Καλό κατευόδιο σύντροφε Στέλιο Μανούσακα

 


Το απόγευμα, στις 29/01/25, μας αποχαιρέτησε ο Στέλιος Μανούσακας κι έφυγε για το μακρινότερο ταξίδι της ζωής του. Και η ζωή του είχε ταξίδια και μακρινά.

Από νεαρή ηλικία φεύγει από το νησί της καταγωγής του, την Κρήτη, κι αφού τελείωσε τις γυμνασιακές σπουδές του, βρίσκεται στην Ιταλία, στην Πίζα, απ’ όπου ξεκινάει τις σπουδές του. Είναι τα πρώτα χρόνια του ’60 και ο Στέλιος, ως ανήσυχο πνεύμα και φέροντας στην πλάτη του το αγωνιστικό οικογενειακό φορτίο Σφακιανών, δεν άργησε να ενταχθεί στην Ιταλία στη νεολαία της ΕΔΑ και στο παράνομο ΚΚΕ. Δεν άργησε, όμως, να αμφισβητεί την πολιτική γραμμή του συμβιβασμού που ακολουθούσε η ΕΔΑ και να εναντιωθεί επίσης στη διάλυση του ΚΚΕ, που επεδίωκε η τότε ηγεσία και η ένταξη όλων των κομμουνιστών στην ΕΔΑ. 

Από την παρουσίαση του "Contro vento , Μνήμες από τον αντιδικτατορικό αγώνα 1967-1974 Ιταλία" στην Αθήνα με τον συγγραφέα στο κέντρο

Ζώντας στην Ιταλία βίωνε και τις καταστάσεις του ιταλικού κομμουνιστικού κόμματος και άρχισε να γνωρίζει το μαρξιστικό-λενινιστικό κίνημα της Ιταλίας και γενικότερα την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά, που στα χρόνια του ’60 βρίσκονταν σε πλήρη άνθιση και ανάπτυξη.

Οι πολιτικές διώξεις των Ιουλιανών στην Ελλάδα και οι αντίστοιχες εξελίξεις στην Ιταλία, έθεσαν πιο άμεσα και επιτακτικά τις πολιτικές διαφωνίες του Στέλιου και άλλων συναγωνιστών-συντρόφων κι έτσι η ρήξη με την τότε ηγεσία του ΚΚΕ και της ΕΔΑ δεν άργησε να εκδηλωθεί ανοιχτά και καθαρά. Στο μεταξύ ενημερώθηκαν για την έκδοση της «Αναγέννησης» και την εκδοτική δραστηριότητα των «Ιστορικών Εκδόσεων» και την διαμόρφωση του μαρξιστικού-λενινιστικού χώρου, πράγματα παρόμοια που συνέβαιναν και στην Ιταλία και σε πολλές χώρες του κόσμου.

Οι ανησυχίες του σ. Μανούσακα και των υπόλοιπων συντρόφων για τις εξελίξεις και για την επιβολή φασιστικού πραξικοπήματος στην Ελλάδα, δεν ήταν αστήριχτες και τον Απρίλη του ’67, πριν τις προγραμματισμένες βουλευτικές εκλογές του Μαΐου, επιβάλλεται το αμερικανόπνευστο και αμερικανοστήριχτο φασιστικό πραξικόπημα.

Η νέα κατάσταση πραγμάτων επέβαλε πιο ριζοσπαστικές αποφάσεις κι έτσι ο σ. Στέλιος, ερχόμενος σε επαφή με τον σ. Γιώργο Λίλο και όλους αυτούς που μας αναφέρει στο τεκμηριωμένο ιστορικό αφήγημά του «contro vento» που μας άφησε πρόσφατα ως πολύτιμη παρακαταθήκη για το μ-λ κίνημα της χώρας και ιδιαίτερα για το ΑΜΕΕ που αναπτύχθηκε στο εξωτερικό και ιδιαίτερα στην Ιταλία με απόφαση του Στέλιου και άλλων συντρόφων. Στην δημιουργία αυτού του ιστορικού αποθέματος, συνέβαλαν αποφασιστικά τα πολλαπλά ταξίδια του σ. Στέλιου Μανούσακα.

Ξεκίνησε από την Ιταλία ο σ. Στέλιος, για να συναντήσει τους συντρόφους του ελληνικού μ-λ κινήματος (ΟΜΛΕ) στο Παρίσι κι έτσι ιδρύεται το ΑΜΕΕ στην Ιταλία, στη συνέχεια στη Γερμανία -Βαγγέλης Πισσίας, Σπύρος Γάκης, Ηλίας Καμαρέτσος- και για να βρεθεί και στον Καναδά, για να ιδρυθεί το ΑΜΕΕ (Γρηγόρης Κωνσταντόπουλος και άλλοι) για να καταλήξει στο τέλος ως πενταμελής αντιπροσωπεία στην Κίνα και σε όλα τα μέρη που ήταν παρών το ΑΜΕΕ.

Ξέρουμε, σύντροφε Στέλιο Μανούσακα, ότι σου άρεσαν τα ταξίδια και όλα τα εγκρίναμε, γιατί ξέραμε επίσης, ότι από κάθε ταξίδι σου θα προέκυπτε κάτι καλό, κάτι δημιουργικό, που θα βοηθούσε την παραπέρα ανάπτυξη του κινήματός μας και θα ήταν μια σπουδαία συμβολή στο επαναστατικό κίνημα της χώρας μας.

Αυτό, όμως, το τελευταίο σου ταξίδι ΔΕΝ μας άρεσε. Ειλικρινά θα μας λείψεις, αλλά εμείς θα σ’ έχουμε ανάμεσά μας, στους αγώνες του σήμερα και του αύριο και θα λέμε ότι ο σ. Μανούσακας είναι εδώ ανάμεσά μας, είναι ΠΑΡΩΝ.

Στέλιος Αγκούτογλου