Καθοριστική στιγμή σε αυτό το πλαίσιο, που ενέτεινε τους χρόνιους προβληματισμούς στο εσωτερικό του αμερικανικού κατεστημένου για την ολοφάνερη αναντιστοιχία μέσων και σκοπών, ήταν η επέμβαση της Ρωσίας στη Συρία το 2015 και η ανατροπή των δεδομένων που αυτή επέφερε, τόσο στο συριακό πεδίο αυτό καθαυτό, όσο και στην ευρύτερη ζώνη περικύκλωσης που επιχειρούν να διαμορφώσουν οι ΗΠΑ γύρω από τον κεντρικό ανταγωνιστή τους.
Γι' αυτό και δεν μπορούσαμε παρά να ερμηνεύσουμε την ανάδειξη της ηγετικής ομάδας περί τον Τραμπ ως απόπειρα μερίδων της αμερικανικής αστικής τάξης και του κέντρου που σήμερα κινεί τα νήματα στις ΗΠΑ να υπερβούν τον αρνητικό απολογισμό που έχουν κάνει για την προηγούμενη περίοδο και να διαμορφώσουν απαντήσεις. Και οι μέχρι τώρα κινήσεις και αποφάσεις της διοίκησης Τραμπ αυτήν την κατεύθυνση αναζήτησης στην οποία βρίσκεται ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός επιβεβαιώνουν. Ο εμπορικός πόλεμος που κήρυξαν σε συμμάχους-ανταγωνιστές, η νέα «στρατηγική εθνικής ασφάλειας», η επαναδιαπραγμάτευση ευνοϊκότερων όρων γι' αυτές σε μια σειρά από συνθήκες, η αποχώρηση από τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν και οι προσπάθειες σύμπηξης αντιιρανικού μετώπου, η πίεση για την ευθυγράμμιση των δυνάμεων της Δύσης, οι -ορισμένων ορίων- πυραυλικές επιθέσεις στη Συρία (μετά από αντίστοιχες...«αποχωρήσεις»), αποτελούν αναμφίβολα ενέργειες τέτοιας τάξης. Ένα ολόκληρο πλήθος απαιτούμενων απαντήσεων σε κρίσιμα ζητούμενα για τις ΗΠΑ, εντούτοις, παραμένει υπό διαμόρφωση, όπως αντίστοιχα ισχύει ακόμα και για την ομάδα που σήμερα βρίσκεται επικεφαλής τους! Το σίγουρο είναι ότι μένει να δούμε πολλά επεισόδια ακόμα και δεν θα πρέπει να προξενούν έκπληξη ακόμα και ενδεχόμενες αναδιπλώσεις, αναθεωρήσεις και κάθε λογής αναπροσαρμογές της τακτικής της αμερικανικής υπερδύναμης, τις οποίες όμως οι ΗΠΑ ψηλαφούν υπό έναν απαράβατο για αυτές όρο: ότι θα παραμείνουν στην τροχιά της διεκδίκησης της παγκόσμιας κυριαρχίας, του περιορισμού του ρώσικου ιμπεριαλισμού και της συγκράτησης των υπόλοιπων ανταγωνιστών τους.
Υπό αυτήν την έννοια, εξαρχής θεωρήσαμε εκτός πραγματικότητας αναλύσεις που έκαναν λόγο για στροφή των ΗΠΑ στον «απομονωτισμό», μιας και θεωρούμε κάτι τέτοιο ασύμβατο με τους ίδιους τους όρους λειτουργίας μιας ιμπεριαλιστικής δύναμης - πόσο μάλλον αυτής που έχει την πρωτοκαθεδρία σε παγκόσμιο επίπεδο. Ακόμα περισσότερο, μόνο με «συμπόνια» μπορούμε να αντιμετωπίσουμε όσους -πέφτοντας από τα σύννεφα- περίμεναν τον Τραμπ για να συνειδητοποιήσουν το προφανές: ότι η λεγόμενη παγκοσμιοποίηση δεν ήταν παρά ένα παραμύθι με το οποίο το καπιταλιστικό-ιμπεριαλιστικό σύστημα «τάισε» τους λαούς όλα τα προηγούμενα χρόνια, με σκοπό να συγκαλύψει την εκστρατεία επανακατάκτησης - επαναποικιοποίησης του πλανήτη που είχε εκκινήσει.
Εξίσου αποπροσανατολιστικό για τα ζητήματα που τίθενται άμεσα προς απάντηση στην εργατική τάξη και τους λαούς θεωρούμε και ένα σχήμα ανάλυσης που έκανε την εμφάνισή του το τελευταίο διάστημα και με αφορμή τις ανακοινώσεις Τραμπ για τη Συρία βγήκε πιο καθαρά στην επιφάνεια. Αυτό συνίσταται στην παραδοχή ότι λίγο-πολύ η μηχανή των ΗΠΑ «τά 'φτυσε» και στην απολυτοποίηση αυτής της σχετικής αποδυνάμωσης που προαναφέραμε, σε βαθμό που να πιστεύεται ότι πλέον ο υπ' αριθμόν ένα ιμπεριαλιστής του πλανήτη κινείται δίχως σχέδιο. Σύμφωνα με όσα υπονοούν αυτές οι απόψεις, όλες οι κινήσεις των ΗΠΑ δεν σημαίνουν τίποτε άλλο παρά την άτακτη φυγή από μια σειρά μετώπων, που σε συνδυασμό με τον «απρόβλεπτο» πλανητάρχη και τα προβλήματα που δημιουργεί κάθε τρεις και λίγο σε συμμάχους-ανταγωνιστές, σηματοδοτούν μια αλλοπρόσαλλη πολιτική τακτικισμών άνευ περιεχομένου από την πλευρά της αμερικανικής υπερδύναμης, που βαδίζει μέσα στην παραζάλη και χωρίς πυξίδα.
Διαβάζουμε, λόγου χάρη, σε άρθρο του Πέτρου Παπακωνσταντίνου στην Καθημερινή της Κυριακής:
«Εικόνα πλήρους σύγχυσης και παραλυτικής αδυναμίας λόγω αλληλογρονθοκοπούμενων στρατηγικών εκπέμπουν προς φίλους και αντιπάλους οι ΗΠΑ μετά την αιφνιδιαστική απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει το σύνολο των 2.000 Αμερικανών στρατιωτών από τη Συρία. Η παραίτηση του υπουργού Αμυνας Τζέιμς Μάτις και η είδηση ότι ο Τραμπ σχεδιάζει να αποσύρει επίσης τους μισούς από τους 14.000 στρατιώτες των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν εδραίωσαν την αίσθηση μιας αμερικανικής ηγεσίας που δεν γνωρίζει που πατά και προς τα πού βαδίζει, καθώς υπνοβατεί στον δρόμο του απομονωτισμού, παραιτούμενη από τον ηγετικό της ρόλο». Και ακόμα: «Γεγονός είναι ότι η αποχώρηση των ΗΠΑ σε αυτή την κρίσιμη φάση, που πλησιάζει το «τέλος της παρτίδας» στη Συρία, αποτελεί ομολογία ήττας και αφήνει όλη την πρωτοβουλία για την πολιτική λύση (και τον διαμοιρασμό των σφαιρών επιρροής) στην τρόικα Ρωσίας - Τουρκίας - Ιράν. Το πλήγμα για το διεθνές κύρος της Αμερικής θα είναι πολύ μεγάλο, πολύ περισσότερο αν συνοδευτεί από ένα κυνικό ξεπούλημα των Κούρδων».
Στο παραπάνω απόσπασμα, πέρα από όλα τα άλλα, διακρίνουμε και μια έκπληξη αναφορικά με τη στάση των ΗΠΑ απέναντι στον κουρδικό παράγοντα. Είχε κανείς διαφορετική εντύπωση; Πόσα πλήγματα πρέπει να δεχτούν ακόμα τέτοιου είδους αυταπάτες, για να εγκαταλειφθεί η αντίληψη ότι μονόδρομος για τους λαούς που παλεύουν για το δίκιο τους είναι η εναπόθεσή του σε κάθε λογής προστάτες; Και ποιο ακριβώς «διεθνές κύρος» απέκτησε ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός από την κυνική χρησιμοποίηση της ασπόνδυλης κουρδικής ηγεσίας στα σχέδιά του, που τώρα ξαφνικά το χάνει; Στην πραγματικότητα, αυτή η ηγεσία πληρώνει για άλλη μια φορά τις ψευδαισθήσεις που η ίδια καλλιέργησε.
