Το σενάριο-σκηνοθεσία είναι πράγματι πολύ καλό, η μουσική και η φωτογραφία επίσης. Όσοι καταθέτουν την άποψή τους για τον Πλουμπίδη (ιδιαίτερα ο γιος του που, όπως λέει, πέρασαν πολλές δεκαετίες για να καταλάβει κι, ακόμα και σήμερα, ψάχνει) μιλούν με μια ειλικρίνεια που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Φέρουν όλοι το "βάρος" της διαδρομής του και ιδιαίτερα του τραγικού τέλους της ζωής του. Από μόνη της η εκτέλεση του Ν.Π. το 1954 είναι ένα τραγικό γεγονός. Για το μετεμφυλιακό κράτος και τους Αμερικανούς ήταν ένας "προδότης του έθνους και της πατρίδος". Για την ηγεσία του ΚΚΕ ένας "χαφιές". Σε καμία περίπτωση, δεν πρέπει να είναι κριτήριο οι μετέπειτα "αποκαταστάσεις" των νεότερων ηγεσιών του ΚΚΕ (αυτών που προέκυψαν μετά την 6η ολομέλεια του 1956 και συνδέονται όλες τους, ως τις μέρες μας, με το ρεβιζιονιστικό νήμα). Αυτές έχουν να κάνουν με καθαρά ψηφοθηρικούς λόγους.
Η "υπόθεση Πλουμπίδη" συνδέεται άμεσα, επίσης, με την άλλη μεγάλη θυσία του Νίκου Μπελογιάννη. Στο πρόσωπό τους επιχειρήθηκε από την αντίδραση ο ενταφιασμός της κομμουνιστικής, δηλαδή της εργατικής λαϊκής υπόθεσης και προοπτικής. Δεν τα κατάφεραν...
Μπροστά απ' τον κινηματογραφικό φακό, ξετυλίγεται όλη η ζωή του Πλουμπίδη, από τη γέννηση ως το θάνατό του. Υπάρχουν, φυσικά, οι κομβικοί σταθμοί στη ζωή του, που τον οδήγησαν στο να ασπαστεί την κομμουνιστική ιδεολογία, η ένταξή του και ουσιαστική συμβολή του στο ταξικό εργατικό κίνημα της εποχής, ως σημαίνον εργατικό στέλεχος στους δασκάλους και τους δημοσίους υπαλλήλους. Σε μια σχεδόν παράλληλη σχέση, έρχεται η ένταξή του στο κόμμα και η ανάδειξή του σε στέλεχος πρώτης γραμμής. Η προσφορά του, απ' όποια θέση, στον αγώνα είναι μεγάλη. Στην κατοχή διαφεύγει της σύλληψης, το ίδιο και στον εμφύλιο, έχοντας την ικανότητα να "ξεγλιστράει" από τα νύχια της ασφάλειας, πράγμα που οδηγεί τους διώκτες του σε αλλεπάλληλες αναφορές αδυναμίας σύλληψής του προς τους ανώτερους τους. Μετά την ήττα και την οπισθοχώρηση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ), βρίσκεται υπεύθυνος του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ. Ο ίδιος το γνωστοποιεί, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να γλιτώσει τον Μπελογιάννη από το εκτελεστικό απόσπασμα. Είναι, πλέον, σε προχωρημένο στάδιο φυματίωσης κι, έτσι, δίνει "χώρο" στον νεότερο και υγιή Νίκο. Το καθεστώς, όμως τους θέλει και τους δύο νεκρούς... Σε σχέση με τη χαφιεδολογία, ωστόσο, είναι τουλάχιστον άτοπο το "ανάθεμα" στην ζαχαριαδική "εξουσία". Η ερμηνεία της συγκεκριμένης πολιτικής πρακτικής της ηγεσίας του ΚΚΕ δεν μπορεί να αποδίδει συλλογικές αποφάσεις στην αστική αντίληψη και πράξη της "ενός ανδρός αρχής". Το φόρτωμα όλων των αδυναμιών στον τότε γραμματέα του ΚΚΕ οδηγεί σε συσκοτίσεις και στην ατελέσφορη προσπάθεια να κατασκευάσουν άλλοθι όλες οι μετέπειτα κομματικές ηγεσίες.
Ας προσθέσω, στο σημείο αυτό, κάποιες ακόμη πιο προσωπικές απόψεις. Οι "σκιές" στο πρόσωπο του Πλουμπίδη, για τις οποίες μίλησα, αφορούν:
1. Την ολιγωρία μετακίνησης των ασυρμάτων από τη γιάφκα του Βαβούδη που οδήγησε στη σύλληψη του Μπελογιάννη, της γυναίκας του Έλλης Παππά και άλλων αγωνιστών.
2. Την στάση του στο ενδεχόμενο υποψηφιότητας του Μπελογιάννη με το ψηφοδέλτιο της ΕΔΑ στις βουλευτικές εκλογές του 1951 που είναι βέβαιο ότι θα εκλεγόταν κι έτσι, λόγω βουλευτικής ασυλίας, ίσως γλίτωνε την εκτέλεση. Η ταινία εμφανίζει τον Πλουμπίδη υπέρ αυτής της επιλογής, σε αντίθεση με την υπόλοιπη ηγεσία.
3. Σχετικά με την "χαφιεδοποίησή" του, στους κομμουνιστές και τους αγωνιστές της Αριστεράς μεταφέρεται, ακόμη και σε σημερινούς επιζώντες της εποχής, η ευρέως διαδεδομένη άποψη ότι στόχος της αποκοπής από κάθε επαφή μαζί του ήταν η προστασία από το κράτος της υπόλοιπης ηγεσίας. Μα ο Πλουμπίδης ήταν ήδη αποκομμένος...
Η ταινία αξίζει, σε κάθε περίπτωση, να ιδωθεί, πάντα με κριτικό πνεύμα. Η συναισθηματική φόρτιση που είναι συνεχής για όποιον πονά την υπόθεση, πρέπει να δίνει τον κύριο χώρο στην πολιτική κρίση. Το παράδειγμα σπουδαίων αγωνιστών που έδωσαν απλόχερα την ζωή τους για "έναν κόσμο στο μπόι των ονείρων μας" πρέπει να εμπνέει τους κομμουνιστές και κάθε αγωνιστή του κινήματος!
Σ.Π.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου