Είμαστε σε μια εποχή που γίνεται διαρκώς λόγος στα ΜΜΕ για την τεχνητή νοημοσύνη, τη ρομποτική και τις εφαρμογές της στην καθημερινή ζωή, την οικονομία, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό. Είναι όμως μία ουδέτερη και ανεξάρτητη από συμφέροντα υπόθεση η προβολή και εξύμνηση αυτής τεχνολογίας; Είναι άσχετη από συμφέροντα η προσπάθεια να πεισθεί η κοινωνία ότι τα παντός είδους ρομπότ είναι το ευτυχές της μέλλον που οφείλει να το αποδεχτεί έτσι όπως το σερβίρουν σήμερα οι εκπρόσωποι των κυβερνήσεων, των επιστημονικών – τεχνολογικών κέντρων και οι αναλυτές των ΜΜΕ;
Δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση να συμμεριστούμε τον ενθουσιασμό που σπεύδουν να διαχύσουν στην κοινωνία. Ούτε βέβαια τους διθυράμβους τους για την επαφή των μαθητών των σχολείων με τη ρομποτική που προβάλλεται στα δημοσιοσχεσίτικα δελτία τύπου των ανά την επικράτεια διευθύνσεων εκπαίδευσης και των σχολικών μονάδων, που θέλουν κι αυτές να κάνουν το κομμάτι τους στις τοπικές κοινωνίες με θέματα της τελευταίας μόδας.
Και να γιατί δεν είμαστε καθόλου να καθόλου αυτής της άποψης. Από μόνη της η ρομποτική και η εφαρμογές της δεν είναι τίποτε άλλο από έκφραση του σημείου που έχει φτάσει η επιστημονική γνώση και των δυνατοτήτων που υπάρχουν στη χρησιμοποίησή της. Το μέγα θέμα όμως για την κοινωνία είναι εντελώς διαφορετικό. Για την κοινωνία εκείνο που έχει σημασία είναι το σε ποιόν ανήκει η τεχνολογία και για ποιους σκοπούς εφαρμόζεται στη ζωή.
Ο Μπρεχτ στο έργο του για τη ζωή του Γαλιλαίου βάζει τον ίδιο τον μέγιστο εκείνο φυσικό, λίγο πριν το τέλος του, να κακίζει τον εαυτό του για την υποχώρηση που έκανε από φόβο για τη ζωή του μπροστά στην “Ιερά Εξέταση”. Ο Γαλιλαίος δεν διστάζει πια να ομολογήσει ότι φταίει γιατί παρέδωσε τα όπλα της φυσικής επιστήμης στους τυράννους της ανθρωπότητας. Και προβλέπει ότι στο μέλλον αυτή ακριβώς η συμβιβαστική στάση των επιστημόνων θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε μιαν εποχή όπου “κάθε θριαμβευτική κραυγή των επιστημόνων για ένα μεγάλο τους επίτευγμα θα συνοδεύεται από μια παγκόσμια κραυγή τρόμου” της κοινωνίας.
Εδώ ακριβώς βρισκόμαστε σήμερα. Γιατί η τεχνολογία βρίσκεται εξολοκλήρου στα χέρια όχι της εργαζόμενης ανθρωπότητας, αλλά των πιο αδίστακτων τυράννων της! Η τεχνητή νοημοσύνη, όπως και η ρομποτική γενικότερα και άλλες εφαρμογές αυτοματοποίησης είναι δυνατόν να βοηθήσουν τη ζωή της ανθρωπότητας μόνο στις συνθήκες ενός μη εκμεταλλευτικού κοινωνικού συστήματος, όπου τα μέσα παραγωγής θα αποτελούν κοινωνική ιδιοκτησία.
Σε συνθήκες καπιταλισμού οι τεχνολογίες αυτές στα χέρια της τάξης των καπιταλιστών εκμεταλλευτών – και μάλιστα των ιμπεριαλιστικών αστικών καθεστώτων του πλανήτη δεν μπορεί παρά να λειτουργήσουν αποκλειστικά εναντίον της εργατικής τάξης και των λαών, για το σάρωμα όλων των δικαιωμάτων τους, για την αύξηση σε αφάνταστο επίπεδο του βαθμού της εκμετάλλευσης, για τη φτωχοποίηση και τον εξανδραποδισμό δισεκατομμυρίων εργατών και άλλων εργαζομένων, για τον πολιτικό και κοινωνικό έλεγχο με το πλήρες ηλεκτρονικό φακέλωμα της κοινωνίας, για τη διάλυση του πολιτισμού, της τέχνης, της προοδευτικής φιλοσοφίας και των ανθρωπιστικών σπουδών κι επιστημών.
Θα προσπαθήσει ο καπιταλισμός – ιμπεριαλισμός που κατέχει αποκλειστικά σήμερα αυτά τα μέσα, να χτυπήσει κάθε ανεξάρτητη πηγή γνώσης της αλήθειας, μόρφωσης και πολιτισμού, θα επιδιώξει με τη χρήση τέτοιων ακριβώς τεχνολογικών μέσων να εξαφανίσει από το προσκήνιο κάθε μορφή αντικαπιταλιστικής σκέψης, ιδεολογίας και επιστημονικής κοσμοθεωρίας. Θα προσπαθήσει να υποδουλώσει τα πάντα στο κεφάλαιο, ελαχιστοποιώντας τα όπλα και τις δυνατότητες πάλης της εργαζόμενης κοινωνίας.
Τίποτα λοιπόν το θετικό δεν μπορούμε να περιμένουμε στις σημερινές κοινωνικές συνθήκες από την τεχνητή νοημοσύνη και τη ρομποτική, παρά μόνο τη χάλκευση νέων ψηφιακών αλυσίδων για την ανθρωπότητα. Όλα τα υπόλοιπα είναι διαφήμιση και προπαγάνδα εκ μέρους των εκμεταλλευτών μας. Δεν είναι τυχαίο που οι παλιάνθρωποι του σημερινού καθεστώτος, οι οποίοι προωθούν ακριβώς αυτά τα σχέδια του κεφαλαίου επιδιώκουν – και δεν το κρύβουν πλέον με τίποτα, να μπάσουν οπωσδήποτε αυτή την ψηφιακή- ρομποτική συμφορά στο χώρο της Παιδείας! Να φέρουν σε επαφή το παιδί με το ρομπότ και με το ίντερνετ, προτού το παιδί μάθει καν να διαβάζει ένα βιβλίο και να γράφει την αλφαβήτα της μητρικής του γλώσσας…
Το κάνουν σκόπιμα οι ιθύνοντες παλιάνθρωποι γιατί σκοπό έχουν να σαρώσουν από τη νέα γενιά κάθε ίχνος τωρινής και μελλοντικής κριτικής σκέψης κι αμφισβήτησης, κάθε επαφή με ρεύματα σκέψης που δεν εμπίπτουν στη “νοημοσύνη” που ήδη προγραμμάτισαν για τα ρομπότ κάθε είδους οι σύγχρονοι Μένγκελε – οι εγκληματίες επιστήμονες υπηρέτες του καθεστώτος της εκμετάλλευσης.
Όπως δεν κρύβουν πλέον με τίποτα ότι σκοπός τους είναι όχι ο Άνθρωπος και η ευτυχία του, αλλά η προώθηση ενός υβριδίου που το ονομάζουν ήδη “μετα-άνθρωπο”, ένα έκτρωμα που δεν θα μπορούσαν να το φανταστούν ούτε στα πιο τρελά τους όνειρα οι “Φρανκενστάιν” της λογοτεχνικής φαντασίας του παρελθόντος.
Σε αυτό το δεδομένο κοινωνικό πλαίσιο, ή θα πάρει χαμπάρι η ίδια η παγκόσμια εργατική τάξη τι της μέλλεται, ώστε να αντισταθεί με κάθε μέσο, ακόμα έστω κι ενστικτωδώς, καθαρώς… “λουδιτικά” σε πρώτη φάση, όπως έγινε και στο παρελθόν, σαμποτάροντας με κάθε μέσο, ακόμα και καταστρέφοντας αλύπητα αυτές τις τεχνολογικές εφαρμογές που υπηρετούν το καθεστώς και το κέρδος των εκμεταλλευτών ή -ακόμη καλύτερα και πολύ αποτελεσματικότερα για την ίδια – αρχίζοντας μεν από την όποια ενστικτώδη πρώτη αντίσταση στη νέα συμφορά, να ξαναβρεί εγκαίρως στην πορεία της το δρόμο της ταξικής συνειδητοποίησης και της επαναστατικής οργάνωσης και πάλης ώστε όλα τα μέσα παραγωγής και όλη η τεχνολογία κάθε μορφής να αφαιρεθούν οριστικά και αμετάκλητα από την τάξη των καπιταλιστών μαζί με την πολιτική της εξουσία.
Να γίνουν κτήμα της εργαζόμενης ανθρωπότητας και να τεθούν στην υπηρεσία της δικής της ευτυχισμένης ζωής. Αυτός, ο δεύτερος δρόμος, ο δρόμος του συνειδητού αγώνα για την κοινωνική ανατροπή αυτός ακριβώς πρέπει να είναι κι ο δρόμος που επιβάλλεται καθημερινά να δείχνουν στην εργατική τάξη και τους λαούς οι κομμουνιστές όλου του κόσμου.
Πάντως, σε κάθε περίπτωση κάτι πρέπει να αρχίσει να γίνεται από τώρα, γιατί η προσπάθεια του συστήματος να υποδουλώσει ψηφιακά τους λαούς, ακριβώς τώρα, με τη λεγόμενη τεχνητή νοημοσύνη και τη ρομποτική θα πάρει τέτοιους φρενήρεις ρυθμούς, που δεν θα προφταίνουμε σε λίγο ούτε να δούμε από πού μας βρίσκει κάθε ώρα το κακό! Δεν θα προφταίνουμε να μετράμε τις … ηλεκτρονικές – ρομποτικές καρπαζιές των εχθρών μας, πριν μας ρίξουν οριστικά, όπως το επιδιώκουν στο καναβάτσο, σε θέση νοκ άουτ.
Κι εδώ υπάρχει μεγάλος κίνδυνος εξαιτίας της θέσης στην οποία βρισκόμαστε σήμερα ως εργατική τάξη και ως εργαζόμενοι λαοί. Η σημερινή σχετική αδιαφορία ή και η υποβάθμιση που επιδεικνύεται ακόμα και εκ μέρους πολλών φορέων του εργατικού λαϊκού κινήματος γι’ αυτό που μας έρχεται με την τεχνητή νοημοσύνη, τίποτα καλό δεν εγγυάται.
Πολύ περισσότερο δεν εγγυάται τίποτα το καλό η στάση εκατοντάδων εραστών της ατομικής καριέρας, σε χώρους όπως η εκπαίδευση, ανώτερη και μέση αλλά όχι μόνο, που αντί να σκεφτούν σοβαρά πού οδηγείται η παιδεία κι ο πολιτισμός από τα σχέδια των παλιανθρώπων του κεφαλαίου και στις μηχανές που αυτό κατέχει, εκείνοι σπεύδουν ήδη να αποδεχτούν αδιαμαρτύρητα τη φόλα -τη συσκευασμένη από τον εχθρό με μορφή “συνεχούς κατάρτισης κι επιμόρφωσης”, και τρέχουν διαγκωνιζόμενοι μεταξύ τους να παίξουν στο παιχνίδι αυτό των σεμιναρίων, καταρτίσεων και δε συμμαζεύεται.
Ολόκληρη φάμπρικα και πολύ κερδοφόρα για πολλούς αυτές οι καταργήσεις στη ρομποτική και την τεχνητή νοημοσύνη. Σπεύδουν δηλαδή οι λεγόμενοι δάσκαλοι του λαού να συμμορφωθούν δουλικά στα σχέδια των κυρίαρχων δυναστών, αντί να ξεσηκωθούν και να αφυπνίσουν τους μαθητές τους, αντί να αντιταχθούν πρώτοι και καλύτεροι αυτοί σθεναρά σε κάθε μορφή ρομποτοποίησης του σχολείου, σε κάθε μορφή επιβολής σε αυτό της τυποποιημένης τεχνητής νοημοσύνης των “μετανθρώπινων μηχανών”. Αντί να βγουν στους δρόμους οργανωμένα, απαιτώντας και διεκδικώντας για τα σχολεία ανθρωπιστική παιδεία, γνώση της φιλοσοφίας, γνώση της πραγματικής ιστορίας, της κοινωνιολογικής επιστήμης και προπάντων καλλιέργεια της Ανθρώπινης Νοημοσύνης και της πιο στέρεης ορθολογικής σκέψης στους νέους ανθρώπους.
Μιας λογικής σκέψης, της οποίας φυσικά ανώτατη βαθμίδα είναι η διαλεκτική υλιστική σκέψη. (Πώς να το καταλάβουν όμως αυτό οι περί ων ο λόγος καριερίστες της νεοφιλελεύθερης “θετικιστικής- μεταμοντέρνας” εκπαίδευσης- κατάρτισης και του ατομικισμού όταν οι ίδιοι, με όλα τα τεχνολογικά και ρομποτικά τους σεμινάρια και τα ακριβοπληρωμένα μεταπτυχιακά τους, έχουν ωστόσο μαύρα, κατάμαυρα μεσάνυχτα από φιλοσοφία, από κοινωνιολογία και από διαλεκτική; Όταν οι ίδιοι έχουν συναινέσει απολύτως μέχρι τώρα στην αντικατάσταση της ίδιας της έννοιας της επιστημονικής γνώσης που πρέπει να δίνεται από το σχολείο στους νέους, με την έννοια των “δεξιοτήτων” και της “διά βίου” αγοράς “καταρτίσεων” της εκάστοτε μόδας, για τις οποίες υπάρχει “ζήτηση” εκ μέρους της κεφαλαιοκρατικής πιάτσας;
Όταν αντί να στρέψουν τους νέους στο βιβλίο και στη βαθιά θεωρητική γνώση όλων των επιστημών, αυτοί διδάσκουν χρόνια ολόκληρα μες στις τάξεις τους ότι ο … νέος ρόλος του δασκάλου είναι δήθεν να καθοδηγεί διακριτικά τα μαθητούδια στο πώς αυτά να αποκτούν ποικίλες “δεξιότητες”, σκαλίζοντας το … ίντερνετ! Αυτού του είδους οι δάσκαλοι χορεύουν, όπως τους λαλάει το σύστημα και αυτό με τη σειρά του ετοιμάζει, ταχύτατα πλέον, τους σκλάβους του μετα- ανθρώπινου καπιταλιστικού ψηφιακού μεσαίωνα. Τους ραγιάδες της εποχής των έξυπνων ρομπότ… Τι κατάντια…
Το ζήτημα είναι τεράστιο, οι επιπτώσεις του ασύλληπτες και η υποχώρηση κι ο αποπροσανατολισμός των δυνάμεων του Λαού τέτοιος, που δεν ξέρω, πραγματικά, αν και πόσο μπορεί να είμαστε αισιόδοξοι πως θα μπορέσουμε αποτρέψουμε το μέλλον που μάς ετοιμάζουν οι εχθροί της εργαζόμενης ανθρωπότητας…
Ερήμην ημών, όπως πάντοτε. Αλλά πάντοτε πάνω στις πλάτες μας. Πάντως θέλω να ελπίζω ότι ακόμα υπάρχει χρόνος να ξυπνήσουμε και να οργανώσουμε τον αγώνα τον καλό για τη ζωή, το δίκιο και τη λευτεριά, το μέλλον που ταιριάζει σε ελεύθερους ανθρώπους. Αρκεί να τον αξιοποιήσουμε το χρόνο αυτό έγκαιρα, γιατί φεύγει ο έρμος αδιάκοπα μέσα από τα χέρια μας χωρίς κανένα αποτέλεσμα, “αν δεν πάρουμε μέτρα κι εμείς”. Τώρα, όχι αύριο!
Νίκος Παπακωνσταντίνου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου