Του Δ. Παυλίδη
Εκ μέρους του εκδοτικού «Εκτός των Τειχών» σας καλωσορίζω στην σημερινή εκδήλωση με θέμα την νέα φάση της διαρκούς αφγανικής τραγωδίας, είκοσι χρόνια μετά την Αμερικανό-Νατοϊκή επιδρομή, εισβολή και στην συνέχεια κατοχή και ποια συμπεράσματα είναι δυνατόν να αντλήσουμε από αυτά τα γεγονότα.
Τι σας νοιάζει όμως για το Αφγανιστάν; Γιατί ασχολείστε με μια μακρινή χώρα η οποία αν εξαιρέσουμε την εποχή της εκστρατείας του Αλέξανδρου μας ήταν σχεδόν άγνωστη και οι σχέσεις μαζί της ελάχιστες; Είναι ένα ερώτημα το οποίο έξω από το στενό κύκλο μας θα το αντιμετωπίσουμε με βεβαιότητα. Υπάρχουν πολύ περισσότερες απαντήσεις από όσες θα μπορούσε να φανταστεί κανείς, εκτός από την προφανή και την συνηθισμένη να δίνουμε. Δηλαδή την διεθνή αλληλεγγύη των λαών στον κοινό τους αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλισμό, τον καπιταλισμό και κάθε είδους αντίδραση. Και από το 2001 δεν μας συνδέει με τους Αφγανούς μόνο αυτή η γενική μακρινή δυνητική σχέση. Αλλά και το γεγονός πως Έλληνες στρατιωτικοί βρέθηκαν να συμμετέχουν στην Νατοϊκή κατοχική δύναμη εκεί, μια δύναμη η οποία εγκατέστησε ένα καθεστώς ανδρεικέλων το οποίο για είκοσι χρόνια λεηλατούσε και δυνάστευε τον Αφγανικό λαό. Μια κατοχική δύναμη υπεύθυνη για εκατόμβες αμάχων και ανυπολόγιστες καταστροφές. Εγκληματικές πράξεις για τις οποίες θα έπρεπε να δικαστούν οι ηθικοί και φυσικοί ένοχοι ως εγκληματίες πολέμου και οι οποίες έφεραν την απόγνωση στους Αφγανούς υποκινώντας ένα ακόμη ένα μαζικό κύμα φυγής από την χώρα. Το Αφγανιστάν είναι η χώρα με τον μεγαλύτερο προσφυγικό πληθυσμό έξω τα σύνορα της! Μια αλλιώτικη αιμορραγία, κυρίως νεαρού και δυναμικού πληθυσμού ο οποίος από την εποχή της σοβιετικής επέμβασης και αργότερα του εμφυλίου βρίσκεται διαρκώς να περπατά στους προσφυγικούς δρόμους.
Αλλά ακόμη και αυτοί που επικρότησαν την ελληνική κυβέρνηση η οποία κατασκεύασε τον φράχτη του Έβρου και πανηγύριζαν για την επιτυχία της να εμποδίσει την «εισβολή» κυρίως Αφγανών προσφύγων πρέπει να ενδιαφέρονται γι αυτά που συμβαίνουν σε αυτήν την χώρα. Εκείνες τις ημέρες, στις αρχές του 2020, όταν η προσφυγική δυστυχία έγινε αντικείμενο της ευρωτουρκικής και κατ’ επέκταση ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης, πολλοί ήταν αυτοί που αναρωτιούνταν πως γίνεται ένα ειρηνικό, σταθεροποιημένο, δυτικόφιλο και οικονομικά υποστηριζόμενο Αφγανιστάν να παράγει ακόμη πρόσφυγες. Μάλιστα ανεπίσημα κυβερνητικοί κύκλοι και τα καθεστωτικά ΜΜΕ πιο ανοικτά, δικαιολογούσαν την σκληρότητα στην αντιμετώπιση αυτών των ανθρώπων με το επιχείρημα πως στην πλειοψηφία τους οι υποτιθέμενοι εισβολείς δεν ήταν Σύριοι πρόσφυγες πολέμου αλλά Αφγανοί οι οποίοι δεν είχαν κανένα πλέον λόγο να φεύγουν από την ασφαλή χώρα τους! Το πόσο ασφάλεια υπήρχε εκείνο τον καιρό στο Αφγανιστάν το διαβεβαίωναν οι ίδιοι οι Αμερικανοί οι οποίοι είχαν μετρήσει με ακρίβεια πως είχαν ρίξει 7423 βόμβες όλο το 2019, οκτώ φορές περισσότερες από το 2015! Ενάμισι χρόνο αργότερα οι ίδιοι που μιλούσαν για ασφαλές Αφγανιστάν, αναγκάστηκαν να οργανώσου σχέδια διαφυγής για μερικούς καλούς αυτήν την φορά Αφγανούς, δηλαδή τους συνεργάτες και υπαλλήλους της ελληνικής στρατιωτικής αποστολής. Και να ομολογήσουν πως το Αφγανιστάν έγινε αιφνιδίως και πάλι ανασφαλές! Αυτό δηλαδή που δεν σταμάτησε να είναι η καθημερινή πραγματικότητα όλες τις τελευταίες δεκαετίες είτε στην εξουσία ήταν οι φιλοσοβιετικοί, είτε οι Μουτζαχεντίν, είτε οι Ταλιμπάν είτε οι αμερικανό-σπουδαγμένοι τεχνοκράτες που έφεραν μαζί τους οι Νατοϊκοί επιδρομείς.
Και αν δεν φτάνει αυτά υπάρχει και άλλος λόγος για τον οποίο οι εξελίξεις στο Αφγανιστάν μας επηρεάζουν. Στην ευρύτερη περιοχή φτιάχνονται και χαλάνε λυκοσυμμαχίες, διαμορφώνονται πολεμικοί άξονες σε συνδυασμό με ενεργειακά σχέδια, αλλάζουν ισορροπίες και συσχετισμοί, απειλούνται επεμβάσεις και αναζωπυρώνονται παλιές έχθρες και συγκρούσεις. Όλα αυτά επηρεάζονται από εξελίξεις σαν αυτές στην Συρία, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν και αλλού. Αλήθεια! Αν δεν μας αφορά τι συμβαίνει στο μακρινό Αφγανιστάν και πως οι γεωπολιτικές συγκρούσεις στην Μέση Ανατολή και πέρα από αυτήν επιδρούν και υπονομεύουν την ειρήνη και την ασφαλή συμβίωση των λαών, για ποιο λόγο πριν λίγες εβδομάδες η Ελληνική κυβέρνηση έστειλε μια ολόκληρη πυροβολαρχία μαζί με μια συστοιχία Πάτριοτ στην Σαουδική Αραβία; Όχι φυσικά για να προστατεύσουν την ειρήνη και τον ελληνικό λαό αλλά για να πάρουν μέρος σε αμερικάνικα σχέδια για να προφυλάξουν ένα βαθιά αντιδραστικό καθεστώς και τις πετρελαιοπηγές του το οποίο ευθύνεται για τον αιματηρό πόλεμο στην Υεμένη, για την μεσαιωνική βαρβαρότητα στο εσωτερικό και στην περίπτωση μας και για την αφγανική τραγωδία. Γιατί άραγε πρέπει να δίνουμε χρήματα και στρατιώτες στους Σαουδάραβες ή αύριο στους Γάλλους για να πολεμούν στην δυτική Αφρική και είναι περιττό να μιλάμε για τους λαούς –στόχους του ιμπεριαλισμού;
Έχουμε λοιπόν πολλούς λόγους να βλέπουμε και να μαθαίνουμε τι γίνεται εκεί, να βγάζουμε συμπεράσματα και να επισημαίνουμε κινδύνους και ενδεχόμενα. Πριν από όλα φυσικά να μην σταματάμε να δείχνουμε την αλληλεγγύη μας στους ανθρώπους που έτυχε να γεννηθούν μέσα στα σύνορα του σημερινού Αφγανιστάν και η πλειοψηφία από αυτούς το μόνο που γνώρισαν στην ζωή τους είναι πόλεμος, δυστυχία και καταπίεση.
Η δυστυχία για τους σύγχρονους Αφγανούς δεν έπεσε από τον ουρανό και δεν γεννήθηκε ξαφνικά τις τελευταίες δεκαετίες. Έχει βαθιές ρίζες, συγκεκριμένες αιτίες και ενόχους που έπαιξαν με τις τύχες των λαών και αυτής της περιοχής, με σκοπό την λεηλασία και την αυτοκρατορική και ιμπεριαλιστική κυριαρχία. Το Αφγανιστάν με τα σημερινά σύνορα του πάνω κάτω, αποτελεί ένα αποικιοκρατικό-αυτοκρατορικό κατασκεύασμα. Ένα κράτος το οποίο ύστερα από μυστικές συμφωνίες ανάμεσα στην Τσαρική Ρωσία και την Βρετανία στο τέλος μιας από της φάσεις του Μεγάλου Παιγνιδιού για τον έλεγχο της Κεντρικής Ασίας, έγινε αποδεκτό ως ουδέτερο σύνορο αλλά και ένα διαρκές επίδικο. Ένα γεωπολιτικό διακύβευμα, το μεγάλο θήραμα, εξαιτίας της κρίσιμης γεωγραφικής θέσης του ως σταυροδρόμι εμπορικών δρόμων και στρατιωτικών διόδων. Όριο της ρώσικης επέκτασης προς την νότια Ασία και την Ινδία αλλά και των βρετανικών φιλοδοξιών για κατάκτηση της κεντρικής Ασίας. Αυτό το όριο δεν έγινε σχετικά σεβαστό παρά μόνο για μια ορισμένη περίοδο στον 20ο αιώνα και αυτό γιατί ξέσπασαν οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι αλλά και η Οκτωβριανή Επανάσταση. Από την δεκαετία του 1970 οι Αμερικάνοι, οι οποίοι αντικατέστησαν τους Βρετανούς ξανάρχισαν τις προσπάθειες να κερδίσουν το Μεγάλο Παιγνίδι και να πλευροκοπήσουν την Σοβιετική Ένωση. Η τελευταία έχοντας τον διαρκή φόβο μη τυχόν και περάσει το Αφγανιστάν στην δυτική επιρροή αντέδρασε. Παλατιανά πραξικοπήματα, λαϊκές επαναστάσεις με όριο την περίφραξη των στρατώνων, ερήμην της πλειοψηφίας των Αφγανών και ενδοκαθεστωτικές συγκρούσεις οδήγησαν στην σοβιετική εισβολή. Μετατράπηκε η χώρα σε πεδίο μιας σκληρής αναμέτρησης ανάμεσα στις δύο τότε υπερδυνάμεις με την δηλητηριώδη συνδρομή και άλλων γειτονικών αντιδραστικών καθεστώτων συμπεριλαμβανομένης και της Κίνας. Οι Αμερικάνοι απεσταλμένοι και πράκτορες φόρεσαν τα τουρμπάνια και η Ουάσιγκτον ξεκίνησε τον στρατιωτικό εξοπλισμό των Μουτζαχεντίν. Η αναγκαστική αποχώρηση των Σοβιετικών ύστερα από συνεχή αδιέξοδα και αποτυχίες άφησε ένα βαθιά διαιρεμένο Αφγανιστάν, μια καταστροφή η οποία πήρε δραματική διάσταση όταν ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στους Μουτζαχεντίν πολέμαρχους. Ένας εμφύλιος που υποκινήθηκε επιδέξια από αντιδραστικά καθεστώτα όπως του Πακιστάν, της Σαουδικής Αραβίας αλλά και του Ιράν. Οι Ταλιμπάν ήρθαν ως αναγκαστική λύτρωση για ένα τμήμα του Αφγανικού λαού αλλά και ως απεσταλμένοι του Πακιστάν, της Σαουδικής Αραβίας και της αμερικανικής πετρελαϊκής Ούνοκαλ. Αργότερα ορισμένοι από αυτούς αποδείχθηκαν κακομαθημένα παιδιά για τους Δυτικούς με υπέρμετρες φιλοδοξίες. Και όταν ήρθαν οι βόμβες στις αμερικάνικες πρεσβείες στην Κένυα και στην Τανζανία και αργότερα η επίθεση στους Δίδυμους Πύργους το 2001 μπήκαν στην λίστα των επικηρυγμένων. Ήταν η ευκαιρία για μια εντυπωσιακή επάνοδο των Αμερικανών στην χώρα και μέσω αυτής στην Κεντρική Ασία στο κέντρο της μεγάλης πλανητικής ηπείρου, της Ευρασίας, η οποία για μια μερίδα δυτικών στρατηγιστών αποτελεί το κλειδί για την παγκόσμια κυριαρχία. Μια επάνοδος η οποία έγινε με την επιδοκιμασία ή την ανοχή όλης της λεγόμενης διεθνούς κοινότητας. Η επίσημη εξουσία των Ταλιμπάν εξαερώθηκε σε λίγες εβδομάδες και μαζί με αυτούς χιλιάδες άμαχοι Αφγανοί, στα κεφάλια, τα σπίτια, τα σχολεία, τα τζαμιά και τα νοσοκομεία των οποίων έπεφταν οι βόμβες ακριβείας! των αμερικάνικων αεροπλάνων. Αυτήν την φορά οι επιδρομείς κουβάλησαν μαζί με τους κεφαλοκυνηγούς πεζοναύτες και τους …. βαστάζους από διάφορες Νατοϊκές χώρες και μια ακολουθία Αφγανών τεχνοκρατών, σπουδαγμένων στα αμερικανικά πανεπιστήμια οι περισσότεροι των οποίων ήταν υπάλληλοι σε διεθνείς ιμπεριαλιστικούς μηχανισμούς. Θα γίνονταν οι κυβερνήτες του κατοχικού καθεστώτος με την φιλοδοξία να χτίσουν ένα δυτικότροπο κράτος, στρατό και μηχανισμούς διοίκησης. Το αποτέλεσμα αυτών των μεγαλεπήβολων φιλοδοξιών το είδαμε όλοι τον περασμένο Αύγουστο σε απευθείας μετάδοση από το αεροδρόμιο της Καμπούλ το οποίο –ειρήσθω εν παρόδω- έχει το όνομα του πρώτου κατοχικού προέδρου του Χαμίντ Καρζάι που κουβάλησαν οι Αμερικάνοι μαζί τους. Στις αρχές αυτής της εβδομάδας πραγματοποιήθηκε στην Ουάσινγκτον μια διήμερη συνεδρίαση ακρόαση των επιτροπών Άμυνας του Κογκρέσου για τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν. Εκεί ο υπουργός Άμυνας ‘Οστιν δήλωσε χαρακτηριστικά «Προσπαθήσαμε να κτίσουμε ένα κράτος αλλά δεν μπορούσαμε να σφυρηλατήσουμε ένα έθνος». Αν και μοιάζει ως προσπάθεια αποενοχοποίησης και δικαιολόγησης της ήττας κρύβει μια αλήθεια με ιστορική διάσταση για την περίπτωση του Αφγανιστάν. Οι Αμερικανοί ούτε έθνος μπόρεσαν να φτιάξουν ούτε κράτος να στήσουν παρά τα δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια που ξόδεψαν και το αίμα που έχυσαν.
Όμηρος ενός γεωγραφικού ανάγλυφου το οποίο ευνοεί τον τοπικισμό και μιας κατακερματισμένης φυλετικής και θρησκευτικής διαίρεσης το Αφγανιστάν δεν μπόρεσε να αναδείξει μια σχετικά ενιαία αστική τάξη, η οποία να ηγηθεί και να ανατρέψει τις βαθιά ριζωμένες φεουδαρχικές -φυλετικές δομές. Η συνάντηση με την νεωτερικότητα στην διάρκεια του 20ου αιώνα υπήρξε μια πολύ δύσκολη και τραυματική υπόθεση. Όποτε επιχειρήθηκε, έγινε με βίαιο και συγκεντρωτικό τρόπο. Άλλες φορές από την κεντρική δικτατορική εξουσία από την Καμπούλ και άλλες φορές με την συνδρομή και ξένων δυνάμεων –εισβολέων. Σε όλες τις περιπτώσεις, οι εκσυγχρονισμοί, ορισμένοι εκ των οποίων είχαν αντικειμενικά προοδευτικό χαρακτήρα, συνάντησαν την ισχυρή αντίσταση φεουδαρχών, φυλετικών αρχηγών και θρησκευτικών ηγετών, οι οποίοι εκμεταλλευόμενοι τον αναλφαβητισμό αλλά και το έμφυτο πνεύμα αντίστασης του πληθυσμού κατάφερναν να τον παίρνουν με το μέρος τους. Ο Ταρίκ Αλί που ξέρει καλά την περιοχή και την ιστορία της, το γράφει χαρακτηριστικά, αναφερόμενος στο Αφγανιστάν ως όριο δυο αυτοκρατοριών,και ως κράτος πρόχωμα. « Η αφγανική κοινωνία δεν γνώρισε ποτέ έναν έστω και αυτοκρατορικό εκσυγχρονισμό παραμένοντας λίγο πολύ στάσιμη για πάνω από έναν αιώνα …ένα μωσαϊκό αντιμαχόμενων φυλών και εθνοτήτων δεν επέτρεπε να μένει για πολύ στην εξουσία καμιά κεντρική αρχή. Το χάσμα ανάμεσα στην Καμπούλ και την υπίατρο σπάνια γεφυρώθηκε για να μην πούμε ποτέ » (1) Και όταν αυτό πήγε να επιχειρηθεί στην δεκαετία του Εβδομήντα, βίαια και από τα επάνω, μετέτρεψε το Αφγανιστάν σε πεδίο διεθνούς ιμπεριαλιστικής αναμέτρησης δίνοντας την ευκαιρία για ξεκαθάρισμα λογαριασμών ανάμεσα στους Δυτικούς και τους Σοβιετικούς.
Η δεύτερη είσοδος των Ταλιμπάν στην Καμπούλ μετά το 1996 δείχνει να γυρίζει το Αφγανιστάν τουλάχιστον 25 χρόνια πίσω. Και είναι και δεν είναι έτσι. Κατ΄ αρχήν σηματοδοτεί την πλήρη αποτυχία της αμερικάνικης ιμπεριαλιστικής πολιτικής που ξεκίνησε στα χρόνια του συμβούλου Μπρεζίνσκι επί προεδρίας Κάρτερ και με εναλλαγές και μπρος –πίσω κλιμακώθηκε στην προεδρία Μπους με την εισβολή του 2001 και συνεχίστηκε και στις δυο προεδρίες Ομπάμα. Όχι μόνο ο Τραμπ αλλά όλο το αμερικάνικο κατεστημένο συνειδητοποίησαν το αδιέξοδο και έτσι ξεκίνησε η επιχείρηση απεμπλοκής που κατέληξε στις εικόνες του Αυγουστιάτικου φιάσκου που χρεώθηκε εν τέλει ο Μπάιντεν. Τώρα κατηγορεί και καρφώνει ο ένας τον άλλον, οι στρατιωτικοί τα ρίχνουν στους πολιτικούς, αλλά η αλήθεια παραμένει. Η αμερικάνικη υπερδύναμη που φιλοδοξούσε να κυριαρχήσει σε όλο τον πλανήτη γνώρισε μια αποτυχία η οποία μπορεί –υπό προϋποθέσεις - να επηρεάσει ευρύτερα τους συσχετισμούς σε όλη την περιοχή. Μπορεί νικητές να αναδείχνονται προσωρινά οι Ταλιμπάν, μια δύναμη αντιδραστική και μισητή σε πολλούς Αφγανούς, αλλά πίσω από αυτούς συνεχίζει και στέκεται το ανυπότακτο πνεύμα των ίδιων των Αφγανών ανεξάρτητα από φυλή, γλώσσα και θρησκεία οι οποίοι στο πέρασμα του 20ου αιώνα και στις αρχές του 21ου αναμετρήθηκαν με αυτοκρατορίες και υπερδυνάμεις και δεν έσκυψαν το κεφάλι.
Ούτε οι Ταλιμπάν είναι ίδιοι, ούτε η νίκη τους έχει την ίδια διάσταση, ευρύτητα και κυρίως προοπτική με αυτήν του 1996. Μεσολάβησαν δύο δεκαετίες μέσα στις οποίες μια νέα γενιά Αφγανών νέων ανδρών και γυναικών μορφώθηκαν περισσότερο, δικτυώθηκαν με τον έξω κόσμο, απέκτησαν, ακόμη και στις συνθήκες του κατοχικού καθεστώτος, μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και συνείδηση των δικαιωμάτων τους. Τώρα θα είναι πολύ πιο δύσκολο να δεχθούν να επιστρέψουν στο σκοτάδι της θρησκοληψίας, του φανατισμού και της αμορφωσιάς. Το θάρρος που δείχνουν οι γυναίκες στις γειτονιές της Καμπούλ, που πρώτες αυτές βγαίνουν και διαδηλώνουν υπερασπίζοντας τα δικαιώματα τους στην εργασία, στην εκπαίδευση και στην κοινωνική ζωή δεν είναι οι αναλαμπές πριν το σκοτάδι αλλά οι απαρχές μιας νέας περιόδου πιο πεισματικής αντίστασης της αφγανικής κοινωνίας και των προοδευτικών ανθρώπων που ζουν σε αυτήν. Αλλά και κάτι ακόμη. Αν οι Ταλιμπάν μπορούσαν να προσφορών ψωμί και ειρήνη ίσως είχαν ορισμένες πιθανότητες να γαντζωθούν στην εξουσία για ένα ορισμένο διάστημα. Ούτε το πρώτο θα καταφέρουν να μοιράσουν με σχετική επάρκεια, ούτε τις υπονομευτικές προσπάθειες ξένων και εγχώριων δυνάμεων να αποφύγουν, ούτε την αντίσταση των Αφγανών να τσακίσουν (2) Με το φευγιό τους οι Αμερικανοί άφησαν ένα κενό το οποίο θα επιδιώξουν να καλύψουν άλλες ισχυρές ιμπεριαλιστικές και περιφερειακές δυνάμεις. Τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα σχεδιάζουν να διεκδικήσουν επιρροή αλλά και δυνάμεις σαν το Πακιστάν, το Ιράν, το Τατζικιστάν και την Ινδία δεν θα μείνουν με σταυρωμένα τα χέρια. Αυτό οι Αμερικάνοι και οι υπόλοιποι Δυτικοί δεν θα το αφήσουν δίχως απάντηση, ούτε οι επίδοξοι διεκδικητές πρόκειται να αποφύγουν τις μεταξύ τους διαφορές και συγκρούσεις. Ο Αμερικάνος υπουργός Όστιν το είπε δίχως περιστροφές. Μπορεί να μην έχουμε πλέον αμερικανικές μπότες στο έδαφος αλλά υπάρχουν τρόποι να μαθαίνουμε τι γίνεται και να παρεμβαίνουμε και πέρα από τον ορίζοντα. Αλλά και οι επίδοξοι διεκδικητές δεν πρόκειται να αποφύγουν τις μεταξύ τους διαφορές και συγκρούσεις. Ακόμη και αν ορισμένοι από τους παλιούς πολέμαρχους –φεουδάρχες ενσωματωθούν στην κυβέρνηση των Ταλιμπάν, πάντα θα υπάρχουν αρκετοί άλλοι που θα θελήσουν να διεκδικήσουν την τοπική εξουσία που έχασαν και θα είναι πρόθυμοι να γίνουν απεσταλμένοι ξένων δυνάμεων.
Όλοι οι διεθνείς οργανισμοί προβλέπουν πως περισσότεροι Αφγανοί θα βυθιστούν στην φτώχεια αυτόν τον χειμώνα. Οι ΗΠΑ μπλόκαραν τα περιουσιακά στοιχεία της χώρας στο εξωτερικό. Οι μισθοί των κρατικών υπαλλήλων έχουν μείνει από καιρό απλήρωτοι και η αγορά του παζαριού και των δρόμων έχει παγώσει. Πολλές οργανώσεις αρωγής, διάφοροι δυτικοί χορηγοί, ανθρωπιστικοί -εντός ή εκτός εισαγωγικών- οργανισμοί, οι περισσότεροι από τους οποίους ακολουθούν τις λεγόμενες ανθρωπιστικές ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στον Τρίτο Κόσμο, σηκώθηκαν και έφυγαν μαζί με τους Αμερικάνους πεζοναύτες. Ένα σύστημα υγείας βασισμένο στην ξένη βοήθεια εξαφανίστηκε από την μια στιγμή στην άλλη. Οι γυναίκες διώχτηκαν από αρκετές εργασίες ειδικά του κυβερνητικού τομέα. Το ίδιο και τα κορίτσια από διάφορες εκπαιδευτικές βαθμίδες. Οι Αφγανοί και οι Αφγανές στις πόλεις αλλά και στην ύπαιθρο αντιμετωπίζουν το φάσμα μιας σκληρότερης ανθρωπιστικής κρίσης η οποία αναμφίβολα θα χρησιμοποιηθεί επιδέξια από τους Δυτικούς για να σφίξουν το καπίστρι στην ηγεσία των Ταλιμπάν. Τουλάχιστον 153 αφγανικά ΜΜΕ έχουν κλείσει και δεκάδες δημοσιογράφοι έχουν συλληφθεί. Η χώρα και οι άνθρωποι της μπήκαν σε μια νέα φάση της συνεχούς τραγωδίας τους.
Το βράδυ της 6ης προς την 7η Οκτωβρίου του 2001 ξεκίνησε επίσημα η επίθεση των Αμερικανών στο Αφγανιστάν με σφοδρούς βομβαρδισμούς και ο Μπους στο διάγγελμα του μιλούσε πως ο πόλεμος ενάντια στην τρομοκρατία θα είναι μακρύς. Ακριβώς πριν 20 χρόνια! Εκείνες τις ημέρες εργαζόμασταν πολλές ώρες με τον Ζαχίρ Ατχαρί, τον σημερινό συνομιλητή μας, για να φτιάξουμε μια σειρά άρθρων για την «Προλεταριακή Σημαία». Αργότερα τα άρθρα αυτά συμπεριλήφθησαν σε μια έκδοση που κυκλοφόρησε και έτυχε θετικής υποδοχής από παντού. Στον πρόλογο εκείνης της έκδοσης είχα διαφωνήσει με τον αφορισμό ενός γάλλου συγγραφέα και διπλωμάτη, του Σεμπαστιέν Ορτίζ, για την τύχη του Αφγανιστάν ο οποίος είχε γράψει τότε, πως το χάος εκεί μπορεί να διαρκέσει άλλα 100 ή και 1000 χρόνια! Αν και δεν είμαι τόσο αισιόδοξος όσο τότε για επικείμενες ανατροπές, συνεχίζω να θεωρώ πως οι νέες γενιές των Αφγανών θα διεκδικήσουν ένα καλύτερο, ασφαλέστερο και προοδευτικότερο μέλλον. Παρά το γεγονός πως στο Αφγανιστάν η αριστερά και το κομμουνιστικό κίνημα τσακίστηκαν στην κυριολεξία κάτω από το βάρος των επιπτώσεων της σοβιετικής εισβολής και της σκοταδιστικής –υποκινούμενης από την Δύση- αντικομουνιστικής σταυροφορίας, στις ρωγμές που παράγουν οι κοινωνικές εξελίξεις θα γεννηθούν, γεννιούνται ήδη νέες απόπειρες. Αυτές πρέπει να ανακαλύψουμε, να προβάλλουμε και να υποστηρίξουμε.
Ο Ζαχίρ Ατχαρί είναι ένας παλιός φίλος και σύντροφος. Η παρουσία του στην Ελλάδα ως πολιτικός πρόσφυγας άφησε ισχυρές μνήμες και γραπτά, ποιήματα και κείμενα, που θα διαβάζονται για καιρούς πολλούς, εξιστορώντας την αφγανική τραγωδία και την προσφυγιά που αυτή γέννησε. Σήμερα ζει και εργάζεται στην Νορβηγία, ως ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Όσλο και είναι πάντα ενεργός στα κοινωνικά κινήματα και στις δράσεις και διεκδικήσεις της μεγάλης αφγανικής προσφυγικής κοινότητας εκεί. Είμαστε πολύ χαρούμενοι που είναι κοντά μας και θα μας μιλήσει.
Σημειώσεις
1. Ταρίκ Αλί, Η σύγκρουση των φονταμελισμών, εκδόσεις Άγρα, 20032. Η αιματηρή βομβιστική επίθεση σε τέμενος Σιιτών στην Κουντούζ ήρθε να επιβεβαιώσει τις πιο δυσοίωνες προβλέψεις
· Το κείμενο, με μικρές αλλαγές, αποτελεί την ομιλία του Δ.Παυλίδη στην εκδήλωση με θέμα «Αφγανιστάν. Υπάρχει τέλος στην τραγωδία;» που οργάνωσαν οι εκδόσεις «Εκτός των Τειχών» στην Θεσσαλονίκη στις 2 Οκτωβρίου 2021 στο Πολιτιστικό Κέντρο Τούμπας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου