15 Σεπτεμβρίου 2019

Οι σκοτεινές πλευρές της Ινδίας*

Του Δ. Παυλίδη

Στην 84η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης θα προβληθεί η θεωρούμενη λαμπερή πλευρά της Ινδίας. Είναι η δεύτερη φορά που η ΔΕΘ επιλέγει ως τιμώμενη χώρα την Ινδία και ήδη οι οργανωτές και οι αντιπροσωπείες μας έχουν προϊδεάσει για το περιεχόμενο της παρουσίας. Αεροδιαστημική, τεχνολογίες αιχμής, εξωτική μαγειρική και κινηματογραφική βιομηχανία θα βρεθούν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Οι ινδικές κυβερνήσεις, τόσο οι παλιότερες του Κογκρέσου όσο και οι τελευταίες του Μπαρατίγια Τζάνατα έχουν την ίδια, πάνω - κάτω, αφήγηση όταν επιχειρούν να προβάλλουν στον έξω κόσμο την χώρα, τον διεθνή ρόλο της και τα θεωρούμενα ιστορικά οικονομικά κατορθώματά της στις δυο-τρεις τελευταίες δεκαετίες. Η Ινδία παρουσιάζεται ως επιμελής μαθητής των νεοφιλελεύθερων συνταγών της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ, ευεργετημένη από την λεγόμενη παγκοσμιοποίηση η οποία την έχει μετατρέψει από μια φτωχή χώρα σε μια γοργά αναπτυσσόμενη οικονομική δύναμη διεθνούς εμβέλειας. Πόσο αλήθεια και πόσα ψέματα κρύβονται πίσω από αυτούς τους ισχυρισμούς;

Οι κυβερνήσεις και η οικονομική ελίτ περηφανεύονται επίσης πως η ασιατική χώρα είναι η μεγαλύτερη κοινοβουλευτική δημοκρατία και οι εκλογές της είναι η πολυπληθέστερη δημοκρατική διαδικασία που διεξάγεται κάθε πέντε χρόνια πάνω στον πλανήτη. Οι αριθμοί των φετινών γενικών εκλογών που έγιναν σε επτά φάσεις μέσα σε ένα μήνα περίπου, συνηγορούν σε αυτό. Περισσότεροι από εξακόσια εκατομμύρια ψηφοφόροι προσήλθαν για την εκλογή της 17ης Λοκ Σάμπα, της Κάτω Βουλής. Αν και αρκετοί έχουν διατυπώσει σοβαρούς προβληματισμούς για τον τρόπο που διεξάγεται η εκλογική εκστρατεία και η ψηφοφορία ιδιαίτερα σε περιοχές με υψηλά ποσοστά αναλφαβητισμού ή στα απομακρυσμένα σημεία της υπαίθρου, τα νούμερα είναι πράγματι εντυπωσιακά. Επίσης η Ινδία, αν εξαιρέσουμε την λεγόμενη περίοδο έκτακτης ανάγκης 1975-1977 που επέβαλλε η Ιντιρα Γκάντι αναστέλλοντας το σύνταγμα και παίρνοντας έκτακτες εξουσίες, τα υπόλοιπα χρόνια από το 1947 μέχρι σήμερα έχει μια αδιάλειπτη κοινοβουλευτική ιστορία. Σε ποιο βαθμό όμως η μεγάλη ασιατική χώρα είναι πραγματική δημοκρατία πέρα από αυτήν την πρώτη ανάγνωση; Η πραγματικότητα αποκαλύπτεται εντελώς διαφορετική! 


Οι δημοκρατικές και συνταγματικές ελευθερίες στην χώρα, ιδιαίτερα τον τελευταίο καιρό, δοκιμάζονται σκληρά από ένα κύμα αντιδραστικού θρησκευτικού/εθνικιστικού φανατισμού και ένα πλέγμα νομοθετικών μέτρων και πολιτικών τα οποία με εναλλαγές το ένα συμπληρώνει το άλλο στην διαμόρφωση ενός αντιδραστικού πλαισίου. Θρησκευτικές και εθνικές μειονότητες, κατώτερες τάξεις και κοινωνικές κατηγορίες, γυναίκες και κάθε ριζοσπαστική προοδευτική και αριστερή φωνή και φυσικά οι επαναστατικές ιδέες και δυνάμεις, βρίσκονται στο στόχαστρο μιας ολοένα και πιο επιθετικής εκστρατείας η οποία εν πολλοίς καθοδηγείται από το κυβερνών κόμμα και τους ακροδεξιούς συμμάχους και υποστηρικτές του. Οι υπεύθυνοι της μαζικής σφαγής χιλιάδων μουσουλμάνων στη Γκουτζαράτ το 2002 όχι μόνο δεν τιμωρήθηκαν αλλά βρίσκονται στο προσκήνιο της επίσημης πολιτικής και πνευματικής σκηνής. Τότε με αφορμή μια -αμφιλεγόμενης και ύποπτης προέλευσης- πυρπόληση αμαξοστοιχίας στην Γκόντρα, στην οποία δολοφονήθηκαν 59 πιστοί ινδουιστές, ξεκίνησε ένα σκληρό μαζικό κύμα βίας. Περισσότεροι από δυο χιλιάδες μουσουλμάνοι κάθε ηλικίας, ανάμεσα τους παιδιά, δολοφονήθηκαν βάρβαρα, γυναίκες βιάστηκαν, τριακόσια τζαμιά καταστράφηκαν και πάνω από εκατό χιλιάδες αναγκάστηκαν να φύγουν από τα σπίτια τους για να γλυτώσουν. Επί τρεις μήνες το πογκρόμ συνεχίζονταν δίχως να το εμποδίσουν οι αρχές. Ο Ναρέντρα Μόντι που ήταν πρωθυπουργός στην πολιτεία τις ημέρες των γεγονότων όχι μόνο δεν τα εμπόδισε αλλά αρνήθηκε πολλές φορές μετέπειτα να δεχθεί κριτική για την ανεκτική -τουλάχιστον- στάση του. Αυτός ο άνθρωπος ενηλικιώθηκε ιδεολογικά και πολιτικά ως μέλος (Σβαγιαμσέβακ=εθελοντής) της ακροδεξιάς ινδουιστικής παραστρατιωτικής ομάδας Ραστρίγια Σβαγιαμσέβακ Σανγκ (RSS) και αναδείχθηκε πολιτικά συνδυάζοντας την πίστη του στην ελεύθερη αγορά με τον ακραίο ινδουισμό. Ο Εθνικός Εθελοντικός Οργανισμός, είναι μια ακροδεξιά δύναμη που ιδρύθηκε το 1925, έχει εμπλακεί σε πολλά περιστατικά αντι-μουσουλμανικής βίας, έχει τεθεί τρεις φορές εκτός νόμου στην μετά-αποικιακή ιστορία της Ινδίας, συμπεριλαμβανομένης της εποχής που οπαδός της δολοφόνησε τον Μαχάτμα Γκάντι, το 1948 και στα χρόνια του Μόντι άπλωσε και πάλι την επιρροή της μέσα από μια πολυσχιδή δραστηριότητα σε διάφορα επίπεδα της κοινωνικής ζωής. Είναι μητρική οργάνωση του κόμματος Μπαρατίγια Τζανάτα και πρόγονος του εθνικιστικού κινήματος Σανγκ Παριβάρ και παρεμβαίνει συχνά σε ζητήματα εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής, αναπτύσσει διεθνείς σχέσεις και αναγνωρίζεται πλέον ως πολύ σημαντικός παράγοντας στην διαμόρφωση της ινδικής πολιτικής.


Ο Μόντι, με εφαλτήριο την Γκουτζαράτ και με σταθερό υποστηρικτή την RSS, παρά την κατακραυγή για την στάση του στην σφαγή του 2002, έγινε πρωθυπουργός της χώρας το 2014 επικεφαλής μιας συμμαχίας ακροδεξιών και ινδουιστικών κομμάτων και φέτος επανεκλέχτηκε με άνετη πλειοψηφία σκοπεύοντας να εφαρμόσει την ακραία ατζέντα της RSS. Τώρα πλέον του αρκεί μια νομοθετική ρύθμιση για να διατάξει τον στρατό να βγει στους δρόμους της Σριναγκάρ σε μια νέα ιστορική επίθεση στην μεγάλη μουσουλμανική κοινότητα της χώρας. Η κατάργηση της αυτονομίας στο Τζαμού και Κασμίρ και η ουσιαστική ενσωμάτωση της περιοχής στην ινδική επικράτεια συνοδεύτηκε από μια δέσμη απαγορευτικών μέτρων, επιθέσεων, συλλήψεων και διακοπής της κυκλοφορίας! Αυτή η απόφαση ήταν ένα διαρκές αίτημα της Ραστρίγια Σβαγιαμσέβακ Σανγκ και δεν είναι λίγοι εκείνοι οι παρατηρητές που αναγνωρίζουν πως η επιρροή της έχει αναβαθμιστεί στην διαμόρφωση της πολιτικής του ινδικού καθεστώτος. Στην δεύτερη, πιο επιθετική θητεία του Μόντι η ηγεσία της RSS φιλοδοξεί να περάσει νομοθετικές αλλαγές που θα μειώνουν ή και θα καταργούν τα ευνοϊκά μέτρα για τις κατώτερες κάστες και κοινωνικές κατηγορίες τα οποία είχαν θεσμοθετηθεί συνταγματικά στα πλαίσια καταπολέμησης των ανισοτήτων και εξάλειψης του συστήματος των καστών.

Για τις φωνές που αντιτάσσονται στις πολιτικές του καθεστώτος είτε αυτές αφορούν τους μουσουλμάνους, είτε τους φτωχούς Νταλίτ στις πόλεις και την ύπαιθρο, είτε τους ανθρώπους που εκτοπίζονται από τα δάση και τις πατρογονικές εστίες τους, είτε τους εργαζόμενους και τους νέους, οι κυβερνήσεις της Ινδίας έχουν υφάνει ένα σκληρό νομοθετικό πλαίσιο. Με την κατηγορία του τρομοκράτη και του αντεθνικού, σύρονται στα δικαστήρια και στις φυλακές ακαδημαϊκοί, καλλιτέχνες, δικηγόροι, συνδικαλιστές και αγωνιστές για τα κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα. Οι δικογραφίες είναι κατασκευές των αστυνομικών υπηρεσιών και προϊόντα σκευωρίας ενώ τα αποδεικτικά στοιχεία είναι βιβλία, άρθρα και ομιλίες! Μέχρι και το «Πόλεμος και Ειρήνη» του Τολστόι κατέσχεσαν αστυνομικοί σε μια έρευνα ως τεκμήριο ενοχής! Ιδιαίτερη προτίμηση δείχνουν τα λαγωνικά των ειδικών υπηρεσιών στις τηλεφωνικές συνομιλίες και στην ηλεκτρονική αλληλογραφία.Την ίδια στιγμή στην ύπαιθρο συνεχίζεται ο σιωπηλός πόλεμος εξόντωσης όσων αντιστέκονται στα σχέδια εκτοπισμού ολόκληρων χωριών και μεγάλων πληθυσμών για να εξυπηρετηθούν οι εξορυκτικές βιομηχανίες και οι πολυεθνικές. Η περίφημη επιχείρηση “Πράσινο Κυνήγι” που έχουν εξαπολύσει από κοινού οι επίλεκτες αστυνομικές δυνάμεις και οι παραστρατιωτικές συμμορίες ενάντια στους Ναξαλίτες αντάρτες στην πραγματικότητα είναι μια γενοκτονία των αυτοχθόνων φυλών στην κεντρική και ανατολική Ινδία.


Τελευταία οι ινδικές κρατικές αρχές προχώρησαν σε μια νέα εκστρατεία μαζικής τρομοκρατίας! Ισχυριζόμενες πως ξετρυπώνουν Ναξαλίτες και Μαοϊκούς στις πόλεις, στα πανεπιστημιακά κάμπους, στα συνδικάτα και στις μαζικές κοινωνικές οργανώσεις έχουν εξαπολύσει ένα κύμα συλλήψεων με στόχο επιφανείς προσωπικότητες του δημοκρατικού και αριστερού κινήματος. Τους κατηγορούν πως δήθεν σχεδίαζαν να δολοφονήσουν τον Μόντι ενώ το μοναδικό τους έγκλημα ήταν πως υποστηρίζουν θαρραλέα και επίμονα τις διεκδικήσεις των φτωχών Νταλίτ ενάντια στους αποκλεισμούς που τους έχουν καταδικάσει οι πολιτικές των ινδικών κυβερνήσεων οι οποίες αναπαράγουν με άτυπο αλλά ουσιαστικό τρόπο το ταξικό σύστημα των καστών και τις διακρίσεις. Η υπόθεση των εννέα αγωνιστών για τα γεγονότα στην Bhima Koregaon που είναι προφυλακισμένοι εδώ και ένα χρόνο δίχως δίκη και ο αργός θάνατος που επεβλήθη με την ισόβια καταδίκη στον πανεπιστημιακό καθηγητή G.N. Σαιμπάμπα είναι μόνο οι πιο γνωστές περιπτώσεις κατάφωρης παραβίασης των ανθρώπινων και δημοκρατικών δικαιωμάτων του τελευταίου καιρού. Και παλιότερα υπήρξαν διώξεις βασισμένες στον δρακόντειο αντιτρομοκρατικό νόμο, γνωστό ως νόμο για την πρόληψη των παράνομων δραστηριοτήτων (UAPA), ο οποίος τέθηκε σε ισχύ για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 1967 και έκτοτε αναθεωρήθηκε προς το χειρότερο αρκετές φορές. Η τελευταία τροποποίηση του έγινε φέτος συμπεριλαμβάνοντας πέρα από συλλογικότητες και άτομα εναντίον των οποίων μπορεί να αποδοθεί κατηγορία πως σχεδίαζαν ή σκέφτονταν (!), να οργανώσουν τρομοκρατικές πράξεις. Οι διώξεις με βάση τον αντιτρομοκρατικό νόμο ήταν σπανιότερες τα προηγούμενα χρόνια αλλά τα τελευταία έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Αντιβάσις, Νταλίτ και μουσουλμάνοι έχουν συλληφθεί επανειλημμένα με ψευδείς κατηγορίες αλλά ακόμη και εργάτες που διεκδικούν δικαιώματα έχουν φυλακιστεί με βάση αυτόν τον νόμο όπως στην περίπτωση των εργαζομένων του πολυκλαδικού μονοπωλίου Reliance στη Μουμπάι. Εκεί πέντε συνδικαλιστές κατηγορήθηκαν πως είχαν σχέση με τους Μαοϊκούς και οι τέσσερις φυλακίστηκαν για ένα χρόνο στα πλαίσια του κυνηγητού που εξαπολύθηκε για την υπόθεση Bhima Koregaon. Αποφυλακίστηκαν με εγγύηση στις αρχές του 2019 ενώ η δίκη τους εκκρεμεί. H Reliance Industries Limited είναι επικεφαλής των 90 ινδικών εταιρειών που συμμετέχουν στην ινδική αντιπροσωπεία στην φετινή ΔΕΘ, δραστηριοποιείται στα πετροχημικά, στην ενέργεια και αλλού με έσοδα άνω των 60 δισ. δολαρίων τον χρόνο και βρίσκεται στις δέκα πρώτες εξαγωγικές ινδικές εταιρίες.Το αφεντικό της εταιρίας, ο δισεκατομμυριούχος Μουκές Αμπάνι είναι από τους σταθερούς υποστηρικτές του Μόντι. Στο Ασάμ και σε άλλες «ύποπτες» για απόσχιση περιοχές στην χώρα» όπως στην Μανιπούρ και στο Τζαμού-Κασμίρ χιλιάδες άνθρωποι κρατούνται παράνομα σε «κέντρα κράτησης» για χρόνια με διατάξεις του αντιτρομοκρατικού νόμου. Σύμφωνα με άρθρο που δημοσίευσε η ιστοσελίδα Indiaspend (1) έως και 2.700 υποθέσεις πήγαν στα δικαστήρια με βάση τον νόμο UAPA στα τρία χρόνια μεταξύ του 2014 και του 2016. Από τις 33 δίκες βάσει του νόμου που ολοκληρώθηκαν το 2016, το 67% έληξε με αθωωτικές αποφάσεις. Τα στοιχεία με βάση τα οποία στήνονται οι δικογραφίες είναι εντελώς ασαφή και σε αρκετές περιπτώσεις κατασκευασμένα από την αστυνομία. Με βάση αυτόν νόμο οδηγήθηκε στις φυλακές ο ανάπηρος καθηγητής G.N. Σαιμπάμπα και συνεχίζουν να κατασκευάζονται κατηγορίες για τους εννέα της υπόθεσης Bhima Koregaon 2018 με ιδιαίτερη προτίμηση στον σχεδόν ογδοντάχρονο συγγραφέα και ποιητή Βαραβάρα Ράο. Στον καθολικά ανάπηρο καθηγητή που αντιμετωπίζει υπαρκτά προβλήματα υγείας οι ινδικές αρχές έχουν αρνηθεί την αποφυλάκιση του με όρους ενώ για τους εννέα -παρά τις κυβερνητικές και αστυνομικές ιαχές για αδιάσειστα στοιχεία- μέχρι σήμερα δεν έχει προσκομιστεί τίποτε και γι' αυτό παρατείνεται συνεχώς η ολοκλήρωση της δικογραφίας. Οι εννέα είναι πασίγνωστοι σε όλη σχεδόν την Ινδία για την δημόσια δράση τους, τα κείμενα και τις ανοικτές παρεμβάσεις τους για τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Με την δίωξη τους το καθεστώς θέλει να στείλει απειλητικό μήνυμα στην προοδευτική διανόηση να μείνει σιωπηλή εμπρός στην πορεία εκφασισμού της χώρας. Μια πορεία που έχει ολοένα και πιο συχνά φαινόμενα: Τη βία κατά των διαδηλωτών και ευάλωτων ομάδων όπως οι Νταλίτς και οι μουσουλμάνοι η οποία ενθαρρύνεται σιωπηρά από το κράτος και το κυβερνών κόμμα Μπαρατίγια Τζανάτα. Σχεδόν δεν επιβάλλονται ποινικές κυρώσεις κατά της βίας αυτής. Πρόσφατα, ένα δικαστήριο αθώωσε όλους όσους κατηγορήθηκαν για το λιντσάρισμα ενός κτηνοτρόφου αγελάδων από φανατικούς ινδουιστές γιατί κατηγορήθηκε πως άρμεγε τις αγελάδες του σε ημέρες θρησκευτικής γιορτής!

Τα φαινόμενα αυτά μπορεί αρκετές να φορές να φαίνονται ασύνδετα και αυθόρμητα ή να αποδίδονται στην καθυστέρηση, στις επιβιώσεις του παρελθόντος, στις θρησκευτικές δοξασίες των αμόρφωτων Ινδών αλλά αυτό δεν είναι η πλήρης αλήθεια. Αναπαράγονται και καλλιεργούνται από τα επάνω και εντάσσονται σε ένα πλαίσιο και μια ατζέντα που έχουν επιβάλλει οι αντιδραστικές εθνικιστικές δυνάμεις οι οποίες επιδιώκουν μέσα από την ινδουιστική ιδεολογία να ισχυροποιήσουν το εσωτερικό μέτωπο. Ενόψει του αναβαθμισμένου περιφερειακού και διεθνούς ρόλου που φιλοδοξούν να διαδραματίσει η Ινδία, εξυπηρετώντας πρώτα και κύρια τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης. Η Ινδία μπορεί να έχει ένα πανάρχαιο πολιτισμό αλλά είναι ένα νεαρό εθνικό κράτος με πολλά άλυτα και ανοιχτά εσωτερικά ζητήματα. Ο ρόλος της θρησκείας, η άτυπη επιβίωση και αναπαραγωγή του καστικού ζητήματος, οι σχέσεις της με τα γειτονικά κράτη της ινδικής χερσονήσου, η σύγκρουση με τους αυτόχθονες πληθυσμούς της υπαίθρου στα δάση στην κεντρική Ινδία που έχει πάρει τον χαρακτήρα ενός πρώιμου καπιταλιστικού εποικισμού, η εσωτερική μετανάστευση, ο ρόλος του αγροτικού τομέα, η αστικοποίηση, η αύξηση του πληθυσμού, τα κύματα μετανάστευσης από τις γειτονικές χώρες είναι μερικές από τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ινδική ελίτ, προκρίνοντας πάντα αντιδραστικές και αδιέξοδες απαντήσεις. Χαρακτηριστική περίπτωση αυτών των επιλογών είναι το ζήτημα που άνοιξε με την εφαρμογή του Εθνικού Μητρώου Πολιτών στο κρατίδιο του Ασάμ και τον αποκλεισμό από την ινδική υπηκοότητα δύο εκατομμυρίων Μουσουλμάνων που ζουν εκεί. Η κυβέρνηση Μόντι θέλει να εφαρμόσει το Εθνικό Μητρώο σε όλη την επικράτεια προοπτική που μπορεί να δημιουργήσει εκρηκτικές καταστάσεις στην σχέση του κράτους με τις εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες ιδιαίτερα τους μουσουλμάνους. Η Ινδία παρά τις κατά καιρούς εσωτερικές εντάσεις και συγκρούσεις κατάφερε μέχρι σήμερα να αποφύγει, καταπνίγοντας και χωνεύοντας, με εναλλαγές στις μορφές άσκησης της κρατικής πολιτικής, αποσχιστικές τάσεις και διαιρέσεις. Μια ενδεχόμενη προσπάθεια να μετατραπεί με βίαιο τρόπο σε ένα ινδουιστικό καθεστώς θα γεννήσει μεγάλες αντιπαραθέσεις, η κλίμακα των οποίων δεν μπορεί να προβλεφτεί εύκολα.

*********************************

Αν όλα πήγαιναν σύμφωνα με τον προγραμματισμό της ινδικής διαστημικής υπηρεσίας την Παρασκευή 6 Σεπτεμβρίου, στις 11 το βράδυ ώρα Ελλάδας στον νότιο πόλο της Σελήνης θα ακουμπούσε η διαστημική άκατος Vikram η οποία για 14 ημέρες θα έκανε επιστημονικές μελέτες. Αν η αποστολή ήταν επιτυχής η Ινδία θα γίνονταν η τέταρτη χώρα στον κόσμο που θα έκανε επιτυχή προσσελήνωση (μετά τις ΗΠΑ, την ΕΣΣΔ-Ρωσία και την Κίνα) και η πρώτη που έστελνε όχημα στον ανεξερεύνητο έως τώρα Νότιο Πόλο του δορυφόρου μας, όπου υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες για ανακάλυψη νερού και ορυκτών. Όπως είναι ήδη γνωστό η προσσελήνωση απέτυχε, η επικοινωνία με την άκατο χάθηκε στο τελευταίο στάδιο, δύο χιλιόμετρα πριν το έδαφος της σελήνης και μέχρι σήμερα δεν έχει αποκατασταθεί, παρά το γεγονός πως έχει εντοπιστεί το σημείο στο οποίο έπεσε. Παρά την αποτυχία η ινδική κυβέρνηση δεσμεύτηκε στην συνέχιση των προγραμμάτων και των προσπαθειών. Η συγκεκριμένη αποστολή που ξεκίνησε στις 22 Ιουλίου κόστισε 140 εκατομμύρια δολάρια. Η Ινδία δαπανά δισεκατομμύρια για διαστημικά, πυρηνικά και πυραυλικά προγράμματα, διατηρεί ένα τεράστιο στρατό, ξοδεύει σημαντικά ποσά σε στρατιωτικούς εξοπλισμούς και από το 2014 διαθέτει αεροπλανοφόρο που αγόρασε από την Ρωσία. Σε αντίθεση με αυτά η Ινδία είναι η πρώτη και με διαφορά χώρα μέσα στο κλαμπ των διαστημικών και πυρηνικών κρατών που έχει τους περισσότερους φτωχούς και εξαθλιωμένους σε απόλυτους και σχετικούς αριθμούς Τουλάχιστον 200 με 250 εκατομμύρια Ινδοί επιβιώνουν με ένα δολάριο και λιγότερα την ημέρα ή λιμοκτονούν, την ίδια περίοδο που οι κυβερνήσεις ξοδεύουν δισεκατομμύρια για την προβολή ισχύος στην εγγύς και ευρύτερη περιφέρεια της.

Από τις αρχές του 1991, περίοδο στην οποία στην κυβέρνηση βρίσκονταν ο συνασπισμός με επικεφαλής το Ινδικό Εθνικό Κογκρέσο και υπουργός Οικονομικών ήταν ο μετέπειτα πρωθυπουργός Μανμοχάν Σινγκ, η ινδική οικονομία μπήκε σε μια φάση ραγδαίων αλλαγών με βάση την ατζέντα της Παγκόσμιας Τράπεζας και τις συνταγές του ΔΝΤ. Πέτυχε υψηλούς ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης αλλά με κόστος την σαρωτική ιδιωτικοποίηση πολλών παραγωγικών τομέων, την διάλυση σημαντικού τμήματος της παραδοσιακής γεωργίας, την μείωση του αγροτικού πληθυσμού, την μεγάλη αστικοποίηση, την αύξηση του δείκτη ανεργίας και την απογείωση των εισοδηματικών ανισοτήτων, την καταστροφική αντιμετώπιση του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων, ιδιαίτερα του νερού. Σε αυτήν την βίαιη διαδικασία καπιταλιστικής αναμόρφωσης ο αγροτικό τομέας και οι μικροί αγρότες ήταν τα μεγαλύτερα θύματα. Με αντάλλαγμα δάνεια από την Παγκόσμια Τράπεζα, η Ινδία συμμορφώθηκε στον στόχο για την διάλυση του κρατικού συστήματος προμήθειας σπόρων, τη μείωση των επιδοτήσεων, τη διάλυση των δημόσιων γεωργικών ιδρυμάτων και την παροχή κινήτρων για την καλλιέργεια ειδών με σκοπό την εξαγωγή τους για την απόκτηση ξένου συναλλάγματος. Με αυτόν τον τρόπο η χώρα έγινε εισαγωγέας βασικών ειδών για την διατροφή και οι αγροχημικές και αγρο-διατροφικές δυτικές πολυεθνικές απέκτησαν ένα παράδεισο κερδοφορίας. Τα τελευταία 20 χρόνια, έχουν καταμετρηθεί πάνω από 290 χιλιάδες αυτοκτονίες αγροτών, στη συντριπτική πλειοψηφία τους μικροκαλλιεργητές που βρέθηκαν σε αδιέξοδο. Μόνον το 2009, 17.638 Ινδοί αγρότες έβαλαν τέλος στη ζωή τους, αριθμός που αντιστοιχεί σε μία αυτοκτονία κάθε 30 λεπτά! Οι αυτοκτονίες αγροτών -λόγω χρεών- σημείωσαν αύξηση κατά 41,7% και εκείνες λόγω καταστροφής της σοδειάς κατά 61%! Έχει υπολογιστεί πως περισσότεροι από 6.000 αγρότες εγκαταλείπουν τα χωράφια και τα χωριά τους κάθε ημέρα! Το σχέδιο για την αγροτική Ινδία περιλαμβάνει τη μαζική εκτόπιση των ανθρώπων για την αναδιάρθρωση της γεωργίας προς όφελος των ισχυρών εταιρειών. Αυτό συνεπάγεται τη μετατόπιση τουλάχιστον 400 εκατομμυρίων από την ύπαιθρο σε πόλεις. Μια έκθεση του 2016 του ΟΗΕ ανέφερε ότι μέχρι το 2030 ο πληθυσμός του Δελχί θα φτάσει τα 37 εκατομμύρια! Η Ινδία βρίσκεται υπό πολιορκία από το διεθνές ιμπεριαλιστικό κεφάλαιο. Αιχμάλωτη από τα αμερικανικά κρατικά-εταιρικά συμφέροντα, κατευθύνεται προς την περιβαλλοντική καταστροφή πολύ πιο γρήγορα από ό, τι πολλοί πιστεύουν.

Αλλά και η εργατική τάξη έχει βρεθεί μπροστά σε μια επίθεση η οποία θέλει να τις αφαιρέσει τις ελάχιστες κατακτήσεις και να την οδηγήσει σε συνθήκες πιο σκληρής εργασιακής δουλείας. Να μετατρέψει την Ινδία σε έναν ελκυστικό τόπο για να επενδύσουν οι πολυεθνικές και να ωφεληθούν από φθηνά και άφθονα εργατικά χέρια, φθηνότερα από αυτά στην Κίνα και στις άλλες χώρες της νότιο-ανατολικής Ασίας. Από τότε που αναρριχήθηκε στην εξουσία το Μπαρατίγια Τζανάτα ( BJP) με επικεφαλής τον Μόντι η εργατική τάξη βρίσκεται υπό συνεχή επίθεση με το πρόσχημα των αλλαγών της εργατικής νομοθεσίας (2) Οι αλλαγές στον Νόμο του 1948 για τα Εργοστάσια (Factories Act) ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των καπιταλιστών για ευλύγιστες σχέσεις εργασίας καθώς και μια σειρά αλλαγές με το πρόσχημα της συγχώνευσης των 44 εργατικών νόμων σε 4 εργατικούς κώδικες. Η αύξηση του ορίου των υπερωριών ανά τρίμηνο, η επιβολή των υπερωριών κατά βούληση, δίχως την προβλεπόμενη άδεια από τον εργοστασιακό επιθεωρητή, η χαλάρωση των περιορισμών για την παιδική εργασία στις λεγόμενες μικρές και οικογενειακές επιχειρήσεις, η κατάργηση της αποζημίωσης απόλυσης σε μια σειρά περιπτώσεις καθώς και η θεσμοθέτηση σκληρότερων προϋποθέσεων για την δημιουργία εργατικών σωματείων και ενώσεων είναι μόνο μερικά από τα αντεργατικά μέτρα που πήρε ή μελετά να πάρει σε ομοσπονδιακό επίπεδο η κυβέρνηση Μόντι. Στην ίδια κατεύθυνση και περισσότερα επιθετικά έχουν κινηθεί την προηγούμενη τετραετία ορισμένες τοπικές κυβερνήσεις που ελέγχονται από το Μπαρατίγια Τζανάτα όπως στις περιπτώσεις της Ρατζαστάν, της Χαριάνα, της Μαχαράστρα και της Μαντία Πραντές.

Τον Νοέμβριο του 2016 η κυβέρνηση Μόντι ανακοίνωσε την απόσυρση των χαρτονομισμάτων των 500 ρουπίων (6,63 ευρώ ) και των 1,000 ρουπίων (13,27 ευρώ). Περισσότερα από 200 δισεκατομμύρια δολάρια, το 86% των μετρητών που κυκλοφορούσαν στην χώρα απομακρύνθηκαν από την κυκλοφορία σε μια νύχτα στο όνομα της καταπολέμησης του μαύρου χρήματος, της διαφθοράς και της …τρομοκρατίας! Στην θέση τους μπήκαν σε κυκλοφορία νέα τραπεζογραμμάτια των 500 και 2000 ρουπίων. Η λεγόμενη πολιτική της απονομισματοποίησης εκτός από το απίστευτο χάος και ταλαιπωρία που γέννησε για τα εκατομμύρια των Ινδών, έπληξε τους φτωχούς των πόλεων και της υπαίθρου τους μικροεπαγγελματίες αυτοαπασχολούμενους και όσους εργαζόμενους κινούνται στην σφαίρα της άτυπης οικονομίας. Ιδιαίτερα τους οκτώ στους δέκα Ινδούς εκτός του αγροτικού τομέα που εργάζονται στην λεγόμενη άτυπη οικονομία. Παρά το γεγονός πως δεν έχουν μελετηθεί ακόμη πλήρως οι επιπτώσεις αυτής της απόφασης σε όλες τις πλευρές της οικονομικής ζωής η πλειοψηφία των οικονομολόγων συμφωνεί πως η απονομισματοποίηση επιτάχυνε το κύμα καταστροφής μικρών επιχειρήσεων, επιβράδυνε τους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης, αύξησε και άλλο την ανεργία και δημιούργησε σοβαρά προβλήματα στις συναλλαγές των φτωχών και των εκατομμυρίων εσωτερικών μεταναστών που μετακινούνται όλο τον χρόνο από περιοχή σε περιοχή της χώρας για να βρουν δουλειά. Υπολογίζεται πως η απονομισματοποίηση υπήρξε ένα από τα χειρότερα πλήγματα για τα εκατομμύρια των εργαζόμενων και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων που δεν υπάγονται σε καμιά εργατική νομοθεσία και εξαρτιούνται από τα μετρητά που κερδίζουν σε καθημερινή βάση.

Σε αυτές τις σκοτεινές πλευρές της Ινδίας οφείλουμε να ρίξουμε φως, να εστιάσουμε την προσοχή μας και να στείλουμε την αλληλεγγύη μας! Η επιλογή της Ινδίας ως τιμώμενης χώρας στην φετινή ΔΕΘ ήταν μια αφορμή γι' αυτό.
  1. www.indiaspend.com/why-arrested-activists-shouldnt-despair-67-unlawful-activities-prevention-act-cases-ended-in-acquittaldischarge-99067/
  2. frontline.thehindu.com/the-nation/article28757774.ece
  • Το κείμενο αποτέλεσε την βάση για την εισηγητική παρέμβαση στην εκδήλωση για την Ινδία στις 6/9/2019 που διοργάνωσαν οι εκδόσεις «Εκτός των Τειχών» στην Θεσσαλονίκη. Δημοσιεύεται με ορισμένες αλλαγές και διορθώσεις και συμπληρώσεις.

Δεν υπάρχουν σχόλια: