Την Παρασκευή 19 Ιουλίου η κρίση στον Περσικό Κόλπο οδηγήθηκε σε κορύφωση όταν το Ιράν πραγματοποίησε στα Στενά του Ορμούζ κατάσχεση των δεξαμενόπλοιων Stena Impero και Mesdar, και τα δύο υπό βρετανική σημαία, οδηγώντας τα σε ιρανικά λιμάνια. Το δεύτερο πλοίο, Mesdar, για αδιευκρίνιστους λόγους απελευθερώθηκε. Σύμφωνα με τις ιρανικές αρχές, η εξέλιξη αυτή οφειλόταν στο ότι το σκάφος «παραβίασε» τους «κανόνες της διεθνούς ναυσιπλοΐας». Το Ιράν ισχυρίζεται ότι το Stena Impero «μπήκε στα Στενά του Ορμούζ από την έξοδο και δεν ανταποκρίθηκε στα προειδοποιητικά μηνύματα».
Τα δυτικά ΜΜΕ μίλησαν για ιρανικά αντίποινα για την κατάσχεση του ιρανικού υπέρ- δεξαμενόπλοιου Grace 1 στο Γιβραλτάρ, από τις βρετανικές ειδικές δυνάμεις, στις 4 Ιουλίου για το οποίο το Γιβραλτάρ ήρε τη διαταγή κράτησης του σκάφους προχθές Πέμπτη, αλλά την κατάσταση όσον αφορά το πλοίο περιέπλεξε η έκδοση αμερικανικού «εντάλματος σύλληψης» του πλοίου, μια προσπάθεια της ύστατης ώρας για να παραμείνει το τάνκερ ακινητοποιημένο.
Στην περίπτωση αυτή, το Λονδίνο, με την στήριξη Γαλλίας και Γερμανίας, θεώρησε «νόμιμη την κατάσχεση του πετρελαιοφόρου με προορισμό τη Συρία», μετά από υποψίες ότι παραβίαζε τις κυρώσεις κατά της Συρίας. Η Βρετανία (εν μέσω διεργασιών για νέα κυβέρνηση και ουσιαστικά εκτός ΕΕ) δικαιολογεί την ενέργειά της με βάση το εμπάργκο πετρελαίου που επέβαλε η ΕΕ προς το καθεστώς Άσαντ στη Συρία.
Ενδιαφέρον αποκτά η εμπλοκή της Βρετανίας, η οποία διένυε πολιτικά μια κρίσιμη μεταβατική φάση. Είναι σαν να ήθελαν κάποια βρετανικά κέντρα να διαμορφώσουν τετελεσμένα! Η Βρετανία θεωρείται βασικό μέλος της ομάδας των «τριών μεγάλων» της ΕΕ που διαπραγματεύθηκαν, και μέχρι σήμερα υπερασπίζονται, τη διεθνή συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Ο τότε Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Χαντ, συναντήθηκε, αμέσως μετά το επεισόδιο, με τον Γάλλο και τον Γερμανό ομόλογό του, και συμφώνησαν ότι «η ασφάλεια της διέλευσης των πλοίων από τα Στενά του Ορμούζ είναι απόλυτη προτεραιότητα για τις ευρωπαϊκές χώρες», αλλά, ταυτόχρονα, πρέπει «να αποφευχθεί κάθε πιθανή κλιμάκωση» στην περιοχή. Τελικά, και η Βουλή των Κοινοτήτων αποφάσισε μέτρα προστασίας των πλοίων στα Στενά του Ορμούζ, αλλά όχι και κυρώσεις εναντίον του Ιράν ως αντίδραση στη κατάσχεση του δεξαμενόπλοιου Stena Impero, σε συνδυασμό με το αίτημα για απελευθέρωση του πλοίου και του πληρώματος.
Το πιο ενδιαφέρον, ωστόσο, αφορά την πρόταση για μια νέα αποστολή θαλάσσιων περιπολιών, υπό ευρωπαϊκή και όχι αμερικανική ηγεσία, που θα επιβλέπει στην περιοχή των Στενών του Ορμούζ για την ασφαλή διέλευση των πλοίων. Η αποστολή, όπως δήλωσε ο Χαντ, δεν θα είναι μέρος της τακτικής «μεγίστης πίεσης» των ΗΠΑ, διότι το Λονδίνο επιθυμεί τη διατήρηση της διεθνούς συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ.
Βέβαια, από την όλη ιστορία δεν έλειψαν και ιστορίες με «κατασκόπους». Πολλά βρετανικά ΜΜΕ βλέπουν παρέμβαση της Ρωσίας. Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, η Ρωσία διαθέτει την τεχνολογία για ψεύτικο GPS, που θα μπορούσε να ανακατευθύνει το δεξαμενόπλοιο στα χωρικά του ύδατα του Ιράν!
Είναι γεγονός πως οι Ευρωπαίοι πασχίζουν να σώσουν την συμφωνία με το Ιράν και παρότι ο Ροχανί πιέζει τις ευρωπαϊκές χώρες να κρατήσουν την συμφωνία ενεργή, μέχρι στιγμής δεν έγινε κατορθωτό να στηθεί μηχανισμός που θα διαφυλάσσει τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών χωρών από τις αμερικανικές κυρώσεις. Επιπλέον, Λονδίνο, Παρίσι και Βερολίνο δείχνουν να προσεγγίζουν διαφορετικά την ιρανική κρίση, με την Βρετανία να παλαντζάρει πιο έντονα στις αμερικανικές θέσεις. Γενικότερα η Ευρώπη αποδεικνύεται ασπόνδυλη και υπερβολικά αδύναμη, όχι για να άρει αλλά για να μετριάσει τις επιπτώσεις των κυρώσεων των ΗΠΑ, τηρώντας τις δεσμεύσεις της στο πλαίσιο του JCPOA.
Εκείνο που αποτελεί αίνιγμα είναι το τι θέλουν οι ΗΠΑ. Σίγουρα η πρόσφατη επιλογή του γερουσιαστή Ραντ Πολ από τον Τραμπ, αντιπάλου της στρατιωτικής επεμβατικής εξωτερικής πολιτικής, ο οποίος έχει προθυμοποιηθεί να λειτουργήσει ως άτυπος συνομιλητής από αμερικανικής πλευράς με το Ιράν, γεννά νέα ερωτηματικά.
Η στρατηγική του Τραμπ για το Ιράν προσδιορίζεται ως άσκηση «μέγιστης πίεσης», με στόχο να αναγκαστεί σε μία διαπραγμάτευση, η οποία, πέραν του πυρηνικού του προγράμματος, (για το οποίο το πυρηνικό παρατηρητήριο του ΟΗΕ, ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (IAEA), με 15 εκθέσεις επιβεβαιώνει την πλήρη συμμόρφωση του Ιράν με τους όρους και τις προϋποθέσεις του JCPOA), βασικά περιλαμβάνει την περιφερειακή του συμπεριφορά (δηλ. τη στήριξη στον Άσαντ, τη λιβανική Χεζμπολλάχ, τους Χούθι της Υεμένης και τις σιιτικές πολιτοφυλακές του Ιράκ). Ωστόσο, η δυνατότητα του Ιράν για «ασύμμετρη απάντηση» δείχνει να βραχυκυκλώνει τους αμερικάνικους σχεδιασμούς. Το Ιράν διαθέτει ανεπτυγμένες υποδομές (συμπεριλαμβανομένης της εγχώριας εξοπλιστικής βιομηχανίας), μεγαλύτερη πολιτική και κρατική συνοχή και γενικότερα αποτελεί σημαντικό «γεωπολιτικό μέγεθος» στην περιοχή της Μ. Ανατολής. Η Τεχεράνη -και στο βαθμό που οι αμερικάνικες πιέσεις ξεπεράσουν κάποια όρια- μπορεί να απειλήσει με το πλεονέκτημα που της δίνει η δυνατότητα αποκλεισμού του Ορμούζ, μεταφέροντας την πίεση και σε τρίτα μέρη. Σε αντίθεση με άλλους στόχους της αμερικανικής πολιτικής, ο στόχος της «αλλαγής καθεστώτος», (που αποτελεί και τον διακαή πόθο του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας), θεωρείται και ο δυσκολότερος, πράγμα που με τη σειρά του καθιστά την αντίσταση του ιρανικού καθεστώτος στις έξωθεν πιέσεις σημαντικά αποτελεσματική.
Πάντως, όπως παρατηρείται, οι ιρανικές «απαντήσεις» στις προκλήσεις των ΗΠΑ (με τη διακριτική στήριξη Ρωσίας, Κίνας αλλά και ΕΕ) δεν είναι άσχετες με την προσπάθεια των Αμερικάνων να συγκροτήσουν «συμμαχία των προθύμων» από κράτη της περιοχής, για τη δημιουργία ναυτικής δύναμης, με πρόσχημα την προστασία της ναυσιπλοΐας στον Περσικό Κόλπο. Ωστόσο, το ριψοκίνδυνο, αλλά και το μη ρεαλιστικό του όλου εγχειρήματος έχει μέχρι στιγμής οδηγήσει σε έλλειψη τέτοιων προθύμων. Αυτό το επιβεβαιώνουν διάφορες πληροφορίες ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα εμφανίζονται έτοιμα να σπάσουν το μέτωπο των σουνιτικών μοναρχιών εναντίον της Τεχεράνης, παίρνοντας πολύ σοβαρά την απειλή του Ιράν ότι κάθε στρατιωτικό πλήγμα εναντίον του, ακόμη και περιορισμένο, θα απαντηθεί μαζικά, με στοχοποίηση όχι μόνο των αμερικανικών δυνάμεων, αλλά και των χωρών στη νότια ακτή του Περσικού Κόλπου, που θα αποτελέσουν, άλλωστε, και το ορμητήριό τους.
Η περιοχή του Κόλπου, και γενικότερα της Μ. Ανατολής, βρίσκεται στο επίκεντρο μεγάλου και μόνιμου γεωπολιτικού ενδιαφέροντος για όλους τους ιμπεριαλιστές, καθιστώντας την πεδίο άγριων ανταγωνισμών με μακρύ χρονικό ορίζοντα, ανεξάρτητα από την έκβαση των σημερινών διακυμάνσεων της αμερικανικής τακτικής.
ΧΒ - Προλεταριακή Σημαία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου