Κύπρος: Γυναίκες αγνοούμενες ή αγνοημένες;

Πολλές φορές βλέπουμε τέτοιες υποθέσεις σε αστυνομικές σειρές και ταινίες και θεωρούμε ότι δε συμβαίνουν έξω από τις οθόνες. Η ζωή, όμως, αποδεικνύεται εξίσου σκληρή και με συνέπειες σε πραγματικές ανθρώπινες ζωές. Τέτοια περίπτωση είναι και η πρόσφατη αποκάλυψη του κατά συρροή δολοφόνου στην Κύπρο και αξιωματικό του στρατού, ο οποίος μέχρι στιγμής έχει ήδη ομολογήσει για 7 δολοφονίες γυναικών. Οι 4 εξ αυτών έχουν καταγωγή από τις Φιλιππίνες, οι 2 από τη Ρουμανία και η μία από το Νεπάλ. Ανάμεσά τους και δύο μάνες με τις ανήλικες κόρες τους. Ο γνωστός μέχρι στιγμής τρόπος να προσεγγίζει τις γυναίκες-θύματά του ήταν ένα site γνωριμιών, στο οποίο είχε ψεύτικο προφίλ και μέσω αυτού επικοινωνούσε και κανόνιζε συνάντηση μαζί τους.

Καταγγελίες για εξαφανίσεις μεταναστριών γίνονται από συγγενείς, φίλους και εργοδότες. Οι δηλωμένες εξαφανίσεις γυναικών από τις Φιλιππίνες που εργάζονταν ως οικιακοί βοηθοί, μάλιστα, φτάνουν τις 22. Η άτυπη απάντηση που δίνεται σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ότι οι εξαφανισμένες το έσκασαν και πέρασαν στην τουρκοκυπριακή πλευρά και δεν ασχολείται κανείς ιδιαίτερα. Για να γίνουν οι απαραίτητες έρευνες, έπρεπε να βρεθεί τυχαία το πτώμα ενός θύματος. Κάπως έτσι, το θέμα ξεπέρασε τα όρια που μπορεί η «κοινή γνώμη» να αγνοήσει.

Τώρα που το θέμα με τις δολοφονίες πήρε μεγάλη δημοσιότητα και διεθνείς διαστάσεις, έσπευσαν όλοι οι φορείς να δείξουν ότι ενδιαφέρονται και ότι αποποιούνται προηγούμενων ευθυνών για την εγκληματική τους αδιαφορία. Η ίδια η αστυνομία της Κύπρου φαίνεται ιδιαίτερα πρόθυμη να πάρει εύσημα για τις έρευνες που θυμήθηκε να κάνει χρόνια μετά την πρώτη δηλωμένη εξαφάνιση. Υπήρξε τοποθέτηση από το ΥΠΕΞ των Φιλιππίνων, η οποία βγάζει την ουρά της κυβέρνησης της απ’ έξω, λέγοντας ότι είχε καταγγείλει τις εξαφανίσεις και παρακολουθούσε στενά τις εξελίξεις. Για την εξιχνίαση του εγκλήματος κατέφθασαν και… Άγγλοι εμπειρογνώμονες. Πού ήταν, όμως, όλοι αυτοί όταν δηλώνονταν οι εξαφανίσεις των μεταναστριών; Πρέπει μια μετανάστρια γυναίκα να βρεθεί δολοφονημένη για να αναγνωριστούν τα εγκλήματα σε βάρος της;

Η πλειοψηφία των δημοσιευμάτων που φτάνουν στα αυτιά μας εστιάζουν στην εξέλιξη των αστυνομικών ερευνών και στην δημιουργία του ψυχολογικού προφίλ του δράστη. Από τη μία, ξεπλένονται οι μηχανισμοί και από την άλλη η αναζήτηση των αιτιών φτάνει μέχρι την απόδοση ευθυνών στη διαστροφή του δολοφόνου. Πόσες φορές σχολιάστηκαν από τα κυρίαρχα μέσα οι συνθήκες κάτω από τις οποίες δουλεύουν οι συγκεκριμένες γυναίκες και η εκμετάλλευση που υφίστανται; Ποιες αντιλήψεις καλλιεργεί η κοινωνία σε βάρος τους;

