Οι τσιφλικάδες πυρπολούν την Αμαζονία και οι ιμπεριαλιστές χώνουν τη μύτη τους!

Των Júlia Izecksohn και Jailson de Souza*

Οι δασικές πυρκαγιές που ενεθάρρυναν τσιφλικάδες προκάλεσαν μια τεράστια διεθνή κρίση. Φωτό: Ueslei Marcelino / Reuters - 24.8.2019

Η 10η και 11η Αυγούστου προβλήθηκαν ως «Ημέρες του Πυρός», μια πολιτική δράση των τσιφλικάδων που ρήμαξε την παραγωγή των αγροτών και των μικροπαραγωγών και κάλυψε διάφορες περιοχές της χώρας με σύννεφα καπνού.

Σύμφωνα με την επαρχιακή εφημερίδα «Φόλια ντου Προγκρέσου» (Folha do Progresso) της Πολιτείας του Παρά, σκοπός ήταν η συντονισμένη πυροδότηση δασικών πυρκαγιών σε εκτεταμένες περιοχές της χώρας με στόχο την καταστροφή τροπικών δασών και προστατευόμενων ζωνών, στο πλαίσιο της υποστήριξης της φιλικής προς τα τσιφλίκια πολιτικής του φασίστα προέδρου Ζαΐρ Μπολσονάρου. Οι πυρκαγιές επεκτάθηκαν σε ζώνες στην περιοχή του Παρά, σε όλη την περιοχή της Αμαζονίας και ακόμη σε περιοχές της Κεντροδυτικής Βραζιλίας και στο τριπλό μεθοριακό σημείο με τη Βολιβία και την Παραγουάη. Είναι συνηθισμένο φαινόμενο να χρησιμοποιούνται οι δασικές πυρκαγιές σαν στρατηγική καταπάτησης γαιών από τσιφλικάδες με σκοπό την επέκταση των ορίων των ιδιοκτησιών τους μέσα στους εθνικούς δρυμούς, δημιουργώντας βοσκοτόπια.

Στη Ροντόνια, στις 13 Αυγούστου, το μέτωπο των πυρκαγιών επεκτεινόταν κατά μήκος της γεωδαιτικής γραμμής TB-14, παραδίνοντας στην φωτιά δεκάδες σπίτια, μεταξύ αυτών και στον αγροτικό οικισμό Γκάλο Βέλιο (Galo Velho) του Δήμου Μασαντίνιου Ντοέστε (Machadinho do Oeste) και αναγκάζοντας τους κατοίκους να τα εγκαταλείψουν έντρομοι. Αφού έσβησε η φωτιά, οι αγρότες επέστρεψαν εκεί και βρήκαν, πέρα από τα κατεστραμμένα σπίτια και υπάρχοντά τους, και ένα ζευγάρι ανθρώπων απανθρακωμένους που πέθαναν αγκαλιασμένοι.

Ιμπεριαλιστική παρέμβαση και συμφέροντα των τσιφλικάδων

Μπροστά στον αρνητικό διεθνή αντίκτυπο των πυρκαγιών, κάποιοι ηγέτες ιμπεριαλιστικών χωρών, όπως ο Εμμανουέλ Μακρόν της Γαλλίας, άρπαξαν την ευκαιρία να χώσουν τη μύτη τους στις εσωτερικές υποθέσεις της Βραζιλίας, φθάνοντας σε σημείο να απειλήσουν την κυβέρνηση του φασίστα Μπολσονάρου και των στρατηγών με μποϊκοτάρισμα της γεωργοδιατροφικής βιομηχανίας και, επιπλέον, με μη επικύρωση της συμφωνίας MERCOSUR-Ευρωπαϊκής Ένωσης με πρόσχημα τις δασικές πυρκαγιές. Αποκαλώντας την Αμαζονία «το δικό μας σπίτι», ο ηγέτης του γαλλικού ιμπεριαλισμού, φορώντας τη μάσκα του προοδευτικού και του οικολόγου, ανέβασε τους τόνους της αντιπαράθεσης.

Οι συγκεκριμένες ιμπεριαλιστικές χώρες της Ευρώπης αντιτίθενται στην επέκταση των τσιφλικιών στη Βραζιλία όχι ωθούμενες από ευγενείς σκοπούς, αλλά λόγω αποικιοκρατικών προσδοκιών να βάλουν χέρι, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, στους φυσικούς πόρους της Αμαζονίας. Πέραν τούτου, όσον αφορά ορισμένες ιμπεριαλιστικές χώρες όπως η Γαλλία, δεν τους συμφέρει η επέκταση των βραζιλιάνικων τσιφλικιών, διότι με βάση τη συμφωνία που υπεγράφη από τους δύο συνασπισμούς τα προϊόντα που παράγουν τα τσιφλίκια θα μπορούν πιο εύκολα να διοχετεύονται στην εσωτερική αγορά της γηραιάς ηπείρου. Ειδικότερα στην περίπτωση της Γαλλίας, ένας τέτοιος ανταγωνισμός ενδέχεται να οδηγήσει στην καταστροφή τους επιδοτούμενους γάλλους κτηματίες, που αποτελούν σημαντική κοινωνική βάση για τη γαλλική εσωτερική πολιτική.

Από την άλλη, στην ίδια τη Βραζιλία η διχογνωμία αναφορικά με το τι πρέπει να γίνει εμφανίζεται επίσης στις γραμμές του κοινωνικού μπλοκ του τσιφλικιού. Ένα τμήμα των τσιφλικάδων ασκεί πιέσεις στην κυβέρνηση προκειμένου να επεκτείνουν τις ιδιοκτησίες τους μέσα στο δάσος ώστε να αυξήσουν περαιτέρω τα πλούτη τους σε βάρος του λαού και του έθνους, ενώ άλλοι σημαντικοί εκπρόσωποι αυτής της κοινωνικής τάξης εκφράζουν την αντίθεσή τους στην επέκταση, φοβούμενοι μήπως προκύψει αρνητικός αντίκτυπος στις εξαγωγές. Αλλά και η κυβέρνηση προτίθεται και αυτή να ενθαρρύνει την εγκληματική εξορυκτική δραστηριότητα στην περιοχή, ευνοώντας κυρίως τις ΗΠΑ, που φαινομενικά τηρούν ουδέτερη στάση όσον αφορά τη διεθνή πολεμική.

GLO στην Αμαζονία

Στις 23 Αυγούστου, εκμεταλλευόμενη τη διεθνή πίεση και προσπαθώντας να ανταποκριθεί σε αυτήν, η κυβέρνηση του Μπολσονάρου και των στρατηγών εξέδωσε Διάταγμα Εξασφάλισης της Νομιμότητας και της Τάξης (GLO), με το οποίο επιτρέπει την επέμβαση των ενόπλων δυνάμεων και άλλων ομοσπονδιακών δυνάμεων για την «καταπολέμηση της πυρκαγιάς» σε όλη συνολικά την έκταση της Επίσημης Αμαζονίας (Amazônia Legal).

Τα ομοσπονδιακά στρατεύματα επιχειρούν στις αγροτικές ζώνες των πολιτειών Αμαζόνας, Άκρε, Ροντόνια, Ροράιμα, Μάτο Γκρόσο, Παρά και Τοκαντίνς. Το σκηνικό της στρατιωτικοποίησης της περιοχής έχει επίσης θορυβήσει τους φτωχούς αγρότες, ιδίως εκείνους που αγωνίζονται για τη γη στις συγκεκριμένες πολιτείες.

*Άρθρο που δημοσιεύτηκε στην ηλεκτρονική σελίδα της αριστερής βραζιλιάνικης εφημερίδας «A Nova Democracia» την 25 Αυγούστου 2019. Την μετάφραση για τις Αντιγειτονιές έκανε ο Π.Π. anovademocracia.com.br/noticias/11715-latifundio-incendeia-amazonia-e-imperialismo-se-intromete