33 χρόνια από τη δολοφονία του Νίκου Τεμπονέρα

Με αφορμή τη συμπλήρωση 33 χρόνων από την δολοφονία του αγωνιστή εκπαιδευτικού Νίκου Τεμπονέρα στις 8/1/1991 αναδημοσιεύουμε μέρος άρθρου της Προλεταριακής Σημαίας φυλ. 373 (9/1/1999) 

 

 

 

 

 Από το ‘90-’91 στο σήμερα: 8 χρόνια μετά τη δολοφονία Τεμπονέρα το νεολαιίστικο κίνημα ξανά στους δρόμους

Οι χρονιές του ‘90-’91 χρονιές που το τιμόνι της αντιλαϊκής επίθεσης το είχε η κυβέρνηση Μητσοτάκη συνταράχτηκαν από ένα πραγματικά μεγαλειώδες νεολαιίστικο κίνημα ένα κίνημα όπου η μία του συνιστώσα ήταν το φοιτητικό κίνημα που «σιγοβράζε» και η άλλη το πρωτοεμφανιζόμενο -με τέτοιου είδους μαζικά μαχητικά και οργανωτικά χαρακτηριστικά- μαθητικό κίνημα. Δεν έλειψε βέβαια η συμπαράσταση του ίδιου του εργαζόμενου λαού κατά τις μεγάλες διαδηλώσεις που ματοκυλίστηκαν από την αστυνομία, ούτε και η έμπρακτη συμπαράσταση αγωνιστών που έδωσαν ακόμα και το αίμα τους ακόμα όπως ο Νίκος Τεμπονέρας καθηγητής μέλος του ΕΑΜ στην Πάτρα που δολοφονήθηκε στις 8 Γενάρη ‘91 από τη φασιστοσυμμορία του Καλαμπόκα μέσα στο σχολείο όπου συμπαραστεκόταν τους καταληψίες μαθητές (ας σημειωθεί ότι ο δολοφόνος Καλαμπόκας της ΟΝΝΕΔ κυκλοφορεί τώρα ελεύθερος με τις ευλογίες του ΠΑΣΟΚ).



Τι πήγε να εφαρμοστεί το ‘90-’91

Το πολυνομοσχέδιο του Κοντογιαννόπουλου προέβλεπε την επαναφορά της βαθμολογίας και των εξετάσεων στο δημοτικό και στο γυμνάσιο, την κατάργηση των αδικαιολόγητων απουσιών (με μία αδικαιολόγητη απουσία έκανες χρόνια), τον εκκλησιασμό, την προσευχή και την έπαρση και υποστολή της σημαίας (βλέπε Χριστοδούλο!), την ομοιόμορφη και ευπρεπή αμφίεση των μαθητών, το «πόιντ σύστεμ» φακέλωμα των μαθητών, αλλαγές στον τρόπο εισαγωγής σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, την κατάργηση ουσιαστικά του Πανεπιστημιακού ασύλου την ποινικοποίηση πορειών και καταλήψεων, την κατάργηση της επετηρίδας για τους καθηγητές, αλλεπάλληλους ταξικούς φραγμούς σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης κ.λπ, κ.λπ. 

 

 

Στόχος και εδώ λοιπόν η ύψωση νέων ταξικών φραγμών, η αμφισβήτηση του δικαιώματος σε μόρφωση και δουλειά για τη νεολαία, η διαχείριση της κρίσης συνολικά και στο επίπεδο της «κρίσης αξιών» με μία ιδιότυπη επαναφορά του «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» της χούντας.

Η καθιέρωση παραπέρα ενός ατομικού αγώνα δρόμου με στόχο να παραγκωνιστεί ο διπλανός, ο συμμαθητής, ο συμφοιτητής, σε ένα εκπαιδευτικό μαραθώνιο όπου τερματίζουν μόνο οι «λίγοι και εκλεκτοί».

Κοντά σε αυτά, νέα αντιδημοκρατικά μέτρα: άρση αιρετότητας των 15μελών Συμβουλίων των σχολείων, επιτρεπόμενη συνέλευση μία φορά το χρόνο!


Το «χρονικό» της απάντησης της νεολαίας

Το φοιτητικό και το μαθητικό κίνημα αντιδρούν. Οι γενικές συνελεύσεις στα πανεπιστήμια είναι μαζικότατες, οι δυνάμεις του ρεφορμισμού απομονωμένες, δημιουργούνται συντονιστικές επιτροπές ενώ οι σχολές καταλαμβάνονται η μία μετά την άλλη. Το κίνημα δεν θα αργήσει να απλωθεί πανελλαδικά ενώ στο χορό μπαίνουν και οι μαθητές με καταλήψεις των σχολείων τους (πρωτοφανέρωτο γεγονός είναι αλήθεια!!).

Στις 15 Νοέμβρη 90 πραγματοποιείται η πρώτη διαδήλωση φοιτητών με αξιοσημείωτη μαζικότητα. Στις 6 Δεκέμβρη γίνεται πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο με πάνω από 10.000 κόσμου. Στις 7-8 Δεκέμβρη οι συντονιστικές επιτροπές ΑΕΙ-ΤΕΙ αποφασίζουν πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο για τις 14 Δεκέμβρη. Η πορεία αυτή χτυπιέται από τα ΜΑΤ έξω από το Υπουργείο Παιδείας. Στις 18 Δεκέμβρη ακολουθεί νέα πανεκπαιδευτική πορεία. Η κυβέρνηση αποσύρει τα προεδρικά διατάγματα για τις απουσίες και το «πόιντ-σύστεμ». Αναδίπλωση ή υποχώρηση; Μάλλον και τα δύο.

Οι καταλήψεις σχολείων και σχολών συνεχίζονται ακόμα και κατά τη διάρκεια των γιορτών. Μετά τις γιορτές και ενώ η κυβέρνηση κράτα «σκληρή» στάση, τραμπούκοι, ΟΝΝΕΔίτες και «αγανακτισμένοι» γονείς επιχειρούν ανακατάληψη σχολείων. Έτσι φτάνουμε στις 8 Γενάρη και στην άνανδρη δολοφονία. Το γεγονός ξεσηκώνει θύελλα σε όλη την Ελλάδα. Στις 10 Γενάρη μέρα κηδείας του Νίκου Τεμπονέρα οι διαδηλωτές φτάνουν τους 100.000. Τα ΜΑΤ χτυπούν τη πορεία ενώ καίγεται με δακρυγόνα το «Κ. Μαρούσης» και μαζί με αυτό πέντε άνθρωποι. Τα επεισόδια συνεχίζονται και το επόμενο διήμερο σε όλο το κέντρο της Αθήνας με χιλιάδες λαού στο πλευρό της νεολαίας. Ο Κοντογιαννόπουλος παραιτείται. Τον αντικαθιστά ο Σουφλιάς. Τα μέτρα για την εκπαίδευση αποσύρονται. Τα χαρακτηριστικά αυτού του κινήματος, η φυσιογνωμία και η ζωντάνια του, το γεγονός ότι αποτέλεσε παρά τις αδυναμίες και τις ελλείψεις ούτε λίγο ούτε πολύ μία τομή στα νεολαιίστικα πράγματα, οδηγός, στους επόμενους αγώνες της νεολαίας στάθηκε η αιτία να αποτελέσει «αντικείμενο μελέτης» από διάφορες πλευρές. Οι πληρωμένες αναλύσεις των «ειδικών» επισήμαιναν και υπολόγιζαν την «περιοδικότητα» του φαινομένου, διατύπωναν τα περί «νεανικής τρέλας των 16άρηδων», «μιμητισμού» της νεολαίας σε ό,τι συμβαίνει στην Ευρώπη (άλλη μία απόδειξη ότι γινόμαστε Ευρωπαίοι!), ερμήνευαν τα μαθητικά ξεσπάσματα και τους φοιτητικούς αγώνες σαν αποτέλεσμα «κακών χειρισμών» του Υπουργείου «κακών συμβούλων» του υπουργού ή της «υποκίνησης» της νεολαίας από σκοτεινές και κακόπιστες δυνάμεις. 

 

Τα κινήματα της νεολαίας ωστόσο ξεσπούσαν πάντα στη βάση της αμφισβήτησης μιας πολιτικής που την οδηγεί στο περιθώριο όταν δεν αντέχει άλλο τα αντιδραστικά σχέδια που σκαρώνονται πίσω από -και για- την πλάτη της. Η ιδιαιτερότητα ωστόσο του ‘90-’91 έγκειται στο ότι για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια ξεσπάει ένα κίνημα στο χώρο της εκπαίδευσης που αγκαλιάζει το σύνολο της νεολαίας από το γυμνάσιο μέχρι τα ΑΕΙ, που αποκτά πανελλαδικά χαρακτηριστικά, που βρίσκει τη συμπάθεια και τη συμπαράσταση της κοινωνίας, που χαράσσει τη διαχωριστική γραμμή όσων είναι με την κυβερνητική πολιτική και όσων είναι με το λαό και τη νεολαία, που καθιερώνει μία αυθόρμητη συνειδητοποίηση, πράγμα τελείως διαφορετικό από αυτό που συνηθίσαμε να ονομάζουμε «αυθόρμητο». Που διαφοροποιείται ως ένα βαθμό από τα στενά εκπαιδευτικό κεντρικά κινήματα και πολιτικοποιείται, αποκτώντας αντικυβερνητικά -αντιρεφορμιστικά χαρακτηριστικά, γεγονός που εξηγεί τη συμπαράσταση του κόσμου που πλήττεται από την αντιδραστική πολιτική.

Γίνεται κίνημα πολιτικοποιημένο και άρα πολιτικά επικίνδυνο για την κυβέρνηση που προσπαθεί να το αντιμετωπίσει με τη συκοφάντηση των αγώνων (τοποθέτηση ναρκωτικών σε περίοπτες θέσεις στα σχολικά συγκροτήματα), με την έξαρση της καταστολής σαν την τελευταία πράξη σωτηρίας της πολιτικής της. Οι μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις του ‘90-’91 φανέρωσαν και οδήγησαν στο να συνειδητοποιηθεί πλατιά με τον πιο αδιαμφισβήτητο τρόπο ο βαθιά αντιλαϊκός αντινεολαιίστικος χαρακτήρας της κυβέρνησης της Δεξιάς καταρχήν, της επίσημης αντιπολίτευσης στη συνέχεια αλλά και συνολικά του κράτους της άρχουσας τάξης. Φανέρωσαν όμως με τον ίδιο αδιαμφισβήτητο τρόπο τη μαχητικότητα, την αντοχή μιας νεολαίας που δεν λέει να σκύψει το κεφάλι, που απαντά με οργή και όχι με υποταγή στην τρομοκρατία του συστήματος. 

 

 
Οι κινητοποιήσεις στο ‘90-’91 φανέρωσαν την κοροϊδία της «αναβάθμισης», της προτασεολογίας και κάθε διαλόγου-συνδιαλλαγής με την κυβέρνηση προκειμένου να παζαρευτούν τα δικαιώματά μας, το ξεπέρασμα των «θεσμοθετημένων και υποταγμένων» μηχανισμών εκπροσώπησης της νεολαίας, την ανάγκη σεβασμού στις μαζικές διαδικασίες και τη διαφύλαξη της μαζικής συμμετοχής μέσα από το ζωντάνεμα της συλλογικής στάσης, την αναγκαιότητα της περιφρούρησης των αγώνων, την πεποίθηση ότι μπορούμε να νικήσουμε και ότι δεν υπάρχουν παντοδύναμες κυβερνήσεις. Αυτά είναι μόνο μερικές από τις παρακαταθήκες του κινήματος του ‘90-’91. Παρακαταθήκες που αν δεν υπήρχαν δεν θα μπορούσε να εξηγηθεί το πώς π.χ. ο μαθητόκοσμος, ο καθένας ξεχωριστά και με τις δικές του εμπειρίες συνεχίζει το δρόμο του ‘90-’91. Ολα αυτά θα πρέπει στο βαθμό που έχουν υποχωρήσει να ξαναβγούν στην επιφάνεια, να ενισχυθούν, να γίνουν έδαφος για το παραπέρα προχώρημα του νεολαιίστικου κινήματος.