Σχόλιο για τον ντόρο γύρω από το live του ΛΕΞ

«Για τις φυλλάδες είμαι απλά ένα προϊόν, ο πόνος των φτωχών γίνεται η τέχνη των αστών» έγραφε ο ΛΕΞ το 2018 και πριν λίγες μέρες κατάφερε κάτι που μάλλον δεν τον ευχαριστεί και ιδιαίτερα, να έχει μια θέση σε κάθε φυλλάδα. Δεν το επιδίωξε. Αντιθέτως εκφράζει την αποστροφή του προς όλο το καθεστώς των ΜΜΕ, των FM και της εμπορευματοποιημένης τέχνης σε αρκετά σημεία μέσα στα κομμάτια του.

Αμφίδρομη σχέση βέβαια. Ούτε αυτά τον τιμούσαν ιδιαίτερα. Όχι μόνο αυτόν, αλλά και όλους τους άλλους που εκπροσωπούν το ίδιο είδος. Ένα είδος που με το έναν η με τον άλλο τρόπο προβληματίζεται, αμφισβητεί και καυτηριάζει.

Αυτό είναι που προκάλεσε και την έκπληξη. Μα «ποιος είναι αυτός ο ΛΕΞ;» που γέμισε με 25.000 άτομα το γήπεδο του Πανιωνίου, «δεν τον ξέραμε μέχρι χθες!». Ακόμα και η Liberal παραδέχεται ότι «κάτι τρέχει! Ένας καλλιτέχνης που μιλάει στις ψυχές των ανθρώπων». Εντάξει… αναγκάζεται και λίγο το σύστημα να γλείψει εκεί που κατουράει και να αποθεώσει το underground, γιατί οι "trappers του" δέρνονται σαν τα κοκόρια και το εκθέσανε, αλλά αυτό δε θα κρατήσει για πολύ. Αν μπορούσε να ενσωματώσει τον ΛΕΞ θα το έκανε, αλλά μάλλον είναι δύσκολο. Σίγουρα πάντως προσπαθεί να ερμηνεύσει το «γιατί τόση απήχηση». Κι αυτό έχει όντως μια αξία…

Πώς κατάφερε ο ΛΕΞ να γεμίσει ένα γήπεδο;

Σίγουρα αυτό δεν είναι ένα εύκολο ερώτημα και κατά βάση έχει δύο πτυχές.

Κατ’ αρχάς ο τύπος ξέρει την τέχνη του. Την λατρεύει και είναι ταυτισμένος με αυτή. «Δεν είμαι ο καλύτερος μα φτύνω σα να μαι» λέει και όντως ισχύει (φτύνω = φτύνω ρίμες). Κάνει ραπ από τα 13 του, βάφει γκράφιτι από μικρός και έχει μεγαλώσει στις πλατείες και τα στενά της Θεσσαλονίκης, φαίνεται ότι την έχει "οργώσει". Εκπροσωπεί αυτό το ραπ το οποίο θέλει να αποτυπώσει την αλητεία του δρόμου, τα αδιέξοδα των απλών ανθρώπων, το περιθώριο, αδυναμίες κι αντιφάσεις, και σίγουρα τα προσωπικά βιώματα αυτού που το κάνει.

Ο ΛΕΞ απλά ραπάρει αυτά που έχει ζήσει με έναν μοναδικό ατμοσφαιρικό τρόπο. Άλλες φορές πιο χυδαία και προκλητικά και άλλες πιο ρομαντικά και ψύχραιμα. Αυτή η μετάβαση υπάρχει και στη δισκογραφία του όπου το Τέχνη Για Κολλημένους (Τ.Γ.Κ.) του 2014 είναι πιο "δρόμικο", το 2ΧΧΧ του 2018 πιο σοβαρό και καυστικό κοινωνικά και το ΜΕΤΡΟ του 2022 πιο (αυτο)στοχαστικό. Με λίγα λόγια ο ΛΕΞ το κάνει απ τα 13 και το έχει! Αποτυπώνει μια δρόμικη ζωή με καλή και κακή αλητεία, με βάσανα, με τα ωραία της, όπως τα έζησε, σε ένα είδος μουσικής που φτιάχτηκε ακριβώς για αυτό!

Κοινωνικοπολιτικά, ο ΛΕΞ έχει καταφέρει να εκφράσει μια ολόκληρη γενιά που έχει λουστεί όλη την κρίση, που της στερούν το μέλλον αλλά ταυτόχρονα την δείχνουνε και με το δάχτυλο. Δεν φαίνεται να αναζητά «κότερα και ελικόπτερα» όπως διάφοροι πριμοδοτιμένοι, από το σύστημα, trappers. Το μόνο που θέλει είναι να κάνει «απόδραση απ τα σκατά» την ώρα που «σε μια κούτα από παπούτσια όλα τα υπάρχοντά του».

Πώς άραγε μπορεί αυτό να μην εκφράζει χιλιάδες νέους μάγειρες και σερβιτόρους που μετά τα 12ωρα στις γαλέρες των νησιών βρίσκουν μια παρηγοριά στα κομμάτια του ΛΕΞ? Πώς μπορεί να μην τους εκφράζει αυτούς και πολλούς άλλους νέους το «σκλαβοπάζαρα που κάποιοι ονομάσαν δουλειές» ή το «κάποιες μέρες ζούμε, τις άλλες επιβιώνουμε»? Πως να μην εκφράζει αυτή τη γενιά που τη δέρνουν όπου σταθεί κι όπου βρεθεί το «είμαι απ τις περιοχές που κάνουνε προσευχές, να πέσουνε οι Δίας από τις μηχανές»?

Όπως ο ίδιος έχει δηλώσει, δεν έχει σκοπό να κάνει ούτε ταξικό ούτε πολιτικό ραπ. Έτσι είναι. Δεν μπορείς να πεις με μια ευκολία ότι έχει πολιτικό στίχο. Παρόλα αυτά θίγει άμεσα ή έμμεσα μια σειρά από κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα από τη σκοπιά των φτωχών, των καταπιεσμένων και του περιθωρίου. Εκεί έχει μάθει να ανήκει κι εκεί μάλλον θέλει να ανήκει, παρά την επιτυχία.

Έχει αντιρατσισμό «δε βλέπω χρώματα, έχω αχρωματοψία».  Παρά την αλητεία που εκπροσωπεί παίρνει συγκεκριμένη θέση για τα ζητήματα που καίνε τη νεολαία «βάλτους να δώσουν τα χέρια, να μη κρατάνε μαχαίρια». Γενικά, ακόμα κι αν δεν θέλει να μιλήσει πολιτικά σε μια σειρά από κοινωνικά ζητήματα έστω και αντανακλαστικά προάγει ένα πλαίσιο ηθικής και αξιών που κοντράρει τα κυρίαρχα πρότυπα. Μια κατά τη γνώμη μου… όμορφη αλητεία.

Εν τέλει, ο ΛΕΞ έχει καταφέρει να διαμορφώσει με τη μουσική του ένα συμπάν στο οποίο οι νέοι και οι νέες βρίσκουν και τον εαυτό τους. Στο οποίο εκφράζεται η αγανάκτηση, η απαξίωση, η αμφισβήτηση, η εναντίωση σε αυτό που ο ΛΕΞ συχνά αποκαλεί κοινωνία. Ας το πούμε πραγματικότητα, βαρβαρότητα, επίθεση στη νεολαία, σύστημα, ή όπως προτιμάει ο καθένας. Το νόημα παραμένει…

Εν τέλει πιστεύω πως για όποιον έχει σύνδεση με τη νεολαία και τη μουσική που εκπροσωπεί ο ΛΕΞ αυτό που συνέβη δεν ήταν εξωπραγματικό. Η γενιά του «ζούμε τον έρωτα σε νοικιασμένα σπίτια, που χουν κομμένα ρεύματα κι απλήρωτα ενοίκια» μαζικά πήγε να ακούσει τον ταπεινό ΛΕΞ, που την καταλαβαίνει και την εκφράζει, με ένα εξίσου ταπεινό 8ευράκι.

Κυοφορούνται αλλαγές στα έγκατα;

«Κυοφορούνται αλλαγές στα έγκατα» είπε ένας, «τον άκουσα και μου άνοιξε τα μάτια» είπε ένας άλλος, «ίσως να μην είμαστε τελικά τόσο κοιμισμένοι» είπε ο Αγγελάκας για το live του ΛΕΞ και άλλα αντίστοιχα σχόλια κατέκλυζαν το ίντερνετ μες στην βδομάδα. Ας ηρεμίσουμε λίγο. Πήγανε 25.000 άτομα σε ένα live, δε μπήκανε στα χειμερινά ανάκτορα. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι… προφανώς η νεολαία βράζει και θέλει να κάνει "όλα ώπα". Προφανώς δεν κοιμάται, δεν έχει την πολυτέλεια να κοιμάται. Κάνει νυχτοκάμματα στα today για δεύτερη δουλειά. Αλλά πρώτον αυτό δεν χρειάζεται ένα live για να το καταλάβεις, χρειάζεται απλά να έχεις σχέση με την πραγματικότητα. Δεύτερον, το βασικό της πρόβλημα δεν είναι η ανησυχία, αυτή ξεχειλίζει. Το βασικό της πρόβλημα είναι η διέξοδος. Αυτή δεν υπάρχει. Της δίνεται μόνο αδιέξοδος.

Με αυτό θα κλείσω και αυτό το σχόλιο, γιατί στην τελική αν θέλετε να μάθετε για τον ΛΕΞ πάτε ακούστε κάνα τραγούδι του. Το βασικό κενό στην επίδραση του ΛΕΞ σε κάθε νέο και νέα είναι ότι δεν παίρνει θέση για τη "διέξοδο". Δηλαδή, αποτυπώνει τέλεια την πραγματικότητα που βιώνει μια ολόκληρη μερίδα της νεολαίας και μέχρι εκεί. Το κάνει συνειδητά. Δεν θέλει να το πάει παραπέρα ή αδυνατεί, άλλωστε στον τελευταίο δίσκο του λέει «μου είπανε κάνε τον κόσμο καλύτερο, δεν αναλαμβάνω, κρατάς μυστικό… δεν ξέρω πως να το κάνω». Δικαίωμα του. Ίσως αν το πήγαινε να μην είχε και τόση απήχηση γιατί θα θεωρούνταν πιο… πολιτικός. Είναι κι αυτό ένα σημείο των καιρών. Μια αντίφαση.

 Αλλά ας φανταστούμε πώς θα ήταν αν αυτοί οι 25.000 νέοι βρίσκονταν καθημερινά στους μικρούς και μεγάλους αγώνες ενάντια στην κάθε λογής βαρβαρότητα.. αν αυτή η νεολαία αναλάμβανε.

Σ.Μ.