Από εκεί και πέρα, καθόλου στα σοβαρά δεν μπορεί να υποστηριχθεί η άποψη ότι από τις πρόσφατες εξελίξεις βγαίνουν όλοι οι παράγοντες που εμπλέκονται περίπου κερδισμένοι, εκτός από τις ΗΠΑ, όταν πρόκειται για πρωτοβουλία που οι ίδιες αναλαμβάνουν -με σοβαρές διαφωνίες στο εσωτερικό τους για τις προοπτικές της, ειδικά σε σχέση με το ζήτημα Ερντογάν και το κουρδικό- ανακατεύοντας για άλλη μια φορά την τράπουλα στη Μ. Ανατολή, αλλά και στο διεθνές ταμπλό. Και ακόμα περισσότερο, δεν μπορεί κατά την άποψή μας να σταθεί η θεώρηση που ανακαλύπτει την εγκατάλειψη της πίεσης που ασκούν οι ΗΠΑ προς το Ιράν, όταν η τελευταία τους κίνηση είχε ακριβώς το περιεχόμενο της αναζήτησης όρων διεύρυνσης του αντιιρανικού μετώπου, διαμέσου και της ισχυροποίησης της πολιτικής επαναπροσέγγισης με την Τουρκία.
Πιο «ισορροπημένα», την ίδια άποψη για την περίπου αναγκαστική φυγή των ΗΠΑ από τη Συρία, εντοπίζουμε και στην ανακοίνωση που εξέδωσε για τις εξελίξεις το Μ-Λ ΚΚΕ: «Αν οι τάσεις αυτές και οι πολύμορφες διεργασίες που συντελούνται, εδραιωθούν και κυριαρχήσουν στη διεθνή σκηνή, τότε οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να εξοστρακιστούν από την πρώτη θέση και μεγάλες ανατροπές θα σημειωθούν στα πλαίσια του αδιάκοπου ανταγωνισμού των μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και στη βάση των νέων παγκόσμιων συσχετισμών δυνάμεων που διαμορφώνονται».
Σε κάθε περίπτωση, οι ΗΠΑ είναι δεδομένο ότι δεν πρόκειται να παραιτηθούν από το πυρακτωμένο και κρίσιμο πεδίο της Συρίας και της Μ. Ανατολής και κάθε άλλο παρά επιθυμούν να αφήσουν χώρο στη Ρωσία να κεφαλαιοποιήσει τις επιτυχίες που έχει σημειώσει σε αυτό. Πιστεύουμε ότι αποτελεί τουλάχιστον λαθεμένη ανάγνωση των εξελίξεων και των κινδύνων που εγκυμονούν η άποψη ότι ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός κινήθηκε αποκλειστικά υπό το βάρος των αδιεξόδων του και εξαναγκάστηκε σε αυτήν την κίνηση. Γιατί ακριβώς τα προβλήματα και τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζει τον οδηγούν στο να διαμορφώσει την κατάλληλη τακτική και στρατηγική κατεύθυνση για να τα απαντήσει και όχι στο να αποχωρεί άρον-άρον από τα μέτωπα που ο ίδιος άνοιξε. Η αιφνιδιαστική επίσκεψη του ζεύγους Τραμπ σε Ιράκ και Γερμανία, μάλλον αυτό αποδεικνύει και στέλνει πολλαπλά μηνύματα εντός και εκτός των ΗΠΑ για την κατεύθυνση που επιχειρείται να προωθηθεί.
Τα ερωτηματικά φυσικά είναι πολλά και παραμένουν και οι εξελίξεις δεν θα κινηθούν σύμφωνα με απόλυτες βεβαιότητες. Η εν εξελίξει συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων γύρω από το Μανπίτζ επιβεβαιώνει ότι η Τουρκία αντιμετωπίζει κάτι πολύ δυσκολότερο από ένα νέο Αφρίν, αλλά και ότι Ρωσία και Άσαντ έχουν φορτωθεί μια «καυτή πατάτα» που καλούνται άμεσα να αντιμετωπίσουν. Όπως σημειώναμε, οι εξελίξεις μετά και την ανακοίνωση των ΗΠΑ έχουν επιταχυνθεί και φέρουν μεγάλους και σοβαρούς κινδύνους για τους λαούς της περιοχής. Γι΄αυτό και δεν αρμόζει κανενός είδους υποτίμηση της κίνησης αυτής της αμερικανικής υπερδύναμης, αλλά αντιθέτως, οφείλει να αντιμετωπιστεί σαν μια εξέλιξη που βάζει ακόμα πιο επιτακτικά το καθήκον να παραχθούν απαντήσεις σε επίπεδο αντιπολεμικού-αντιιμπεριαλιστικού κινήματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου