Το σημείο του κειμένου που αφορά στην δράση της ΕΟΚΑ (της πρώτης αντιστασιακής οργάνωσης που δημιουργήθηκε στην Κύπρο, γιατί υπάρχει και η ΕΟΚΑ Β όπου για τον πρακτόρικο ρόλο της νομίζω δεν υπάρχει η παραμικρή διαφωνία ή «παρεξήγηση») δέχτηκε την -όχι άδικη- κριτική ότι δεν παρουσιάζει ή παραλείπει τον πραγματικό ρόλο του «Διγενή» Γρίβα και άλλων εθνικιστικών, αστικών κύκλων στην δημιουργία της αλλά και γενικότερα. Η τέτοια έλλειψη του κειμένου αντανακλά, από τη μια, σίγουρα τις δυσκολίες μιας τοποθέτησης πολύ συνοπτικής αλλά, από την άλλη, είναι αντανάκλαση επίσης, της πολυπλοκότητας και της δυσκολίας προσέγγισης αυτού καθαυτού του ζητήματος.
Καταρχάς πιστεύω πως δεν υπάρχει στέλεχος, μέλος του ΚΚΕ(μ-λ) με περισσότερο ή λιγότερη ιστορική ενημέρωση, που να έχει αμφιβολίες για το ρόλο του Γρίβα, ούτε κείμενο αυτής της οργάνωσης που… αποσιωπά την δράση του τόσο κατά τη διάρκεια της κατοχής-εμφυλίου (αρχηγός των χίτικων ταγμάτων, «Γρίβα μ` σε θέλει ο Βασιλιάς» κλπ), όσο και αργότερα (όργανο αποσταθεροποίησης της Χούντας και των Αμερικάνων στο νησί). Να σημειώσουμε εδώ ότι ο Γρίβας χρησιμοποιήθηκε και από τον «δημοκράτη» Μακάριο (σε συνεργασία και με τον «προοδευτικό» Λυσσαρίδη) στις σφαγές στα Τουρκοκυπριακά χωριά (περιοχή Μορφίτας) το 1963-64 που απαντήθηκαν ως αντίπραξη με την μαζική απέλαση όσων Ελλήνων της Κων/πολης είχαν απομείνει μετά τα γεγονότα του Σεπτέμβρη του 1955. Αλλά και στις κατοπινές βρώμικες δουλειές στο νησί μέχρι την εκδίωξη από την Κύπρο από τον ίδιο τον Μακάριο.
Για το ζήτημα «αυτό καθαυτό».
Κατά την άποψή μου έχει τρεις διαστάσεις που απαιτούν μία μεγαλύτερη, στοιχειοθετημένη και σοβαρή προσέγγιση.
Η μία διάσταση αφορά στην ελληνική αστική κυβέρνηση. Ο Γεώργιος Παπανδρέου είχε περιγράψει πολύ καλά το πρόβλημα όταν έλεγε ότι η «Ελλάδα αναπνέει με δύο πνεύμονες» δηλαδή -τότε- τον Βρετανικό και τον Αμερικάνικο. Παλιά μου τέχνη κόσκινο βέβαια για μία αστική τάξη υπηρέτη δύο αφεντάδων όταν πριν την κατοχή το δίπολο ήταν Γερμανοί - Βρετανοί και μεταπολεμικά μεταλλάχτηκε σε ΗΠΑ - Ευρωπαίοι. Όταν ο Παπάγος το 1954 λιγότερο ή περισσότερο πρόθυμα θέτει ζήτημα Κυπριακού στον Βρετανό πρωθυπουργό Ήντεν (αντιμετωπίζοντας στο εσωτερικό της κυβέρνησής του έντονη αντίθεση από τον αγγλόφιλο Μαρκεζίνη) το κάνει εκφράζοντας δύο υπαρκτές πιέσεις που αφορούν στις δύο άλλες διαστάσεις του ζητήματος: Την ιμπεριαλιστική πίεση και αντιπαράθεση αλλά και την υπαρκτή πίεση ενός κινήματος που από την Κύπρο αντανακλάται στο εσωτερικό της Ελλάδας συνεγείροντας μεγάλα κομμάτια νεολαίας και σπάζοντας το καθεστώς του ζόφου και της μετεμφυλιακής τρομοκρατίας σε μαζική κλίμακα. Και λόγω φυσικά της ιδιαιτερότητάς του («εθνικό») είναι πολύ δύσκολο να κρατήσει την αριστερά σε… υγειονομική ζώνη.
Όσον αφορά την αντιπαράθεση Αμερικάνων και Βρετανών ας θυμίσουμε πως στην ευαίσθητη και κρίσιμη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου οι πρώτοι προσπαθούν να απωθήσουν τους δεύτερους οικειοποιούμενοι και το αντιαποικιοκρατικό κλίμα που ταυτίζεται με την αντίθεση στην Βρετανική Αυτοκρατορία (υποστήριξη στο Νάσερ στην Αίγυπτο και στους σιωνιστές στο Ισραήλ κλπ). Το κατέβασμα του Γρίβα στην Κύπρο εξυπηρετεί αυτά τα σχέδια.
Η τρίτη διάσταση του ζητήματος αφορά το αντικατοχικό κίνημα. Είναι αντικείμενο μιας ολόκληρης συζήτησης πως το ΑΚΕΛ παραιτείται από την καθοδήγηση τους αντικατοχικού κινήματος χαρακτηρίζοντάς το «τρομοκρατικό» και το πώς την ηγεσία του κινήματος αναλαμβάνουν αστικά, εθνικιστικά κομμάτια της κυπριακής αστικής τάξης. Και φυσικά στην πορεία του αγώνα, δίνουν το δικό τους τόνο καθώς ενισχύεται η γραμμή αντιπαράθεσης με τους τουρκοκύπριους. Πράγμα -για να λέμε όλη την αλήθεια- που πλήρωσε και το ίδιο το ΑΚΕΛ με δολοφονίες ελληνοκύπριων και τουρκοκύπριων στελεχών του. Την παραπάνω κατεύθυνση αξιοποιεί -εκτός από τους Βρετανούς- και η αμερικάνικη ιμπεριαλιστική πολιτική με τα διαχρονικά της -μέχρι τον Αττίλα- αποτελέσματα.
Τούτο καθόλου δεν μειώνει τις θυσίες του αντικατοχικού αγώνα (που είναι πολύ μεγαλύτερες από τις εμβληματικές θυσίες του Καραολή, του Αυξεντίου κλπ). Τηρουμένων των αναλογιών είναι σαν να λέγαμε πως το 1821 δεν… υπήρξε γιατί το ελλαδικό κράτος στήθηκε και επιβίωσε με τα κανόνια του Ναυαρίνου.
Ίσως αυτή τη διάσταση-δηλαδή την συμμετοχή στον αντικατοχικό αγώνα του κυπριακού λαού και της νεολαίας- προσπαθεί να αποτυπώσει το συνοπτικό κείμενο για το Κυπριακό στο οποίο γίνεται εύλογη κριτική καθώς φυσικά ο βρώμικος και πρακτόρικος ρόλος στοιχείων όπως ο Γρίβας πρέπει να υπογραμμίζεται.
Τέλος αυτό το σημείωμα δεν φιλοδοξεί με τίποτε να «τοποθετηθεί επί του Κυπριακού ζητήματος» συνολικά πολύ περισσότερο να ανοίξει με πρόχειρο τρόπο μία συζήτηση για την συμβολή της αριστεράς (ελλαδικής και κυπριακής) σε αυτό (πχ το θέμα της συνθηματολογίας) που εκτιμώ ότι είναι κομμάτι μιας συνολικότερης συζήτησης για το κομμουνιστικό κίνημα και τη θέσεις που διαμόρφωσε για τα λεγόμενα «εθνικά ζητήματα» («Μακεδονικό», «Θρακικό», θέμα των «Τσάμηδων») επ` αφορμή και την εκατόχρονη ιστορική του παρουσία στον τόπο. Βέβαια στο Κυπριακό εμπλέκεται και η ιστορία του κυπριακού κόμματος οπότε απαιτείται «έξτρα» μελέτη, αποστασιοποιημένη κριτική ματιά και όχι επαναστατικός πουριτανισμός.
ΔΜ
Υ.Γ.: Στη φωτογραφία τουρκοκύπριες με τα παιδιά τους τρέχουν να γλυτώσουν από τη σφαγή και τις ένοπλες επιθέσεις στα τουρκοκυπριακά χωριά (Μορφίτα 1963-64)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου