Οι ηρωικές μέρες που ξεκίνησαν στις 18 και 19 του Οκτώβρη συγκλόνισαν αυτήν την παλιά κοινωνία. Μεγάλα τμήματα του λαού μας έχουν σφυρηλατηθεί σε αυτόν τον αγώνα και, ως ένα βαθμό, τα πράγματα δεν θα είναι πλέον όπως ήταν πριν. Για να πραγματοποιηθούν όμως οι βαθιές επιθυμίες που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της λαμπρής λαϊκής εξέγερσης, υπάρχει ακόμη μακρύς δρόμος, πρέπει να σαρώσουμε αυτή την παλιά «κανονικότητα» και να οικοδομήσουμε τα μέσα που επιτρέπουν στο προλεταριάτο και στον λαό να οικοδομήσουν μια νέα κοινωνία προς όφελος της πλατιάς πλειοψηφίας.
Η ακραία καταπίεση και εκμετάλλευση που ώθησε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους σε μια βίαιη και μαζική εξέγερση έχει πολύ βαθιές ρίζες και για να δούμε τις περίπλοκες διακλαδώσεις της, πρέπει να δούμε αρκετά μακριά στην ιστορία, καθώς επίσης και πέρα από τα εθνικά σύνορα.
Το κοινό πεπρωμένο των λαών της Λατινικής Αμερικής
Ως ημι-αποικιοκρατούμενη και ημιφεουδαρχική χώρα, η Χιλή μοιράζεται την ίδια μοίρα με όλες τις άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Κατά τη διάρκεια των τεσσάρων τελευταίων δεκαετιών, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και μέσα από διαφορετικούς μηχανισμούς, οι λεγόμενες "διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις" που θεσπίστηκαν με την «Συναίνεση της Ουάσιγκτον» [1] επιβλήθηκαν σε όλες τις χώρες μας. Στη Χιλή, η φασιστική στρατιωτική χούντα του Πινοτσέτ πρωτοστάτησε επιβάλλοντάς τες με αίμα και φωτιά. Φορολογικές περικοπές, πωλήσεις ή διάλυση των κρατικών επιχειρήσεων, διευκολύνσεις για την είσοδο των ιμπεριαλιστικών επενδύσεων, επιδείνωση των συνθηκών εργασίας και πολλά άλλα αντιλαϊκά μέτρα που βαθαίνουν το ημι-αποικιοκρατικό καθεστώς των χωρών μας έχουν εφαρμοστεί ανομοιόμορφα, αλλά όλο και περισσότερο, σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική, χωρίς εξαίρεση.
Οι κυβερνήσεις της μεταπρατικής μερίδας της μεγαλοαστικής τάξης [2] έχουν προωθήσει και [ακόμα] προωθούν αυτά τα μέτρα ανοιχτά, με το σύνθημα της «παγκοσμιοποίησης» και του «ανοίγματος στην παγκόσμια αγορά». Οι κυβερνήσεις της γραφειοκρατικής μερίδας, αντίθετες στα λόγια και χρησιμοποιώντας ακόμη και ένα ριζοσπαστικό λόγο για την οικοδόμηση ενός «σοσιαλισμού του 21ου αιώνα», εξέθεσαν με τον ίδιο τρόπο τους λαούς τους στο ιμπεριαλιστικό κεφάλαιο, συγκαλύπτοντας το εξωτερικό χρέος ως «δημόσιο χρέος», δίνοντας την εξόρυξη πρώτων υλών σε ξένους επενδυτές και στην πραγματικότητα υποτάχθηκαν στους ιμπεριαλιστικούς θεσμούς: Την Παγκόσμια Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου - όλοι τους ευρισκόμενοι υπό τον έλεγχο του ιμπεριαλισμού των ΗΠΑ - διευκολύνοντας παράλληλα τη διείσδυση άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων όπως Ισπανία, Κίνα, Ρωσία, Ιαπωνία, Γερμανία κτλ.
