1925-2025 | 100 χρόνια από την εργατο-αγροτική εξέγερση στα Τρίκαλα

Στις 2 Φεβρουαρίου 2025 συμπληρώνονται 100 χρόνια από την εξέγερση του τρικαλινού λαού. Αγρότες και εργάτες στην πόλη των Τρικάλων συγκεντρώθηκαν στην κεντρική πλατεία της πόλης τη Δευτέρα 2 Φεβρουαρίου 1925 και σχημάτισαν μεγαλειώδη διαδήλωση όπου συμμετείχαν χιλιάδες λαού με κατεύθυνση την τότε Νομαρχία. Αφορμή για τη συγκέντρωση αποτέλεσε η εισβολή της Αστυνομίας και του στρατού στο Καστράκι την προηγούμενη μέρα ώστε να καταστείλουν το κίνημα των κατοίκων του χωριού που ζητούσαν την απαλλοτρίωση των μοναστηριακών τσιφλικιών. Σκοπός τους ήταν να επιδώσουν ψήφισμα καταγγελίας των γεγονότων στο Καστράκι και να ζητήσουν την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών, την απελευθέρωση των κρατουμένων και την απόσυρση του στρατού από τα κτήματα. Στα γεγονότα πρωτοστατούσε η Ένωση Παλαιών Πολεμιστών ενώ παράλληλα κινούνταν μαζί τους και το Εργατικό Κέντρο.  Η διαδήλωση στα Τρίκαλα πήρε παλλαϊκά χαρακτηριστικά. Από νωρίς υπήρξε προσπάθεια καταστολής από την αστυνομία. Όταν αυτή δεν μπόρεσε να ανακόψει τη μαχητική διάθεση των χιλιάδων φτωχών αγροτών και εργατών της πόλης και των γύρω χωριών, τότε έφτασε ο στρατός. Η καταστολή που ακολούθησε ήταν δολοφονική, με τον διοικητή του 5^ου Συντάγματος Καβράκο και άλλους αξιωματικούς να πυροβολούν στο πλήθος καθώς οι στρατιώτες τους αρνήθηκαν να πυροβολήσουν. Ο λαός των Τρικάλων εκείνη την ημέρα στηρίχθηκε στις δυνάμεις του και πάλεψε για το δικαίωμά του στη γη και τη δουλειά συνεχίζοντας τους μικρούς και μεγάλους αγώνες που δίνονταν όλη εκείνη την περίοδο στη Θεσσαλία από τον αγροτικό κόσμο για την πλήρη απαλλαγή από τον θεσμό των τσιφλικιών. Και το έκανε αφήνοντας σημαντικές παρακαταθήκες για τους αγώνες του μέλλοντος.

Μια εικόνα στα γεγονότα της ημέρας από τον Χρήστο Βρανιάρη:

«Το πρωινό της 2ας Φλεβάρη προμηνούσε μια ζεστή και ηλιόλουστη ημέρα. Η κίνηση στην πόλη είχε αρχίσει από πολύ νωρίς. Από τα χωριά άρχισαν να καταφθάνουν με τα γαϊδουράκια τους ή τα κάρα τους, για τις μακρινότερες αποστάσεις, οι αγρότες απ' τις γειτονικές περιοχές... Κατά τις 11 η ώρα άρχισε να παρατηρείται μια μεγαλύτερη κίνηση στην κεντρική πλατεία. Από νωρίτερα οι νέοι της τοπικής οργάνωσης μοίρασαν σε διάφορα σημεία της πόλης προκηρύξεις της παλαιοπολεμιστικής οργάνωσης... Στο μεταξύ από τα γραφεία της Ένωσης Παλαιών Πολεμιστών ξεκίνησαν μεγάλες μάζες διαδηλωτών, με επικεφαλής τη Διοίκηση της Ένωσης και με ανυψωμένη τη μαύρη σημαία της οργάνωσης, που κατευθύνονταν προς την κεντρική πλατεία. Κατά τις 12 το μεσημέρι έκλεισαν τα μαγαζιά και η πλατεία και οι γύρω δρόμοι γέμισαν από κόσμο». Μετά την ομιλία έγινε πορεία στη Νομαρχία. Οι συγκεντρωμένοι εργάτες και αγρότες ζήτησαν να δουν τον νομάρχη, αλλά αυτός αρνήθηκε να τους δεχτεί. Γράφει γι' αυτό ο Χρ. Βραχνιάρης: «... τη στιγμή αυτή κατέφθασαν στρατιωτικές ενισχύσεις από το 5ο Σύνταγμα Πεζικού, με επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχη Χ. Καβράκο... Το πλήθος των διαδηλωτών ήταν ανάστατο και ζητούσε επίμονα να αποχωρήσει ο στρατός. Ο Καβράκος όμως έμεινε ασυγκίνητος. Μέσα σ' αυτό το πανδαιμόνιο από φωνές, αποδοκιμασίες και αντεγκλήσεις, προχωρεί προς το πεζοδρόμιο και διατάζει τους σαλπιγκτές να σημάνουν διάλυση για να αποχωρήσουν οι διαδηλωτές. Το πλήθος όμως των συγκεντρωμένων έμεινε αμετακίνητο. Τότε ο Καβράκος διατάζει τους στρατιώτες να πυροβολήσουν και έδωσε το σχετικό παράγγελμα. Οι φαντάροι τρομαγμένοι σηκώνουν τα όπλα και πυροβολούν στον αέρα. Αλλά όλο εκείνο το πλήθος, αντί να τρομάξει, πλησιάζει τους φαντάρους, τους αγκαλιάζει και τους απευθύνει θερμή έκκληση: Αδέρφια μας φαντάροι, ποιον θα πυροβολήσετε; Τους πατεράδες σας; Τις μανάδες σας; Τις αδερφές σας;... Και τότε έγινε κάτι το πρωτοφανέρωτο, που συγκίνησε βαθιά τα πλήθη των διαδηλωτών. Οι φαντάροι κατέβασαν τα όπλα. Ο Καβράκος λύσσαξε και χωρίς να δείξει την παραμικρή ταραχή έβγαλε το πιστόλι του και το σήκωσε ψηλά για να πυροβολήσει... Ρίχνει στο ψαχνό, πάνω στο συγκεντρωμένο πλήθος... Τον ακολουθούν οι αξιωματικοί και οι χωροφύλακες από τα κτίρια της Αστυνομίας και της Νομαρχίας... Οι σφαίρες βρήκαν εύκολα το στόχο τους. Οι δρόμοι και τα πεζοδρόμια της οδού Ασκληπιού βάφτηκαν από αθώο αίμα. Οι εργάτες και οι αγρότες πήγαιναν αδερφωμένοι και στο θάνατο...»(Χρ. Βραχνιάρη: «Η αγροτική - λαϊκή εξέγερση του 1925 στα Τρίκαλα», σελ. 15). (πηγή: εφ. Ριζοσπάστης 12/4/2015, σελ.24)

Λίγα είναι γνωστά στις μέρες μας για τη σημαντική αυτή μέρα του κινήματος για την πόλη μας και για όλο τον αγροτικό κόσμο της χώρας μας. Και δεν είναι τυχαίο. Η κεντρική εξουσία αλλά και οι τοπικοί εκφραστές της έκαναν τα πάντα ώστε αυτό το κίνημα να «σβηστεί» από την Ιστορία. Και αυτό γιατί ήταν η αρχή αυτού που φοβάται η εξουσία κάθε εποχής. Της συμμαχίας της εργατικής τάξης με πλατιά τμήματα του λαού πάνω σε ένα στόχο. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα η εργατική τάξη παίρνει μέρος σε έναν αγώνα που δεν είναι αποκλειστικά «δικός» της, με την έννοια της συντεχνιακής διεκδίκησης. Συμμετέχει και συμβάλλει (με την καθοδήγηση των κομμουνιστών) στο αγροτικό κίνημα με στόχο την ανατροπή των υπολειμμάτων της φεουδαρχίας που υπήρχαν ακόμα τότε στο Θεσσαλικό κάμπο.

Σήμερα, ζούμε σε μια περίοδο που η επίθεση του συστήματος στα δικαιώματα του λαού προχωράει με αμείωτους ρυθμούς σε όλα τα επίπεδα. Δικαιώματα που ποτέ δεν «παραχωρήθηκαν» από το καπιταλιστικό σύστημα, αλλά που κέρδισε ο ελληνικός λαός με τους αγώνες του και πολλές φορές ακόμα και με το αίμα του. Με ρεβανσιστική διάθεση η αστική τάξη προσπαθεί τώρα να τα ξηλώσει όλα, απειλώντας ακόμα και το δικαίωμα του λαού στην ίδια τη ζωή, σέρνοντας τη χώρα ακόμα και στα φιλοπόλεμα σχέδια των ιμπεριαλιστικών αφεντικών της. Παίρνοντας τη σκυτάλη από τους αγώνες του παρελθόντος λοιπόν, ο λαός πρέπει να αγωνιστεί για να υπερασπίσει τα δικαιώματά του στη δουλειά, στην παιδεία, στην υγεία και στη ζωή. Σε κάθε χώρο δουλειάς, σε κάθε πόλη και σε κάθε γειτονιά χρειάζεται να ορθωθούν τείχη αντίστασης και να ανοιχτούν νέοι δρόμοι διεκδίκησης απέναντι στην αντιλαϊκή και πολεμική λαίλαπα που προωθούν η κυβέρνηση και οι ιμπεριαλιστές. Οι αγώνες των αγροτών τα τελευταία χρόνια ενάντια στον αφανισμό τους, που συνεχίζονται και αυτές τις μέρες, είναι ο καλύτερος οιωνός για τις εποχές που έρχονται. Από κοινού με τους αγώνες που δίνει ο λαός σε πολλά μικρά ή μεγάλα μέτωπα, είναι η μαγιά του μέλλοντος ώστε να μπορέσει να αντιπαλέψει συνολικά την αντιλαϊκή πολιτική, να διεκδικήσει και να ζήσει αξιοπρεπώς, αφέντης στον τόπο του.