φίλη μου καθόμασταν μαζί και ο φίλος μας τρεις θέσεις πίσω. Στις 23.20 περίπου, νιώσαμε ένα δυνατό τράνταγμα, το οποίο διήρκεσε αρκετά δευτερόλεπτα, κατά τα οποία έπεφταν πάνω μας αντικείμενα, γυαλιά από τα παράθυρα που έσπαγαν και υλικό από το βαγόνι που διαλυόταν, καθώς η εμπορική αμαξοστοιχία είχε πέσει από τα αριστερά πάνω στο βαγόνι μας. Θυμάμαι πως όταν σταμάτησε το τράνταγμα, το βαγόνι είχε γείρει αρκετά. Επειτα από λίγο τα φώτα έσβησαν. Καταφέραμε να βγούμε γιατί ο φίλος μας πήρε το σφυρί και έσπασε το παράθυρο που βρισκόταν από την πλευρά που έγερνε το βαγόνι. Καταφέραμε με το σφυρί αρχικά και στη συνέχεια με βαλίτσες να σπάσουμε το τζάμι και να πηδήξουμε από το τρένο. Τραυματιστήκαμε την ώρα της σύγκρουσης, αλλά και στην προσπάθειά μας να απεγκλωβιστούμε.

● Τι αντικρίσατε όταν καταφέρατε να απεγκλωβιστείτε;

Μόλις πηδήξαμε από το παράθυρο κατευθυνθήκαμε προς το χωράφι. Παραμείναμε στο σημείο μαζί με άλλους τραυματίες για περίπου δύο ώρες, κατά τις οποίες ακόμα δεν είχαμε συνειδητοποιήσει τι είχε συμβεί και αν θα καταφέρουμε να βγούμε ζωντανοί. Θυμάμαι τις κραυγές, το τρένο να καίγεται, τους άλλους τραυματίες γύρω μου, τα συντρίμμια των βαγονιών. Κάποιες θολές εικόνες. Θυμάμαι πως για να απεγκλωβιστούμε χρειάστηκε να μας βοηθήσουν οι διασώστες να σκαρφαλώσουμε πάνω από την εμπορική αμαξοστοιχία και μετά με σκοινιά να καταφέρουμε να προσεγγίσουμε τον δρόμο. Εκεί μας δόθηκαν οι πρώτες βοήθειες, ενώ στη συνέχεια μεταφερθήκαμε στο Νοσοκομείο «Γεννηματάς» στη Θεσσαλονίκη.

● Τις πρώτες κρίσιμες ώρες και τις επόμενες μέρες ποιους είχατε στο πλευρό σας; Ποια είναι η στήριξη της πολιτείας σ' εσάς από τότε μέχρι σήμερα;

Είχα δίπλα μου τους δικούς μου ανθρώπους, αλλά και όσους/όσες διαδήλωσαν για το κρατικό αυτό έγκλημα, όσους/όσες απήργησαν ενάντια στη μαζική αυτή δολοφονία. Η πολιτεία ασχολούνταν με το μπάζωμα του σημείου, με τη συγκάλυψη του εγκλήματος. Με εμάς δεν ασχολήθηκε. Δεν την ενδιαφέρουν την πολιτεία τα θύματα, μόνο τα κέρδη τους. Και όταν στον βωμό των κερδών τους τύχει να δολοφονηθούμε, την ενδιαφέρει πόσο θα της κοστίσουμε, αν της κοστίσουμε. Δεν έχουμε να περιμένουμε τίποτα από αυτούς που γνώριζαν ότι μας στέλνουν σε προμελετημένο έγκλημα. Τόσα χρόνια οι εργαζόμενοι του ΟΣΕ κατήγγελλαν την ανυπαρξία μέτρων ασφαλείας και οι κινητοποιήσεις και οι απεργίες που έκαναν έβρισκαν απέναντί τους την αδιαφορία και τον χλευασμό των ιθυνόντων και των μέσων ενημέρωσης που τους εξυπηρετούν. Εξάλλου, δεν πρέπει να παραλείψουμε πως εν γνώσει της πολιτείας κομματιάστηκε ο ΟΣΕ και ξεπουλήθηκε σε ξένα συμφέροντα, με το ελληνικό Δημόσιο από τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης να υποχρεούται να αναλάβει το κόστος, αλλά και να το μειώσει: να απολύσει το προσωπικό, να αναθέσει εργολαβίες. Ετσι, αφήνουν στην τύχη τους λειτουργίες που έχουν να κάνουν με την ασφάλειά μας. Ετσι, μας δείχνουν απροκάλυπτα πως δεν τους ενδιαφέρει πόσοι και αν θα επιβιώσουμε, αρκεί να γεμίζουν τις τσέπες τους.

● Εχετε έρθει σε επαφή με συγγενείς θυμάτων ή άλλους επιζώντες;

Ναι. Κυρίως έχω επικοινωνία με την πρόεδρο του Συλλόγου Θυμάτων Πληγέντων Τεμπών, Μαρία Καρυστιανού, την οποία εκτιμώ βαθύτατα, θαυμάζω τη δύναμή της και όλες τις προσπάθειες που καταβάλλει για να μην ξεχαστεί το έγκλημα αυτό και να κερδίσει το δίκιο.

● Σας έχουν καλέσει οι εισαγγελικές αρχές να καταθέσετε όσα βιώσατε;

Οχι, δεν μας έχει καλέσει κανένας.

● Εναν χρόνο μετά, εκτιμάτε ότι θα αποδοθεί δικαιοσύνη;

Δεν πιστεύω στην αστική δικαιοσύνη, γιατί σε όλες τις περιπτώσεις φορτώνουν τις ευθύνες στους εργαζομένους ή στα ίδια τα θύματα. Οι πραγματικοί υπαίτιοι είναι στο απυρόβλητο και από όσο παρακολουθούμε τις συζητήσεις στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής γίνεται προσπάθεια να επιρρίψουν τις ευθύνες στον σταθμάρχη και στους νεκρούς μηχανοδηγούς που πήγαν στην εργασία τους και δεν γύρισαν ποτέ στο σπίτι τους. Στο ίδιο έργο θεατές. Σε όλες τις δολοφονίες του συστήματος: τους πρόσφυγες που πνίγονται, τους εργάτες που σκοτώνονται κάθε δύο μέρες, τις δολοφονίες της αστυνομίας, τους συνεπιβάτες μου που δολοφονήθηκαν επειδή τόλμησαν να μπουν στο τρένο, προβάλλονται η ατομική ευθύνη, το ανθρώπινο λάθος και τα «μεμονωμένα περιστατικά». Η δικαιοσύνη τους εξυπηρετεί την πολιτική των ισχυρών, που μας φτωχοποιεί, μας στερεί τα δικαιώματα, μέχρι και την ίδια μας τη ζωή. Πιστεύω, όμως, στο δίκιο. Γι’ αυτό δεν θα επιλέξω τη μοιρολατρική στάση και δεν θα αποδεχθώ τη ζοφερή αυτή κατάσταση. Θα συμμετάσχω στον αγώνα για να αποδοθεί δικαιοσύνη, γιατί, αν και την έχουν πάρει με το μέρος τους, εμείς θα αξιοποιήσουμε τη δύναμή μας ενάντια στη διαφθορά της για να επιβάλουμε το πραγματικό δίκιο.

● Εχετε ξαναταξιδέψει με τρένο από τότε;

Οχι, φυσικά. Το τρένο έχει βαφτεί με το αίμα των θυμάτων, με τα κατεστραμμένα όνειρα των νέων που έχασαν τη ζωή τους τόσο άδικα και με τους εφιάλτες όσων βρισκόμασταν εκεί και βιώσαμε αυτή τη φρίκη. Η λέξη «τρένο» είναι πλέον συνυφασμένη με τον θάνατο. Μαθαίνω πως κερνάνε καφέ πλέον μέσα στο τρένο, πως έχουν αναβαθμίσει την ιστοσελίδα τους, έχουν αλλάξει τους αριθμούς των θέσεων. Για την ασφάλεια των επιβατών δεν έχουν κάνει τίποτα φυσικά. Ακόμα ένα παράδειγμα της κοροϊδίας τους και της υποτίμησης της νοημοσύνης μας.

● Τι θα λέγατε στον πρωθυπουργό της χώρας, αν τον είχατε απέναντί σας;

Τίποτα! Δεν έχω να πω κάτι στον πρωθυπουργό, στον Καραμανλή ή σε όποιον άλλον της τωρινής κυβέρνησης και όλων των προηγούμενων. Δεν αναρωτιέμαι πώς κοιμούνται ήσυχοι τα βράδια. Κοιμούνται μια χαρά, γιατί κάνουν πολύ καλά τη δουλειά τους. Εξυπηρετούν την τάξη τους βάζοντας τα κέρδη πάνω από τις ζωές μας. Δεν θεωρώ ότι έχουμε να κερδίσουμε κάτι συνομιλώντας με αυτούς που είναι απέναντί μας. Θέλω, όμως, να πω κάτι σε όλους τους ανθρώπους γύρω μου που έτυχε να μην είναι εκείνο το βράδυ στο τρένο, αλλά ζούμε μαζί σε αυτό το σύστημα που μας επιβάλλει καθημερινά τον θάνατο σε όλες τις εκφάνσεις του. Οτι αυτό το σύστημα της εκμετάλλευσης, της βίας, της τρομοκρατίας και των απροκάλυπτων δολοφονιών βασίζεται στον φόβο μας για να επιβιώσει. Εμείς, όμως, για να επιβιώσουμε μέσα σε αυτό πρέπει να ενωθούμε ενάντια στον ατομικισμό που καλλιεργείται και μέσα από την αλληλεγγύη και τον συλλογικό μας αγώνα να αμφισβητήσουμε τη ματωμένη αυτή «πραγματικότητα». Να μη συνηθίσουμε τις δολοφονίες τους. Να διεκδικήσουμε το δίκιο μας, γιατί τίποτα δεν μας χαρίζεται. Να αγωνιστούμε για να κατακτήσουμε μια ζωή που δεν θα σκεφτόμαστε αν θα καταφέρουμε να επιβιώσουμε, να γυρίσουμε σπίτι από τη δουλειά μας, από το Πανεπιστήμιό μας ή από τη μετακίνησή μας. Μια ζωή που δεν θα θυσιαζόμαστε στον βωμό της «ανάπτυξής» τους. Μια ζωή στην οποία η κάθε ζωή θα έχει αξία.