Κάθε φορά που οι αντιδραστικές κυβερνήσεις εισήγαγαν τα "πακέτα" - τα οποία αποτελούν μέρος των υπό όρους δανείων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Παγκόσμιας Τράπεζας και της Διαμερικανικής Τράπεζας Ανάπτυξης υπήρξε λαϊκή αντίσταση για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων και των κατακτήσεων που επιτεύχθηκαν με μεγάλους αγώνες κατά τον εικοστό αιώνα. Αυτοί οι ηρωικοί αγώνες προδόθηκαν από συμβιβασμούς κατευθυνόμενους από εκείνα τα οπορτουνιστικά στοιχεία που μπαίνουν στους αγώνες για να κερδίσουν θέσεις στο παλιό κράτος.
Τις δύο τελευταίες δεκαετίες σημειώθηκαν μεγάλοι μαζικοί ξεσηκωμοί που οδήγησαν ακόμη και σε αλλαγές στις κυβερνήσεις. Ένα παράδειγμα είναι οι μαζικές εξεγέρσεις της Αργεντινής τον Δεκέμβρη του 2001, οι οποίες πολιτικά αποσταθεροποίησαν την αντίδραση ανατρέποντας διαδοχικά πέντε κυβερνήσεις, χωρίς όμως να εμποδίσουν να συνεχιστεί η επιβολή μέτρων "διαρθρωτικής προσαρμογής", από τις νέες κυβερνήσεις, ρίχνοντας σε εξαιρετικά κρίσιμη κατάσταση τον λαό της Αργεντινής αυτή τη στιγμή.
Οι μικρές περίοδοι οικονομικής ανάπτυξης των τελευταίων δεκαετιών, οι οποίες πάντοτε στηρίχθηκαν από την διεθνή άνοδο των τιμών των πρώτων υλών, πραγματοποιήθηκαν σε περιβάλλον ολοένα και πιο βαθιάς κρίσης. Την κρίση του 1998 ακολούθησε η κρίση που ξεκίνησε το 2007-2008, από την οποία δεν υπάρχει ακόμη ανάκαμψη. Αντιμέτωπες με αυτό το βάθεμα της γενικής κρίσης του ιμπεριαλισμού, οι σημερινές προσπάθειες ανάκαμψης απαιτούν μεγαλύτερη υπερεκμετάλλευση των χωρών μας και μεγαλύτερες εγγυήσεις για την επιστροφή του κεφαλαίου στην ιμπεριαλιστική μητρόπολη, επιδεινώνοντας την κατάσταση των μαζών κατά την παρούσα δεκαετία. Η ψευδαίσθηση των δεκαετιών "εκσυγχρονισμού" έχει εξαφανιστεί: μετά την έκρηξη των τιμών των πρώτων υλών, η φούσκα της ευημερίας έσπασε και εμφανίστηκε η πραγματική δομή των κοινωνιών μας.
Η όξυνση της οικονομικής κρίσης έκανε τη γενική κρίση αυτής της παλιάς κοινωνίας και όλων των θεσμών που τη στηρίζουν και την υπερασπίζονται πιο ξεκάθαρη. Υπάρχει πολιτική κρίση στις μεταπρατικές και γραφειοκρατικές μερίδες της αστικής τάξης, εκτεταμένη διαφθορά και απαξίωση όλων των εκλογικών θεσμικών οργάνων και των κομμάτων ως μια σταθερά σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική, συμπεριλαμβανομένων των πλέον μαζικών οπορτουνιστικών κομμάτων, όπως το Εργατικό Κόμμα [3] στη Βραζιλία - με τον Λούλα στην ηγεσία - που κατά τη διάρκεια των περιόδων οικονομικής ευημερίας μπόρεσαν να μοιράσουν κάποιες «παροχές» και να παρασύρουν μεγάλα τμήματα των μαζών των χωρών τους για μια περίοδο, μέχρις ότου η κατάσταση γίνει ξανά μη βιώσιμη και ξεσπάσουν μαζικές διαμαρτυρίες κατά τη διάρκεια του 2013 -2014.
Με την επιδείνωση της ιμπεριαλιστικής κρίσης οξύνθηκαν και οι αντιθέσεις του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού με τη γραφειοκρατική μερίδα την υπό την ηγεσία του Τσάβες πρώτα και του Μαδούρο σήμερα στη Βενεζουέλα. Μη ικανοποιημένοι με την εκμετάλλευση του φθηνού πετρελαίου, οι Αμερικανοί απαιτούν τώρα την "ιδιωτικοποίηση" των επιχειρήσεων που έχουν παραμείνει υπό κρατική ιδιοκτησία και μεγαλύτερες διευκολύνσεις για να επενδύσουν το κεφάλαιό τους στη χώρα, απειλώντας με εισβολή στη χώρα για να το επιτύχουν, η γραφειοκρατική όμως μερίδα απαιτεί αυτές οι εταιρείες να παραμείνουν υπό τον έλεγχό της, προκειμένου να διατηρήσει τις πελατειακές σχέσεις και να προστατεύσει τα προνόμιά της.
Η τρέχουσα κατάσταση στον Ισημερινό - η οποία οδήγησε επίσης σε μια μεγάλη λαϊκή εξέγερση στις αρχές Οκτώβρη - προκλήθηκε ακριβώς από την υποταγή της κυβέρνησης Λένιν Μορένο στις επιταγές των Αμερικανών μέσω του ΔΝΤ. Σήμερα στον Ισημερινό, η αντίδραση κατάφερε να διατηρήσει την διακυβέρνηση μέσα από διαπραγματεύσεις με τα λεγόμενα «κοινωνικά κινήματα», υπό την ηγεσία οπορτουνιστικών και ρεφορμιστικών στοιχείων που θέλουν να διαλύσουν-αποδιοργανώσουν τη διαμαρτυρία των μαζών με αντάλλαγμα το σταμάτημα της αύξησης της τιμής της βενζίνης, διατηρώντας όμως αμετάβλητο το μεγαλύτερο μέρος των μέτρων του "πακέτου".
Αντιμέτωποι με το κύμα των λαϊκών διαμαρτυριών στην ήπειρό μας, ο ιμπεριαλισμός και οι ντόπιοι λακέδες του βασίζονται στον διαλυτικό ρόλο του οπορτουνισμού και του ρεβιζιονισμού σε κάθε χώρα μέσω των «διαπραγματεύσεων», των «τραπεζιών διαλόγου» και των «ειρηνευτικών συμφωνιών», προετοιμάζονται όμως και για την αναπόφευκτη βίαιη αντίδραση των μαζών. Ξέρουν ότι αργά ή γρήγορα θα συμβεί. Επομένως, η δέσμη των καταπιεστικών οικονομικών μέτρων συνοδεύεται από το πολιτικό μέτρο συγκέντρωσης της δύναμης στην εκτελεστική εξουσία σε όλες τις χώρες, με την επακόλουθη ενίσχυση του μηχανισμού κρατικής καταστολής.
Για το σκοπό αυτό πλήθος πόρων έχει διατεθεί για τον "εκσυγχρονισμό" των κρατικών μηχανισμών, ιδίως των δικαστικών συστημάτων. Η αστυνομία και οι στρατοί εκπαιδεύουν τους αξιωματικούς τους και τους κατασταλτικούς μηχανισμούς σε στρατιωτικές βάσεις σε διάφορα μέρη της Λατινικής Αμερικής υπό τις άμεσες εντολές της Νότιας Διοίκησης των ΗΠΑ. Στη Χιλή είναι ευρέως γνωστό ότι η ειδική μονάδα "Comando Jungla" εκπαιδεύτηκε στις στρατιωτικές βάσεις της Κολομβίας για να καταστείλει τον αγώνα των ινδιάνων Μαπούτσε στην Αραουκανία και ότι η αμερικανική βάση εκπαίδευσης στο Concón χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια στην προετοιμασία στρατευμάτων σε μάχες καταστολής εξεγέρσεων στις πόλεις, στρατεύματα τα οποία χρησιμοποιήθηκαν στην πράξη κατά του λαού τις τελευταίες αυτές ημέρες της κατάστασης έκτακτης ανάγκης στις μεγάλες πόλεις της χώρας μας.
Όλα αυτά πρέπει να ληφθούν υπόψη ως έκφραση μιας επαναστατικής κατάστασης σε εξέλιξη, κατάσταση η οποία εκτυλίσσεται ανομοιογενώς στις διάφορες χώρες της Λατινικής Αμερικής, αλλά είναι παρούσα σε όλες τους: Αυτοί από πάνω δεν μπορούν να συνεχίσουν να κυβερνούν όπως έκαναν μέχρι τώρα, και εμείς από κάτω δεν θέλουμε να συνεχίσουμε να κυβερνιόμαστε όπως μέχρι τώρα. Αυτό αποτελεί απτή έκφραση ότι η κύρια ιστορική και πολιτική τάση είναι η επανάσταση.
Αυτή η επαναστατική κατάσταση που βρίσκεται σε εξέλιξη εκφράζεται με απτή μορφή στις λαϊκές εξεγέρσεις του Ισημερινού και της Χιλής. Εκφράζεται επίσης στις δράσεις αλληλεγγύης των λαών της Λατινικής Αμερικής που έχουν εκδηλωθεί στο Περού, στην Κολομβία, στην Ουρουγουάη, στην Αργεντινή και άλλες χώρες, δείχνοντας ότι, πέρα από τους εθνικούς σοβινισμούς που καθοδηγούνται από την αντίδραση, υπάρχει ένα συναίσθημα ενότητας βασισμένο στην πεποίθηση ότι μοιραζόμαστε την ίδια μοίρα και ότι οι αγώνες μας πρέπει να ενωθούν.
Ο αγώνας διδάσκει
Ο ταξικός αγώνας έχει δώσει σε μας ένα καλό παράδειγμα της δύναμης του. Οι ημέρες των μαχών που άρχισαν στις 18 Οκτώβρη ήταν εξαιρετικά διδακτικές για μεγάλα τμήματα του λαού της Χιλής. Σε λίγες μέρες αγώνα, οι μάζες εκπαιδεύτηκαν σε όλο και πιο γρήγορους ρυθμούς και ένα μάθημα υπέρτατης αξίας έχει προκύψει με σαφήνεια: οι λαοί ποτέ δεν έχουν κατακτήσει κάτι με τη θέληση των κυβερνώντων, τα πάντα έχουν κατακτηθεί με αγώνα.
Γίνεται επίσης πιο ξεκάθαρο ότι η ενότητα της τεράστιας πλειοψηφίας του λαού της Χιλής ενάντια στην αντιδραστική κυβέρνηση του Πινιέρα εκφράζει στην πραγματικότητα την όξυνση της βαθιάς αντίθεσης ανάμεσα στις λαϊκές μάζες και την αντιδραστική κυβέρνηση, καθώς αυτή είναι που στηρίζει και υπερασπίζεται τα προνόμια μιας πολύ μικρής μειοψηφίας με κόστος την καταπίεση και την εκμετάλλευση της τεράστιας πλειοψηφίας της χώρας. Και γίνεται ολοφάνερο ότι αυτή η αντιδραστική μειοψηφία είναι για άλλη μια φορά έτοιμη να βυθίσει το λαό σε λουτρό αίματος για να υπερασπιστεί τα προνόμια της και ότι ο λαός πρέπει να προετοιμαστεί γι’ αυτό.
Υπάρχουν και άλλα πολλά μαθήματα που πρέπει ακόμη να συζητηθούν και να συστηματοποιηθούν για να δώσουν τη σωστή πορεία στους σημερινούς και τους μελλοντικούς αγώνες, καθώς έχουμε ήδη προειδοποιήσει ότι η λύση στα βαθιά προβλήματα της κοινωνίας μας δεν θα είναι άμεση.
Αν εμείς, ως επαναστάτες, επιδιώκουμε ο συνεχιζόμενος αγώνας να μην τελειώσει απλά και μόνο με την παραίτηση του Πινιέρα, ούτε με έναν κοινωνικό καλλωπισμό που θα έχει το όνομα του συντάγματος - όπως πριν ήταν η «κανονικότητα» στη Λατινική Αμερική μας – πρέπει να μάθουμε από τον σημερινό αγώνα, από τη δική μας ιστορία και την ιστορία των λαών της Λατινικής Αμερικής και του κόσμου, ειδικά από την επαναστατική εμπειρία των συνεχιζόμενων Λαϊκών Πολέμων.
Προειδοποιούμε επίσης ότι εκείνοι οι οπορτουνιστές και ρεβιζιονιστές ανάμεσα στις μάζες που προτίθενται να αναρριχηθούν σε αυτό το παλιό κράτος πουλώντας το αίμα των σκοτωμένων, των τραυματιών και των βασανισθέντων - όπως συνήθως κάνουν - θα χρειαστεί να λογοδοτήσουν για αυτό μπροστά στην ιστορία και τον λαό.
Σε αυτό το ειδικό τεύχος του περιοδικού «El Pueblo» - που δημοσιεύτηκε καταμεσής της ένδοξης εξέγερσης του Οκτώβρη του 2019 - παρουσιάζουμε τις θέσεις μας σχετικά με αρκετά σημαντικά ερωτήματα που είναι στην ημερήσια διάταξη, ελπίζοντας με αυτό τον τρόπο να προωθήσουμε τον ιδεολογικό και πολιτικό αγώνα γύρω από το επαναστατικό μονοπάτι που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα μας για την πραγματική και οριστική χειραφέτηση των λαών μας.
Σημειώσεις
[1] Σ.τ.Μ. Washington Consensus. Στη δεκαετία του 1980 όπου κυριαρχούσε το νεοφιλελεύθερο μοντέλο διαχείρισης, και ιδιαίτερα μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, ο οικονομολόγος John Williamson, εισήγαγε τον όρο ‘Συναίνεση της Ουάσιγκτον’, με σκοπό την περιγραφή ενός πακέτου πολιτικών της αγοράς που εν δυνάμει θα μπορούσαν να απεγκλωβίσουν τις χώρες της Λατινικής Αμερικής από τον φαύλο κύκλο κρίσεων χρέους. Οι πολιτικές που προέκυψαν από τη ‘Συναίνεση της Ουάσιγκτον’ έγιναν βασικοί πυλώνες άσκησης οικονομικής πολιτικής για το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα και συμπεριλαμβάνουν δημοσιονομική πειθαρχία, μείωση δημόσιων δαπανών, φορολογική μεταρρύθμιση, επιτόκια, ανταγωνιστικές συναλλαγματικές ισοτιμίες, απελευθέρωση του εμπορίου, ενθάρρυνση ξένων άμεσων επενδύσεων, ανταγωνιστική οικονομία, εξασφάλιση των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων. Πρόκειται για την «επόμενη μέρα» του παλαιάς κοπής νεοφιλελευθερισμού του Φρίντμαν καθώς υιοθετήθηκε από διεθνείς οργανισμούς, εδραιώνοντας τα πακέτα μεταρρυθμίσεων δημοσιονομικής λιτότητας που ανοίγουν τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες. Ο όρος ‘Συναίνεση της Ουάσιγκτον’ αναφέρεται συνήθως στο επίπεδο συμφωνίας μεταξύ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ σχετικά με τις συστάσεις οικονομικής πολιτικής που αποτελούν και τη θεωρητική βάση των προγραμμάτων σταθερότητας. Γενικότερα, αφορά ουσιαστικά τη συναίνεση βασικών ομάδων οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων που έχουν έδρα στην Ουάσιγκτον.
Οι πληροφορίες για τη ‘Συναίνεση της Ουάσιγκτον’ αντλήθηκαν από τα:
Στέλλα Μιχοπούλου, Αναπτυξιακές και κοινωνικές επιπτώσεις των πολιτικών σταθερότητας του ΔΝΤ, Μελέτες (Studies) / 21, ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΣΕΕ Παρατηρητήριο Οικονομικών και Κοινωνικών Εξελίξεων, Μάρτιος 2012.
ineobservatory.gr/wp-content/uploads/2014/08/meleti21.pdf
en.wikipedia.org/wiki/Washington_Consensus
www.efsyn.gr/stiles/apopseis/202633_gia-na-mi-ginoyme-argentini
[2] Σ.τ.Μ. Comprador = κομπραδόρος, μεταπράτης. Ο κομπραδόρος, δηλαδή ο μεσάζων, ο εργολάβος των ξένων αφεντικών. Οι επικεφαλείς του ντόπιου προσωπικού των ξένων εταιρειών και ταυτόχρονα οι μεσολαβητές ανάμεσα στα ξένα αφεντικά και τους ντόπιους πελάτες. Από τον ρόλο αυτών των διαμεσολαβητών, ο όρος επεκτάθηκε σε όλα τα αποικιοκρατικά καθεστώτα και στο κομμάτι της αστικής τάξης που γίνεται υποχείριο των ξένων συμφερόντων. Έτσι απέκτησε και τη σημερινή του αρνητική έννοια: σε όλα τα νεο-αποικιοκρατικά καθεστώτα, η παρασιτική αυτή «κομπραδόρικη» μεγαλοαστική τάξη, η comprador bourgeoisie, εξακολουθεί να λειτουργεί εξυπηρετώντας με το αζημίωτο τα συμφέροντα των ξένων και φυσικά την...πάρτη της.
www.efsyn.gr/kosmos/maties-ston-kosmo/dromo-logia/12493_kompradoroi-kai-rantierides
Σύμφωνα με τον Πουλαντζά: «Μεταπρατική αστική τάξη [...] μπορούμε να θεωρήσουμε εκείνη που τα συμφέροντά της είναι εντελώς υποταγμένα στο ξένο κεφάλαιο και που λειτουργεί, κατά κάποιον τρόπο, σαν ενδιάμεσος σταθμός και άμεσος μεσολαβητής για την αναπαραγωγή του ξένου κεφαλαίου στις εξαρτημένες χώρες» Πουλαντζάς (1975) Η κρίση των δικτατοριών, Αθήνα: εκδ. Παπαζήση (σελ.: 59)
[3] Σ.τ.Μ. Partido dos Trabalhadores (PT), Κόμμα των Εργατών, Εργατικό Κόμμα.
* Το άρθρο “Ya no podemos volver a la normalidad, porque la ‘normalidad’ era el problema” δημοσιεύθηκε στις 16 Νοεμβρίου του 2019 στο τεύχος 86 του περιοδικού “El Pueblo” και είναι της συντακτικής επιτροπής. Η μετάφραση έγινε από την αγγλική γλώσσα από τον Κ.Κ. για λογαριασμό της «Προλεταριακής Σημαίας». Η αγγλική μετάφραση βρίσκεται στην διεύθυνση www.newepoch.media/single-post/2019/11/21/CHILE---On-the-peoples-stuggles. Το αρχικό κείμενο δημοσιεύτηκε στην τοποθεσία elpueblo.cl/2019/11/16/ya-no-podemos-volver-a-la-normalidad-porque-la-normalidad-era-el-problema.
Το περιοδικό “El Pueblo” εκδίδεται στο Σαντιάγο της Χιλής και σύμφωνα με τους εκδότες του «πρόκειται για μηνιαία έντυπη έκδοση που επιδιώκει να στηρίξει και να διαδώσει τους αγώνες του λαού, τόσο στη Χιλή όσο και στον κόσμο. Εμείς ερμηνεύουμε τα τρέχοντα γεγονότα, συμβάλλοντας στην αύξηση του ιδεολογικού και πολιτικού διαλόγου για να μεταμορφώσουμε την κοινωνία μας». Η αναδημοσίευση δεν συνιστά απαραίτητα και συμφωνία με όλες τις απόψεις που διατυπώνονται. Με μικρές περικοπές και δίχως τις σημειώσεις του μεταφραστή δημοσιεύτηκε στην έντυπη έκδοση της Προλεταριακής Σημαίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου