29 Ιανουαρίου 2023

Τύμβος Μαμάγιεβ, Στάλινγκραντ | Τότε που ο Βόλγας είχε μόνο μια όχθη!

Η 2 του Φλεβάρη είναι η επέτειος της νίκης στο Στάλινγκραντ. Με αφορμή αυτή την επέτειο αναδημοσιεύουμε άρθρο του Γενάρη του 2013 (στην επέτειο των 70 χρόνων) από τον Αθέατο Κόσμο:

Ο τύμβος του Μαμάγιεβ, είναι ένας λόφος που δεσπόζει στην πόλη του Στάλινγκραντ. Ο Μαμάι, μογγόλος στρατιωτικός ηγέτης, κυριάρχησε στην περιοχή στα μέσα του δέκατου τέταρτου αιώνα και προς την τιμή του οι Τάταροι του χανάτου της Κριμαίας είχαν φτιάξει έναν τύμβο. Εκατόν δύο μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, το ύψωμα αναφέρονταν στους στρατιωτικούς χάρτες με τον αριθμό 102 και σαν το ψηλότερο σημείο της πόλης είχε προφανή στρατιωτική αξία. Ο λόφος, ενόψει της γερμανικής επίθεσης, οχυρώθηκε και από τις 13 του Σεπτέμβρη του 1942, που δέχθηκε την πρώτη προσβολή έγινε ένα από πιο σκληρά πεδία της μάχης του Στάλινγκραντ. Από εκείνη την ημέρα και μέχρι το πρωί στις 26 του Γενάρη του 1943, που οι Σοβιετικοί στρατιώτες της 21ης και 62ης στρατιάς, συναντήθηκαν στο τύμβο του Μαμάγιεβ, κόβοντας στην μέση τους κυκλωμένους γερμανούς στην πόλη, το ύψωμα ή οι πλαγιές του άλλαξαν χέρια πολλές φορές σε μια διαρκή, θανατηφόρα, σώμα με σώμα, μάχη, που κράτησε περισσότερα από εκατόν τριάντα μερόνυχτα. Το ύψωμα καταλήφθηκε από την πρώτη ημέρα της γερμανικής επίθεσης αλλά σχεδόν αμέσως ανακαταλήφθηκε από μια αντεπίθεση της 13ης επίλεκτης μεραρχίας πεζικού και από τότε μετατράπηκε σε κόλαση. Μετά την λήξη της μάχης, σε κάθε τετραγωνικό μέτρο του λόφου καταμετρήθηκαν 1250 θραύσματα από οβίδες, νάρκες και αεροπορικές βόμβες! Από το σκάψιμο που προκάλεσαν οι κάθε είδους εκρήξεις, ο λόφος έχασε ύψος, για χρόνια δεν φύτρωνε ούτε χόρτο και ακόμα και τώρα οι δορυφορικές φωτογραφίες δείχνουν μια σκουρόχρωμη ζώνη γης. Ο τύμβος του Μαμάγιεβ, είναι ένα από τα σημεία-σύμβολα της σκληρής και ηρωικής μάχης που δόθηκε για να κρατηθεί ελεύθερη η πόλη από τους φασίστες εισβολείς. Δίπλα στην θρυλική άμυνα στο σπίτι του λοχία Παβλόφ, τα κατορθώματα του επίλεκτου σκοπευτή Ζάιτσεφ, το απαράμιλλο θάρρος του κομσομόλου Πανικάχι, την αυτοθυσία του τηλεφωνητή Ποντίλοφ, την ηρωική αντίσταση των εργατών στο εργοστάσιο τρακτέρ. Όλοι και σε όλα τα σημεία, έμειναν αμετακίνητοι και εκπλήρωσαν στο ακέραιο το σύνθημα-υπόσχεση πως δεν υπήρχε γη πίσω από τον Βόλγα, πως το μεγάλο ποτάμι είχε μόνο μια όχθη!


Η μάχη για το Στάλινγκραντ από κάθε άποψη αποτελεί μια από τις κορυφαίες πολεμικές αναμετρήσεις της σύγχρονης ανθρώπινης ιστορίας. Κατά γενική ομολογία, ακόμη και από τους πιο ορκισμένους αντί-κομμουνιστές και αντισοβιετικούς ιστορικούς, η νίκη στο Στάλινγκραντ αποτέλεσε την καμπή στην εξέλιξη του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, την αρχή της ήττας του φασιστικού άξονα. Η νίκη αυτή ανήκει πρωτίστως σε αυτούς που θυσιάστηκαν, στους δεκάδες χιλιάδες σοβιετικούς πολίτες, κομματικούς και εξωκομματικούς, κάθε ηλικίας, που ανεξάρτητα από εθνικότητα, θρησκεία και ιδιαίτερες πεποιθήσεις ενώθηκαν σαν μια γροθιά και με αυταπάρνηση υπεράσπισαν την ελευθερία, την κοινή πατρίδα και τις σοσιαλιστικές κατακτήσεις. Πολέμησαν μέχρις εσχάτων για λογαριασμό όλων των ελεύθερων ανθρώπων και όλων των λαών και γι' αυτό η μνήμη του Στάλινγκραντ, ίσαμε σήμερα και σε πείσμα των συκοφαντιών και των ιστορικών παραχαράξεων εμπνέει σεβασμό και δέος. Και δεν πολέμησαν από φόβο και εξαναγκασμό αλλά από ελεύθερη επιλογή. Ήρθαν από όλη την σοβιετική επικράτεια, εκπροσώπησαν όλο τον σοβιετικό λαό που έκανε σύσσωμος μια τρομερή υπέρ-προσπάθεια. Ανταποκρίθηκαν με προθυμία στο κάλεσμα της σοβιετικής πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας που στάθηκε αντάξια, εμπνευστής και οργανωτής του μεγάλου αντιφασιστικού πολέμου. Και γι' αυτό νίκησαν.

Μετά τον πόλεμο στα τέλη της δεκαετίας του Πενήντα, στον τύμβο του Μαμάγιεβ, η τότε σοβιετική ηγεσία αποφάσισε να κατασκευάσει ένα εντυπωσιακό μνημειακό σύμπλεγμα και ένα μουσείο. Η κατασκευή κράτησε χρόνια και ολοκληρώθηκε στην δεκαετία του Εξήντα. Το άγαλμα, «η Πατρίδα καλεί», με τα 85 μέτρα ύψος και τους 8 χιλιάδες τόνους βάρους, από τα μεγαλύτερα στον κόσμο, δεσπόζει στο κέντρο του συμπλέγματος και στην κορυφή του λόφου. Όσο βαθιά έθαβαν την αληθινό πνεύμα του Στάλινγκραντ, τόσο έκτιζαν ψηλά και βαριά μνημεία από μπετόν για να αφυδατώσουν το πνεύμα της αντίστασης του σοβιετικού λαού. Ακόμη και έτσι όμως το η αληθινή ψυχή του Στάλινγκραντ κυριαρχεί στην εντυπωσιακή κατασκευή, δίνει ζωή στο γκρίζο τσιμέντο και καθηλώνει τον επισκέπτη.
 
Φέτος, στις 2 του Φλεβάρη, συμπληρώνονται εβδομήντα χρόνια, από την τελευταία νικηφόρα ημέρα της ιστορικής μάχης. Η νέα ρώσικη αστική τάξη και ο ισχυρός άνδρας της, ο επανεκλεγείς πρόεδρος Πούτιν, μαζί με τις τοπικές αρχές του Βολγκογκράντ, ετοιμάζουν πανηγυρικές εκδηλώσεις με στόχο να οικειοποιηθούν την αίγλη της μάχης, που διατηρείται ισχυρή στην συνείδηση των λαών της πρώην ΕΣΣΔ αλλά και όλου του κόσμου. Στο ίδιο κλίμα και οι μεταλλαγμένοι κομμουνιστές του Ζουγκάνοφ, μαζεύουν υπογραφές για την επαναφορά του ηρωικού ονόματος της πόλης. Στον αντίποδα των επίσημων γιορτασμών, οι βετεράνοι του πολέμου και οι συγγενείς των χιλιάδων ηρωικών νεκρών, οι απλοί ρώσοι πολίτες και οι λαοί της πρώην Σοβιετικής Ένωσης κοιτάζουν με αληθινή περηφάνια το παρελθόν. Συνειδητοποιούν ολοένα και πιο πολύ, την ιστορική σημασία της μεγάλης μάχης ενάντια στον φασισμό για την υπεράσπιση της πρώτης ανολοκλήρωτης προσπάθειας του ανθρώπου να κερδίσει το βασίλειο της ελευθερίας. Οι χίλιες διακόσιες μαρμάρινες πλάκες με τα ονόματα δεκαεπτά χιλιάδων σκοτωμένων σοβιετικών στρατιωτών, ένα τμήμα αυτών που θυσιάστηκαν και έγινε δυνατό να ταυτοποιηθούν ύστερα από τόσα χρόνια (δείγμα και αυτό της απαξίωσης που αντιμετώπισε η μεγάλη μάχη στο όνομα της λεγόμενης αποσταλινοποίησης) και θα αναρτηθούν στους τοίχους του μνημείου, θα δώσουν μέρος της οφειλόμενης τιμής στους αληθινούς νικητές του Στάλινγκραντ!


ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ μέσω του διαδικτύου το μουσείο της Μάχης στον τύμβο του Μαμάγιεβ http://www.stalingrad-battle.ru
ΔΕΙΤΕ ένα μικρό βίντεο με μουσική και εικόνα για την Μάχη με τίτλο « Ούτε βήμα πίσω!» http://www.youtube.com/watch?v=zk-y3Y2bqng
ΔΙΑΒΑΣΤΕ αναλυτικά το χρονικό, με χάρτες και φωτογραφίες της Μάχης http://battle.volgadmin.ru

1 σχόλιο:

Νίκος από το Βόλο είπε...

Μια διόρθωση στο άρθρο, στην πρώτη παράγραφο: ...από τις 13 Σεπτέμβρη του 1942 (κι όχι "1943" που γράφετε εκ παραδρομής).