Όπως είναι γνωστό για όσους έχουν ασχοληθεί με το ζαπατίστικο κίνημα, η θέση για τη μη επιδίωξη ή κατάληψη της εξουσίας αποτελεί κορμό της ιδεολογίας του –ως εκ τούτου, η αποχή από τις εκλογές υπήρξε πάγια τακτική. Άλλωστε, ακόμα και στο ίδιο το κείμενο της συμμετοχής στις εκλογές, επαναλαμβάνεται σε κάθε τόνο ότι η απόφαση αυτή δεν αποτελεί παρέκκλιση από τους αρχικούς σκοπούς του κινήματος: «Διευκρινίζουμε ότι ο αγώνας μας δεν είναι για την εξουσία, δεν την αναζητούμε• καλούμε τους ιθαγενικούς πληθυσμούς και την κοινωνία των πολιτών να οργανωθούμε για να σταματήσουμε την καταστροφή, να ενδυναμωθούμε στις αντιστάσεις και τις εξεγέρσεις μας, δηλαδή στην υπεράσπιση της ζωής σε κάθε άτομο, σε κάθε οικογένεια, συλλογικότητα, κοινότητα ή γειτονιά. Να οικοδομήσουμε την ειρήνη και τη δικαιοσύνη από τα κάτω, από εκεί που είμαστε αυτό που είμαστε. Είναι καιρός για την εξεγερμένη αξιοπρέπεια, για την οικοδόμηση ενός νέους έθνους για και από όλες και όλους εμάς, για την ενίσχυση της αντικαπιταλιστικής ισχύος από τα κάτω και από τα αριστερά, είναι καιρός να πληρώσουν οι ένοχοι για την οδύνη των λαών σε αυτό το πολύχρωμο Μεξικό». Κεντρική πολιτική θέση του EZLN υπήρξε πάντοτε ότι επιδιώκει την ανατροπή του καπιταλισμού μέσα από την αποσύνθεση της εξουσίας και την οικοδόμηση θεσμών από τα κάτω.
Πάνω από 20 χρόνια πέρασαν από το μακρινό 1994, όταν η ζαπατίστικη ένοπλη εξέγερση στα βουνά της πολιτείας Τσιάπας απελευθέρωσε 5 ορεινές πόλεις και κήρυξε πόλεμο ενάντια στην κυβέρνηση του Μεξικού και τη ΝΑFΤΑ. Η ζαπατίστικη εξέγερση αντιμετώπισε με επιτυχία την στρατιωτική και παραστρατιωτική καταστολή το 1995, και κατόρθωσε να κρατήσει έναν πυρήνα απελευθερωμένων περιοχών. Εκκινώντας από εκεί, οι ζαπατίστας έστησαν με επιτυχία ένα κοινοτικό-ιθαγενικό δίκτυο παραγωγής και τοπικού εμπορίου, καθώς και μια σειρά κοινωνικές δομές. Η κοινοτική δομή ολοκληρώθηκε με το σύστημα της «καλής διακυβέρνησης», που ουσιαστικά αποτελεί ένα είδους λαϊκής αυτοδιοίκησης.
Αν και για περιόδους ήτανε φαινομενικά απομονωμένοι και περιορισμένοι, οι ζαπατίστας κατάφερναν πολλές φορές με αιφνίδιο τρόπο να έρχονται στο προσκήνιο. Είτε με την αντιεκλογική καμπάνια του 2000, όταν βγαίνοντας από την ζούγκλα απευθύνθηκαν σε όλο το Μεξικό, είτε με δημιουργία βάσεων μακριά από το αρχικό πεδίο δράσης τους, είτε με πολιτικές παρεμβάσεις.
Το παγκόσμιο ρεύμα ριζοσπαστικοποίησης επηρέασε το ζαπατίστικο κίνημα και το ώθησε σίγα-σίγα σε μια διαφορετική κατεύθυνση -όχι απαραίτητα σε ριζική σύγκρουση με τη φυσιογνωμία τους. Αποτυπώσεις των αλλαγών υπήρξαν τόσο στη δράση τους όσο και στον λόγο τους. Επεδίωκαν, όσο περνούσαν τα χρόνια, να απευθυνθούν σε όλους τους λαούς του Μεξικού, να συμπαρασταθούν σε κινήματα όπως της Οαχάκα ή των καθηγητών. Έκαναν την εμφάνιση τους στις μαζικές κινητοποιήσεις μετά την δολοφονία των 43 αριστερών φοιτητών της Αγιοτζινάπα. Επεδίωξαν την σύνδεσή τους με ιθαγενικές μάζες της Πόλης του Μεξικού. Γεγονός μεγάλης πολιτικής σημασίας υπήρξε η απόσυρση του υποδιοικητή Μάρκος, του ηγέτη της οργάνωσης, όσο και αν εκείνος πεισματικά αρνήθηκε έναν τέτοιον ρόλο.
Οι αλλαγές που εγκυμονούνταν ήρθαν τελικά με απότομο τρόπο στην επιφάνεια.
Η ίδια η εκλογική διακήρυξη του Ιθαγενικού Κογκρέσου αποτελεί ένα μετωπικό μανιφέστο, που απευθύνεται σε μια θάλασσα φυλών σε όλο το Μεξικό, με κύρια αιχμή την δράση εξορυκτικών και κατασκευαστικών εταιριών, που καταστρέφουν την υποδομή και των ζωή των ντόπιων πληθυσμών. Η αναγνώριση της οξυμένης επίθεσης του κεφαλαίου και της ανάγκης της ενιαιοποίησης των αντιστάσεων διαποτίζει την διακήρυξη. «Για όλα τα παραπάνω επαναλαμβάνουμε ότι η προστασία της ζωής και της αξιοπρέπειας, δηλαδή της αντίστασης και της εξέγερσης από τα κάτω και από αριστερά, είναι υποχρέωσή μας στην οποία μπορούμε να απαντήσουμε μόνο με συλλογικό τρόπο. Την εξέγερση επομένως την οικοδομούμε από τις μικρές μας συνελεύσεις σε τόπους που ενώνονται σε μεγάλες κοινοτικές συναντήσεις, συναντήσεις εχίδος, σε συμβούλια καλής διακυβέρνησης και σε συμφωνίες ως λαοί που ενωνόμαστε υπό την ίδια ταυτότητα. Στο μοίρασμα, τη γνώση και την οικοδόμηση αυτού που είμαστε, το Εθνικό Ιθαγενικό Κογκρέσο, βλέπουμε ο ένας τον άλλο και αισθανόμαστε τις οδύνες μας, τις δυσαρέσκειές μας και τις προγονικές αρχές μας».
Ζούμε σε μια περίοδο που το ένοπλο επαναστατικό κίνημα παγκόσμια γνωρίζει πισωγυρίσματα σε μια σειρά χώρες, ως αποτέλεσμα των δυσμενών διεθνών συσχετισμών. Εξέλιξη που είναι άμεσα συνδεδεμένη με την έλλειψη της επαναστατικής σοσιαλιστικής προοπτικής –με την έλλειψη της σοσιαλιστικής απάντησης στο ζήτημα της εξουσίας. Μια σειρά κινήματα με μακριά ιστορία, με λαμπρούς αγώνες και μεγάλες θυσίες, μπήκαν υπό αυτή την πίεση στον δρόμο της αφομοίωσης, ενώ άλλα γνωρίζουν αιματηρή καταστολή. Οι ζαπατίστας δεν μπορούν να μείνουν ξεκομμένοι από τις εξελίξεις αυτές.
Η αλεπού κατέβηκε τελικά στο παζάρι. Οι ζαπατίστας αναγκάστηκαν από την όξυνση της επίθεσης του κεφαλαίου, ωθήθηκαν από τα δικά τους αδιέξοδα και από την ανάγκη να συνδεθούν με πλατύτερες μάζες, να κάνουν πολιτική, να κάνουν ένα βήμα που σχετίζεται με την εξουσία. Μετέωρο ή σταθερό; Προς τα μπρος ή προς τα πίσω; Ο χρόνος θα δείξει. Γιατί εν τέλει η ζωή θα αναγκάσει το EZLN να τοποθετηθεί και στο ζήτημα της εξουσίας.
ΚΚ
Προλεταριακή Σημαία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου