Ο πατριωτισμός του αντιπολεμικού κινήματος και το ενδεχόμενο ενός αντιπατριωτικού πολέμου

Όσο ανεβαίνει το θερμόμετρο στα «εθνικά θέματα», με προεξάρχουσα την ελληνοτουρκική σύγκρουση και την αποπροσανατολιστική διαμάχη για το όνομα «Μακεδονία», τόσο περισσότερο η συζήτηση ξεφεύγει από την ουσία και εστιάζει (εν είδει δημοσιογραφικής πληροφορίας) σε «γεγονότα» ασύνδετα με το γενικό πλαίσιο στο οποίο συμβαίνουν. Στα βόρεια σύνορα, απειλούμαστε από τις αλυτρωτικές επιδιώξεις του «σλαβομακεδονικού εθνικισμού», που σφετερίζεται το όνομα και την ιστορία της Μακεδονίας. Μια απειλή που ιεραρχείται ακόμη και από δυνάμεις της αριστεράς, τροφοδοτώντας έναν αντίστοιχο ελληνικό εθνικισμό, εξαφανίζοντας ή βάζοντας σε δεύτερη μοίρα τα πολεμικά σχέδια του ιμπεριαλισμού και ιδιαίτερα αυτά των ΗΠΑ, από τα οποία στην πραγματικότητα απειλείται η χώρα. Τις ίδιες υπηρεσίες προσφέρουν άθελα ή ηθελημένα και απόψεις που ιεραρχούν ως κύρια εσωτερική απειλή τον εγχώριο εθνικισμό και όχι την ευθυγράμμιση της κυβέρνησης και του συνόλου της αστικής τάξης -παρά της παλινωδίες- με τις επικίνδυνες επιδιώξεις των βασικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων (ΗΠΑ-ΕΕ-Ρωσία) για παραγκωνισμό του ενός ιμπεριαλιστή έναντι του άλλου στα Βαλκάνια.

Στα ανατολικά, η απειλή εμφανίζεται να προέρχεται αποκλειστικά ή κυρίως από μια «επιτιθέμενη και επεκτατική» Τουρκία. Αφορά πλέον όχι μια «εθνική προσβολή» για το όνομα και την ιστορία αλλά εδάφη και κυριαρχικά δικαιώματα τα οποία προασπίζεται μια «αμυνόμενη» Ελλάδα απέναντι σε έναν πιο ισχυρό εχθρό, προσφεύγοντας -αναγκαστικά!- στην προστασία του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, κλείνοντας συμφωνίες και με το Ισραήλ, δηλαδή συντασσόμενη με τους κατεξοχήν εμπρηστές των πολέμων. Κι όμως, η αποφυγή ενός ρήγματος στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ εμφανίζεται σαν «πολιτική ειρήνης και σταθερότητας των ΗΠΑ» στην περιοχή. Όπου η «εύνοια των ΗΠΑ» είναι ο υπέρτατος εθνικός στόχος για να μην παραδοθεί ο έλεγχος του Αιγαίου στην Τουρκία αλλά… στις ΗΠΑ. Με την ελπίδα να μην αλλάξουν τα αμερικανικά γεωστρατηγικά συμφέροντα, που δεν λογαριάζουν καμία ΝΑΤΟϊκή συνοχή.

Τα γεγονότα μιλούν δήθεν από μόνα τους και δεν χρειάζεται… η πολιτική: Εμβολισμός ελληνικού σκάφους του Λιμενικού από ακταιωρό της τουρκικής Ακτοφυλακής στην περιοχή των Ιμίων, αλλεπάλληλες παραβιάσεις εθνικού εναέριου και θαλάσσιου χώρου, συνεχείς απειλητικές δηλώσεις Ερντογάν, αναγόρευση των Ιμίων σε τουρκικό έδαφος, «επικαιροποίηση» της Συνθήκης της Λοζάνης, τουρκικά πολεμικά πλοία μπλοκάρουν προγραμματισμένες γεωτρήσεις σε οικόπεδο της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κύπρου κ.λπ. Τα γεγονότα είναι γεγονότα και η ΑΟΖ είναι… μία και ελληνική (ή κυπριακή). Όταν όμως απομακρυνθούμε από την πρωτόγονη θεωρία του «επιτιθέμενου» και των μονοσήμαντων «πολεμικών γεγονότων» και δούμε την ελληνοτουρκική σύγκρουση ως «συνέχεια της πολιτικής» των ιμπεριαλιστών και των δυο ανταγωνιζόμενων αστικών τάξεων, τότε χάνει τη δύναμή του το αδιαμφησβήτητο γεγονός της τουρκικής προκλητικότητας ως αποκλειστικά υπεύθυνης για την ένταση στο Αιγαίο. Χάνει την αξιοπιστία του το δόλιο επιχείρημα: Μας επιτέθηκαν, επιβάλλεται να υπερασπιστούμε τον εαυτό μας, να υπερασπιστούμε την πατρίδα! Ένα επιχείρημα άλλωστε που διεκδικούν όλα τα κράτη για τον εαυτό τους. Κάποιοι μάλιστα από… αληθινό διεθνισμό αναγνωρίζουν αυτό το «ιερό δικαίωμα» της γενικευμένης αλληλοσφαγής (και) από τη μεριά του αντιπάλου!

Κι αφού λοιπόν ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα (βίαια) μέσα, μπορεί μια άδικη πολιτική να οδηγήσει σε έναν δίκαιο πόλεμο για την «υπεράσπιση της πατρίδας»; Γιατί αν για τους εθνικιστές και τη δεξιά τα πράγματα είναι απλά (δίκαιος είναι ο πόλεμος που κάνουμε εμείς - άδικος είναι αυτός που κάνει ο αντίπαλος), για την αριστερά η έννοια των δίκαιων και άδικων πολέμων είναι κάτι πολύ πιο πολύπλοκο, σχετίζεται με τις συνθήκες της εποχής και με το δύσκολο έργο της εθνικής και κοινωνικής απελευθέρωσης.

Μιλώντας συγκεκριμένα για το ενδεχόμενο ενός ελληνοτουρκικού πολέμου, υπάρχει το εξής ερώτημα: υπάρχει περίπτωση ένας τέτοιος πόλεμος με τα σημερινά δεδομένανα να είναι δίκαιος για κάποια από τις δυο πλευρές; Αν ναι, τότε μπορούμε επιπρόσθετα να χρησιμοποιήσουμε το σχήμα του «επιτιθέμενου-αμυνόμενου». Αν όχι, τότε αυτό το σχήμα είναι παράδοση στον σωβινισμό. Ας δούμε το ζήτημα από την σκοπιά της συνέχισης της σημερινής πολιτικής με «άλλα μέσα». Οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί αλυσοδένουν και ρίχνουν στη βαρβαρότητα σειρά χωρών για τις σφαίρες επιρροής και το μοίρασμα της λείας. Οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στις εξαρτημένες αστικές τάξεις της περιοχής επιζητούν αναβαθμισμένο ρόλο τοποτηρητή και λεία από τα «ψίχουλα» που περισσεύουν. Ο ιμπεριαλισμός και το κεφάλαιο ενισχύουν τον εθνικισμό για να διασπάσουν, να σπείρουν το μίσος και να πνίξουν τους λαούς, την εργατική τάξη και τα κινήματα στη δίνη ενός αλληλοσπαραγμού, που δεν έχει τίποτα να κάνει με έναν πόλεμο εθνικοαπελευθερωτικό ενάντια σε αλλοεθνή ζυγό αλλά με έναν πόλεμο ιμπεριαλιστικό για την κατάκτηση ζωνών αποκλειστικής πολιτικής, στρατιωτικής και οικονομικής εκμετάλλευσης (τις «ΑΟΖ» των ιμπεριαλιστών κατά κάποιον τρόπο). Μπορεί από όλα αυτά να προκύψει ένας δίκαιος πόλεμος, τουλάχιστον στην αρχή του; Και με δεδομένη την κατάσταση του λαϊκού-εργατικού κινήματος;

Στην πολιτική, κάθε τι που λέγεται υπηρετεί έναν σκοπό, χαράζει δρόμους προς την επίτευξη αυτού του σκοπού, ορίζει αντίπαλες και σύμμαχες δυνάμεις, έχει συνέπειες. Δεν είναι λειτούργημα η πολιτική που είναι γενικά με την «πατρίδα που δέχεται επίθεση». Πατριωτισμός σήμερα είναι να εμποδίσουμε να συρθεί ο λαός σε έναν άδικο πόλεμο για «τ’ αφέντη το φαΐ» και με τον ίδιο νηστικό. Είναι το καθήκον της οικοδόμησης αντιπολεμικού-αντιιμπεριαλιστικού κινήματος. Ώστε να φωνάζει ο λαός «Ελλάδα, Κύπρος, Παλαιστίνη, Αμερικάνος δεν θα μείνει!» αντί για το «η Μακεδονία είναι μια και Ελληνική», να διεκδικεί «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία» αντί να φτάσει για την «κόκκινη μηλιά, όπου θα διώξουμε τους Τούρκους από την Πόλη». Γιατί τέτοια αντιπολεμικά και αντιιμπεριαλιστικά συνθήματα φώναζε ο λαός όταν ο τούρκικος στρατός εισέβαλε στην Κύπρο.

Προλεταριακή Σημαία