Ο Μπάιντεν και οι Κούρδοι: Προσδοκίες από τον Αμερικάνικο ιμπεριαλισμό

Την εκλογική νίκη του Μπαίντεν στις προεδρικές εκλογές, ακολούθησαν ελπιδοφόρα σχόλια σχετικά με την πολιτική των ΗΠΑ για την Μέση Ανατολή και τους κούρδους. Ενώ οι βασικοί πυλώνες αυτών των σχολίων ήταν το Ιρακινό Κουρδιστάν και το KDP, εκδηλώθηκε προσδοκία για το Κουρδικό Εθνικό Κίνημα στη Συρία και την Τουρκία. Τα συγχαρητήρια του διοικητή του YPG, Μαζλούμ Αμπντί, στον Μπάιντεν για την εκλογική του νίκη, ακολούθησαν οι ενθουσιώδεις δηλώσεις του επίτιμου προέδρου του HDP της Τουρκίας Ερτουγλούλ Κιουρκτσού. Αν και σχεδόν όλοι οι πολιτικοί παράγοντες και σχολιαστές τόνισαν την συνέχεια της πολιτικής των ΗΠΑ και ότι δεν θα υπάρξει σοβαρή αλλαγή όσον αφορά τους Κούρδους, δεν κατάφεραν να συγκρατήσουν τις προσδοκίες από τον Μπάιντεν. Εκείνοι που κατάφεραν να δουν ρεαλιστικά, τόνισαν την σημασία της ενότητας μεταξύ των Κούρδων, καθώς είναι πιο σημαντικό αυτό που θα κάνουν οι Κούρδοι από το τι θα κάνει ο Μπάιντεν. Αλλά ακόμη και η έννοια «ενότητας μεταξύ των Κούρδων» περιέχει από μόνη της σοβαρές διαφορές. Για παράδειγμα, σύμφωνα με το KDP, αυτή η ένωση συνεπάγεται την καθιέρωση του Ιρακινού και του Συριακού Κουρδιστάν υπό την δική τους ηγεσίας, ενώ για το PKK αυτό σημαίνει ότι τα διαφορετικά κουρδικά εθνικά κινήματα να αποφεύγουν τις μεταξύ τους συγκρούσεις και να σχεδιάζουν μια κοινή πολιτική γραμμή ενάντια στα κράτη της περιοχής.

Πίσω από τις «ελπίδες» που προέκυψαν από τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, βρίσκονται οι δηλώσεις που έκανε ο Μπάιντεν στο παρελθόν. Συνοπτικά, Ο Μπάιντεν, κατά την επίσκεψη του Μασούντ Μπαρζανί και της αντιπροσωπείας του στις ΗΠΑ το 2015, την περίοδο που ήταν αντιπρόεδρος του Ομπάμα, είπε στον Μπαρζανί, “Αγαπητέ Πρόεδρε, μην ανησυχείτε. Η ζωή και των δυο μας είναι αρκετή για να δούμε το κουρδικό κράτος”. Επίσης, σε μια ομιλία του κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, αναφερόμενος στις στρατιωτικές επιθέσεις που πραγματοποίησε η Τουρκία στις περιοχές Serêkaniyê και Girê Spî της Ροζάβας στις 9 Οκτωβρίου 2019 και σχετικά με την αποχώρηση των στρατευμάτων των ΗΠΑ από την Ροζάβα με εντολή του Τραμπ, δήλωσε πως «είναι το πιο ξεδιάντροπο πράγμα που έχει κάνει ένας πρόεδρος στην σύγχρονη ιστορία», και συμπλήρωσε "Το πραγματικό πρόβλημα εδώ είναι η Τουρκία. Θα συναντηθώ με τον Ερντογάν και θα του πω να σταματήσει την επιχείρηση. Διαφορετικά, θα κάνω τον Ερντογάν να πληρώσει ένα βαρύ τίμημα». Είναι επίσης γνωστό πως ο Μπάιντεν αντιτίθεται στην υποστήριξη από το Ιράν ενόπλων ομάδων στο Ιράκ.

Αν και η κυβέρνηση Τραμπ ακολούθησε μια πολιτική «υποστήριξης» των Κούρδων, η αβεβαιότητα και η απροβλεψιμότητα της πολιτικής της ήταν ένας από τους κύριους παράγοντες ανησυχίας των Κουρδικώνν κινημάτων. Το δημοψήφισμα του Κιρκούκ και η απόσυρση στρατευμάτων από τη Ροζάβα είναι τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Το γεγονός ότι ο Μπάιντεν έχει μια πιο συνεπή στάση όσον αφορά την πολιτική των ΗΠΑ σχετικά με τους Κούρδους, δημιουργεί άλλες προσδοκίες στην νέα διαδικασία. Σχετικά με το θέμα ο συγγραφέας Φαχίμ Ταστέκιν σχολίασε, «Δεν μπορεί κανείς να περιμένει μια ενιαία κουρδική πολιτική από τον Μπάιντεν. Μπορεί παίρνοντας υπόψη τις ευαισθησίες της Άγκυρας όσον αφορά το PKK να δείξει μια διαφοροποίηση πιο προσηλωμένη στην κυβέρνηση του ιρακινού Κουρδιστάν και πιο επιλεκτική ή αυτόνομη στη Συρία». Πρέπει να πούμε ότι αυτή η εκτίμηση είναι περισσότερο σύμφωνη με τα γεγονότα. Ωστόσο, δεν είναι όλοι τόσο ρεαλιστές.

Σε μια συνέντευξη που έδωσε στο πρακτορείο Mezopotamya, ο Ερτουγλούλ Κιουρκτσού είπε, «Η κυβέρνηση Μπάιντεν φαίνεται ότι θα υποστηρίξει την επιστροφή του συστήματος παγκόσμια με βάση τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, και όχι την λογική του Τραμπ «σε όσους μπορούν να τα καταφέρουν». Ισχυρίστηκε πως η νίκη του Μπαίντεν θα φέρει στην επιφάνεια περισσότερο έναν παγκοσμιοποιημένο λόγο δημοκρατίας αντί για το σύνθημα της «μεγαλύτερης Αμερικής» που κληρονόμησε ο Τραμπ από τον φασισμό του Χίτλερ και ότι θα μπορούσε να επηρεάσει τον τερματισμό της προστασίας των κατασταλτικών καθεστώτων στη Μέση Ανατολή και να υιοθετήσει μια πολιτική βασισμένη σε αρχές και όχι στις ανήθικες διαπραγματεύσεις του Τραμπ όσον αφορά τον αγώνα των Κούρδων. Σύμφωνα με τον Κιουρκτσού, η εκλογή Μπάιντεν είναι μια ιστορική ευκαιρία να ανοίξει το δρόμο προς τη Γενεύη για τους Κούρδους και πρέπει να αξιοποιηθεί σωστά. Επίσης θα φέρει ένα τέλος στις φιλοδοξίες της Τουρκίας για εισβολή στην Συρία και θα την απομακρύνει από τις κατεχόμενες περιοχές και οι εντάσεις ανάμεσα στους Κούρδους πρέπει να τερματιστούν, να αναπτύξουν μια κοινή θέση οι Κούρδοι και των τεσσάρων περιοχών για να διασφαλιστεί η ενότητα.

Την κουβέντα για «ανθρώπινα δικαιώματα, δημοκρατία, δίκαιο, πολιτική με αρχές» με αφορμή έναν πρόεδρο των ΗΠΑ, θα μπορούσαν να την κάνουν μόνο φιλελεύθεροι τσαρλατάνοι, και ο Κιουρκτσού είναι αναμφίβολα ένας από αυτούς. Αυτό που μας απασχολεί όμως στην πραγματικότητα δεν είναι αυτό που σκέφτεται ο Kürkçü, αλλά το γεγονός ότι η προπαγάνδα του Κιουρκτσού για τον Μπάιντεν, είναι σύμφωνη με τα σχόλια και τις προσδοκίες των κουρδικών κινημάτων. Οι “ελπίδες” που γεννήθηκαν με την εκλογή του Μπάιντεν είναι τόσο μεγάλες που συνδέουν ακόμα και την λύση του Κουρδικού ζητήματος με την εκλογή του ή με την ανατροπή της παρούσα κυβέρνησης της Τουρκίας. Υπάρχουν και εκείνοι που συσχετίζουν την παραίτηση του Μπεράτ Αλμπαϊρακ και τον διορισμό του πρώην υπουργού εσωτερικών Εφκάν Αλά στην θέση του αναπληρωτή πρόεδρου εξωτερικών της κυβέρνησης AKP, με τον Μπάιντεν και την έναρξη μιας νέας διαδικασίας στο κουρδικό ζήτημα.

Ο ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας των Ηνωμένων Πολιτειών, η ηγεμονία που βασίζεται στο αίμα των λαών σε κάθε ήπειρο, τα κρατικά συμφέροντα, η πολιτική της Μέσης Ανατολής που στηρίζεται στα αντιδραστικά κράτη της περιοχής, στη συνεργασία με το κουρδικό κίνημα, είναι γεγονός ότι αυτό που υποστηρίζει σήμερα αύριο το χτυπά πισώπλατα… Είναι ξεκάθαρο πως αυτοί που εναποθέτουν ελπίδες στον Μπάιντεν και δεν θέλουν να δουν την πραγματικότητα υποτάσσουν την άποψή τους στην ηγεμονία των ΗΠΑ. Όπως φαίνεται αν μια φορά γίνει αποδεκτή η παντοδυναμία των ΗΠΑ, η πολιτική δεν καθυστερεί να προσαρμοστεί στις κολακείες ή τις απαιτήσεις των ΗΠΑ, στις διαφορές των προέδρων, στα περιοδικά κενά και τις ρωγμές.

Η λογική της αξιοποίησης της ευκαιρίας ξεχωρίζει στα κουρδικά κινήματα, αλλά είναι γνωστή η πολιτική που ακολούθησαν οι ΗΠΑ πριν τον Μπάιντεν σχετικά με το κουρδικό ζήτημα. Το KDP βρίσκεται στο επίκεντρο των σχέσεων των ΗΠΑ με τα κουρδικά κινήματα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα όσον αφορά το Ιρακινό Κουρδιστάν και τη Σένγκαλ. Το KDP βρίσκεται στο παρασκήνιο της πολιτικής που ακολουθείται μέσω του ENKS (Εθνοσυνέλευση των Κούρδων της Συρίας) ενάντια στην της Αυτόνομη Διοίκηση της Σενγκάλ. Το KDP βρίσκεται στο επίκεντρο της στρατιωτικής πολιορκίας ενάντια στο PKK, με την υποστήριξη της Τουρκίας. Στο κέντρο της πολιτικής απομάκρυνσης του PYD από το PKK επίσης βρίσκεται το KDP με στόχο την επιβολή διοίκησης συμβατής με το KDP που θα στηρίζεται σε μια παρόμοια συνεργασία. Εν ολίγοις, το Κουρδικό Εθνικό Κίνημα στη χώρα μας ή οι ελπίδες και προσδοκίες που δημιουργούν για τον Μπάιντεν οι φιλελεύθεροι όπως ο Kürkçü δεν έχουν πολύ ουσιαστικό έδαφος για τις ΗΠΑ. Για να εκφραστεί αντίστροφα, η μόνη “ελπίδα” που θα προσφέρουν οι ΗΠΑ είναι η Μπαρζανοποίηση κάτι το οποίο δεν χρειάζεται καν να εξηγήσουμε τι συνεπάγεται για τον κουρδικό λαό.

Τα γεγονότα που κάνουν τις πολιτικές των ΗΠΑ ή μιας άλλης αντιδραστικής δύναμης τόσο αποτελεσματικές στα τέσσερα προσαρτημένα μέρη του Κουρδιστάν, συνδέονται με την γραμμή που ακολουθούν τα κουρδικά εθνικά κινήματα. Αν δεν ξεκαθαριστεί αυτό το ζήτημα, τα όνειρα για το Κουρδιστάν δεν θα αργήσουν για άλλη μια φορά να καταλήξουν στην ιστορία ως μοιραία λάθη. Όσοι τρέφουν ελπίδες από τις ΗΠΑ και τον Μπάιντεν δεν πρέπει να ξεχνάνε ότι αυτοί που θα διαμορφώσουν το μέλλον στον κουρδικό εθνικό αγώνα είναι οι δυνάμεις που μπορούν να αναπτύξουν μια ανεξάρτητη γραμμή βασισμένη στον λαό. Και εκείνοι που αναζητούν ελπίδα σε μια επαναστατική γραμμή και όχι στον Μπάιντεν θα είναι οι πραγματικοί νικητές της ιστορίας.

** Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στις 26/11/2020 στην εφημερίδα Yeni Demokrasi, τεύχος 75.