Οι γυναίκες από τις Φιλιππίνες που εργάζονται ως οικιακές βοηθοί στην Κύπρο υπολογίζονται γύρω στις 20.000, εγγεγραμμένες και άτυπες. Έχει διαμορφωθεί ένα νομικό σύστημα που τις κρατά σε πολύ ευάλωτη θέση προκειμένου να είναι εύκολα εκμεταλλεύσιμες. Δουλεύουν επί της ουσίας ως σύγχρονες δούλες. Αμείβονται στην καλύτερη με μισθούς μέχρι 400 ευρώ, με 6ετή συμβόλαια, με το πέρας του οποίου δεσμεύονται να δουλεύουν στον ίδιο εργοδότη και με το κίνδυνο να απελαθούν σε περίπτωση που ψάξουν για -νόμιμη- εργασία προκειμένου να συμπληρώσουν το εισόδημά τους. Δεν τους αναγνωρίζονται βασικά συνδικαλιστικά και ασφαλιστικά δικαιώματα, ενώ προφανώς οι καταπατήσεις ακόμη και στα ελάχιστα εργασιακά τους δικαιώματα είναι κανόνας. Αυτές οι απαράδεκτες συνθήκες και η ανάγκη επιπλέον χρημάτων, είναι που οδηγούν ορισμένες γυναίκες να βρεθούν με άγνωστους ανθρώπους για να βρουν τρόπο να αυξήσουν το εισόδημά τους, όπως δηλώνουν και μέλη της Φιλιππινέζικης κοινότητας.

Αφού έτσι κι αλλιώς ο κρατικός μηχανισμός δεν νοιάζεται γι’ αυτές τις γυναίκες, αλλά ίσα ίσα έχει διαμορφώσει συνειδησιακά και νομικά ένα πλαίσιο να τις καταπιέζει, γιατί να ασχοληθεί με την εξαφάνισή τους; Η σύγκριση είναι αναπόφευκτη: αν η εξαφάνιση αφορούσε κάποιο επιφανές πρόσωπο με κοινωνική θέση και χρήματα, η αντιμετώπιση των αρχών θα ήταν πολύ διαφορετική.

Τι περιμένουμε να δούμε; Να φορτωθούν τα θύματα τις ευθύνες για τις συμπεριφορές τους. Να συνεχίσουν να καλλιεργούνται ρατσιστικές αντιλήψεις. Άλλωστε, ακόμη δεν έχουν αποδοθεί κατηγορίες για να ξέρουμε αν θα υπάρξουν ελαφρυντικά μέχρι τότε, κατά πόσο θα γίνει προσπάθεια να αποδοθούν οι πράξεις στο προφίλ ενός ψυχικά ασθενούς ανθρώπου και να κλείσει εκεί η υπόθεση. Το ότι ο συγκεκριμένος δολοφόνος είναι αξιωματικός του στρατού και οι συνδέσεις που έχει, ίσως λειτουργήσει υπέρ του. Άλλωστε, εξ αρχής και λόγω θέσης, μπορεί να έκρινε ότι είναι υπεράνω υποψίας και ότι έχει «δικαίωμα» να επιβληθεί στη ζωή τόσων γυναικών.

Το κατά πόσο θα ασχοληθεί κανείς στο μέλλον με τις υπόλοιπες εξαφανίσεις ειδικά αν χαθεί και το ενδιαφέρον, είναι ανοιχτό. Η απόδοση δικαιοσύνης για τα θύματα, αλλά και για όσους μένουν πίσω, δεν περιορίζεται στην καταδίκη του συγκεκριμένου ατόμου βέβαια. Ούτε στα ψεύτικα δάκρυα για τις ζωές που χάθηκαν. Είναι ζητούμενο για τις εργαζόμενες να οργανωθούν και να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους και να σταθούν απέναντι σε όσους προσπαθούν λόγω κοινωνικής θέσης και λόγω φύλου να τις κρατούν με σκυφτό το κεφάλι και να τις βάλουν στη θέση του θύματος.

Σ.Ε.

Προλεταριακή Σημαία