Το εποικοδόμημα δεν έπεσε από τον ουρανό (Τοποθέτηση σε ζητήματα που ανέδειξε η αντιπαράθεση για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και κριτική στις θέσεις του ΚΚΕ)

απόσπασμα - προδημοσίευση από την Προλεταριακή Σημαία

"Δεν υπάρχει καμιά ιδέα στον κόσμο που να μην έχει τα σημάδια της πάλης των τάξεων"

Μάο Τσετούγκ

Η θεσμοθέτηση του πολιτικού γάμου για τα ομόφυλα ζευγάρια ήταν υποχρέωση της κυβέρνησης απέναντι στην ΕΕ προκειμένου να ολοκληρωθεί η ατζέντα της στο όνομα της εξάλειψης των διακρίσεων.

Η περίφημη αυτή ατζέντα προσπαθεί να διευθετήσει προβλήματα της ίδιας της αστικής τάξης είτε να ρυθμίσει προς όφελός της προβλήματα κοινωνικών ομάδων, όπως κατατάσσουν οι αστοί τους ανθρώπους βάσει κάποιων ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους, για να αποφύγουν την αναφορά σε κοινωνικές τάξεις. Στο όνομα πάντα της εξάλειψης των διακρίσεων, έχουν «λύσει» τα ζητήματα της ανισοτιμίας των δύο φύλων. Έτσι μπόρεσαν, στο όνομα της ισοτιμίας, να καταργήσουν μια σειρά κατακτήσεις του γυναικείου κι εργατικού κινήματος, όπως η πρόωρη συνταξιοδότηση γυναικών και να νομιμοποιήσουν την απόλυση εγκύων.

Καταρχάς, είναι λάθος να χαρακτηρίζεται μια οποιαδήποτε άποψη γενικά και αόριστα ως συντηρητική ή προοδευτική. Πρέπει να προσδιορίζεται πάντα σε σχέση με τι συγκρίνεται. Έτσι, η ανανέωση που φέρνουν οι αστοί στη μορφή της οικογένειας με τον γάμο ομόφυλων, δεν την καταστρέφει αλλά αντίθετα την ενισχύει και την προσαρμόζει στα νέα δεδομένα, την φρεσκάρει. Ο Ντέιβιντ Κάμερον, από τους ηγέτες των Συντηρητικών στη Βρετανία, είπε κάποτε: «Δεν υποστηρίζω τον γάμο ομοφυλοφίλων παρότι είμαι Συντηρητικός. Τον υποστηρίζω επειδή είμαι Συντηρητικός». Οι Άγγλοι Τόρηδες αυτοαποκαλούνται «συντηρητικοί» γιατί θέλουν να κρατήσουν ήθη κι έθιμα, αρχές, παράδοση και θεσμούς και πάνω απ’ όλα την οικογένεια.

Για τη μεγαλοαστική τάξη κάθε χώρας εξακολουθεί ο γάμος να είναι οικονομική συναλλαγή που δεν γίνεται με ιδιωτικά συμβόλαια(εξαιρέσεις πάντα υπάρχουν) ούτε με προικοσύμφωνα πια, αλλά με τη διαμεσολάβηση του κληρονομικού οικογενειακού αστικού Δίκαιου. Οι ίδιοι νόμοι ρυθμίζουν τις περιουσίες των μικροαστών, μονάχα που τους πέφτουν περίπλοκοι και δαπανηροί. Οι ίδιοι νόμοι ισχύουν για την εργατική οικογένεια που δεν της λύνουν αλλά της δημιουργούν πολλά προβλήματα, μιας και θεωρείται προνομιούχος ένα εργάτης που έχει σπίτι και αμάξι. Μέσα σε αυτό το νομικό πλαίσιο ζητούν να ενταχθούν τα ομόφυλα ζευγάρια των αστών και να μη διακινδυνεύουν τα πλούτη τους από παράπλευρους δρόμους. Από τη θεσμοθέτηση του γάμου για ομόφυλα ζευγάρια δεν επωφελούνται μόνο οι αστοί. Η αστική τάξη όταν νομοθετεί το κάνει στο όνομα όλων των πολιτών του κράτους που ηγείται. Με αυτό τον τρόπο επωφελούνται και οι άλλες τάξεις. Όμως, η ισονομία στον καπιταλισμό ταυτόχρονα συγκαλύπτει και διαιωνίζει την ταξική ανισότητα.

Οι Λεσβίες, οι Ομοφυλόφιλοι, οι Αμφιφυλόφιλοι, οι Τρανς, οι Κουίρ, οι Ιντερσέξουαλ ή ασέξουαλ(ΛΟΑΤΚΙ+), συνολικά όλοι οι άνθρωποι που νιώθουν πως δεν ανήκουν στους ετερόφυλους ή δεν μπορούν να ταυτιστούν με κάποιο απ’ τα δύο φύλα, στη συντριπτική τους πλειοψηφία καταπιέζονται και ζουν μέσα στη σιωπή ή στο περιθώριο της ζωής. Αυτό δε σημαίνει πως μπορεί να αρνιέται κανείς την νομική ισοτιμία τους. Άλλωστε, μόνο αυτή μπορεί να τους προσφέρει αυτό το άθλιο σύστημα της ανισοτιμίας και της εκμετάλλευσης που παράγει τον φασισμό, τον ρατσισμό και κανακεύει τον θρησκευτικό σκοταδισμό. Ο τυχοδιωκτισμός βρίσκεται σε εκείνους που ισχυρίζονται πως μόνο αυτή αρκεί.

Το σύστημα δεν νοιάζεται για κανέναν. Η υπόθεση της στυγνής δολοφονίας του Ζακ που σέρνεται επί χρόνια στα δικαστήρια, όπως γίνεται στις περιπτώσεις που οδεύουν ολοταχώς για συγκάλυψη, διδάσκει πολλά. Μα πάνω απ’ όλα, πως το σύστημα δείχνει την ίδια αδιαφορία για τη ζωή των ΛΟΑΤΚΙ όσο και για τη ζωή όλου του λαού.

Η κυβέρνηση προχώρησε στην ψήφιση του επίμαχου νομοσχεδίου για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών παρά τη χασούρα που είχε εκ των έσω, την οποία ισοφάρισε με την εισροή ψήφων από την μείζονα και ελάσσονα αντιπολίτευση. Υπάρχουν πραγματικές διαφωνίες, πέρα από αυτές που αντανακλούν πολιτικές σκοπιμότητες, από μερίδες της αστικής τάξης για τον γάμο των ομόφυλων και για τα θέματα που ανοίγονται συνακόλουθα, τα οποία δεν είναι και λίγα. Ως πλευρές του εποικοδομήματος έχουν σχέση με τη νομή της εξουσίας και τη διαχείρισή της, δηλαδή τον έλεγχο του λαού. Η εκκλησία για παράδειγμα, αντλεί την εξουσία της από τις αρμοδιότητες που της δίνονται στον έλεγχο της καθημερινής ζωής των ανθρώπων. Ιδιαίτερα στη χώρα μας ασκεί μεγάλη επιρροή στο πολιτικό σύστημα. Το τρίπτυχο «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια» έδινε επί πολλές δεκαετίες το ιδεολογικό στίγμα της κυρίαρχης πολιτικής.

Η αστική «μας» τάξη παρακολουθεί, μιμείται και διεκπεραιώνει τις πολιτικές που ακολουθούν οι ιμπεριαλιστές των ΗΠΑ και της ΕΕ. Εδώ και δεκαετίες καταβάλλουν συστηματική προσπάθεια για να τεθούν κάτω από τον έλεγχο τους τα κινήματα για τα δικαιώματα της γυναίκας και των ΛΟΑΤΚΙ. Στόχος τους να κάνουν «τον κόσμο ασφαλή για τον καπιταλισμό», όπως δήλωσε ανερυθρίαστα ο πρόεδρος της Ford που το ίδρυμά της είναι από τους μεγαλύτερους χορηγούς αυτής της προσπάθειας. Αυτό σημαίνει «διοχέτευση ριζοσπαστικών ενεργειών προς νομικιστικά έργα εντός του πλαισίου κατά των διακρίσεων»^[1] γράφει η Σούζαν Γουότκινς στο πολυσέλιδο άρθρο της «Ποιοι φεμινισμοί;» που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «New Left Review» όπου παραθέτει συγκεκριμένα στοιχεία που δείχνουν πώς και πότε ενισχύθηκαν από τους ιμπεριαλιστές όλου του κόσμου, ιδιαίτερα από ΗΠΑ και ΕΕ, συγκεκριμένες τάσεις του φεμινισμού. Χρηματοδοτήθηκαν εκείνες που βασίζονται σε θεωρίες που αναγάγουν την αντίθεση άντρα- γυναίκα ως κυρίαρχη, που μάχονται την ταξική μαρξιστική ανάλυση της κοινωνίας, που μπερδεύουν τους ΛΟΑΤΚΙ με το γυναικείο ζήτημα μέσω της θεωρίας του κοινωνικού φύλου και τους σπρώχνουν να συγκροτούν τη δράση τους αποκλειστικά και μονοθεματικά βάσει της σεξουαλικότητας τους.

Για τη διεκδίκηση των δημοκρατικών δικαιωμάτων του κάθε άνθρωπος εντάσσεται σε συλλογικότητες. Πριν την άσκηση αφοριστικής κριτικής εναντίων του τρόπου οργάνωσης των ΛΟΑΤΚΙ, απαιτείται γενναία αυτοκριτική για το γεγονός ότι δεν τους προσφέρθηκε στα σοβαρά άλλη κινηματική διέξοδος ούτε εξηγήθηκε πειστικά γιατί η ταξική ειρήνη, που χαρακτηρίζει την αταξική συγκρότηση, δεν βοήθησε ποτέ κανέναν να αποκτήσει δικαιώματα. Άλλωστε, η ταξική ειρήνη βρίσκεται στην προμετωπίδα στην περισσότερων συνδικάτων και βλέπουμε το αδιέξοδο που οδηγεί.

Η πρωτοβουλία της κυβέρνησης να θεσμοθετήσει τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και το κείμενο του ΚΚΕ ανοίγουν τη συζήτηση για μια σειρά πλευρές του μεγάλου θέματος «οικογένεια». Οι απόψεις του ΚΚΕ δεν μπορούν να σέρνονται άκριτα ούτε να αφήνονται στην κριτική άλλων ρεφορμιστών και ρεβιζιονιστών ή διάφορων φεμινιστικών ρευμάτων και αστών που καταλήγουν στον αντικομμουνισμό και στην αποδόμηση του μαρξισμού. Πρόκληση να πάμε πιο πέρα από την κριτική.

Για τις θέσεις του ΚΚΕ

Το πολυσέλιδο κείμενο που έδωσε το ΚΚΕ στη δημοσιότητα με τίτλο «Οι θέσεις του ΚΚΕ για τον πολιτικό γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και τις επιπτώσεις του στα δικαιώματα των παιδιών» έχει δεχτεί πολλές κριτικές. Δεν είναι λίγοι αυτοί που το κατηγορούν για ομοφοβία και ρατσισμό επειδή διαφωνεί με τον πολιτικό γάμο ομόφυλων ζευγαριών. Είναι μια λάθος κριτική. Το ΚΚΕ ούτε περιφρονεί ούτε εχθρεύεται τους ομοφυλόφιλους, τις λεσβίες , γενικά τους ανθρώπους με μη ετερόφυλο σεξουαλικό προσανατολισμό. Σωστά χαρακτηρίζει την ηγεσία των ΛΟΑΤΚΙ+ «αυτοαποκαλούμενη» και της ασκεί κριτική για το τσουβάλιασμα ανθρώπων με διαφορετικά ταξικά συμφέροντα αλλά λαθεμένα τσουβαλιάζει όλες τις συλλογικότητες ΛΟΑΤΚΙ. Το ίδιο ξεχνάει την ταξική ανάλυση όταν μιλά για τον γάμο και την οικογένεια, τους γονείς και τα παιδιά. Η τοποθέτησή του είναι καθαρά συστημική. Μάλιστα, διακατέχεται από τον ίδιο ηθικό πανικό που χαρακτηρίζει την αστική τάξη όταν νιώθει πως απειλούνται τα κοινωνικά της πρότυπα.

Το ΚΚΕ αναφέρει δυο λόγους για τους οποίους διαφωνεί με τον πολιτικό γάμο των ομόφυλων ζευγαριών. Ο πρώτος και ο βασικός, όπως γράφει, είναι η παραπέρα εμπορευματοποίηση της τεκνοποίησης και της τεκνοθεσίας(υιοθεσίας). Πρόκειται για δικαιολογία. Είναι τέτοιο το μέγεθος της εμπορευματοποίησης που υπάρχει ήδη με τα ετερόφυλα ζευγάρια, που τα ομόφυλα, πολύ λιγότερα σε αριθμό, απλά θα μπουν κατά τα φαινόμενα σε έτοιμα κυκλώματα. Πολλά θα πέσουν θύματα αετονύχηδων, όπως πέφτουν και τα ετερόφυλα.

Ο δεύτερος λόγος, «εξίσου βασικός και αλληλένδετος», είναι πως «παρακάμπτεται το κοινωνικό δικαίωμα του παιδιού στη σχέση μητρότητας - πατρότητας, ως μια εξελισσόμενη βιοκοινωνική σχέση». Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω απόσπασμα: «Όσο ο άνθρωπος εξελίσσεται κοινωνικά, τόσο πιο συνειδητά πρέπει να αντιμετωπίζει και την ατομική ευθύνη στην τεκνοποίηση, να συνειδητοποιεί την ευθύνη του για τη νέα ζωή, που αντικειμενικά είναι εξαρτημένη από τους γονείς και ιδιαίτερα από τη μητέρα για σημαντικό χρονικό διάστημα. Ο αποκλεισμός της ανθρώπινης - κοινωνικής μητρότητας σημαίνει ότι αφαιρείται η μητρότητα ως κατάκτηση της μακραίωνης ανάπτυξης του ανθρώπου». Με λίγα λόγια αναμασάει την κλασική αστική συντηρητική θέση πως προορισμός του ανθρώπου είναι να γεννά και πως η τεκνοποίηση είναι ατομική ευθύνη. Αποστεώνει τις έννοιες πατρότητα και μητρότητα από τον ταξικό τους κορμό όταν ισχυρίζεται πως «είναι εγγεγραμμένες στο είδος άνθρωπος».

Στην προσπάθειά του να δικαιολογήσει τη στάση του απέναντι στα ομόφυλα ζευγάρια καταφεύγει στην ψυχολογία για να αποδείξει πως δεν μπορεί να ισορροπήσει ένα παιδί εύκολα, αν δεν έχει τους φυσικούς γονείς του. Δεν διστάζει να αντιστρέψει την πραγματικότητα λέγοντας πως «υπάρχει ως τάση η συμβολή και των δύο γονιών στην ανατροφή των παιδιών» ως αποτέλεσμα του τυπικά κοινού δικαιώματος του άνδρα και της γυναίκας στην εργασία και των προοδευτικών αλλαγών στο Δίκαιο! Υποστηρίζει πως «όσο αδυνατίζει το οικονομικό κίνητρο του γάμου, όσο στηρίζεται όλο και περισσότερο στην ελεύθερη επιλογή συμβίωσης (ιδιαίτερα για τις εργατικές, λαϊκές δυνάμεις), τόσο στον πυρήνα του γάμου παραμένει ως αναγκαιότητα μόνο η θεσμική ρύθμιση της κοινής γονικής μέριμνας». Έτσι όπως τα παρουσιάζει το ΚΚΕ, θα πρέπει να πιστέψουμε η λύση του γυναικείου ζητήματος έχει δρομολογηθεί!

Η οικογένεια στον καπιταλισμό

Τα ομόφυλα ζευγάρια έχουν δικαίωμα στον γάμο και τη δυνατότητα να κάνουν οικογένεια. Το ζήτημα είναι να μη δικαιωθεί ο γάμος και η οικογένεια. Γιατί ο γάμος δεν ολοκληρώνει την ευτυχία δυο ανθρώπων που αγαπιούνται, γιατί είναι μια σύμβαση με το κράτος σε οικονομική βάση, γιατί οι όρκοι αιώνιας αγάπης είναι μολυσμένοι με εγωισμό. Ευτυχώς, υπάρχει το διαζύγιο που μπορεί να κόψει τα ισόβια δεσμά του, αν χρειαστεί. Οικογένεια μπορεί να υπάρξει χωρίς γάμο, χωρίς παιδιά, με θετά παιδιά, με μόνο έναν γονιό, με γονείς ίδιου φύλου, με τη γυναίκα μεγαλύτερη σε ηλικία από τον άντρα(άλλο ταμπού και αυτό!)…

Η οικογένεια είναι το κύτταρο της κοινωνίας, λένε. Αυτή διαπαιδαγωγεί το παιδί, βάζει τις βάσεις πάνω στις οποίες θα χτιστεί η προσωπικότητα κάθε ανθρώπου. Όταν αυτή νοσεί, νοσεί όλη η κοινωνία. Σε αντιπαράθεση με αυτό το κυρίαρχο αφήγημα, ο μαρξισμός ξεκαθαρίζει πως η οικογένεια δεν είναι το κύτταρο που γεννά την κοινωνία αλλά παράγωγό της. Αποτελεί μέρος του εποικοδομήματος, επηρεάζει και προσαρμόζεται στην κοινωνία, αλλάζει από εποχή σε εποχή, εξελίσσεται στην πορεία των αιώνων. Η εξέλιξή της καθορίζεται από τις οικονομικές σχέσεις που υπάρχουν στο δεδομένο επίπεδο παραγωγής. Κρατάει πάντα δυο χαρακτηριστικά που εμφανίστηκαν με την ατομική ιδιοκτησία. Τη μονογαμία και την κατώτερη θέση της γυναίκας μέσα σε αυτή που κι αυτά έχουν διαφορετικές εμφανίσεις ανάλογα την εποχή.

Η οικογένεια είναι ένας απ’ τους δύο άξονες της διπλής καταπίεσης της γυναίκας. Στις περισσότερες χώρες οι νόμοι δεν κάνουν διακρίσεις σε βάρος της αλλά η καταπίεσή της μέσα στη οικογένεια παραμένει. Ακόμα κι όταν εργάζεται κι έχει οικονομική ανεξαρτησία, εξακολουθεί να είναι η σκλάβα του σπιτιού. Υπηρετεί τον άντρα, κάνει όλες τις άχαρες δουλειές του νοικοκυριού και είναι υπεύθυνη για την φροντίδα των παιδιών.

«Η οικογένεια πρέπει να πάψει να είναι οικονομική μονάδα για να πάψει να είναι βάση της γυναικείας καταπίεσης», έλεγε ο Ένγκελς. Οικονομική μονάδα δεν σημαίνει πως το κίνητρο του γάμου είναι το οικονομικό. Ο γάμος, που είναι η νόμιμη αναγνώριση της οικογένειας από το κράτος, είναι ο βασικός θεσμός μέσω του οποίου ρυθμίζονται τα ζητήματα της ατομικής ιδιοκτησίας. Η κληρονομιά της γης και των μέσων παραγωγής κάνουν τον γάμο μια απαραίτητη οικονομική αναγκαιότητα. Αυτός είναι ο λόγος που αποτέλεσε και αποτελεί μέχρι σήμερα «τη θεσμική μήτρα της τεκνοποίησης». Τα παιδιά είναι οι φυσικοί κληρονόμοι. Η στέγαση, η φροντίδα των παιδιών, η εκπαίδευση και υγεία των μελών της είναι κάποια από τα οικονομικά καθήκοντα που επωμίζεται η οικογένεια. Το ίδιο το κράτος αντιμετωπίζει την οικογένεια ως οικονομική μονάδα, μέσω αυτής ρυθμίζει πολλά ζητήματα της οικονομική πολιτικής.

Η οικογένεια διαφέρει από τάξη σε τάξη. Οι υλικές συνθήκες διαμορφώνουν τους όρους λειτουργίας της. Η αστή γυναίκα αν και σε κατώτερη θέση από τον άντρα αστό δεν βαρύνεται με την καταπίεση στη δουλειά, σε αντίθεση με τη γυναίκα της εργατικής τάξης και των μικροαστικών στρωμάτων. Ο πλούτος και η εξουσία των αστών, η φτώχεια των εργατών και τα ανεκπλήρωτα «όνειρα» των μικροαστών, κατασταλάζουν στις σχέσεις ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας.

Κάθε οικογένεια αναπαράγει την κυρίαρχη ιδεολογία με την οποία διαπαιδαγωγείται και διαπαιδαγωγεί τα μέλη της. Όχι μόνο η αστική αλλά και μια οικογένεια της εργατικής τάξης, είναι παραγωγός της κυρίαρχης ιδεολογίας που εμπεδώνεται μέσα από τον τρόπο λειτουργίας της, από την αναπαραγωγή καταπιεστικών προτύπων. Οι αστοί θέλουν η λαϊκή οικογένεια να παράγει τους μελλοντικούς υπηρέτες τους, γι’ αυτό χρησιμοποιούν ό,τι μηχανισμό διαθέτουν να ελέγξουν τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Ιδιαίτερο βάρος έχουν στις μέρες μας τα ΜΜΕ και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης που δείχνουν να δρασκελίζουν τους γονείς, τους παπάδες και τους δασκάλους που γκρινιάζουν πως απαξιώνεται ο ρόλος τους. Το σχολείο, η οικογένεια και οι εκκλησία παραμένουν οι πιο στιβαροί θεσμοί αναπαραγωγής της κυρίαρχης ιδεολογίας.

Κάθε μορφή οικογένειας είτε την προσδιορίσουμε βάσει της τάξης στην οποία ανήκουν τα μέλη της(εργατική, αστική κλπ) είτε βάσει της μορφής(πυρηνική, μονογονεϊκή, διευρυμένη κλπ) είτε βάσει του φύλου(ομόφυλη ή ετερόφυλη) κλείνει μέσα της όλες τις αντιθέσεις που αναπτύσσονται πλατιά στην κοινωνία και το κράτος.

Γονείς και παιδιά

Τρία χαρακτηριστικά της ταξικής κοινωνίας, η ανισοτιμία, η ιδιοκτησία και η εξουσία, εισχωρούν ως ιδέες σε όλες τις πλευρές της κοινωνικής δραστηριότητας, σε όλες τις ανθρώπινες σχέσεις και είναι βαθιά ριζωμένες στην οικογένεια. Η αγάπη ανάμεσα μέλη της δεν αναιρεί το γεγονός πως οι σχέσεις τους είναι ανισότιμες και καταπιεστικές. Το «σ’ αγαπώ» κρύβει μέσα του το «μου ανήκεις». Ο άντρας είναι ιδιοκτήτης της γυναίκας και οι γονείς ιδιοκτήτες των παιδιών.

Τα παιδιά θεωρούνται άβουλα πλάσματα που πρέπει να βρίσκονται συνεχώς υπό επιτήρηση. Το καλό και το κακό τους το ξέρουν άλλοι και πρώτοι απ’ όλους οι γονείς τους. Η φυσική αδυναμία του νεογέννητου και η ανάγκη του παιδιού για φροντίδα από ενήλικους, δημιουργεί μια στρεβλή εικόνα για την παιδικότητα. «Τα παιδιά δεν ανήκουν στους γονείς τους ούτε στο κράτος αλλά στον εαυτό τους», έλεγε η Κρούπσκαγια. Στον καπιταλισμό αυτή η θέση είναι αδιανόητη. Για το παιδί που δεν του αναγνωρίζεται καμιά αυτονομία, υπάρχουν ή οι γονείς ή το ίδρυμα. Αυτή η κατάσταση φαίνεται τελείως φυσική. Η εμπειρία από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στη Σοβιετική Ένωση, ιδιαίτερα τα συμπεράσματα από την Πολιτιστική Επανάσταση, έθεσαν το ζήτημα του παιδιού σε νέα βάση. Η κοινωνικοποίηση της οικιακής εργασίας επέτρεψε στα παιδιά να μην εξαρτώνται συστηματικά από τη μητέρα τους για τα καθημερινά τους προβλήματα. Χωρίς να σταματούν οι γονείς να ασχολούνται με τα παιδιά τους, η σοσιαλιστική κοινωνία στήριζε συνολικά τα παιδιά. Με απλά λόγια, οι απαντήσεις σε μια σειρά ζητήματα που αφορούν στην διαπαιδαγώγηση, την ανατροφή, την επιμέλεια και την υιοθεσία στα πλαίσια του καπιταλισμού περιέχουν όλα τα λάθη του κοινωνικού συστήματος.

Σήμερα, όσοι ανατριχιάζουν με τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών επικαλούνται τα δικαιώματα του παιδιού. Δεν μπορούν και δεν θέλουν να δουν πέρα από το καπιταλιστικό σύστημα. Το ΚΚΕ στην προσπάθειά του να μην ταυτιστεί με τα αστικά αντιδραστικά πρότυπα και τον σκοταδισμό της εκκλησίας ισχυρίζεται πως προοδευτικές αλλαγές στο Δίκαιο και η εργασία της γυναίκας έχουν ισορροπήσει τους ρόλους της μάνας και του πατέρα στην ανατροφή των παιδιών. Αυτό δεν ισχύει. Η μάνα επιβαρύνεται με την καθημερινή φροντίδα των παιδιών, ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με την πρόοδό τους στο σχολείο και με την διαπαιδαγώγησή τους. Όταν η γυναίκα αποκτήσει παιδιά αλλάζει ριζικά η ζωής της και μπαίνει σε νέα βάση η σχέση της με την εργασία. Όταν ο άντρας γίνεται πατέρας δεν παρατηρούνται ανάλογες ανατροπές. Η οικογένεια στον καπιταλισμό καταπιέζει τη γυναίκα που με τη σειρά της καταπιέζει τα παιδιά και καταπιέζεται από αυτά. Η απελευθέρωση της γυναίκας από το παιδί, οδηγεί σε ανατροπή του ρόλου της μητρότητας και της πατρότητας και καταλήγει στην απελευθέρωση του ίδιου του παιδιού. Η γυναίκα δεν μπορεί να κερδίσει την ισότητα με τους άντρες, αν δεν θέσει ταυτόχρονα το ζήτημα της ανατροπής της καταπιεστικής σχέσης των γονιών προς τα παιδιά.

Η σοσιαλιστική κοινωνία είναι το περιβάλλον όπου η οικογένεια θα καταργηθεί με τη μορφή που την ξέρουμε και θα μπουν σε νέα βάση οι ανθρώπινες σχέσεις. Το εποικοδόμημα έχει αποδειχτεί πολύ σκληρό. Θα χρειαστούν πολλές Πολιτιστικές Επαναστάσεις.

Αναπαραγωγή

«Η αναγνώριση της κοινής γονικής ευθύνης ομόφυλων ζευγαριών μπορεί να προκύψει μόνο με την παράκαμψη της αντικειμενικής συμπληρωματικότητας γυναίκας - άνδρα στην αναπαραγωγή του είδους, στην τεκνοποίηση», γράφει το ΚΚΕ. Η θέση αυτή συμπληρώνεται με μια ανησυχία ότι «ανοίγουν ήδη ζητήματα για τη δυνατότητα αναπαραγωγής του ανθρώπου πλήρως με τεχνολογικά μέσα σε συνθήκες εργαστηρίου καθώς και ζητήματα παρέμβασης και στον γενετικό κώδικα, προκαθορισμού χαρακτηριστικών κ.ά., δηλαδή με στοιχεία ευγονικής». Είναι αλήθεια πως οι αστοί είναι ικανοί να πράξουν τα πάντα για να έχουν αυτό που θέλουν, θα μπορούσαν να παραγγείλουν ακόμα και παιδί με συγκεκριμένες προδιαγραφές. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, ο Κασσελάκης, δήλωσε πως θα ήθελε να αποκτήσει δύο παιδιά αγόρια. Οι φοβίες του ΚΚΕ για παράκαμψη της φυσικής αναπαραγωγής του ανθρώπου από τα εργαστήρια βιολογίας, δείχνουν την απόστασή του από την πραγματικότητα και τον διαλεκτικό ιστορικό υλισμό. Πριν μας κλωνοποιήσουν, το πιο πιθανό είναι να μας αφανίσουν. Κοστίζει λιγότερο, υλοποιείται στην Παλαιστίνη και διαθέτουν πυρηνικά.

Από την άλλη, ο Μαρξιστικός Φεμινισμός ισχυρίζεται πως «η παραγωγή ανθρώπων και η ειδική φροντίδα για την ανάπτυξη και την ευημερία τους, λειτουργούν ως προϋπόθεση ύπαρξης για τον καπιταλισμό… Ο απεργιακός ακτιβισμός των γυναικών… διακόπτει επίσης την οικιακή εργασία, το σεξ και τα χαμόγελα»[2]. Η προσέγγιση είναι εντελώς μηχανιστική και αυθαίρετη. Η αναπαραγωγή του ανθρώπου δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως εργασία.

«Η άμεση, φυσική, αναγκαία σχέση ανθρώπου προς άνθρωπο είναι η σχέση του άντρα προς τη γυναίκα… σε αυτή τη σχέση εκδηλώνεται σε μορφή αισθητή, ανάγεται σε γεγονός που μπορεί να γίνει αντικείμενο παρατήρησης, η έκταση στην οποία η ανθρώπινη ουσία έχει γίνει η φύση για τον άνθρωπο ή η φύση έχει γίνει ανθρώπινη ουσία. Συνεπώς, από τη σχέση αυτή μπορεί κάποιος να κρίνει ολόκληρο το επίπεδο ανάπτυξης του ανθρώπου»[3], γράφει ο Μαρξ. Μέσα από αυτή την διαλεκτική ενότητα του φυσικού και του ανθρώπινου βλέπουν οι κομμουνιστές την αναπαραγωγή. Η γέννηση και η ανατροφή των παιδιών είναι το αποτέλεσμα μιας ανθρώπινης σχέσης. Ο Λένιν κατήγγελλε τον Μαλθουσιανισμό που ισχυριζόταν πως πρέπει να περιοριστούν οι γεννήσεις γιατί η Γη δεν μπορεί να θρέψει μεγάλο πληθυσμό ανθρώπων που στο τέλος καταλήγει στο να θεωρούνται τα παιδιά εμπόδιο στην ευτυχία ενός ζευγαριού. Υπάρχει και η αντίθετη άποψη, πως χωρίς παιδιά δεν υπάρχει ευτυχία. Και οι δύο προσεγγίσεις είναι αντιδραστικές. Η μία θεωρεί τα παιδιά μπελά και η άλλη συμπλήρωμα των γονιών τους.

 Στην Ελλάδα μιλούν για υπογεννητικότητα για να ζητήσουν απαγόρευση αμβλώσεων και για υπογονιμότητα για να στιγματίσουν τις γυναίκες που δεν γεννούν πια σε μικρές ηλικίες. Έκαναν το παιδί φορολογικό τεκμήριο, δίνουν ψίχουλα ή τίποτα στα ζευγάρια που επιλέγουν την εξωσωματική γονιμοποίηση και η διαδικασία της υιοθεσίας εξακολουθεί να είναι πολυδαίδαλη. Σκαρφίστηκαν τον θεσμό της παρένθετης μητέρας που είτε αφορά στα ετερόφυλα είτε στα ομόφυλα ζευγάρια σημαίνει ακραία εκμετάλλευση του γυναικείου σώματος με καθαρά ταξικά χαρακτηριστικά. Παρένθετη μητέρα θα γίνει η φτωχή γυναίκα για να εξυπηρετήσει την ματαιοδοξία των πλούσιων ζευγαριών. Οι αστερίσκοι, οι εξαιρέσεις, οι ειδικές περιπτώσεις και τα ερωτήματα που μπαίνουν στις περιπτώσεις της υιοθεσίας και της εξωσωματικής, το σύστημα βάζει τη σφραγίδα του. Τα ζητήματα ηθικής δεν μπορούν να απαντηθούν με τους όρους ενός συστήματος που είναι εχθρικό για τον άνθρωπο.

Οι συναισθηματικές σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους και ιδιαίτερα ανάμεσα στα δύο φύλα, όπως και ο έρωτας ανάμεσα σε ανθρώπους του ίδιου φύλου υπάρχουν από τότε που υπάρχουν άνθρωποι. Η «κρατική ρύθμιση του σεξουαλικού έρωτα», όπως ονομάζει ο Ένγκελς τον γάμο, δεν θα βγάλει κανέναν καταπιεσμένο από την αφάνεια.

«Για την ώρα η ανθρωπότητα υφίσταται το κρύο και την ηθική μόνωση και δεν μπορεί παρά να ονειρεύεται τον καλύτερο εκείνο αιώνα που όλες οι ανθρώπινες σχέσεις θα είναι ποτισμένες από τις νέες συνθήκες ζωής. Η σεξουαλική κρίση είναι άλυτη χωρίς θεμελιώδη μεταρρύθμιση της ανθρώπινης ψυχολογίας, χωρίς την αύξηση του ερωτικού δυναμικού. Αυτή η ψυχική μεταρρύθμιση εξαρτάται ολοκληρωτικά από τη βασική αναδιοργάνωση των κοινωνικο-οικονομικών σχέσεων μας πάνω σε κομμουνιστικές βάσεις. Εκτός από αυτή την παλιά αλήθεια δεν υπάρχει άλλη διέξοδος»[4].

Η ιδεολογική αντιπαράθεση που άνοιξε με αφορμή τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, δεν μπορεί να σταματήσει. Είναι πλευρά της ταξικής πάλης. Η επανάσταση που θα ανατρέψει την ταξική βαρβαρότητα θα απελευθερώσει τεράστιες δυνάμεις. Όσο την προετοιμάζουμε τόσο θα έρχονται μπροστά μας οι λύσεις της.

---

[1] Σούζαν Γουότκινς, Ποιοι φεμινισμοί; https://newleftreview.org/issues/ii109/articles/susan-watkins-which-feminisms

[2] Φεμινισμός για το 99%-Μανιφέστο, Εκτός Γραμμής, Αθήνα 2023, σελ. 24

[3] Καρλ Μαρξ, Οικονομικά και Φιλοσοφικά Χειρόγραφα 1844, Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο, Αθήνα 2012, σελ. 122

[4] Αλεξάνδρα Κολοντάι, Οι σχέσεις των δύο φύλων και ο μαρξισμός, Γκοβοστής, σελ. 12