62 χρόνια συμπληρώνονται από τη δολοφονία του στρατιωτικού αρχηγού του ΕΛΑΣ, Στέφανου Σαράφη, από μέλος της αμερικανικής στρατιωτικής αποστολής στην αμερικανοκρατούμενη Ελλάδα. Ο Στέφανος Σαράφης ήταν εκείνη την εποχή βουλευτής, εκλεγμένος με την ΕΔΑ, η οποία συμμετείχε στη Δημοκρατική Ένωση, το πλατύ μέτωπο που το ΚΚΕ είχε επιτύχει να συγκροτηθεί, για τις εκλογές που έλαβαν χώρα 3 μόλις εβδομάδες πριν από την “6η Ολομέλεια” του 1956.
Η δολοφονία αυτή αναδεικνύει το βαθμό εξάρτησης και υποτέλειας της χώρας μας. Πρώτα από όλα, παρουσιάστηκε ως τροχαίο, αν και ο οδηγός του οχήματος που χτύπησε το Σαράφη και τη σύζυγό του, Μάριον, στην αριστερή λωρίδα της Λ.Ποσειδώνος, δεν έκανε καμία κίνηση προς τα δεξιά, ενώ δεν υπήρχε πρόβλημα ορατότητας στο σημείο εκείνο: αντίθετα, έβαλε στόχο το Σαράφη, και έστριψε ακόμα πιο αριστερά, τόσο που ο αριστερός τροχός έξυσε το κράσπεδο της νησίδας. Έπειτα, ο δολοφόνος, πρώτα κρατήθηκε από τους Αμερικάνους, και μετά παραδόθηκε στους ιθαγενείς, αλλά…φρουρούμενος από τους Αμερικάνους, στα πλαίσια του καθεστώτος της ετεροδικίας. Περιττό να σημειωθεί ότι ο φονιάς έφυγε για τις ΗΠΑ, γύρισε για τη δίκη τον Γενάρη του 1958, καταδικάστηκε σε 10 μήνες φυλακή κατά συγχώνευση, αλλά θεωρήθηκε ότι στις ΗΠΑ εξέτιε την ποινή, οπότε και φυσικά αφέθηκε ελεύθερος.
Με αφορμή την επέτειο αυτής της δολοφονίας, αναδημοσιεύεται παρακάτω η τοποθέτηση του Στέφανου Σαράφη στη διάσκεψη του Λιβάνου. Ο Στέφανος Σαράφης παραβρέθηκε στη μοιραία αυτή διάσκεψη, που εξίσωσε θύμα και θύτη, πατριώτες και λουφαδόρους, όχι σαν μέλος της αντιπροσωπείας του ΕΑΜ και της ΠΕΕΑ, αλλά σαν στρατιωτικός της σύμβουλος. Δεν είχε σκοπό να τοποθετηθεί, αλλά τον ανάγκασαν οι συκοφαντίες κατά του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ που εκτοξεύτηκαν στη διάσκεψη. Αυτές οι συκοφαντίες επανέρχονται σήμερα, επανανομιμοποιούμενες από “δημοσιογράφους” και λοιπούς υπηρέτες του στάτους κβο, και συμβάλλουν στην απονομιμοποίηση του αγώνα του ελληνικού λαού για ανεξαρτησία και δημοκρατία, των λαϊκών αγώνων γενικά. Ως εκ τούτου, προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων του λαού είναι η απάντηση στις συκοφαντίες, ώστε καθένας να καταλάβει το λόγο για τον οποίο αυτές εκτοξεύονται.
***
Κύριε πρόεδρε, κύριοι σύνεδροι,
Δεν είχα σκοπό να πάρω το λόγο στο πρώτο αυτό μέρος της διάσκεψης, αλλά ο τρόπος με τον οποίαν θίχτηκαν διάφορα ζητήματα με αναγκάζει να δώσω ορισμένες εξηγήσεις.
Λέχθηκε από πολλούς ότι το ΕΑΜ θέλησε να κάνει τον εθνικόν αγώνα μονοπώλιο. Μάλιστα, ο κ. πρόεδρος ανέφερε σαν πρώτο θύμα αυτής της τάσης εμένα. Είμαι συνηθισμένος να λέω την αλήθεια, έστω και αν δεν είναι ευχάριστη. Αυτό θα κάνω και τώρα. Χωρίς να θελήσω να ανατρέξω στο παρελθόν, οφείλω να διαπιστώσω ότι οι κυβερνήσεις της 4ης Αυγούστου έκαναν έναν πόλεμο καθεστωτικό και στέρησαν το μαχόμενο έθνος από τις υπηρεσίες του πολιτικού κόσμου και μιας μερίδας στρατιωτικού κόσμου, που αν χρησιμοποιούνταν πιθανόν να είχαμε κάποιο διαφορετικό αποτέλεσμα στην Ελλάδα και ίσως στα Βαλκάνια.
Επήλθε η υποδούλωση. Το καλοκαίρι του 1941, απεσταλμένος του ΚΚΕ, γνώριμος από τις φυλακές Αίγινας στο 1935, με συνάντησε, μου ανέπτυξε τις σκέψεις του ΚΚΕ για την εθνική αντίσταση και με παρακάλεσε να μιλήσω στον πολιτικό και στρατιωτικό κόσμο της χώρας για οργάνωση της αντίστασης. Απευθύνθηκα στους γνωστούς μου δημοκρατικούς πολιτικούς και στρατιωτικούς και διεβίβασα τις σκέψεις του ΚΚΕ, αλλά όλοι απάντησαν αρνητικά. Εβρισκαν ότι κάθε ενέργεια ήταν πρόωρη. Συζητήσεις για οργάνωση έγιναν επανειλημμένες, αλλά πάντοτε έβρισκαν πως είναι πρόωρη κάθε ενέργεια. Σε όλες αυτές τις συζητήσεις ανάμεσα στους στρατιωτικούς και πολιτικούς, ποτέ μα ποτέ δεν εξετάστηκε το ζήτημα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, παρά μόνον οργάνωση για δημιουργία δύναμης προς κατάληψη της εξουσίας.
Το καλοκαίρι του 1942 άρχισε ο αντάρτικος αγώνας. Ξανάγινε προσπάθεια για οργάνωση, για να συγκεντρωθούν τα δημοκρατικά στοιχεία σε μια δυναμική οργάνωση με απώτερο αντικειμενικό σκοπό, τον απελευθερωτικό αγώνα καί την κατάληψη της εξουσίας. Πάλι αδράνεια και φιλολογία. Μάλιστα άρχισαν να κατακρίνουν τον αγώνα, στις ιδιαίτερες συζητήσεις, γιατί ήταν αφορμή να σκοτώνονται άνθρωποι και να καίγονται χωριά. Είναι αναμφισβήτητο πως γίνονταν σφάλματα, γιατί δεν υπήρχε κεντρική διεύθυνση του αγώνα, αλλά οι Εαμίτες έλεγαν: «ελάτε σεις που έχετε πείρα πολιτική και στρατιωτική να μετάσχετε στον αγώνα και με την κατεύθυνση και ικανότητά σας να λείψουν ή να λιγοστέψουν τα σφάλματα». Εμείς προτιμούσαμε την αδράνεια, γιατί έτσι αποφεύγαμε τις καταδιώξεις και στην απελευθέρωση θα λέγαμε στο λαό εμείς δεν φταίμε για τις καταστροφές και τον πόλεμο, αλλά ο Μεταξάς, ο Ζέρβας, το ΕΑΜ, που έκαναν τον πόλεμο και το αντάρτικο. Κατά συνέπεια εμάς να ψηφίσετε. Έπειτα δεν πιστεύαμε πως μπορεί να γίνει σοβαρός αγώνας, δεν θέλαμε να χαλάσουμε την ησυχία μας, να τρέχουμε στα βουνά, να κινδυνεύουμε και τέλος, Θέλαμε όλα να είναι έτοιμα σαν τον τακτικό στρατό, ήτοι μισθός, συντήρηση οικογένειας, υλικά κλπ.
Στον πολιτικό και στρατιωτικό κόσμο της χώρας έμπαινε το δίλημμα: Ο αγώνας ήταν αναγκαίος, γιατί βοηθούσε τους συμμάχους θετικά και αρνητικά, βελτίωνε τον εφοδιασμό του λαού, κρατούσε ψηλά το εθνικό φρόνημα, δεν άφηνε να γίνει πολιτική επιστράτευση από τον κατακτητή, απασχολούσε αρκετές εχθρικές δυνάμεις και κατά συνέπεια έπρεπε να γίνει και να μετάσχουν σ’ αυτόν ενεργητικά; ‘Η δεν ήταν ωφέλιμος, γιατί κατάστρεφε τη χώρα, η απελευθέρωση θα γινόταν μόνη της με τη συντριβή των κατακτητών από τους συμμάχους και κατά συνέπεια έπρεπε να τον αποδοκιμάσουν ώστε ο κόσμος να ξέρει τι να κάνει; Δεν πήραν καμιά θέση, γιατί δεν πίστευαν και δεν ήθελαν να υποβληθούν σε κόπους και θυσίες και εξάλλου δεν ήθελαν να χαρακτηριστούν σαν συνεργάτες των κατακτητών, αν τον αποδοκίμαζαν. Προτίμησαν τη σιωπή και την αδράνεια, ενώ ο κόσμος αυτός των πολιτικών και στρατιωτικών αρχηγών είχε σαν καθήκον από την ιστορία του, τους αγώνες του, τη θέση του στην κοινωνία και πολιτεία να μπει επικεφαλής του λαού, να τον οδηγήσει, να τον κατευθύνει.
(Στο σημείο αυτό οι κ. Παπανδρέου, Ρέντης και Λόντος διαμαρτυρήθηκαν και είπαν ότι πήραν μέρος στον αγώνα και έστειλαν εμένα να τον οργανώσω). Απάντησα ότι τον κ. Λόντον δεν τον γνωρίζω και ούτε είχα ποτέ επαφή με το λαϊκό κόμμα, το κόμμα των φιλελευθέρων δεν ήθελε τον αγώνα και από πολύ καιρό είχα παύσει κάθε επαφή μαζί του και με τον κ. Παπανδρέου είχα κάποια επαφή στα 3Α, αλλά στο βουνό βγήκα από πρωτοβουλία μου, ύστερα από συνεννόηση με τον ταγματάρχη Τσιγάντε και έγκριση των 3Α. Αν παραδεχτούμε πως ο πολιτικός κόσμος με θεωρούσε σαν εκπρόσωπό του, όταν εγώ πήγα στον ΕΛΑΣ έπρεπε ή ν’ ακολουθήσει το παράδειγμά μου και να συνεργαστεί με το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ, ή να με αποκηρύξει και να στείλει άλλον αξιωματικό για ν’ αναλάβει την οργάνωση εκ μέρους του. Ως προς τους αξιωματικούς, κατά το πλείστον ήθελαν οικονομική ασφάλεια για τους ίδιους και τις οικογένειές τους και εξασφάλιση όλων των υλικών μέσων, ιματισμού, υπόδυσης, τροφίμων, οπλισμού κλπ. Κι έτσι προτίμησαν να μείνουν αδρανείς ή να δουλεύουν στα γραφεία επισιτισμού και πολλοί απ’ αυτούς να εφοδιάζονται με περισσότερα δελτία τροφίμων, πλουτίζοντας όταν οι άλλοι πέθαιναν της πείνας, ή να δουλεύουν στον Ερυθρό Σταυρό, ή να κάνουν μαύρη αγορά και να καταντήσουν όργανα του κατακτητή στις διάφορες υπηρεσίες και τάγματα ασφαλείας.
Μας κατηγόρησαν όλοι σχεδόν οι σύνεδροι ότι τρομοκρατούμε του πληθυσμό. Αυτό είναι ψέμα. Δεν υπάρχει τρομοκρατία, ούτε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Υπάρχουν φυλακές όπου κλείνονται οι υπόδικοι έως ότου δικαστούν από κανονικά στρατοδικεία, που λειτουργούν ένα σε κάθε μεραρχία με όλους τους τύπους και τις εγγυήσεις και υπάρχουν κατάδικοι. Όλοι αυτοί κατηγορούνται κατά το πλείστον για προδοσία, συνεργασία με τον κατακτητή, ληστείες, κλοπές κλπ. παρόμοια αδικήματα. Αντίθετα, στην ελεύθερη Ελλάδα επικρατεί απόλυτη τάξη και ασφάλεια. Έχει εξαφανιστεί η ληστεία, η ζωοκλοπή. Τα ζώα βόσκουν ελεύθερα και σχεδόν χωρίς φύλακες, γιατί κανείς δεν σκέπτεται την κλοπή. Τέτια είναι η κατάσταση ώστε οι χωριάτες είναι ενθουσιασμένοι και έχουν απόλυτη εμπιστοσύνη και εκτίμηση στους αντάρτες. Μας κατηγόρησαν ότι έχουμε στον ΕΛΑΣ και μάλιστα σαν διοικητές ταγμάτων των συνταγμάτων ληστές. Μάλιστα έχουμε, αλλά δεν έχουμε εμείς το μονοπώλιο. και οι άλλες οργανώσεις έχουν ληστές. Υπάρχει όμως μια μεγάλη διαφορά. Φυσικά όταν έγινε ο ΕΛΑΣ υπήρχαν στο βουνό ζωοκλέπτες και ληστές που λυμαίνονταν τη χώρα. Σ’ αυτούς μπήκε από τον ΕΛΑΣ το δίλημμα: ή να γίνουν πατριώτες και υπηρετήσουν τον εθνικό αγώνα κι έτσι όταν λειτουργήσει το κράτος να ελπίζουν ότι θα συγχωρεθούν για την προηγούμενή τους διαγωγή ή θα χτυπηθούν από τον ΕΛΑΣ. Οσοι από αυτούς δεν θέλησαν να συμμορφωθούν κυνηγήθηκαν και εξοντώθηκαν. Όσοι όμως κατατάχτηκαν στον ΕΛΑΣ, έγιναν πολύ καλοί αγωνιστές, έκαναν πολύ καλή δουλιά και μερικοί από αυτούς, για τις ικανότητές τους, έγιναν καπεταναίοι διμοιριών και λόχων ακόμα. Βλέπετε κι αυτή τη δύναμη έχει ο ΕΛΑΣ, να μεταβάλλει τους ληστές και ζωοκλέπτες σε αγωνιστές. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο πράγμα με τους γνωστούς ληστές που υπηρετούν στον ΕΔΕΣ και ΕΚΚΑ, ήτοι Κολιοδημητρέους, Μητροκωστέους, Λενίδες, Γρατσούνα, Τσουκνίδα, Κουτσοπάνο και άλλους. Εξακολουθούν το ληστρικό τους έργο και επανειλημμένα διαμαρτυρηθήκαμε στις οργανώσεις τους για τις πράξεις τους. Τόση είναι η διαφορά ώστε ένας κατσικοκλέφτης Παπαγεωργίου από τους Δομνιανούς Ευρυτανίας, που στην αρχή ήρθε στον ΕΛΑΣ με το ψευδώνυμο Διάκος και δούλευε καλά, δεν ξέχασε την πρώτη του τέχνη, αλλά έκλεψε πολλά πράγματα από κείνο που έριχναν οι Αγγλοι με τ’ αεροπλάνα και γι’ αυτό διατάχτηκε η σύλληψή του και παραπομπή του στο στρατοδικείο. Πρόλαβε και πήγε στον Ζέρβα, όπου έγινε δεκτός. Τον ζητήσαμε να τον δικάσουμε, αλλά τον έκρυβαν, για να τον χρησιμοποιήσουν κατά του ΕΛΑΣ. Τέλος, τον έδιωξαν, ήρθε στην περιοχή του ΕΛΑΣ, πιάστηκε και δικάστηκε από το στρατοδικείο της ΧΙΙΙ μεραρχίας σε πολλά χρόνια φυλάκιση.
Μας κατηγόρησαν ότι δυσφημούμε και κακομεταχειριζόμαστε τους Άγγλους αξιωματικούς της στρατιωτικής αποστολής και τους πράκτορές τους. Νομίζω ότι η στιγμή δεν είναι κατάλληλη. Λυπούμαι γιατί χρησιμοποιήθηκε κι αυτό για πολεμική εναντίον μας. Δεν μου επιτρέπεται ν’ απαντήσω σήμερα για το ζήτημα αυτό και τον τρόπο με τον οποίο εργάζεται η στρατιωτική αποστολή στην Ελλάδα. Αλλωστε είναι ζήτημα που αφορά τον ΕΛΑΣ και τους Αγγλους. Μας κατηγόρησαν πως εξαφανίσαμε Αγγλους αιχμαλώτους και αεροπόρους. Η διάσωση των συμμάχων αιχμαλώτων και αεροπόρων, που έπεφταν με αλεξίπτωτα ύστερα από καταστροφή των αεροπλάνων τους, η περίθαλψή τους και η παράδοσή τους από τον ΕΛΑΣ στη στρατιωτική αποστολή είναι τόσο γνωστά και επανειλημμένα μας ευχαρίστησε το στρατηγείο Μέσης Ανατολής, ώστε θεωρώ περιττό ν’ ασχοληθώ περισσότερο.
Μας κατηγόρησαν πως αρνηθήκαμε να εκτελέσουμε επιχειρήσεις κατά των αεροδρομίων Λάρισας, Παραμυθιάς κλπ., καθώς και πως αρνηθήκαμε να επιτεθούμε εναντίον συρμών για την απελευθέρωση Άγγλων αιχμαλώτων που πιάστηκαν στη Λέρο και μεταφέρονταν προς βορρά. Ξέρουν πολύ καλά πως αυτό είναι ψέμα. Την επίθεση κατά του αεροδρομίου Λάρισας επρόκειτο να κάνουν οι Ιταλοί με λίγους Άγγλους αξιωματικούς και με οδηγούς μονάχα του ΕΛΑΣ. Οι οδηγοί τούς πήγαν ως το αεροδρόμιο, αλλά αυτοί αντί να κάνουν την επιχείρηση, εγκατέλειψαν τα υλικά καταστροφής και έφυγαν. Την άλλη μέρα οι Γερμανοί βρήκαν τα υλικά και για αντίποινα έκαψαν το χωριό Τοπουζλάρ. Για το αεροδρόμιο Παραμυθιάς, Αράξου κλπ., πραγματικά ζήτησε μια νύχτα ο συνταγματάρχης Κρις επί παρουσία του Ιταλού στρατηγού Ινφάντε και των αντιπροσωπειών ΕΔΕΣ και ΕΚΚΑ να προετοιμάσουμε επίθεση κατά των αεροδρομίων αυτών και των γραμμών συγκοινωνίας στην Ήπειρο για να διευκολύνουμε απόβαση των Άγγλων στην Κέρκυρα, όπου μάχονταν οι Ιταλοί κατά των Γερμανών. Η επιχείρηση διατάχθηκε, ετοιμάστηκε καίτοι ο Άγγλος σύνδεσμος Ηπείρου αντισυνταγματάρχης Τομ βράδυνε να δώσει τα υλικά που χρειάζονταν, αλλά ύστερα από δύο μέρες η συμμαχική αποστολή ζήτησε να μην γίνει η επιχείρηση γιατί η απόβαση των Άγγλων στην Κέρκυρα ματαιώθηκε, αφού οι Ιταλοί δεν μπόρεσαν να κρατηθούν και παραδόθηκαν στους Γερμανούς. Για την απελευθέρωση των Άγγλων αιχμαλώτων πραγματικά ζητήθηκε τέτια ενέργεια, δόσαμε τις σχετικές διαταγές, μάλιστα στην περιοχή Μπράλο-Λεβαδειά η επιχείρηση θα γίνονταν από μικτά τμήματα ΕΛΑΣ και ΕΚΚΑ, ενώ στις άλλες περιοχές μόνο από τμήματα του ΕΛΑΣ, πήγαν Άγγλοι αξιωματικοί στα τμήματα, να παρακολουθήσουν τις επιχειρήσεις, αλλά ματαιώθηκαν ύστερα από αίτηση της Συμμαχικής Αποστολής. Γιατί έβρισκε ότι θα κινδύνευαν πολλοί από τους αιχμαλώτους να σκοτωθούν από τους Γερμανούς. Είχαν φαίνεται μυριστεί το πράγμα οι Γερμανοί και δεν τους μετέφεραν όλους μαζί (1.300 περίπου), αλλά κατά μικρά τμήματα (100) μέσα σε μεγαλύτερα γερμανικά τμήματα. Παρόλα αυτά ο ΕΛΑΣ απελευθέρωσε και περισυνέλεξε σποραδικά ένα μικρό αριθμό Άγγλων αιχμαλώτων απ’ αυτούς και τους παρέδοσε στη Συμμαχική Αποστολή.
Ο ΕΛΑΣ, κύριοι, δεν έκανε συμβιβασμό με τον κατακτητή, όπως έκαναν άλλοι. Τον χτυπούσε διαρκώς και όχι μονάχα όταν διατάσσονταν από τους συμμάχους, αλλά και με δική του πρωτοβουλία όταν παρουσιάζονταν ευκαιρία και ήταν ανάγκη. Και σας αναφέρω ένα μικρό αριθμό μαχών πρόχειρα γιατί δεν έχω μαζί μου στοιχεία για περισσότερα. (Αναφέρει εδώ ονομαστικά μάχες του ΕΛΑΣ κατά των κατακτητών και ανάμεσά τους): Ανατίναξη γέφυρας Γοργοπόταμου (1942), μάχες Μπουγάζι – Σιάτιστας (1943), Δομένικου (1943), Τσαγκαράδες (1943), Πόρτας (1943), Βουνιχώρα και Αγια Θυμιά (1943), ανατίναξη σήραγγας Κούρνοβου (1943), καταστροφή αμαξοστοιχίας Ολύμπου (1943), μάχες Βέρμιου (1944), ανατίναξη αμαξοστοιχίας Τεμπών (1944), ανατίναξη αμαξοστοιχίας Δεμερλή (1944), ανατίναξη αμαξοστοιχίας Αγρινίου (1944), Στυμφαλίας (1944), Αγίου Κοσμά, Αμφιλοχίας (1944), μάχη σοδειάς (1943 και 1944), Άμφισσας (1944), Καρούτες (1944), Κακοσάλεσι (1944) κ.ά.
Αντίθετα τι έκανε ο ΕΔΕΣ; Σπάνια πολέμησε και τις περισσότερες φορές μόλις φαίνονταν οι Γερμανοί έφευγε. Το καλοκαίρι του 1943 στα Καστανοχώρια όχι μόνον έφυγε, αλλά και κατάστρεψε τα πυρομαχικά αντί να τα δώσει στους Ελασίτες, που παρακαλούσαν να τους δώσουν πυρομαχικά, για να συνεχίσουν αυτοί τον αγώνα. Και ο Άγγλος υπολοχαγός που ήταν εκεί, έκανε το ίδιο, προτίμησε να κάψει τα πυρομαχικά, παρά να δοθούν στον ΕΛΑΣ. Οχι μονάχα δεν ήθελαν να συνεργαστούν μαζί μας κατά του κατακτητή, αλλά επωφελήθηκαν με τη συμφωνία που κάναμε για να κάνουν διαλυτική εργασία κατά του ΕΛΑΣ. Έλεγαν στους χωριάτες: Μην δίνετε τα ζώα σας και συνεισφορά στον ΕΛΑΣ, μην πηγαίνετε στις υπηρεσίες κι αν οι Γερμανοί και οι Ιταλοί σας ζητούν τρόφιμα και άλλα πράγματα να τους δίνετε για να μην σας κάψουν τα χωριά. Οι αξιωματικοί τον Αύγουστο του 1943, μετά τη συγκρότηση του κοινού γενικού στρατηγείου, πήγαν στο σύνολο σχεδόν στο Ζέρβα σαν να είχαν διαταγή. Ισχυρίζονταν ότι δεν τους άρεσε ο τρόπος διοίκησης του ΕΛΑΣ, αλλά αυτό ήταν ψέμα: Πήγαιναν εκεί γιατί τέτοια διαταγή πήραν και γιατί εκεί είχαν μισθούς και οδοιπορικά, ενώ στον ΕΛΑΣ δεν είχαν τέτοιες απολαβές, Αυτά αποδεικνύονται από τα αρχεία του Ζέρβα που βρίσκονται στην κατοχή του ΕΛΑΣ. Αυτοί γενικά έδοσαν τον τόνο της οξύτητας. Προκάλεσαν διάφορα επεισόδια στην Ηπειρο (Γότιστα, Φιλιάτες, Βουλγαρέλι, Τσεπέλοβο, Μέτσοβο), που κατέληξαν στη γενική σύγκρουση τον Οκτώβρη του 1943.
Ο ΕΔΕΣ συνεργαζόταν με την κυβέρνηση Ράλλη και τη γκεστάπο. Υπάρχουν όλα τα στοιχεία στα χέρια του ΕΛΑΣ από τα αρχεία του Ζέρβα που κατασχέθηκαν. Αλλωστε ο ίδιος ο Ζέρβας αποκήρυξε στη διάσκεψη της Πλάκας την Κεντρική Επιτροπή του ΕΔΕΣ Αθήνας για συνεργασία με την κυβέρνηση Ράλλη και τους Γερμανούς. Πολλοί από τους αξιωματικούς που ήταν στον ΕΔΕΣ και έφυγαν μετά τη σύγκρουση του Οκτώβρη κατατάχτηκαν στα τάγματα Ράλλη, όπου και υπηρετούν ακόμα. Καταθέτω φωτοτυπία επιστολής του αντισυνταγματάρχη Καμάρα, διοικητή συντάγματος του ΕΔΕΣ, προς τον ταγματάρχη του ΕΔΕΣ Παπαχρήστου, που του παραγγέλλει να συναντηθεί με έναν Αρβανίτη λοχαγό μπαλίστα για να συνεννοηθούν με τους Γερμανούς, να χτυπήσουν το ΕΑΜ (στο σημείο αυτό ο αντιπρόσωπος του ΕΔΕΣ Κομνηνός Πυρομάγλου δήλωσε πως γίνεται ανάκριση και θα τιμωρηθεί. Τίποτα δεν έγινε. Ο Καμάρας προβιβάστηκε και τώρα υπηρετεί στο στρατό γιατί μπήκε στον πίνακα Α’). Ο ΕΔΕΣ έπαιρνε για του εαυτό του τρόφιμα του Ερυθρού Σταυρού. Οι λοχαγοί Ψύλας και Μπαλάκος στη Λάρισα παρουσιάστηκαν στο ιταλικό στρατοδικείο μάρτυρες κατηγορίας κατά του αντισυνταγματάρχη Α. Κατσαρού, που κατηγορούνταν ότι οργάνωνε επανάσταση κατά του άξονα και δικάστηκε σε θάνατο. Το Σεπτέμβρη του 1943 ήρθαν στο βουνό να καταταγούν στον ΕΔΕΣ. Περνώντας από την περιοχή του ΕΛΑΣ πιάστηκαν για να παραπεμφθούν στο στρατοδικείο για συνεργασία με τον κατακτητή και προδοσία. Ο ΕΔΕΣ αξίωσε να τους παραδώσουμε σ’ αυτόν γιατί ανήκαν στην οργάνωσή του. Απαντήσαμε ότι έκαναν την παραπάνω προδοτική πράξη, Θα δικαστούν στο στρατοδικείο και να στείλει αντιπρόσωπό του να πάρει μέρος στη δίκη. Ζητήσαμε δε από τη στρατιωτική αποστολή να στείλει αξιωματικό να παρακολουθήσει τη δίκη. Μεσολάβησαν οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του Οκτώβρη. Η Ι μεραρχία βρέθηκε σε δύσκολη θέση κατά τις επιχειρήσεις και άφησε προσωρινά ελεύθερους όλους τους κρατουμένους με την εντολή να παρουσιαστούν μόλις αποκατασταθεί η τάξη. Πήγαν στη Λάρισα και μπήκαν στις οργανώσεις που ήταν όργανα των Γερμανών, ήτοι ΕΑΣΑΔ κλπ.
Ο ΕΔΕΣ ανατύπωνε ψευδολογίες δήθεν μιας κομμουνιστικής εφημερίδας «Ελευθερία» για να συκοφαντήσει το ΕΑΜ και το ΚΚΕ. Εξετέλεσε τον Παπακουμπούρα, υπέροχο παπά αγωνιστή (Τρίκλινο, ανθυπασπιστής Χατζάρας) και τον Πάνο. Βασανίζει και σκοτώνει ακόμα τους κρατούμενους. Καίει τα σπίτια των αγωνιστών του ΕΛΑΣ. Έκαψε δυο σπίτια του στρατηγού Νάσση, διοικητού VIII μεραρχίας του ΕΛΑΣ και διήρπασε όλα τα πράματά του, έπιπλα, τρόφιμα κλπ.
Στις αρχές του Οκτώβρη ο συνταγματάρχης Ζέρβας δέχτηκε επιτροπή πόλης από τα Γιάννενα, που έστειλαν οι Γερμανοί να μεσολαβήσουν και επιτύχουν ανακωχή για να μην καταστρέφουνε τα χωριά. Ο Ζέρβας όρισε συνάντηση με Γερμανούς αντιπροσώπους για τις 14 του Οκτώβρη και ταυτόχρονα ζήτησε τη γνώμη του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής αντί ν’ αποτανθεί στο Κοινό Στρατηγείο. Το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής απηγόρευσε κάθε συζήτηση με τους Γερμανούς. Η ίδια επιτροπή επισκέφθηκε τη διοίκηση VIII μεραρχίας του ΕΛΑΣ και ζήτησε το ίδιο πράγμα. Το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ, από το οποίο ζήτησε διαταγές η μεραρχία, απαγόρευσε κάθε επαφή και συνάντηση με τους Γερμανούς. Εν γένει πάντοτε ο ΕΔΕΣ προσπαθούσε να έχει καλές σχέσεις με τους Γερμανούς. Οταν έκαναν επίθεση αποσύρονταν χωρίς μάχη, όπως έγινε στην περιοχή Κράψι – Καλαρίτες στις 3 του Φλεβάρη, όπου τμήματα του ΕΔΕΣ έφυγαν χωρίς να πολεμήσουν και τα τμήματα του ΕΛΑΣ βρέθηκαν ξαφνικά απέναντι των Γερμανών, έκαναν μάχη τρεις μέρες και τέλος αντεπίθεση υπό τις επευφημίες των χωρικών της Ηπείρου που πρώτη φορά έβλεπαν αντάρτες να κυνηγούν τους Γερμανούς.
Τώρα θέλετε να μάθετε και τι στρατός είναι ο ΕΔΕΣ; Είναι στρατός μισθοφόρων, που αξιωματικοί και αντάρτες πληρώνονται μισθό, ενώ στον ΕΛΑΣ δεν δίνεται σε κανένα μισθός. Στον ΕΔΕΣ δεν υπάρχει πειθαρχία. Αξιωματικοί και αντάρτες τον περισσότερο καιρό χαρτοπαίζουν. Παίζουν ζάρια και ασχολούνται με το γλέντι και τον έρωτα και τέλος μαλώνουν αναμεταξύ τους. Αυτά δεν τα λέω εγώ, είναι γεγονότα. Θα σας διαβάσω τώρα ένα ημερολόγιο ανθυπολοχαγού του ΕΔΕΣ, που τυχαία βρίσκεται στα χέρια μου (πραγματικά διαβάζω και τέτοια είναι η εντύπωση ώστε οι συναγ. Σβώλος και Πορφυρογένης με παρακαλούν να σταματήσω το διάβασμα). Αυτός είναι κύριοι ο ΕΔΕΣ. Και τώρα, κύριοι, εκπλήσσομαι ότι βρέθηκαν αντιπρόσωποι μέσα σ’ αυτή την αίθουσα που προσπάθησαν να βρουν δικαιολογητικά για τα τάγματα ασφαλείας, για τέτοιους προδότες και καθάρματα τους οποίους αποκήρυξαν ο πρώην πρωθυπουργός Τσουδερός, ο αρχιστράτηγος Αϊζενχάουερ, οι Αγγλοι και όλες οι οργανώσεις.
Και τώρα, κύριοι, θα σας δόσω μια εικόνα του τι είναι ο ΕΛΑΣ, πώς είναι οργανωμένος, πώς διοικείται, ποια η σύνθεσή του, ποια η δράση του. Για να μην σας κουράσω καταθέτω στο Προεδρείο μια έκθεση για το ζήτημα αυτό και όποιος θέλει και ενδιαφέρεται να μάθει, ας ζητήσει αντίγραφο της έκθεσης να το μελετήσει.
Κύριοι, αυτός είναι ο ΕΛΑΣ, αυτή είναι η δράση του. Είμαι περήφανος γιατί συνετέλεσα και εγώ στη δημιουργία αυτού του στρατού, που τόσο συνέβαλε στο συμμαχικό αγώνα. Είμαι περήφανος γιατί διοίκησα αυτό το στρατό, ένα στρατό ηρώων. Έχω ήσυχη τη συνείδησή μου ότι έκανα το καθήκον μου προς το έθνος και προς το λαό, όπως εγώ το αισθάνομαι και όπως ο λαός έχει αξίωση από τα παιδιά του και ιδιαίτερα από τους αξιωματικούς. Στον ενιαίο εθνικό στρατό θα προσφέρω τις υπηρεσίες μου σ’ οποιαδήποτε θέση και αν ταχθώ, χωρίς να προβάλω δικαιώματα και αξιώσεις από προηγούμενες υπηρεσίες, όπως έκανα πάντα ως σήμερα, γιατί νομίζω πως έτσι κάνοντας θα συντελέσω καλύτερα στη δημιουργία του ενιαίου εθνικού στρατού, που θα εξακολουθήσει με την ίδια πίστη, μαχητικότητα και ορμή τον αγώνα κατά του κατακτητή για την απελευθέρωση της πατρίδας μας και την εξασφάλιση των λαϊκών ελευθεριών.
Πηγή: περιοδικό “Εθνική Αντίσταση”, τ.68, ειδική έκδοση αφιερωμένη στα 100 χρόνια από τη γέννηση του στρατηγού Στέφανου Σαράφη, Οκτώβρης 1990, σ.σ.57-61.
Δική μας πηγή: https://parapoda.wordpress.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου