ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΟΚΤΟΝΙΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΗΜΕΡΑ

Η κτηνώδης δολοφονία της Σούζαν Ίτον συγκλονίζει. Αυτή τη φορά τα φασιστοειδή δεν μας βομβάρδισαν με το γνωστό «τα γύρευε κι αυτή»! Το προφίλ του θύματος δε «δικαιολογούσε» τον βιασμό και τη δολοφονία της. Να θυμηθούμε τα εμετικά σχόλια για την Τοπαλούδη στη Ρόδο και για κάθε δολοφονημένη γυναίκα.

Η βία κατά των γυναικών και οι δολοφονίες δικαιολογούνται με επιχειρήματα που θυμίζουν μεσαίωνα. Χωρίς αναστολές, κάθε είδους φασισμός και σκοταδισμός βγαίνει για να προπαγανδίσει απόψεις που φάνταζαν ξεπερασμένες. Όπως διαπιστώνουμε καθημερινά, πάνω στα αποκαΐδια των κοινωνικών και εργατικών δικαιωμάτων ρίχνει τον σπόρο του ο φασισμός.

Οι γυναικοκτονίες έχουν αυξηθεί. Το 2013, η κύρια αιτία θανάτου των γυναικών ηλικίας από 16 έως 44 ετών ήταν, διεθνώς, η δολοφονία από κάποιο οικείο πρόσωπο. Την ίδια χρονιά, στην Ελλάδα οι 42 από τις 51 δολοφονίες με θύματα γυναίκες έγιναν εντός σπιτιού. Πανευρωπαϊκή μελέτη έδειξε πως το διάστημα 2001 ως 2014 οι γυναικοκτονίες σταδιακά αυξήθηκαν. Το 2017, το 58% των δολοφονημένων γυναικών παγκόσμια δολοφονήθηκαν στο σπίτι τους από οικεία πρόσωπα. Η στατιστική καταγράφει πως η οικονομική κρίση συμβαδίζει με τη σαφή αύξηση των περιπτώσεων κακοποίησης των γυναικών και των παιδιών.

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΧΕΙΡΟΤΕΡΕΥΕΙ

Η αύξηση των γυναικοκτονιών δείχνει ότι η θέση της γυναίκας χειροτερεύει. Μια σειρά κατακτήσεις που την αφορούν ή αμφισβητούνται ή αναιρούνται. Οι αμβλώσεις απαγορεύτηκαν σε πολιτείες των ΗΠΑ. Στην Πολωνία ακυρώθηκε η απαγόρευσή τους μετά από τον ξεσηκωμό των γυναικών. Διατηρούνται οι απαγορεύσεις και το ασφυκτικό νομικό πλαίσιο στις περισσότερες χώρες. Στην Ελλάδα, η Ιερά Σύνοδος με απόφασή της στις 9/7/2019 καθιέρωσε «Ημέρα αγέννητου παιδιού» που θα γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά τα Χριστούγεννα. Ο μεσαίωνας είναι εδώ.

Η επίθεση στα δικαιώματα των εργαζόμενων έχει ως πρώτο θύμα τις γυναίκες. Η γυναίκα βγαίνει πρώτη στην ανεργία, αντιμετωπίζει πρώτη την εργοδοτική αυθαιρεσία, είναι πρωταθλήτρια στην ελαστική απασχόληση, αποδεδειγμένα αμείβεται λιγότερο από τους άντρες συναδέρφους της, παραμένουν και αυξάνονται τα επαγγέλματα που χαρακτηρίζονται ως γυναικεία. Οι γυναίκες αναπληρώτριες στην εκπαίδευση αντιμετωπίζουν τεράστιες δυσκολίες την περίοδο της εγκυμοσύνης και της λοχείας που κάποιες φορές αναγκάζονται να παραιτηθούν.

Η οικονομική κρίση φέρνει φτώχια και κοινωνικό αναχρονισμό. Η φτώχια είναι γένους θηλυκού. Η ανεργία επιτρέπει σε αντιδραστικές απόψεις να προπαγανδίσουν την επιστροφή της γυναίκας στο νοικοκυριό της. Τα τελευταία χρόνια, όλο και πιο συχνά γίνεται θύμα ενδοοικογενειακής βίας.

Το αντριλίκι, η γυναίκα εμπόρευμα και καταναλωτής εμπορευμάτων, το σχήμα άντρας «κυνηγός»-γυναίκα «θήραμα», τα σεξιστικά πρότυπα είναι πλευρές της κυρίαρχης ιδεολογίας που την αναπαράγουν η οικογένεια, το σχολείο, η εκκλησία, η τέχνη, η επιστήμη, τα ΜΜΕ. Αυτή διαμορφώνει την ιδιαίτερη κουλτούρα ενός τόπου ή μιας κοινωνικής ομάδας. «Οι ιδέες της κυρίαρχης τάξης είναι σε κάθε εποχή οι κυρίαρχες ιδέες».

ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΠΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥΝ

Μετά από κάθε γυναικοκτονία γράφονται πολλά αλλά όχι τόσο διαφορετικά. Από τα πιο διαδεδομένα επεξηγηματικά σχήματα είναι ο «Τροχός της δύναμης και του ελέγχου» και η «κουλτούρα βιασμού». Το πρώτο περιγράφει τη σταδιακή κλιμάκωση της βίας ενός άντρα προς τη σύντροφό του, από τη λεκτική ως το έγκλημα. Το δεύτερο σχήμα στηλιτεύει την αναπαραγωγή σεξιστικών προτύπων που χτίζουν σε μια κοινωνία κουλτούρα βιασμού, δηλαδή σπρώχνουν και δικαιολογούν τη βία κατά των γυναικών.

Κυριαρχούν οι αταξικές απόψεις που δε βλέπουν διαφοροποιήσεις ανάμεσα στις γυναίκες της αστικής ή της εργατικής τάξης, της πλούσιας από τη φτωχής. Λες και οι δυο βιώνουν την ίδια καθημερινότητα. Οι περισσότερες φεμινιστικές ομάδες εξηγούν τη γυναικεία καταπίεση ως καταπίεση από το αντρικό φύλο. Η λέξη πατριαρχία χρησιμοποιείται με αυτή την έννοια. Οι αιτίες της βίας κατά των γυναικών αναζητούνται στο επίπεδο του εποικοδομήματος, των ιδεών, της κουλτούρας και της διαπαιδαγώγησης.

Από παντού ξεφυτρώνουν οι συντηρητικές γκρίνιες περί κρίσης των ηθών και των αξιών, του θεσμού της οικογένειας και του σχολείου.

ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΖΗΤΗΜΑ

Για τον Μαρξισμό η φύση του γυναικείου ζητήματος είναι ταξική. Η γυναικεία ανισοτιμία δεν υπήρχε πάντα. Εμφανίστηκε σε συγκεκριμένη ιστορική στιγμή, ως άμεσο αποτέλεσμα της διαίρεσης της κοινωνίας σε τάξεις. Η λύση του γυναικείου ζητήματος προϋποθέτει την ανατροπή του συστήματος που το γεννά, της ταξικής κοινωνίας, δηλαδή του καπιταλισμού.
Στον καπιταλισμό η καταπίεση της γυναίκας είναι διπλή, καταπίεση ταξική και φυλετική, στο σπίτι και την εργασία.
Η αντανάκλαση αυτών των σχέσεων στο εποικοδόμημα διαμορφώνει τις αντιλήψεις και τις προκαταλήψεις για τη θέση και τον ρόλο της γυναίκας.

Εχθρός δεν είναι το άλλο φύλο αλλά το σύστημα που γεννά όλες τις ανισότητες. Ο καπιταλισμός δεν μπορεί να παραχωρήσει πλήρη ισοτιμία, γιατί έχει το συμφέρον να διατηρεί την ανισοτιμία για τη βαθύτερη εκμετάλλευση και των δύο φύλων.
Γυναικεία απελευθέρωση δεν νοείται χωρίς την οικονομική της ανεξαρτησία. Οι γυναίκες πρέπει να διεκδικούν τη συμμετοχή τους στην παραγωγή και ταυτόχρονα να διεκδικούν ίση μεταχείριση των δύο φίλων.

Οι κομμουνιστές θεωρούν πως το γυναικείο κίνημα πρέπει να συγκροτείται ως διακριτή πτέρυγα του εργατικού κινήματος. Η πάλη για κατάκτηση και διεύρυνση δικαιωμάτων στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος είναι ζωτικής σημασίας. Όπως όλες οι κατακτήσεις, η διατήρησή τους εξαρτάται από τον συσχετισμό δύναμης. Δεν υπάρχουν περιθώρια ανάπαυσης και εφησυχασμού.

ΓΕΝΙΚΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΙΜΩΡΙΑ

Οι γενικεύσεις έχουν γίνει κανόνας σε πολλά ζητήματα. Καταλήγουν ή στο αντιδραστικό πεδίο της συλλογικής ευθύνης ή στην ατομική ιδιαιτερότητα. Συγκαλύπτουν τις αιτίες που δημιουργούν τα προβλήματα.

Έτσι, όλες οι γυναίκες «προκαλούν» ποικιλοτρόπως τους άντρες και… τη μοίρα τους! Αν είναι αλλοδαπές και φτωχές, την έβαψαν. Όπως είπε χαρακτηριστικά ο Ασκητής, οι Φιλιππινέζες, που εργάζονται ως επί το πλείστον ως οικιακοί βοηθοί, γίνονται θύματα γιατί «ως φυλή και ως γυναίκες έχουν εκ γενετής, το χαρακτηριστικό, της υποταγής και της υπηρεσίας»!

Αν οι Φιλιππίνες παράγουν γυναίκες θύματα, μήπως η Κρήτη παράγει άντρες θύτες;

Είναι εντυπωσιακή η μεγάλη αποδοχή ενός άρθρου που καταλήγει στη γενίκευση πως «στην Κρήτη η ζωή παραέγινε φτηνή» και ότι μόνο στην Κρήτη θα μπορούσε «ένας νέος άνθρωπος να σκοτώσει με τ' αυτοκίνητο μια επιστήμονα για να τη βιάσει». Οι μαγκιές κάποιων μαυροπουκαμισάδων, η υπερκατανάλωση ρακής, οι μπαλοθιές του αέρος, η ανεξέλεγκτη βόσκηση και άλλες συνήθειες μιας μειοψηφίας κατοίκων, δεν δικαιολογούν σε καμία περίπτωση το συμπέρασμα πως ειδικά στην Κρήτη οι δολοφονίες γίνονται για ψύλλου πήδημα και ότι οι Κρητικοί αντιμετωπίζουν τις γυναίκες σαν ζώα.
Οι γενικεύσεις τόσο για τα θύματα όσο και τους δράστες είναι επικίνδυνο λάθος.

Η αντίδραση και ο φασισμός καραδοκεί και μετά το έγκλημα, στην τιμωρία που το ακολουθεί. Αν το έγκλημα είναι ιδιαίτερα ειδεχθές, ποια τιμωρία αξίζει στον δράστη; Κρεμάλα, γράφουν κάποιοι. Επαναφορά της θανατικής ποινής, προτείνει ο Βελόπουλος. Οι υστερικές φωνές για «παραδειγματική» τιμωρία θρέφονται από το έγκλημα, το έχουν ανάγκη. Μετά την εσχάτη των ποινών, ακολουθεί η αυστηροποίηση των ποινών σε ό,τι το κράτος θεωρεί παράβαση.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, προβάλλει με ορμή το Γυναικείο Ζήτημα που μας καλεί να πάρουμε θέση.
Στη γυναίκα ανήκει το μισό του ουρανού. Θα το κερδίσει με τους αγώνες της πάνω στη Γη.

Β.Δ.