Κατά τη διάρκεια των 150 χρόνων αποικιοκρατίας, οι Βρετανοί διοίκησαν το Χονγκ Κονγκ με πραγματικά αποικιακό τρόπο, χρησιμοποιώντας το ως πύλη για το εμπόριο στην κινεζική ενδοχώρα και αντιμετωπίζοντας τους μη Ευρωπαίους ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Στις αρχές του 1900 εγκαθιδρύθηκε μια νέα τάξη κινέζων καπιταλιστών και επαγγελματιών, οι οποίοι προέκυψαν από τη μεγάλη μετανάστευση κινέζων εμπόρων στο Χονγκ Κονγκ από την Κίνα μετά την εξέγερση των Ταϊπίνγκ (1) κατά την οποία 20 εκατομμύρια Κινέζοι έχασαν τη ζωή τους. Η κινεζική τάξη των εμπόρων συνέβαλε στο να γίνει το Χονγκ Κονγκ κέντρο διεθνούς δικτύου εμπορίου. Έγιναν ανεκτοί (οι Κινέζοι) από τους Βρετανούς που είχαν ευρύτερες βλέψεις στον ανταγωνισμό τους με άλλες ευρωπαϊκές αποικιακές δυνάμεις για Παραχωρήσεις στην Κίνα και λόγω του φόβου των Βρετανών για μια επιθετική ιαπωνική πίεση στην Κίνα.
Ωστόσο, η βρετανική ανοχή απέναντι στην ανερχόμενη κινεζική αστική τάξη στο Χονγκ Κονγκ δεν κράτησε για πολύ. Οι Εντολές που ψηφίστηκαν από τους Βρετανούς αποικιοκράτες το 1904 και το 1918 απαγόρευσαν ρητά στους Κινέζους και τους Ασιάτες να ζουν στην περιοχή Βικτόρια, τη περιοχή των λόφων στο νησί του Χονγκ Κονγκ. Ωστόσο, οι Κινέζοι καπιταλιστές εξακολουθούσαν να θεωρούν τον εαυτό τους ανώτερους από τους κινέζους εργαζόμενους, πολλοί από τους οποίους ήταν μετανάστες εξαιτίας της έκβασης της εξέγερσης των Ταϊπίνγκ και από τους πρώτους πολέμους του Οπίου.
Χιλιάδες άνθρωποι ζούσαν σε παραπήγματα στις παρυφές των λόφων μακριά από σπίτια των Βρετανών που είναι χτισμένα πάνω στον λόφο Βικτώρια του Χονγκ Κονγκ. Παρά τις αντιθέσεις μεταξύ των νέων Κινέζων καπιταλιστών και των Κινέζων εργατών και των αγροτών, αυτοί αντιμετώπιζαν ενωμένοι τις αποικιακές δυνάμεις όταν οι αυτές σκλήρυναν την πολιτική τους. Για παράδειγμα, το 1905-06 έκαναν μποϊκοτάζ στα αμερικανικά προϊόντα όταν η κυβέρνηση των ΗΠΑ εμπόδιζε τους Κινέζους εργάτες να μεταναστεύσουν στις ΗΠΑ. Το 1912-13, μποϊκόταραν τις υπηρεσίες του τραμ και των πορθμείων στο Χονγκ Κονγκ όταν οι Βρετανοί αποικιοκράτες προσπάθησαν να απαγορεύσουν τη χρήση κινεζικών νομισμάτων. Αυτό συνέβη μετά την εθνική επανάσταση στην Κίνα του 1911. Η βρετανική αποικιοκρατία ανησύχησε τότε για την πολιτική αφύπνιση στην ηπειρωτική Κίνα.
Η κλιμακούμενη επαναστατική κατάσταση στη νότια Κίνα ιδιαίτερα στη δεκαετία του 1920 προκάλεσε σημαντική μετανάστευση Κινέζων από την Καντόνα στο Χονγκ Κονγκ. Οι επιχειρηματίες ανάμεσα στους κινέζους μετανάστες συμπλήρωσαν το κενό που δημιουργήθηκε από την απόσυρση της βρετανικής πρωτεύουσας από την Ανατολή λόγω του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Οι Κινέζοι καπιταλιστές από την Καντόνα (Guangzhou) δημιούργησαν εργοστάσια στο Χονγκ Κονγκ και στο Καολούν. Οι εργαζόμενοι απασχολούνταν στην κατασκευή γυαλιού, στην κατασκευή σχοινιών, στην κατασκευή πλοίων, σαπουνιών, καλλυντικών, φακών, μπαταριών κλπ. Τα εργοστάσια έπαιρναν χρηματοδοτήσεις από κινεζικές τράπεζες.
Οι Βρετανοί αποικιοκράτες εξακολουθούσαν να κατέχουν την πολιτική εξουσία και αντιστάθηκαν στα κινεζικά αιτήματα για εκπροσώπηση στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του Χονγκ Κονγκ, που ήταν υπό τον έλεγχο τους. Οι Βρετανοί αντιστάθηκαν επίσης στις διεκδικήσεις των εργαζομένων για καλύτερους μισθούς και συνθήκες στα εργοστάσια. Όμως στις αρχές της δεκαετίας του 1920 οι μεγάλες απεργίες μηχανικών και ναυτικών κέρδισαν μεγάλες αυξήσεις μισθών έως και 40%.Οι Βρετανοί αποικιοκράτες ψήφισαν το "Διάταγμα για τα Κοινωνικά Ιδρύματα" που απαγόρευε σε κάθε κοινότητα να έχει «παράνομους σκοπούς ή σκοπούς ασύμβατους με την ειρήνη και την καλή τάξη της αποικίας». Οι αγώνες των Κινέζων εργαζομένων στο Χονγκ Κονγκ κατά των Βρετανών αποικιοκρατών συνεχίστηκαν μέχρι τη δεκαετία του 1960 με τις ταραχές του Star Ferry του 1966 (2) ενάντια στους αυξημένους ναυτιλιακούς ναύλους και το εξάμηνο διαμαρτυριών το 1967 για τους μισθούς και το ωράριο εργασίας. Τα οδοφράγματα, όπως και στις σημερινές διαδηλώσεις του 2019, ήταν χαρακτηριστικό των ενεργειών των εργαζομένων και το 1967 στο Χονγκ Κονγκ.Έτσι, με αυτή την ιστορία αντι-αποικιοκρατικού αγώνα τόσο από τους εργάτες όσο και σε μικρότερο βαθμό από τους καπιταλιστές και τους επαγγελματίες του Χονγκ Κονγκ, ποιες είναι οι ρίζες της αντίστασης μετά το επίσημο τέλος της αποικιοκρατίας στα 1997; Η αίσθηση της ταυτότητας των κατοίκων του Χονγκ Κονγκ ενισχύθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια της γρήγορης οικονομικής ανάπτυξης της δεκαετίας του 1970 και της δεκαετίας του 1980. Μια ανάπτυξη που ήταν μια πτυχή των καπιταλιστικών οικονομικών αλλαγών που προωθήθηκαν στην Κίνα μετά τον θάνατο του Μάο.
Η οικονομία του Χονγκ Κονγκ, σύμφωνα με τον συγγραφέα John Carroll στο εξαίρετο βιβλίο του "Μια συνοπτική ιστορία του Χονγκ Κονγκ"(3), έγινε ολοένα και περισσότερο διασυνδεδεμένη με την οικονομία της νότιας Κίνας, ειδικότερα της περιοχής της Guangzhou.(4) Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980, τρία εκατομμύρια κινέζοι μετανάστες από το εσωτερικό της Κίνας εργάστηκαν στην Guangzhou σε επιχειρήσεις που ανήκουν στο Χονγκ Κονγκ. Αυτό ωφέλησε την επιχειρηματική τάξη του Χονγκ Κονγκ αλλά όχι απαραίτητα τους εργαζόμενους στο Χονγκ Κονγκ, πολλοί από τους οποίους ζούσαν ακόμη ως άστεγοι σε σκηνές και παράγκες στις πλαγιές των λόφων. Οι εργαζόμενες γυναίκες με τα μπλε κολάρα χτυπήθηκαν σκληρότερα, καθώς πολλά εργοστάσια με έδρα το Χονγκ Κονγκ μεταφέρθηκαν στη νότια ηπειρωτική Κίνα. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990, το 90% των εργοστασίων του Χονγκ Κονγκ μεταφέρθηκαν στην ηπειρωτική Κίνα με την μεταποιητική βιομηχανία στο Χονγκ Κονγκ να μειώνεται στο 10% του ΑΕΠ.
Οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας στο Πεκίνο το 1989 στην πλατεία Τιενανμέν οδήγησαν σε διαδήλωση ενός εκατομμυρίου ανθρώπων στο Χονγκ Κονγκ. Οι ελπίδες τους να έχουν λόγο στη λειτουργία της δικής τους περιοχής που έρχονταν από το 1997 δεν ήταν περισσότερο βάσιμες από αυτές στα 150 χρόνια της βρετανικής αποικιοκρατίας. Πολύ ισχυρές, βρετανικών και αμερικάνικων συμφερόντων κινεζικές επιχειρήσεις και επαγγελματικά συμφέροντα υποστήριξαν τη κίνηση της Βρετανικής κυβέρνησης να χορηγήσει πλήρη βρετανική ιθαγένεια μέχρι και σε 50.000 κατοίκους του Χονγκ Κονγκ και τις οικογένειές τους Περιττό να πούμε ότι κανένας από αυτούς τους 50 χιλιάδες δεν επρόκειτο να προέλθει από τους άστεγους εργάτες που ζουν σε παραγκουπόλεις στις πλαγιές των λόφων ή που ζουν στις μικροσκοπικές γεμάτες πολυώροφες πολυκατοικίες. Με ορμητική ταχύτητα μέχρι το 2018 η ενσωμάτωση της οικονομίας του Χονγκ Κονγκ με την ηπειρωτική Κίνα έγινε ακόμη πιο έντονη. Η αξία των εισαγωγών από την ηπειρωτική Κίνα προς το Χονγκ Κονγκ ανήλθε σε 278,9 δισεκατομμύρια δολάρια το 2018, δηλαδή το 46,3% όλων των εισαγωγών, ενώ η αξία των εγχώριων εξαγωγών του Χονγκ Κονγκ στην ηπειρωτική Κίνα κατά το ίδιο έτος ήταν 2,6 δισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή το 44,2% όλων των εγχώριων εξαγωγών. Το Χονγκ Κονγκ ήταν η μεγαλύτερη πηγή άμεσων ξένων επενδύσεων στην ηπειρωτική Κίνα το 2018, αντιπροσωπεύοντας το 54% του εθνικού συνόλου το 2018.
Το 1997, κατά τη διάρκεια των τελικών φάσεων του Βασικού Νόμου που εκπονήθηκε για τους κανόνες που καθορίζουν την πεντηκονταετή μεταβατική περίοδο από το 1997 έως το 2047, η Μόνιμη Επιτροπή του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου στο Πεκίνο επέμεινε ότι το Χονγκ Κονγκ δεν θα πρέπει να αποτελέσει βάση για «ανατρεπτικές δραστηριότητες εναντίον της Κίνας". Αυτό μπορεί να ήταν αναφορά σε εταιρείες όπως το Φάλουν Γκονγκ, το οποίο ήταν παράνομο στην ηπειρωτική Κίνα αλλά εξακολουθούσε να είναι νόμιμο στο Χονγκ Κονγκ. Αλλά ήταν επίσης και μια έντονη υπενθύμιση με στόχο την αποφυγή κάθε ενδεχόμενου αποσταθεροποίησης της Κίνας από τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Ωστόσο, για πολλούς Κινέζους που ζουν στο Χονγκ Κονγκ για πολλές γενιές, ίσως να φαίνεται μικρή η διαφορά αυτής της πολιτικής από αυτήν των Βρετανών αποικιοκρατών που πέρασαν το «Διάταγμα για τα Κοινωνικά Ιδρύματα »(5) στη δεκαετία του 1920 που αναφέρθηκε παραπάνω. Το διάταγμα των Βρετανών στη δεκαετία του 1920 πλαισιώνει τις διατάξεις του επικαλούμενο την ανάγκη για «ειρήνη και καλή τάξη της αποικίας». Η Μόνιμη Επιτροπή του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου το 1997 με τον ίδιο τρόπο πλαισιώνει τις διατάξεις για την κυριαρχία της πρώην βρετανικής αποικίας προειδοποιώντας για «ανατρεπτικές δραστηριότητες».
Ίσως για ορισμένους εργαζόμενους στο Χονγκ Κονγκ, δεν υπήρχε μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις πρόνοιες και τους περιορισμούς των Βρετανών αποικιοκρατών τη δεκαετία του 1920 και της Μόνιμης Επιτροπής του Πεκίνου το 1997 κατά τη στιγμή της μετάβασης. Υπήρχε η υποχρέωση να εξετάζεται προληπτικά κάθε διάταγμα για το ενδεχόμενο να υποσκάπτει την κυριαρχία της Κίνας στην επικράτειά του Χονγκ Κονγκ δίνοντας την δυνατότητα απόρριψης μιας απόφασης από την κυβέρνηση της Κίνας, δικαιοδοσία βασισμένη ακριβώς στην άσκηση αυτής της κυριαρχίας. Αυτή η κατάσταση ήταν πρόσφορη για εκμετάλλευση από τους ιμπεριαλιστές αντιπάλους της Κίνας, ιδιαίτερα τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, καθώς και τα εγκληματικά στοιχεία, όπως οι Τρείς Συμμαχίες στο Χονγκ Κονγκ που φοβούνταν την κυριαρχία στην κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ από την Κίνα.
Από μακριά, από την Αυστραλία, είναι δύσκολο να καταλήξουμε ποιος είναι ο κύριος εσωτερικός λόγος των σημερινών διαδηλώσεων στο Χονγκ Κονγκ. Οι αμερικανοί ιμπεριαλιστές τροφοδοτούν έντονα τις κινητοποιήσεις της δυσαρέσκειας και οι σημαίες με τα αστέρια και τις λωρίδες κυματίζουν πάνω από τα κεφάλια των διαδηλωτών που ζητούν «ανεξαρτησία» για το Χονγκ Κονγκ.
Ωστόσο, ένα πράγμα είναι βέβαιο. Η κινεζική κυβέρνηση και το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, που δεσμεύτηκαν για την "μεγάλη ανανέωση του κινεζικού έθνους" ακολουθώντας τον καπιταλιστικό δρόμο προς την ευημερία για εκείνους που επιτρέπεται « πρώτα να πλουτίσουν » καλά θα έκαναν να διαβάσουν και να εφαρμόσουν το έργο του Μάο «Για τις δέκα μεγάλες σχέσεις» εάν επιθυμούν να επιλύσουν τα προβλήματα στο Χονγκ Κονγκ αλλά και σε ορισμένες άλλες περιοχές της Κίνας.
Σημειώσεις του μεταφραστή
- 1850-1864
- Το 1966, η αύξηση των ναύλων κατά 5 σεντς (ή 25%) του πορθμείου υπήρξε ένα πολιτικό ορόσημο, καθώς προκάλεσε ένα 27χρονο φοιτητή να πάει σε απεργία πείνας σε ένδειξη διαμαρτυρίας στον τερματικό σταθμό του Εδιμβούργου. Η σύλληψή του πυροδότησε τις ταραχές του Χονγκ Κονγκ του 1966.
- A Concise History of Hong Kong, By John M. Carroll, Rowman & Littlefield Publishers, June 2007.
- Η Κουανγκτσόου ή Καντόνα είναι πόλη και εμπορικό λιμάνι της νότιας Κίνας. Έχει πληθυσμό περίπου 13 εκατομμύρια κατοίκους. Βρίσκεται στην αριστερή όχθη του ποταμού Τζου Τζιανγκ και είναι πρωτεύουσα της επαρχίας Γκουανγκντόνγκ.
- Societies Ordinance: Εισήχθη το 1911, αντικαθιστώντας το Triad and Secret Societies Ordinance του 1887 και τροποποιήθηκε με σκληρότερες διατάξεις το 1920 έδινε την εξουσία στην βρετανική διοίκηση να απαγορεύει κάθε κοινωνική η πολιτική οργάνωση και ένωση προσώπων που θεωρούνταν ανατρεπτική.
- *Άρθρο με υπογραφή Ned K. που δημοσιεύτηκε στις 29/12/2019 στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας «Vanguard», όργανο του Κ.Κ. Αυστραλίας( μαρξιστικού-λενινιστικού). Η αναδημοσίευση δεν συνιστά απαραίτητα και συμφωνία με όλες τις απόψεις που διατυπώνονται σε αυτό. Την μετάφραση έκανε ο Γ.Μ. www.cpaml.org/posting1.php?id=1024
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου