ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΔΕ ΦΥΓΑΝΕ ΟΚΤΩΒΡΗ (Οχυρά θέση Κρήτης και η βίλλα Αριάδνη)

Οκτώβρη ξεκίνησε ο πόλεμος, Οκτώβρη έφυγαν οι Γερμανοί από την Αθήνα. Πολλά και ενδιαφέροντα γράφτηκαν με αφορμή την απελευθέρωση της Αθήνας από τους Γερμανούς. Η απελευθέρωση της πρωτεύουσας στις 12/10/1944 ταυτίζεται με την απελευθέρωση της χώρας ολόκληρης. Όμως οι Γερμανοί δεν φύγανε από όλη τη χώρα τον Οκτώβρη. Μετά από εννιά μήνες και σχεδόν ένα μήνα απ’ τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας και την αυτοκτονία του Χίτλερ, έφυγαν από την Κρήτη. Η ναζιστική σημαία κατέβηκε στις 23 Μαΐου 1945, λίγες μέρες μετά τη συμφωνία παράδοσης της Φρουράς της «Οχυράς θέσης Κρήτης», η οποία υπογράφηκε στην κατοικία του αρχαιολόγου Έβανς, τη βίλλα Αριάδνη στην Κνωσσό, στις 9-10 Μαΐου 1945. Ήταν η προτελευταία ναζιστική σημαία που κατέβηκε. Η τελευταία είχε ξεχαστεί σε ένα φυλάκιο κάπου στην Αρκτική.

Από τον Οκτώβριο του 1944 ως τον Ιούλιο του 1945, ένας πλήρης σχηματισμός της Βέρμαχτ, ο τελευταίος στον κόσμο, παρέμεινε κοντά στα Χανιά και συνέχιζε να τρομοκρατεί τους Κρητικούς, να καταστρέφει, να εκτελεί ανθρώπους.

Τι συνέβη στην Κρήτη; Τι έγινε πραγματικά τη νύχτα της 9η Μαΐου του ’45 στη βίλλα Αριάδνη;

Ο Άλμπερτ Σπέερ, υπουργός της Πολεμικής και Βιομηχανικής Παραγωγής του Χίτλερ, σε συνέντευξή του στο Βήμα το 1976, αποκαλύπτει ότι το φθινόπωρο του 1944 ο στρατηγός Γιόντλ, αρχηγός του Γενικού (γερμανικού) Επιτελείου, του ανέφερε ότι στη Λισαβώνα επήλθε συμφωνία σε υψηλό επίπεδο μεταξύ Αγγλίας και Γερμανίας, που αφορούσε την Ελλάδα. Η συμφωνία αυτή, πρωτοφανής μέχρι τότε και ΜΟΝΑΔΙΚΗ σε όλο τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, έκανε λόγο για την εκκένωση της Ελλάδας από τα γερμανικά στρατεύματα χωρίς βρετανική ενόχληση. Η συμφωνία προέβλεπε να παραχωρήσουν οι Γερμανοί την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη στους Άγγλους αμαχητί και, βέβαια, ο Χίτλερ θα διατηρούσε ανέπαφες τις δικές του δυνάμεις που κατείχαν τον ελληνικό χώρο.

Πράγματι, τον Σεπτέμβρη του 1944 οι Γερμανοί αρχίζουν να "τα μαζεύουν" από την Ελλάδα. Τα βρετανικά αεροπλάνα άφησαν ανενόχλητα τα γερμανικά πλοία να μεταφέρουν τους Γερμανούς στρατιώτες απ’ τα νησιά στην ηπειρωτική χώρα. Αν και οι μάχες μαίνονταν σ’ όλο τον κόσμο, οι Γερμανοί αποχωρούσαν ανεμπόδιστοι προς τα βόρεια.

Την ίδια περίοδο, οι Γερμανοί φεύγουν από την Ανατολική Κρήτη όπου δέχονται και τη μεγαλύτερη πίεση από τον ΕΛΑΣ και κατευθύνονται στα Χανιά.  Με πρωτοβουλία του γραμματέα του ΚΚΕ, του Σιάντου, γίνεται προσπάθεια να οργανωθεί εκστρατευτικό σώμα για να ενισχύσει τους ΕΛΑΣίτες του νησιού που χτυπούσαν τους Γερμανούς. Τα Δεκεμβριανά ναυάγησαν το σχέδιο.

Είχαν ήδη αναχωρήσει οι πενήντα από τους εξήντα επτά χιλιάδες Γερμανούς στρατιώτες που ήταν στην Κρήτη, όταν οι Εγγλέζοι κατέστρεψαν τα γερμανικά μεταγωγικά αεροπλάνα. Στο νησί εκλωβίστηκαν περίπου 17.000 Γερμανοί και λίγοι Ιταλοί. Διατηρούν την πειθαρχία τους, διαθέτουν βαρύ οπλισμό, άφθονα πυρομαχικά και λειτουργούν μέχρι και την τελευταία στιγμή της αναχώρησης τους ως κατακτητές. Επικεφαλής τους ήταν ο συνταγματάρχης Μπέντακ που προάγεται σε υποστράτηγο. Αναπτύσσονται σε μια παραλιακή λωρίδα 65 χιλιομέτρων στα Χανιά (από Γεωργιούπολη μέχρι Κίσαμο). Τη λωρίδα που περιλάμβανε το λιμάνι της Σούδας, την πόλη των Χανίων και το αεροδρόμιο του Μάλεμε, την ονόμασαν ΟΧΥΡΑ ΘΕΣΗ ΚΡΗΤΗΣ. Όταν ο Μπέντακ συνελήφθη το 1945, δικάστηκε και κρίθηκε αθώος των κατηγοριών που του είχαν απαγγελθεί «αφού επιχειρούσε κάτω απ’ την εξουσία των Άγγλων για την τήρηση της τάξεως στην Κρήτη».

Πράγματι, οι Άγγλοι εγκλώβισαν και στη συνέχεια χρησιμοποίησαν τον γερμανικό στρατό περιμένοντας την κατάληξη των συγκρούσεων στην ηπειρωτική Ελλάδα. Αν επικρατούσε το ΕΑΜ, οι Βρετανοί δεν θα επέτρεπαν την ενσωμάτωση της Κρήτης σε μια κομμουνιστική Ελλάδα. Προώθησαν σχέδια πολιτικής αυτονομίας του νησιού με επικεφαλής κάποιο Παπαδογιάννη. Ο Μανόλης Μπαντουβάς αναφέρει ότι του προτάθηκε από τον πράκτορα της SOE Γουντχάουζ να είναι πρώτος πρόεδρος της αυτόνομης Κρήτης. Κατά τη διάρκεια της κατοχής, ο Άγγλος αξιωματικός Φίλντινγκ ανέπτυσσε τη θεωρία ότι οι Κρητικοί δεν είναι Έλληνες αλλά αποτελούν ξεχωριστή φυλή. Έλεγε πως οι Κρητικοί είναι Δωρικής καταγωγής ενώ οι άλλοι Έλληνες είναι Πελασγοί! Από το 1830 που ο ναύαρχος Κόδριγκτον  δήλωνε ορθά κοφτά πως «η Αγγλία εποφθαλμιά την Κρήτη», είχε πολλές φορές τεθεί ζήτημα αυτονομίας του νησιού.

Για τους Εγγλέζους, ήδη από τον Απρίλιο του 1940, προτεραιότητα αποτελούσε η άμεση κατοχή της Κρήτης και δευτερευόντως η δημιουργία μιας βάσης στη Σούδα. Στις 21 Μαΐου 1940, η ελληνική κυβέρνηση έδωσε άδεια στους Συμμάχους, δηλαδή στους Άγγλους, σε περίπτωση ιταλικής επίθεσης να αποβιβάσουν δυνάμεις σε οποιοδήποτε σημείο του νησιού έκριναν ότι χρειαζόταν.

Στις 7 Ιουνίου 1940, οι Άγγλοι παίρνουν την οριστική απόφαση «εκστρατευτική δύναμις να αποσταλεί εις Κρήτη… και δε θα πρέπει να ενημερωθεί η ελληνική κυβέρνησης περί του σχεδίου, μέχρις ότου έλθει η στιγμή να πραγματοποιηθεί τούτο…».

Ουσιαστικά, από τις 28 Οκτωβρίου του 1940, οι βρετανικές αρχές είχαν αναλάβει την διοίκηση-κατοχή της Κρήτης. Μετά τις σοβαρές απώλειες στον στόλο τους κατά τη διάρκεια της Μάχης της Κρήτης, απομακρύνουν τις δυνάμεις τους. Αφήνουν πίσω τους πράκτορες για να προωθήσουν τα σχέδιά τους. Μετά την κατοχή αναλαμβάνουν τυπικά τη διοίκηση οι ελληνικές αρχές αλλά οι Άγγλοι κινούν τα νήματα. Θα μπορούσαν να συνεργαστούν και με τον διάβολο. Επέλεξαν τους Γερμανούς.

ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ-ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ

Στις 9 Μάη 1945 το βράδυ, στη βίλλα ΑΡΙΑΔΝΗ, ο Βρετανός ταξίαρχος Κίρκμαν και ο Γερμανός Διοικητής Μπέντακ της Φρουράς της Οχυράς θέσης  Κρήτης υπογράφουν το έγγραφο της τοπικής παράδοσης σε εφαρμογή της γενικής άνευ όρων παράδοσης της Γερμανίας που υπογράφηκε στο Βερολίνο την προηγούμενη μέρα (8.5.1945). Το έγγραφο της τοπικής συμφωνίας υπογράφει και ο Έλληνας αξιωματικός Φουντουλάκης.

Ποιο είναι όμως το έγγραφο και ποια η συμφωνία; Ο Γ. Κάββος, αξιωματικός που ήταν στη Βίλλα Αριάδνη αλλά δεν ήταν παρόν την ώρα της υπογραφής, δημοσιεύει το αντίγραφο που του δώσανε. Αυτό βόλεψε να παρουσιάσουν στον λαό. Όμως το αυθεντικό έχει σημαντικές διαφορές.

Το αυθεντικό έγγραφο είναι γραμμένο μόνο στα αγγλικά και δεν μεταφράζεται στα ελληνικά. Αυτό αποδεικνύει τον ρόλο κομπάρσου της Ελλάδας, σαν να μην την αφορά το θέμα. Οι Γερμανοί παρέδωσαν την Κρήτη στους Εγγλέζους.

Στο αυθεντικό κάτω από την υπογραφή του Φουντουλάκη δεν λέει την ιδιότητά του, φαίνεται μόνο ένα όνομα και η υπογραφή. Την υπογραφή την ήθελαν για να μην μπορούν να δηλώσουν οι Έλληνες άγνοια της συμφωνίας. Το αντίγραφο έχει πλήρη στοιχεία του Έλληνα αξιωματικού.

Στο αυθεντικό δεν υπάρχει η λέξη «συμμάχων», παρά μόνο οι ιδιότητες του Άγγλου και του Γερμανού που υπογράφουν. Με την προσθήκη της λέξης «συμμάχων» στο «αντίγραφο» προσπαθούν να σβήσουν το γεγονός ότι η συμφωνία ήταν διμερής και πως η «δικοί μας» απλά κοιτούσαν.

Επίσης, το αυθεντικό κάνει λόγο για παράδοση της Φρουράς της Οχυρής θέσης Κρήτης ενώ το αντίγραφο αναφέρεται σε Φρουρά Κρήτης. Δεν έπρεπε να φαίνεται ότι οι ελληνικές αρχές όλους αυτούς τους μήνες αποδέχονταν την παρουσία γερμανικού στρατού χωρίς να κάνουν τίποτα. Βολεύει να φαίνεται πως τότε απελευθερώθηκε όλη η Κρήτη!

Μια άλλη πρωτοτυπία ήταν πως οι Γερμανοί, επίσημα αιχμάλωτοι μετά τη συμφωνία, δεν παραδίνουν τον οπλισμό τους. Τον διατηρούν και λειτουργούν κανονικά ως αρχή κατοχής. Μάλιστα, στις 28/6/45 τουφεκίζεται ο εργάτης Λευτέρης Ανδρουλάκης 27 χρονών από τη Χρυσοπηγή, από ένοπλο Γερμανό φρουρό. Στις 12 Ιούλη του ’45 οι Γερμανοί παραδίδουν στους Εγγλέζους τον οπλισμό τους και αυτοί τους μεταφέρουν με τα πλοία τους στη Μέση Ανατολή.

Αυτούς τους εννιά μήνες πρωτότυπων καταστάσεων, το πνεύμα των Δεκεμβριανών της Αθήνας απλώθηκε σε όλη την Κρήτη. Τρομοκρατία και δολοφονίες ΕΛΑΣιτών.

Πολλά άρθρα έχουν γραφτεί για την μακρά κατοχή στην Κρήτη. Τα συγκεκριμένα γεγονότα είναι γνωστά στους ιστορικούς, αν και όχι τόσο γνωστά σε πλατύ κόσμο. Προσφέρονται για συμπεράσματα. Διδάσκουν και γι’ αυτό δε διδάσκονται στα σχολεία.

Πόσα έπρεπε να κάνει ο Τσώρτσιλ για να εντάξει την Κρήτη στη ζώνη επιρροής του! Κάτι δεν πήγε καλά με τη μοιρασιά του κόσμου και χρειάστηκε τη συμφωνία στη βίλλα Αριάδνη. Είχε κι αυτός τις δυσκολίες του.

Β.Δ.