Μιχάλης Παπαμαύρος

(Στις 26-4-2020 συμπληρώθηκαν 57 χρόνια από το θάνατο ενός μεγάλου Αγωνιστή-

Παιδαγωγού -Δασκάλου του ελληνικού λαού)

Του αδικημένου, του ανυπότακτου, του Εργάτη,

του διψασμένου φως κι ελπίδα Χωρικού

της Νέας Γενιάς που δεν τη λύγισ’ ούτε η πείνα

ούτε κι ο τρόμος του αιμοβόρου φασισμού,

υπήρξε δάσκαλος σοφός, μα απλός κι ωραίος

τη γλώσσα τους μιλούσε πάντα Αυτός

αφοσιωμένος, μα κι επίμονος,

αληθινά σπουδαίος,

ήρεμος πάντα,

γελαστός κι υπομονετικός…

Διάλεξε κι ακολούθησε για πάντα,

βάδισε σταθερά κι ολοταχώς

το δρόμο τον καινούργιο που μας ’δείξαν

ο Μαρξ, ο Λένιν κι ο Δημήτρης ο Γληνός.

Κει πάνω στ’ άπαρτα τα Κάστρα μας του Αγώνα

-βουνά απροσκύνητα, ταμπούρια λεβεντιάς-

στο πλάι τ’ Αντάρτη, πρωτοπόρου της θυσίας,

του μαχητή-θεμελιωτή της λευτεριάς,

του πλαστουργού της Νέας Ελλάδας του Λαού μας,

-της νεολαίας, της εργατιάς της αγροτιάς!-

πήρε τη θέση του και κράτησε ως το τέλος

μαχητικός, ακλόνητος κι Αυτός

κι ανέβηκε ψηλά ως τα μεσουράνια

σαν των Αγράφων ο πετρίτης κι ο αετός .

Εκεί με γνώση άφταστη, με τόλμη,

μ’ Όραμα μέγα, με τη φλόγα της καρδιάς,

έδειξε Αυτός, με λόγο, μ’ έργο και μ’ ιδρώτα,

το πώς τσακίζοντ’ οι αλυσίδες της σκλαβιάς,

πώς ξεριζώνεται της Γης η φρίκη,

η αδικία,

πώς Νέος Κόσμος θε’ να ’ρθει αστροφεγγιάς!

Κι απέδειξε περίτρανα τι αξίζει,

ΔΑΣΚΑΛΟΣ να είσαι του Λαού κι οδηγητής,

Να σαι αδερφός που δείχνεις του το δρόμο,

για να σκαφτούν θεμέλια στέρεα

Νιας Ζωής.

Αντί καριέρας και λουσάτων κούφιων τίτλων,

αντί τη γνώση να προδώσει στον παρά,

γίνηκε αυτός το Υπόδειγμα

το φωτεινό τ’ Ανθρώπου

του αγωνιστή – επιστήμονα, που ρίχνει τη σπορά,

τη Νέα Παιδεία,

βίωμα και πράξη και σημαία,

για να βλαστήσει, να καρπίσει η Λευτεριά,

-κόρη πανώρια κι η ακριβή,

κι άγρυπνη πάντα-

η Νέα.

Έδειξε Τούτος στους συντρόφους μαθητές του

ποιος είν’ ο δρόμος ο σωστός και δυνατός

κόσμος καινούργιος να χτιστεί, σε νέα θεμέλια,

-θεμέλια ασάλευτα, από γνώση- όλος φως.

Πάνω σ’ αυτά οι Λαοί της Γης να χτίσουν όλοι

στέρεα κι ανίκητα και πάντοτε γερά

το νέο κόσμο της δικής τους ευτυχίας,

Λαοκρατία, Ελπίδα, Ειρήνη, και Χαρά.

Στα πέτρινα, τα χρόνια που ακλουθήσαν,

στους μαύρους, δίσεκτους μιας νέας σκλαβιάς καιρούς,

-…όπου τα λάθη επί λαθών κι η «Βάρκιζα» μάς ρίξαν

μιας ηγεσίας από ανάξιους «ταγούς»,

μιας ηγεσίας βυθισμένης ως τα μπούνια

μες σε στραβούς (πολύ στραβούς!) συλλογισμούς,

σε τακτικές που δρόμο ανοίξαν στους Εγγλέζους

και στους δωσίλογους, παλιάνθρωπους φριχτούς… -

το πνεύμα Εκείνου άστραψε

ξανά σπινθηροβόλο,

φωτίζοντας δεσμώτες ηρωικούς.

Έκανε τις βαριές να σπάζουν αλυσίδες,

τα σκότη να σκορπούν κι η καταχνιά,

να γίνονται Σχολές, Πανεπιστήμια

οι φυλακές, οι εξορίες, τα κελιά

της απομόνωσης και των μελλοθανάτων

να λάμπουν γνώση και ζωή και Λευτεριά.

Έδειξε πάλι τότε Αυτός κι οι σύντροφοι όλοι,

εκείνη η θρυλική δρακογενιά,

πως τα μπουντρούμια, τα δεσμά, τα ξερονήσια

δεν φυλακίζουν δεν λυγούν τη Λευτεριά,

πως η Επιστήμη που το Δίκιο προασπίζει

νικήτρια βγαίνει, κάθε τύραννο αψηφά.

Άρρωστος πια, φτωχός, σακατεμένος

(απ’ το διωγμό, απ’ του φασισμού τα ερπετά)

το δρόμο τέλεψε, και κλείνει το βιβλίο,

μέρα τ’ Απρίλη ήρθε τούτη η συφορά,

ο Δάσκαλος, ο Δρυς λυγάει και πέφτει,

θλίψη σκορπίζοντας τριγύρω του βαριά.

Μ’ αφήνει πίσω του το Έργο της ζωής του

-όραμα αθάνατο- που μπήκε στα σκαριά!

Ακόμα γύρω του βαστούσε η τυραννία,

μα νέοι αγώνες προχωρούσαν τότε εκεί

κι ελπίδα νέα,

ζωντανή,

ξανά καθάρια

νέα γενιά προβάλλει πάλι, ηρωική•

η γενιά του ’60, η θαυμαστή και πρωτοπόρα

με τόλμη, μόρφωση, με δύναμη, μ’ ορμή.

Ήταν οι νέοι μαθητές του, τα παιδιά του!

Βλάστησε ο σπόρος που έριξεν –ολοζωής- Αυτός.

Σήκωσαν τη σημαία του, στον κόσμο διαλαλώντας:

«Είναι μαζί μας πάντα εδώ, πάντα οδηγός!

Ο Δάσκαλος Μιχάλης Παπαμαύρος

στέκει και δείχνει μας εμπρός,

πάντοτε ’μπρος! »

Φάρος λαών, της γνώσης, της Αλήθειας

Διδάχος απαράμιλλος μένει για πάντα Αυτός,

Αγέραστος, Περήφανος, Λεβέντης

Ωραίος, Γενναίος,

ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΣ.

Το έργο, τ’ όνομά του,

ω δάσκαλοι και ω νέοι,

κάθε γενιά μπροστά την οδηγεί.

Δρόμους ανοίγει, λάμπει,

μας εμπνέει!

Και πάντοτε μας λέει, μας νουθετεί:

«Διαβάστε!

Μάθετε!

Παλέψτε!

Ορθοστατήστε!

Ορθοβαδίστε!

Συνεχίστε!

Προχωρήστε!»

ΑΘΑΝΑΤΟΣ!

Ν.Π. 27-4-2020

Φίλοι, συναγωνιστές.

Σχετικά με τη βιογραφία του αγωνιστή παιδαγωγού, με βάση ένα μεγάλο άρθρο που δημοσιεύτηκε στο site http://www.katiousa.gr μπορούμε να επισημάνουμε ενημερωτικά:

Στις 26 του Απρίλη 1963 πέθανε στο Δημοτικό Νοσοκομείο της Αθήνας, με την ένδειξη άπορος, ο μεγάλος, φωτισμένος και πολύ ταλαιπωρημένος Χιώτης παιδαγωγός και αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης Μιχάλης Παπαμαύρος (1893 -1963).

Ο Μιχάλης Παπαμαύρος γεννήθηκε στη Βολισσό της Χίου το 1893. Ήταν φτωχό αγροτόπαιδο.Ωστόσο μπόρεσε να σπουδάσει δάσκαλος, να αριστέψει και για λίγον καιρό να δουλέψει σε σχολειό.

Με τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο, όταν άνοιξε το Μακεδονικό Μέτωπο (1915-16), βρέθηκε εκεί στρατιώτης. Το 1916 αιχμάλωτος των Γερμανών στο Gorlitz της Ν. Σιλεσίας. Αργότερα,ο Παπαμαύρος έμεινε στη Γερμανία 4 χρόνια σπουδάζοντας στο Πανεπιστήμιο της Ιένας .

Ο Μιχ. Παπαμαύρος ήταν ένας από τους πρωτεργάτες της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης και του δημοτικισμού και μέλος του Εκπαιδευτικού Ομίλου.

Πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, ενώ στο Εθνικό Συμβούλιο των Κορυσχάδων εκλέχτηκε εθνοσύμβουλος της Χίου και μαζί με τον άλλο μεγάλο παιδαγωγό Κώστα Δ. Σωτηρίου ανέλαβε τη διεύθυνση του «Παιδαγωγικού Φροντιστηρίου της Ελεύθερης Ελλάδας».

Άφησε πίσω του ένα αξιόλογο επιστημονικό και συγγραφικό έργο (πρωτότυπα παιδαγωγικά έργα, δοκίμια, μελέτες, άρθρα, μεταφράσεις, σχολικά βιβλία).

Το 1956 μεταφράζει του Μακαρένκο «Ο δρόμος προς τη ζωή. Ένα παιδαγωγικό ποίημα» και το 1959 του βγάζει ο «ΔΙΦΡΟΣ» το βιβλίο «Οι γονείς και τα παιδιά τους». Στο μεταξύ γράφει και στην εφημερίδα «ΑΥΓΗ».

Το 1961 δημοσιεύει το παιδαγωγικό κύκνειο άσμα του, το βιβλίο «ΣΥΣΤΗΜΑ ΝΕΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ».

Είναι το μεγάλο έργο της ζωής του που το ονειρευόταν χρόνια, η παιδαγωγική και ιδεολογική διαθήκη του.

Η δίκη έγινε στην Πάτρα. Αθωώθηκε μα τώρα ήταν βαριά άρρωστος. Πήγε στη Σοβιετική Ένωση για θεραπεία κι είχε τη χαρά να τον δεξιωθεί και να τον τιμήσει η «Ακαδημία Παιδαγωγικών Επιστημών».

Ο Παπαμαύρος πέθανε στην Καλλιθέα σε ηλικία 70 χρονών.