«Θα τη θυμόμαστε αυτή την εβδομάδα» ήταν το σχόλιο Αμερικάνου διπλωμάτη αναφορικά με τη σύνοδο κορυφής του «Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης» (ΟΣΣ) που έγινε στην Τιαντζίν της Κίνας στις 31/8-1/9. Έχει μια σημασία ότι το σχόλιο έγινε πριν ακόμα τη μεγάλη στρατιωτική παρέλαση στο Πεκίνο για τα 80 χρόνια από το τέλος του Β’ ΠΠ, με τον Σι να πλαισιώνεται από δεκάδες ηγέτες της Ευρασίας (από την Ευρώπη συμμετείχαν ο Λουκασένκο της Λευκορωσίας, αλλά και ο Φίτσο της Σλοβακίας!) και την Κίνα να επιδεικνύει τα νέα και υπερσύγχρονα στρατηγικά όπλα της! Η παρέλαση οδήγησε στην κορύφωσή τους την ειδησεογραφία και τις αναλύσεις της Δύσης, που από τις προηγούμενες μέρες και αναφορικά με την παρουσία των Πούτιν και Μόντι στην Τιαντζίν «ανακάλυπταν» και διαπίστωναν πως η Δύση δεν είναι ο παντοκράτορας του πλανήτη και πως υπάρχουν κι άλλες μεγάλες δυνάμεις έξω από αυτήν που διεκδικούν καθοριστικό ρόλο στη μοιρασιά του!
Το βέβαιο είναι πως όσα αναμφίβολα σημαντικά σηματοδοτήθηκαν στην Τιαντζίν και στο Πεκίνο δεν έπεσαν από τον ουρανό, αλλά διαμορφώθηκαν μέσα σε μια ολόκληρη πορεία μέσα στο πλαίσιο των οξυνόμενων ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών που σε σχέση αλληλοτροφοδότησης με την παγκόσμια κρίση του συστήματος αποτελούν βασικές σταθερές των εξελίξεων από τις καταρρεύσεις του 1989-91 μέχρι σήμερα. Να θυμίσουμε πως η ΟΣΣ συγκροτήθηκε το 2001 από τη Ρωσία, την Κίνα, το Καζακστάν, το Κιργιστάν, το Τατζικιστάν και το Ουζμπεκιστάν, με την Κίνα να είναι τότε νεοεισερχόμενη στον ΠΟΕ (της Δύσης) και τον Πούτιν στις αρχές της ανασυγκρότησης της ρώσικης ΝΑΤ. Μετά από 21 χρόνια, Ρωσία και Κίνα βρίσκονται σε ένα πολύ διαφορετικό επίπεδο ιμπεριαλιστικών δυνατοτήτων και με τη δεύτερη να βρίσκεται πλέον απέναντι στη Δύση. Παράλληλα, στην ΟΣΣ έχουν προστεθεί άλλα τέσσερα μέλη (η Ινδία, το Πακιστάν, το Ιράν και η Λευκορωσία) αλλά και 14 «παρατηρητές- συνεργάτες» που ο καθένας (αν και εφόσον «δεθεί») είναι σημαντικός έως κρίσιμος κρίκος στο συνολικότερο ζήτημα της διάταξης των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων στον κόσμο.
Επιστρέφοντας σε όσα αναδείχθηκαν στην Τιαντζίν και στο Πεκίνο θα επισημαίναμε δύο ιδιαίτερα ζητήματα:
Πρώτον, ο πρωθυπουργός της Ινδίας Μόντι επισκέφθηκε την Κίνα πρώτη φορά μετά το 2018, ενώ το 2020 είχαν συμβεί εχθροπραξίες στα κοινά σύνορά τους. Από μόνη της αυτή η επιλογή εξομάλυνσης σχέσεων της Ινδίας με την Κίνα αποτελεί σοβαρό και μεγάλο πρόβλημα για τη Δύση και ιδιαίτερα για τις ΗΠΑ, που θέλουν την Ινδία ως αντίβαρο-ανάχωμα των επιδιώξεων του Πεκίνου. Γι’ αυτό ακριβώς εξάλλου «προσέφεραν» στην Ινδία τoν σχεδιασμό για τη συγκρότηση του διαδρόμου IMEC, για να μπλοκάρει και να αναιρέσει τον κινέζικο BRI, ενώ βέβαια ο IMEC επιδιώκεται να σταθεί απέναντι και στον διάδρομο INSTC (Ινδία-Ιράν-Ρωσία).
Πολύ περισσότερο, όμως, η συμμετοχή του Μόντι στην ΟΣΣ της Τιαντζίν ήταν η έμπρακτη απάντηση στον εκβιασμό του Τραμπ, που μόλις λίγες μέρες νωρίτερα και καθώς η Ινδία δεν δεχόταν να σταματήσει τις εισαγωγές ρώσικου αργού πετρελαίου (2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα) που αποτελούν τη βάση λειτουργίας της οικονομίας της Ινδίας, διπλασίασε τους δασμούς εισαγωγής σε πλήθος προϊόντων από το 25% στο 50%! Αυτό ήταν το ζήτημα που προκάλεσε το σχόλιο του Αμερικανού διπλωμάτη, καθώς το μέγεθος της περιφερειακής δύναμης μιας χώρας σαν την Ινδία (υποήπειρος) είναι από μόνο του κρίσιμο ζήτημα στον ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό. Συνεπώς, η μετατόπισή της σε συνθήκες όξυνσης του εκβιασμού της από τις ΗΠΑ προς την αντίθετη κατεύθυνση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική για τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, ακόμα και αν δεν μπορεί να θεωρηθεί οριστική.
Δεύτερον, η στρατιωτική παρέλαση στην Τιεν Αν Μεν ήταν μια ανοιχτή επίδειξη των όπλων που «εικαζόταν» ότι η Κίνα έχει αναπτύξει, ανάμεσα στα οποία υπήρξαν διηπειρωτικός πύραυλος και υπερσύγχρονα αεροπλάνα, drones και όπλα χερσαίας και θαλάσσιας χρήσης. Ο Σι τα παρουσίασε όλα αυτά, επισημαίνοντας ταυτόχρονα πως «ο κόσμος βρίσκεται μπροστά σε μια επιλογή ανάμεσα στην ειρήνη και τον πόλεμο». Πρόκειται για άλλο ένα βήμα στην κατεύθυνση εδραίωσης των απαιτήσεων του Πεκίνου για τον έλεγχο της περιοχής του Ειρηνικού, που είναι αναγκαία προϋπόθεση για τις παγκόσμιες ιμπεριαλιστικές επιδιώξεις της Κίνας. Το μήνυμα, βέβαια, απευθύνεται στις ΗΠΑ, που επιδιώκουν με κάθε δυνατό τρόπο (τελευταίο επεισόδιο οι εχθροπραξίες Ταϋλάνδης-Καμπότζης τον περασμένο Ιούλιο) να επιβάλλουν «ειρήνη υποταγής» του κινέζικου ιμπεριαλισμού στην περιοχή. Αυτή την ειρήνη προφανώς δεν την δέχεται το Πεκίνο και προβάλλει τα όπλα με τα οποία μπορεί να την αρνηθεί.
Μέσα σε αυτά τα «όπλα» βρίσκεται και προφανώς σε πρωτεύουσα θέση η ολοένα στενότερη «στρατηγική συνεργασία» με τη Ρωσία, που επιβεβαιώθηκε με τις θερμές συνομιλίες του Σι με τον Πούτιν, που μεταξύ άλλων σημείωσε πως η Ρωσία «ήδη βοηθάει την Κίνα», ώστε το δυναμικό της για παραγωγή πυρηνικής ενέργειας να ξεπεράσει το αντίστοιχο των ΗΠΑ! Αλλά θα λέγαμε κυρίως στη βάση αυτής της «στρατηγικής συνεργασίας», μια σειρά δυνάμεις -εκτός της Ινδίας που ήδη επισημάναμε- η κάθε μια με ιδιαίτερη σημασία (Ιράν, Καμπότζη, Αίγυπτος, Καζακστάν, Αρμενία…), η κάθε μια με τις δικές της ταλαντεύσεις στηρίζουν, συνεργάζονται, «παρακολουθούν» ή και αναφέρονται στις κοινές επιδιώξεις Ρωσίας-Κίνας. Επιπλέον, έχει μια ιδιαίτερη σημασία ότι όλα αυτά συμβαίνουν λιγότερο δύο μήνες μετά τη βομβαρδιστική επιδρομή των ΗΠΑ στο Ιράν, με την οποία εκτός των άλλων ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός στόχευε να στοιχίσει στα δικά του συμφέροντα τις χώρες αυτές.
Ο ουκρανικός καταλύτης
Ο παράγοντας που δρα καταλυτικά και καθοριστικά στη διαμόρφωση και την επιτάχυνση αυτών των εξελίξεων είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία και τα αποτελέσματα που ο ρώσικος ιμπεριαλισμός έχει πετύχει στο πεδίο του πολέμου αυτού. Με βάση αυτά τα αποτελέσματα, μια σειρά δυτικές αναλύσεις (υποχρεώνονται να) επισημαίνουν τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται διεθνώς στις οικονομικές και γεωπολιτικές σχέσεις.
Από τα πιο χαρακτηριστικά και «μετρήσιμα» δεδομένα είναι ότι οι εξαγωγές της G-7 στη Ρωσία, που πριν τον Φλεβάρη του 2022 ήταν σχεδόν ίσες με τις εξαγωγές της Κίνας, έχουν τώρα μηδενιστεί. Όμως, παράλληλα οι κινέζικες εξαγωγές στη Ρωσία έχουν αυξηθεί σημαντικά, ενώ ιδιαίτερα αυτές που αφορούν στον κινέζικο εξοπλισμό μεταφορών έχουν αυξηθεί κατά 500%. Παράλληλα, η Ινδία έχει περάσει από το να μην εισάγει σχεδόν καθόλου ρώσικο πετρέλαιο στο να εξαρτάται πλέον καθοριστικά από τις τεράστιες εισαγωγές του ρώσικου πετρελαίου.
Συνεπώς, το διακύβευμα του πολέμου στην Ουκρανία δεν αφορά στον αν η Ρωσία θα αυξήσει τα εδάφη της κατά 0,5%, όπως περίπου το παρουσιάζουν μια σειρά εκτιμήσεις αναφορικά με τις λεγόμενες «ειρηνευτικές συνομιλίες». Το διακύβευμα αφορά στο αν η Ρωσία σπάει με πόλεμο την περίσφιξη των ΗΠΑ-Δύσης και βγαίνει στην παγκόσμια σκηνή νικήτρια επί των κυρίαρχων ως τώρα δυνάμεων στον πλανήτη, με επίσης παγκόσμιες ιμπεριαλιστικές επιδιώξεις. Η επιδίωξη και προώθηση αυτού του στόχου του Κρεμλίνου είναι που τροποποιεί τον συσχετισμό στο επίπεδο των πρωταγωνιστικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και διαμορφώνει νέα δεδομένα. Αυτό είδαμε στην Τιαντζίν και στο Πεκίνο. Και ακριβώς με βάση αυτή τη στρατηγική βαρύτητά του, ο ουκρανικός πόλεμος είναι το επίκεντρο του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού, το «άλυτο» ζήτημα από το οποίο οι ΗΠΑ δεν μπορούν να αποσπαστούν ή να παραιτηθούν.
Πού βρισκόμαστε;
Η μετατόπιση της Ινδίας προς την πλευρά της «Ανατολής», το βήμα της Κίνας να επιδείξει την ανάπτυξη στρατηγικών και σύγχρονων όπλων με τα οποία σκοπεύει να στερεώσει την πολιτική της ήπιας ισχύος και να διεκδικήσει πρωταγωνιστικό ιμπεριαλιστικό ρόλο στον πλανήτη, η συμπαράταξη Ρωσίας-Κίνας και μιας σειρά περιφερειακών και άλλων δυνάμεων που καταγράφηκε τις μέρες αυτές, αποτελούν σίγουρα σημαντικά νέα δεδομένα στον μαινόμενο ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό.
Ωστόσο, θεωρούμε ότι είναι νωρίς όλα αυτά -και το καθένα χωριστά- να θεωρηθούν οριστικά, να θεωρηθεί βέβαιη μια συγκεκριμένη τροχιά των εξελίξεων. Για παράδειγμα, θα υπάρξουν «απαντήσεις» και «ανταπαντήσεις» για το «με ποιον είναι» η Ινδία. Ακόμα περισσότερο υπάρχει μεγάλη απόσταση από την επίδειξη όπλων ως την απόφαση να χρησιμοποιηθούν π.χ. για την προσάρτηση της Ταϊβάν ή την εκκαθάριση της περιοχής του Δυτικού Ειρηνικού από τις δυνάμεις της AUKUS ή τα αεροπλανοφόρα των ΗΠΑ. Και βέβαια η «στρατηγική συνεργασία» Ρωσίας-Κίνας κάνει βήματα, αλλά απέχει από το να είναι «στρατηγική συμμαχία», που είναι ο αναγκαίος όρος για να είναι το μπλοκ της «Ανατολής» χωρίς εισαγωγικά.
Το βέβαιο, ωστόσο, είναι ότι ο ιμπεριαλιστικός ανταγωνισμός έχει βάλει τον πλανήτη σε πορεία προετοιμασίας ενός μεγάλου πολέμου! Όλες αυτές οι εξελίξεις δεν έχουν «επιστροφή» σε μια κατάσταση συμβιβασμού ή όπως λένε οι δυνάμεις του οπορτουνισμού και του συμβιβασμού σε μια «μοιρασιά της λείας» χωρίς πόλεμο. Το δίλημμα που έθεσε ο Σι («πόλεμος ή ειρήνη»), ενώ ταυτόχρονα πρόβαλλε τις απαιτήσεις του με βάση τις οποίες μπορεί να υπάρξει «ειρήνη», στον ιμπεριαλιστικό κόσμο μόνο πόλεμο σημαίνει. Το ποια θα είναι η συγκεκριμένη τροχιά αυτής της πορείας δεν μπορεί σήμερα να εκτιμηθεί.
Ο σαρκασμός του Τραμπ, απευθυνόμενος στους Πούτιν, Σι και Κιμ («να περάσετε καλά ενώ συνωμοτείτε εναντίον μας») είναι μόνο η πρώτη έκφραση της νευρικότητας και της ανησυχίας που αυτές οι εξελίξεις προκαλούν στα αμερικάνικα επιτελεία, καθώς όλο και περισσότερο διαπιστώνουν πόσο απέχουν από τον στόχο της παγκόσμιας ηγεμονίας/κυριαρχίας. Γι’ αυτό ακριβώς η επιθετικότητα και οι χειρότεροι τυχοδιωκτισμοί θα είναι στην ημερήσια διάταξη των επόμενων βημάτων τους.
Αναδημοσίευση από την Προλεταριακή Σημαία του Σαββάτου 6 Σεπτέμβρη που κυκλοφορεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου