04 Νοεμβρίου 2019

Λίβανος | Ο λαός στους δρόμους διεκδικεί το δίκιο του

Δυο βδομάδες μετά το ξεκίνημα των κινητοποιήσεων στο Λίβανο στις 17 Οκτώβρη, ο πρωθυπουργός Σαάντ Χαρίρι υπέβαλε την παραίτηση της κυβέρνησής του στον πρόεδρο της χώρας Αούν. Δυο βδομάδες που σε όλη τη χώρα, από τη Βηρυτό μέχρι την Τρίπολη, την Τύρο και τη Σιδώνα, από το βορρά μέχρι το νότο, πάνω από 1 εκατομμύριο διαδηλωτές με έντονη την παρουσία της νεολαίας κατέβηκαν στους δρόμους. Έκλεισαν οδικές αρτηρίες, τα συνδικάτα κήρυξαν απεργία, κλειστά τα εργοστάσια, οι υπηρεσίες, τα σχολεία, τα πανεπιστήμια, οι τράπεζες. Τι υποκινεί τους Λιβανέζους και σε ποιο “έδαφος” πραγματοποιείται η κίνησή τους;

Η χώρα των κέδρων αποτέλεσε και αποτελεί πεδίο συγκρούσεων και ανταγωνισμών κύρια των ιμπεριαλιστών, μαζί και περιφερειακών δυνάμεων. Διέλευση αγωγών, ΑΟΖ και όλο το εύφλεκτο υλικό της Μέσης Ανατολής φέρνει ΗΠΑ, Γαλλία, Σαουδική Αραβία σε κόντρα με Ρωσία, Ιράν, Συρία. Αν προστεθούν και οι συνεχείς πολεμικές συγκρούσεις -οι τελευταίες το Σεπτέμβρη-, οι βομβαρδισμοί στο νότιο τμήμα του από το Ισραήλ, συνθέτουν ένα σκηνικό στο οποίο διασταυρώνονται και αντιμάχονται για τα συμφέροντά τους όλοι οι παραπάνω, επιδιώκοντας να καθορίσουν τις εξελίξεις υπέρ τους.

Οι αντιθέσεις, οι διχασμοί και οι διαιρέσεις διατρέχουν την άρχουσα τάξη και όλο το πολιτικό σύστημα και τα κόμματά του. Το τέλος του εμφυλίου έδωσε τη θέση του σε επαναλαμβανόμενες πολιτικές κρίσεις, με πιο πρόσφατη τη φυγή του πρωθυπουργού Χαρίρι πέρυσι στη Σ. Αραβία, καταγγέλλοντας τη Χεζμπολάχ ότι σχεδίαζε τη δολοφονία του. Η επιστροφή του -με παρέμβαση Μακρόν- είναι ενδεικτική της κυβερνητικής αστάθειας.

Οι εκλογές τον περασμένο Μάιο αποτύπωσαν έναν ρευστό συσχετισμό ανάμεσα στα δυο βασικά μπλοκ με ενίσχυση της Χεζμπολάχ και της επίσης σιίτικης Αμάλ (του προέδρου της Βουλής Ναμπίχ Μπέρι) μαζί με τους Δρούζους του Ουαλίντ Τζουμπλάτ και αποδυνάμωση του σουνίτη πρωθυπουργού Χαρίρι και των άλλων σουνιτικών και χριστιανικών δυνάμεων. Να σημειωθεί η εμφάνιση νέων πολιτικών συνδυασμών (“Είμαστε όλοι ένα έθνος”) με αναφορές στην “κοινωνία των πολιτών”, υπερβαίνοντας θρησκευτικούς διαχωρισμούς. Βέβαια οι ψήφοι παίζουν έναν σχετικό ρόλο στη διαμόρφωση των διαφόρων κέντρων εξουσίας καθώς, βάσει της συμφωνίας του Ταΐφ (1989), που τερμάτισε τον εμφύλιο πόλεμο, χριστιανοί και μουσουλμάνοι μοιράζονται σε ίσα μέρη τις 128 έδρες του Κοινοβουλίου και ο πρόεδρος θα είναι πάντα χριστιανός, ο πρωθυπουργός σουνίτης και ο πρόεδρος της Βουλής σιίτης.

Ο μεγάλος νικητής των εκλογών ήταν η αποχή, που έφτασε το ποσοστό-ρεκόρ 51%. Με αυτό τον τρόπο ένα μεγάλο τμήμα των ψηφοφόρων και ιδίως των νέων εξέφρασε την αντίθεσή του τόσο στο σεχταριστικό-φατριαστικό πολιτικό σύστημα των διαιρέσεων σε θρησκευτική βάση όσο και την οργή του για την εξαθλίωση που βιώνει.

Το 1/3 των 4,5εκατ. Λιβανέζων ζουν -σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα- κάτω από τα όρια της φτώχειας μαζί με τους 1,5 εκατ. πρόσφυγες από τη Συρία. Η έλλειψη βασικών υποδομών σε ηλεκτροδότηση, υδροδότηση, συγκοινωνίες, αποκομιδή και διαχείριση απορριμμάτων, οι κακές και ακριβές υπηρεσίες στον τομέα των τηλεπικοινωνιών αποτελούν τα διαχρονικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο λαός. Ο αυτοπυρπολισμός τον Φεβρουάριο ενός πατέρα που δεν μπορούσε πλέον να αντέξει τα δίδακτρα της μικρής κόρης του στην αυλή του σχολείου της είναι ενδεικτικό της εξαθλίωσης.

Στις εβδομάδες που προηγήθηκαν των κινητοποιήσεων οι Λιβανέζοι έζησαν την αγωνία για πιθανές ελλείψεις σε βενζίνη, ψωμί, φάρμακα λόγω της έλλειψης δολαρίων στην αγορά. Είδαν επίσης τη χώρα τους να καίγεται με 104 εστίες φωτιάς ενώ τα τρία μοναδικά πυροσβεστικά ελικόπτερα της χώρας παρέμεναν καθηλωμένα. Όμως μια χούφτα οικογένειες περνούν καλά και χλιδάτα, κερδοσκοπώντας και ξεπουλώντας το δημόσιο πλούτο.

Αυτή άλλωστε ήταν και η προτεινόμενη συνταγή του ΔΝΤ για το νοικοκύρεμα του δημόσιου χρέους, που ανέρχεται στο 150% του ΑΕΠ. Η ένταση της λιτότητας και της φορολογικής αφαίμαξης των πολιτών μαζί με ιδιωτικοποιήσεις ήταν τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν για να γίνει πράξη η εκταμίευση κεφαλαίων 11 δισ. δολαρίων που συμφωνήθηκε πέρσι στο Παρίσι (σχέδιο Cedre) για τη χρηματοδότηση της χώρας. Η σταγόνα για να “ξεχειλίσει το ποτήρι” ήταν η επιβολή φόρου στις τηλεφωνικές κλήσεις που μέχρι πρότινος γίνονταν δωρεάν μέσω διαδικτυακών εφαρμογών, όπως το WhatsApp, για να ενισχυθούν τα κρατικά ταμεία.

Οι εξαγγελίες Χαρίρι για απόσυρση του φόρου και μείωση στο μισό των μισθών του πολιτικού προσωπικού της χώρας δεν οδήγησε στην απόσυρση του κόσμου από τους δρόμους. Πολύ περισσότερο που τα παραπάνω συνοδεύονταν με την ιδιωτικοποίηση των τηλεπικοινωνιών και την αναδιάρθρωση του ενεργειακού τομέα. Δηλαδή απολύσεις και αυξήσεις στο ηλεκτρικό.

Η στάση της Χεζμπολάχ, βασικού κυβερνητικού εταίρου, ήταν συμβατική-συμβιβαστική. Ο ηγέτης της, Νασράλα, αφού χάιδεψε τα αυτιά του λαού δηλώνοντας ότι έχουν δίκιο που είναι στους δρόμους, έθεσε ως κόκκινη γραμμή την κυβερνητική σταθερότητα. Στάση ενδεικτική του φόβου της Χεζμπολάχ αλλά και των συμμάχων της (προέδρου Αούν και των σιιτών Αμάλ) για “αξιοποίηση” των κινητοποιήσεων από δυνάμεις (βλέπε ΗΠΑ-Σ. Αραβία-Γαλλία που τάχθηκαν υπέρ των διαδηλώσεων) που σε καμιά περίπτωση δεν είναι ευχαριστημένες από την ενισχυμένη θέση της Χεζμπολάχ και κατ' επέκταση Ιράν-Συρίας-Ρωσίας στα πολιτικά πράγματα του Λιβάνου. Μάλιστα τα διεθνή ΜΜΕ αναφέρθηκαν σε οπάδους της Χεζμπολάχ στη Βηρυτό αλλά και της Αμάλ στο Ν. Λίβανο που συγκρούστηκαν με τους διαδηλωτές.

Η καταπίεση γεννά την αντίσταση. Αυτό επιβεβαιώνεται και στο Λίβανο, παρά την αδυναμία των λαϊκών δυνάμεων να αναδείξουν μια άλλη πορεία στα πράγματα, που δεν θα εγκλωβίζεται σε ανανέωση-φτιασίδωμα του πολιτικού συστήματος και δεν θα εξαντλείται σε διεκδίκηση ρόλου στα πράγματα από μεσαία στρώματα μέσω κυβερνητικής αλλαγής.

Η κοινωνική αναταραχή στο Λίβανο είναι μια “θαυμάσια κατάσταση” με την προϋπόθεση οι εργαζόμενοι, οι νεολαίοι να κινούνται κάτω από τις δικές τους σημαίες, με τα δικά τους συμφέροντα, αναγνωρίζοντας εχθρούς και άσπονδους φίλους μέσα και έξω από τη χώρα.

Προλεταριακή Σημαία

Δεν υπάρχουν σχόλια: