30 Δεκεμβρίου 2018

ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ 2018 | Οι εξεγέρσεις δεν έρχονται κατά παραγγελία

Με κεντρικό σύνθημα στο indymedia το «ο Δεκέμβρης δεν επαναλαμβάνεται-συνεχίζεται», μια σειρά από ομάδες της αναρχίας μας κάλεσαν να «ζήσουμε ξανά τις μέρες της εξέγερσης», φέρνοντας στο νου πολλών το φιάσκο του «Μαύρου Δεκέμβρη» που πριν από κάποια χρόνια προγραμμάτιζαν.

Για άλλη μια φορά, λοιπόν, στις πορείες για την επέτειο της δολοφονίας του Γρηγορόπουλου, τόσο στην Αθήνα, όσο και αλλού, η μικροαστική εξεγερτική φαντασίωση είχε την τιμητική της. Παράγοντας άφθονης ποσότητας τηλεοπτικού υλικού με οδοφράγματα, μολότοφ και ολονύκτιες συγκρούσεις με τα ΜΑΤ, οι εν λόγω ομάδες μπορούν θεωρητικά να είναι ευχαριστημένες σε σχέση με τον στόχο που είχαν θέσει. Ακόμα περισσότερο, αν συνυπολογίσει κανείς το γεγονός ότι σύμφωνα με τη λογική τους, αναμφισβήτητο πιστοποιητικό επαναστατικότητας αποτελεί ο βαθμός καταστολής που δέχονται, ο οποίος πέραν πάσης αμφιβολίας εκείνη τη μέρα έφτασε σε υψηλά επίπεδα αγριότητας. Στο έδαφος της φασιστικοποίησης της δημόσιας ζωής, ασφαλώς, το σίγουρο είναι ότι το είδος της αστυνομικής βαρβαρότητας που εκδηλώθηκε θα μας συνοδεύει όλο και πιο συχνά. Το ζήτημα είναι ότι οι πρακτικές των συγκεκριμένων ομάδων της έδωσαν αυτή τη φορά ένα ακόμα πρόσχημα να εκφραστεί εν είδει επιχειρησιακής πρόβας γενικευμένης καταστολής (βλ. αύρες σε χρήση), που όταν το σύστημα επιλέξει θα στραφεί ενάντια στον πραγματικό του εχθρό, δηλαδή το μαζικό λαϊκό κίνημα και τις διαδικασίες του.

Ποια πολιτική λογική αποτυπώθηκε, όμως, σε αυτήν την καρικατούρα εξέγερσης; Είναι χρόνια η προσπάθεια του α/α χώρου να οικειοποιηθεί τον Δεκέμβρη του 2008, να τον παρουσιάσει σαν ιδιοκτησία του, σαν κάτι που του ανήκει αποκλειστικά. Και πράγματι, ελλείψει πραγματικής αριστερής διεξόδου μέσα στο ξέσπασμα, με τα «οπορτουνιστικά αμαρτήματα» των δυνάμεων της αριστεράς να είναι άφθονα και διαφόρων ειδών, ο χώρος αυτός κατάφερε τότε να ψηλώσει κατά πολύ το μπόι του. Εκμεταλλεύτηκε το αυθόρμητο των μαζών, την ορμητική εκδήλωση της οργής τους με βίαιες μορφές, για να τα καθηλώσει όμως στο δοσμένο τους επίπεδο, αφαιρώντας τη δυνατότητά τους να πολιτικοποιηθούν και να πάνε παραπέρα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δικαιώθηκε. Στην πραγματικότητα, ανέδειξε τα αδιέξοδα της λογικής του, καθορίζοντας -μεταξύ και άλλων παραγόντων- τα όρια της νεολαιίστικης αυτής εξέγερσης.

Ο Δεκέμβρης δεν χρειάζεται ιδιοκτήτες, όμως, διότι δεν ανήκει σε κανέναν. Ανήκει μόνο στη νεολαία που τον πραγματοποίησε, αντικρίζοντας στο πρόσωπο του Αλέξη τον ίδιο της τον εαυτό. Και για να το κάνει αυτό, για να διαδηλώνει την οργή της στους δρόμους επί εβδομάδες και να μαθαίνει από την εμπειρία της για τη φύση του συστήματος που κυριαρχεί και τη συλλογική πάλη, δεν ρώτησε κανέναν. Δεν πήρε την άδεια κάποιου, ούτε κάποια κομματική ντιρεκτίβα από καμία «οριζόντια» συνέλευση. Και έφτασε εκεί που μπορούσε, γιατί ο αγώνας της έμεινε ακαθοδήγητος, από μια αριστερά που ούτε ήθελε, ούτε μπορούσε.

Οι εξεγέρσεις και τα ξεσπάσματα έχουν πολιτικές και κοινωνικές αιτίες και δεν εισάγονται στο γίγνεσθαι τεχνηέντως. Δεν στήνονται από αποφάσεις επιτελείων, έξω και μακριά από τις λαϊκές μάζες. Αντιθέτως, γεννιούνται από τις ανάγκες και τα προβλήματα των τελευταίων και ο ρόλος των πολιτικών δυνάμεων συνίσταται στην προετοιμασία των πολιτικών τους όρων και την προσπάθεια να αποκτήσουν νικηφόρα κατεύθυνση. Όποιος παρακάμπτει αυτά τα δεδομένα, κάθε άλλο παρά συμβάλλει σε αυτήν την υπόθεση. Και η αλήθεια είναι πως όσο και αν η «εξέγερση» σε πολλούς φαντάζει ως προνόμιο της αναρχίας, αυτή στέκεται εχθρικά στους όρους και την προοπτική της.

Έτσι και ο Δεκέμβρης του 2008 είχε ως υπόβαθρο τα διαρκώς συσσωρευόμενα προβλήματα της νέας γενιάς, καθώς και το μαύρο μέλλον που διαισθανόταν ότι της ετοιμάζουν οι «από πάνω», στην αυγή της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης που στη συνέχεια ακολούθησε. Δεν έσκασε, όμως, επειδή βρέθηκε κάποιος να τον προγραμματίσει. Περίμενε την αφορμή για να εκδηλωθεί. Με μια σωστή ανάγνωση της κατάστασης, πολλοί θα μπορούσαν να διακρίνουν τα σημάδια του, κόντρα και σε άλλους, που με την ίδια ευκολία που απογειώθηκαν στα ουράνια, μιλούσαν προηγουμένως για τον κόσμο «που είναι στα κλουβιά του».

Στον αντίποδα αυτής της θεώρησης βρίσκονται τα χάπενινγκ των «εξεγερμένων» συνειδήσεων. Ο πολιτικός τους πυρήνας δεν είναι άλλος από την κινηματική απελπισία και την περιφρόνηση των λαϊκών μαζών. Οι «στιγμές ελευθερίας» που βιώνουν είναι στην πραγματικότητα η άλλη όψη της υποταγής τους στον ταξικό συσχετισμό και την υποτιθέμενη παντοδυναμία του συστήματος.

Φυσικά-και σε αυτήν την περίπτωση- τα κενά που καλύπτουν είναι συγκεκριμένα, παρασέρνοντας και ένα μαχητικό νεολαιίστικο δυναμικό με οργή για την κατάσταση, αλλά και άφθονη απογοήτευση. Σε τελική ανάλυση, παράλληλα με το απαιτούμενο ιδεολογικό μέτωπο που πρέπει να ανοίγει σε αυτές τις λογικές, το ουσιαστικότερο όλων είναι η προσπάθεια για να καλυφθεί το κενό όπως πραγματικά είναι αναγκαίο, διαμέσου της οικοδόμησης όρων για την επαναστατική-κομμουνιστική κατεύθυνση στο κίνημα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: