Αγωνιστικές Κινήσεις ΑΕΙ - ΤΕΙ: Ιδανικό πανεπιστήμιο, για ποιον όμως; (Απάντηση στο άρθρο του πρώην πρύτανη του ΠΑΜΑΚ, Α. Ζαπράνη)

 

Σε πρόσφατο άρθρο του με τίτλο «Το “καλό Πανεπιστήμιο” στο εξωτερικό είναι το ακριβώς αντίθετο από το ελληνικό», ο πρώην πρύτανης του ΠΑΜΑΚ Α. Ζαπράνης παραθέτει το πανεπιστήμιο που οραματίζεται και απευθύνει έκκληση στην «πολιτική ελίτ» της χώρας να κινηθεί με αποφασιστικότητα στην κατεύθυνση που ο ίδιος περιγράφει, προκειμένου να διαφυλαχθεί ο “εθνικός στόχος οικοδόμησης μιας ανταγωνιστικής οικονομίας και εκπαίδευσης”. Θα μπορούσε κάποιος να αναρωτηθεί γιατί μπαίνουμε στον κόπο να σχολιάσουμε την αρθρογραφία ενός ανθρώπου που ανήκει στο απέναντι στρατόπεδο σε σχέση με τα συμφέροντα της σπουδάζουσας νεολαίας.

Πρώτα απ’ όλα επειδή το πού ανήκει δεν είναι καθόλου δεδομένο στην νεολαία. Όταν από όλες τις αστικές φοιτητικές δυνάμεις (με κυρίαρχη τη ΔΑΠ) και με ευθύνη της κυρίαρχης ρεφορμιστικής αριστεράς και της αναρχοαυτονομίας προβάλλεται συνεχώς ως και σε τοποθετήσεις και αποφάσεις φοιτητικών συλλόγων το ενιαίο των συμφερόντων της “ακαδημαϊκής κοινότητας” (φοιτητών-καθηγητών). Εξίσου, ή και παραπάνω σημαντικό, είναι από τον συγκεκριμένο σχολιασμό να εξαχθεί το τι μέλει γενέσθαι με τα πανεπιστήμια, σε ποια φάση της επίθεσης στα σπουδαστικά δικαιώματα βρισκόμαστε αλλά και να γίνουν βήματα απάντησης της δεξιάς συστημικής πολιτικής και προπαγάνδας που προβάλλονται έντονα το τελευταίο διάστημα για την εκπαίδευση.

Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι το πανεπιστήμιο στο εξωτερικό για τον Α. Ζαπράνη είναι καλό έναντι του κακού ελληνικού για δύο βασικούς λόγους:

Ο πρώτος λόγος εντοπίζεται στο χτύπημα των φοιτητικών δικαιωμάτων, την εντατικοποίηση και την πειθάρχηση.  

Το ‘καλό’ των πανεπιστημίων στο εξωτερικό είναι ότι έχουν κατορθώσει εδώ και καιρό να υλοποιήσουν τις ιμπεριαλιστικές κατευθύνσεις της ΕΕ (Μπολόνια, 1999) για την εκπαίδευση και βρίσκονται πολλά βήματα μπροστά σε αυτό το επίπεδο. Κύκλοι σπουδών, αλυσίδες μαθημάτων και προαπαιτούμενα, όριο δήλωσης μαθημάτων στην εξεταστική, συμμετοχή στην εξεταστική Σεπτεμβρίου υπό προυποθέσεις, για να μην μιλήσουμε για την ακριβοπληρωμένα βιβλία, τις εστίες, τα φοιτητικά δάνεια, κλπ.

Μάλιστα αμφισβητεί ευθέως τα πτυχία των αποφοίτων στην Ελλάδα λόγω έλλειψης των παραπάνω, με επιχείρημα τον απροσδιόριστο αριθμό αποτυχημένων εξετάσεων και την καθυστέρηση ολοκλήρωσης των σπουδών λόγω χαμηλής εντατικοποίησης και πειθάρχησης. Είναι χυδαίο ψέμα να αποδίδεται στην νεολαία η ευθύνη για την απαξίωση του πτυχίου, λες και αυτό δεν αποτελεί παρενέργεια της διάλυσης των εργασιακών δικαιωμάτων, της αποβιομηχάνισης, της χρόνιας οικονομικο-πολιτικής κρίσης του συστήματος, αλλά και συνειδητή κατεύθυνση των διαχειριστών του που θέλουν νεολαία με πτυχία «κουρελόχαρτα». Συγχωνεύσεις και κλεισίματα σχολών, εφεύρεση της έννοιας της «διδακτικής επάρκειας» και απόσπασή της από το πτυχίο, Foundation year, εξίσωση με ιδιωτικά «πιστοποιητικά» και συμπίεση και των δύο προς τα κάτω, είναι μόνο κάποια από τα παραδείγματα υλοποίησης αυτής της κατεύθυνσης που θέλει το κεφάλαιο για να επιβάλει τον εργασιακό μεσαίωνα.

Ποιοι χωράνε στο ‘καλό’ πανεπιστήμιο;

Αυτό που εν τέλει φωνάζει ο Ζαπράνης μαζί με το ντόπιο και ξένο κεφάλαιο είναι ότι οι σπουδές δεν είναι δικαίωμα για όλους. Ότι αυτές πρέπει να αποτελούν προνόμιο για λίγους και εκλεκτούς που θα κατορθώνουν να ανταποκρίνονται στο ταξικό Πανεπιστήμιο που οικοδομούν. Σε ένα πανεπιστήμιο εξεταστικό κάτεργο με ταξικούς φραγμούς, ξέφρενη εντατικοποίηση στο όνομα της ολοκληρωμένης μόρφωσης και μηδενικές απαιτήσεις για εργασιακά δικαιώματα και προοπτική. Για να περάσουν ως δίκαιη την επίθεση αυτή, στοχοποιούν την νεολαία, της φορτώνουν την ατομική ευθύνη των σπουδών της, προσπαθούν να την διαμορφώσουν ιδεολογικά και να την πειθαρχήσουν έτσι ώστε να είναι έτοιμη να δεχτεί την αλλαγή τοπίου σε βάρος των δικαιωμάτων της.

Ο δεύτερος λόγος σχετίζεται με την πολιτικοποίηση, τις κινητοποιήσεις, τους συλλόγους και το σύνολο των αγωνιζόμενων φοιτητών στα πανεπιστήμια.  

Άλλωστε αυτό που κουράζει τον κο Ζαπράνη, είναι οι «διευκολύνσεις για την σπουδάζουσα νεολαία». Διευκολύνσεις -ή πιο σωστά δικαιώματα- που δεν προέκυψαν από τον «δημοκρατικό» διάλογο με τον κάθε Ζαπράνη, αλλά από μαζικούς και οργανωμένους αγώνες των φοιτητικών συλλόγων, προέκυψαν από αυτό που αποκαλεί «βία» (της αριστεράς) που ισοδυναμεί με συνελεύσεις, διαδηλώσεις, καταλήψεις και που δεν ζητάει την άδεια από κανένα πρύτανη. Πόσο μάλλον επειδή κάθε φορά που συγκροτείται μαζικά, σταματά τις απαιτούμενες προσαρμογές που θέλει το κεφάλαιο για την εκπαίδευση. Η πανεπιστημιακή αστυνομία, οι αλλεπάληλες καταπατήσεις του ασύλου, τα πειθαρχικά και οι διαγραφές που προβλέπει ο νόμος Κεραμέως-Χρυσοχοϊδη σε αυτή την κατεύθυνση έρχονται να απαντήσουν.

Πόσο ώριμες είναι οι συνθήκες;

Αν και ο κος Ζαπράνης αισθάνεται ώριμες τις συνθήκες για παραπάνω επιθέσεις στην νεολαία, ο προβληματισμός και οι ανησυχίες που υπάρχουν στους διαχειριστές του συστήματος και την κυβέρνηση δεν κρύβονται, για μια νεολαία που συσσωρεύει οργή απέναντι στα δικαιώματα που της στερούν. Ωστόσο, αντιλαμβάνονται ότι δίνεται τώρα εύφορο έδαφος αποδιοργάνωσης των συλλόγων για να προχωρήσουν με ένταση την επίθεση. Ο νόμος Κεραμέως έχει κατορθώσει σοβαρά πλήγματα στα σπουδαστικά και δημοκρατικά δικαιώματα της νεολαίας στα πανεπιστήμια. Προχωράει την υλοποίηση του ‘’ιδανικού’’ για τον Ζαπράνη πανεπιστημίου ή καλύτερα αυτού που οραματίζεται το κεφάλαιο. Δείχνουν διατεθειμένοι να κινηθούν αποφασιστικά, τόσο στο να εφαρμόσουν το σύνολο του νόμου Κεραμέως και την εγκατάσταση της ΟΠΠΙ, όσο και στο να προωθήσουν περαιτέρω επιθέσεις στα επαγγελματικά δικαιώματα της σπουδάζουσας νεολαίας μέσα από τον Νέο Νόμο για την τριτοβάθμια και τις εξαγγελίες για το Πανεπιστήμιο του 2030. Την ίδια όμως ώρα ωριμάζουν οι συνθήκες να ανοίξει ξανά πλατιά η κουβέντα στις φοιτητικές μάζες για το ποια πραγματικότητα τους ετοιμάζουν, τι είδους πανεπιστήμιο διαμορφώνεται. Ωριμάζουν οι συνθήκες για να αρχίσει ξανά να αναζητά η νεολαία αγωνιστικές απαντήσεις μέσα από τους συλλόγους. Και σε αυτή τη διαδικασία θα συμβάλλουμε, με πλήρη συνείδηση ότι ο μαζικός αγώνας είναι αυτός που κατοχυρώνει δικαιώματα στις σπουδές, στην δουλειά, στις ελευθερίες.