Λάβαμε από φίλο του blog το κείμενο που ακολουθεί και που αναφέρεται στην υγιεινή και ασφάλεια στους χώρους δουλειάς και στο νομικό πλαίσιο που υπάρχει. Το θέμα επανήλθε στην επικαιρότητα με την πανδημία και την έλλειψη μέτρων προστασίας στους εργασιακούς χώρους. Έχουμε την αίσθηση ότι όπως μέσα στις λεπτομέρειες «κρύβεται ο διάολος», έτσι και μέσα στην πληθώρα των νόμων και των διατάξεων, καμουφλάρεται η κρατική και εργοδοτική, εγκληματική αδιαφορία και αυθαιρεσία. Αυτό αναδεικνύεται από τα χιλιάδες εγκλήματα της εργοδοσίας (εργατικά ατυχήματα τα βαφτίζουν), που συμβαίνουν. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η αποκάλυψη αυτής της αλήθειας είναι στην αρμοδιότητα του εργατικού κινήματος και η γνώση του νομικού πλαισίου μπορεί να βοηθήσει.
Ευχαριστούμε το φίλο για την συμβολή του.
Στην Ελλάδα ο παλαιότερος νόμος που σχετίζεται με την επαγγελματική υγεία και ασφάλεια είναι το 1920 ν.2273/1920. Από τότε και μέχρι σήμερα υπάρχουν αρκετοί νόμοι όσον αφορά στην υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων.
Ο καθοριστικός νόμος με τον οποίο νομοθετήθηκε προστασία του εργαζόμενου σε σχέση με την υγεία και την ασφάλεια του είναι ο ν.1568/1985 «Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων» και ο οποίος κωδικοποιήθηκε στον Κώδικά Νόμων για την υγεία και την ασφάλεια εργαζομένων N. 3850/2010. Ο παρών Κώδικας έχει ως αντικείμενο την εφαρμογή μέτρων για την προαγωγή της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων κατά την εργασία.
Στο κεφάλαιο Ζ΄ άρθρο 42 αναφέρει ότι ο εργοδότης υποχρεούται να εξασφαλίζει την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων ως προς όλες τις πτυχές της εργασίας και να λαμβάνει μέτρα που να εξασφαλίζουν την υγεία και ασφάλεια των τρίτων.
Στον Κώδικα καθορίζεται ο θεσμός του Τεχνικού Ασφαλείας και του Γιατρού Εργασίας. Ο εργοδότης, που απασχολεί έναν και πάνω εργαζόμενους, υποχρεούται να απασχολεί Τεχνικό Ασφαλείας και ο εργοδότης που απασχολεί πάνω από 50 εργαζόμενους υποχρεούται να απασχολεί και γιατρό εργασίας.
Στα άρθρα του Κώδικά Νόμων 3850/2010 καθορίζονται οι προϋποθέσεις για την επίβλεψη της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων. Ο σχεδιασμός των χώρων εργασίας πρέπει να είναι τέτοιος ώστε να υπολογίζεται ελεύθερη επιφάνεια στην οποία ο εργαζόμενος πρέπει να κινείται ανεμπόδιστά. Θα πρέπει να υπάρχει σχέδιο διαφυγής και διάσωσης καθώς και ανοιχτοί οδοί διαφυγής και διάσωσης. Θα πρέπει να συντηρούνται οι χώροι εργασίας και να συντηρούνται τακτικά τα συστήματα ασφαλείας. Οι διάδρομοι κυκλοφορίας να είναι ανοιχτοί και ανεμπόδιστοι. Ο αερισμός των χώρων πρέπει να ανανεώνεται κατάλληλα και σε να είναι ανάλογος της σωματικής προσπάθειας που απαιτείται και ειδικά όταν γίνεται με τεχνητά μέσα αυτά πρέπει να λειτουργούν συνεχώς. Η θερμοκρασία των χώρων πρέπει να είναι ανάλογη της φύσης της εργασίας. Ο φωτισμός ειδικά ο τεχνητός θα πρέπει να είναι ανάλογος της φύσης της εργασίας ενώ προβλέπεται και η υποχρέωση ύπαρξης εφεδρικού φωτισμού σε ορισμένες περιπτώσεις. Συμπληρωματικό Προεδρικό Διάταγμα για τις κτιριολογικές εγκαταστάσεις των χώρων εργασίας είναι το Π.Δ. 16/96 για τους χώρους εργασίας, στο οποίο μεταξύ άλλων προβλέπεται ύπαρξη αποδυτήριων, χώρων διαλλείματος καθώς και χώροι πρώτων βοηθειών, υποχρέωση πυρανίχνευσης και πυρασφάλειας και αναλυτικές κατευθύνσεις για αερισμό, φωτισμό και θερμοκρασία.
Σε άλλο σημείο του Κώδικα Νόμων προβλέπεται η υποχρέωση των εργοδοτών για προστασία από μηχανικούς και ηλεκτρικούς κινδύνους.
Το κεφάλαιο ΣΤ΄ του Κώδικα αναφέρεται στην προστασία των εργαζομένων από φυσικούς, χημικούς και βιολογικούς παράγοντες. Ο εργοδότης οφείλει να γνωρίζει τους κινδύνους τους οποίους συνεπάγονται για την υγεία των εργαζομένων και οφείλει να παίρνει μέτρα ώστε να ελαχιστοποιείται η έκθεση των εργαζομένων σε παράγοντες φυσικούς, χημικούς και βιολογικούς. Ο εργοδότης, ανεξάρτητα από το αν απασχολεί γιατρό εργασίας, υποχρεούται να παραπέμπει σε ιατρικό έλεγχο κάθε εργαζόμενο που εκτίθεται σε παράγοντες α) κατά την πρόσληψή του και στη συνέχεια σε τακτά χρονικά διαστήματα και β) κατά την αλλαγή θέση εργασίας ή μετά από ατύχημα. Δεν επιτρέπεται να απασχολείται εργαζόμενος σε εργασία που συνεπάγεται έκθεση σε παράγοντες αν αυτή είναι αντίθετη με τα πορίσματα του ιατρικού ελέγχου.
Ο εργαζόμενος από τη μεριά του έχει υποχρέωση να εφαρμόζει όλους τους κανόνες υγείας και ασφάλειας και να φροντίζει ανάλογα με τις δυνατότητες του για την υγεία και την ασφάλεια του καθώς και την ασφάλεια και την υγεία των άλλων ατόμων που επηρεάζονται από τις πράξεις ή παραλείψεις του.
Εκτός από τον Κώδικα Νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων υπάρχουν και ειδικά Προεδρικά Διατάγματα που εξειδικεύουν περισσότερο και αναλυτικότερα τις υποχρεώσεις των εργοδοτών. Τα κυριότερα είναι για τους Βιολογικούς παράγοντες το Π.Δ. 186/1995 και το Π.Δ. 174/1997. Για τους χημικούς παράγοντες το Π.Δ. 338/2001 και 339/2001. Για τους φυσικούς παράγοντες όπως θόρυβος, κραδασμοί τα κύρια Π.Δ. 149/2006 και Π.Δ. 176/2005 αντίστοιχα. Σε επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν ή μπορεί να εκτεθούν οι εργαζόμενοι τους σε μόλυβδο ή αμίαντο ισχύουν μεταξύ άλλων και τα ειδικά Π.Δ. 94/1987 και 212/2006 αντίστοιχα. Ενώ υπάρχουν και μια σειρά διαταγμάτων για περιπτώσεις όπου οι εργαζόμενοι εκτίθενται σε καρκινογόνους παράγοντες όπως τα Π.Δ. : 339/1994, 127/2000 .
Με το ΠΔ 395/1994 ο εργοδότης υποχρεούται να θέτει στη διάθεση των εργαζομένων τον κατάλληλο προς εκτέλεση της εργασίας εξοπλισμό ώστε να διασφαλίζεται η ασφάλεια και η υγεία των εργαζομένων κατά τη χρησιμοποίησή του. Με το Π.Δ. 396/1994 ο νομοθέτης διευκρινίζει ότι οι εξοπλισμοί ατομικής προστασίας πρέπει να χρησιμοποιούνται εφόσον οι κίνδυνοι δεν είναι δυνατό να αποφευχθούν ή να περιοριστούν επαρκώς με τεχνικά μέτρα ή μέτρα συλλογικής προστασίας ή μεθόδους ή διαδικασίες οργάνωσης της εργασίας. Με απλά λόγια τα Μέσα Ατομικής Προστασίας είναι το τελευταίο μέτρο από μια σειρά μέτρων που προηγήθηκαν από τον εργοδότη ώστε να εξασφαλίζεται η υγεία και η ασφάλεια των εργαζομένων. Πάντως στο διάταγμα προβλέπεται ότι πρέπει να δίδονται τα κατάλληλα μέσα ατομικής προστασίας δωρεάν και για προσωπική χρήση του εργαζόμενου και θα πρέπει να προσαρμόζονται στον εκάστοτε εργαζόμενο να συντηρούνται και αντικαθίσταται σε τακτά χρονικά διαστήματα και σε κάθε φθορά με έξοδα του εργοδότη. Οι εργαζόμενοι οφείλουν να τα χρησιμοποιούν.
Με το Π.Δ. 397/1994 προβλέπονται οι ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας κατά τη χειρωνακτική διακίνηση φορτίων που συνεπάγονται κίνδυνο για τη ράχη και την οσφυϊκή χώρα και με το Π.Δ. 398/1994 προβλέπονται οι ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας κατά την εργασία με οθόνες οπτικής απεικόνισης.
Με το Π.Δ. 176/1997 δίνεται ιδιαίτερη μέριμνα για τις έγκυες και γαλουχούσες εργαζόμενες. Στις οποίες απαγορεύεται η νυχτερινή εργασία, απαγορεύεται η απόλυση και απαγορεύεται η έκθεση επικίνδυνη για την ασφάλεια και την υγεία τους.
Η νομοθεσία που αφορά στην ασφάλεια και υγεία στην εργασία επισύρει και κυρώσεις αποκλειστικά στους εργοδότες (προς διευκρίνιση σε περίπτωση παρερμηνείας!) σε περίπτωση διαπιστώσεων παράβασης τους, ή/και σε περίπτωση ατυχήματος ή επαγγελματικής ασθένειας.
Ο έλεγχος της νομοθεσίας γίνεται από τους Επιθεωρητές υγείας και ασφάλειας στη εργασία, οι οποίοι είναι δημόσιοι υπάλληλοι του Υπουργείου Εργασίας.
Τα εργατικά ατυχήματα δηλώνονται και διερευνώνται από την Επιθεώρηση Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία. Οι επαγγελματικές ασθένειες όμως πραγματικά «δεν υπάρχουν στην Ελλάδα» δεν δηλώνονται και ούτε είναι εύκολο να διαπιστωθούν, αφού στο σημείο αυτό υπάρχει αρκετή ασάφεια στη νομοθεσία. Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι μόλις το 2012 με το Π.Δ. 41/2012 θεσμοθετήθηκε νομοθέτημα για τις επαγγελματικές ασθένειες.
Τα παραπάνω είναι επιγραμματικά κάποια από τα πιο κύρια διατάγματα που ισχύουν στην Ελλάδα. Η εργατική νομοθεσία που αφορά στην υγεία και την ασφάλεια του εργαζομένου είναι πολύ μεγάλη που καλύπτει αρκετά μεγάλο φάσμα εργασίας. Υπάρχουν φυσικά και σημεία που είναι ασαφή και χρειάζονται διευκρινήσεων.
Σήμερα πολλές φορές οι εργαζόμενοι, με την ανασφάλεια και τις ελαστικές σχέσεις εργασίας που υφίστανται, μην γνωρίζοντας τα δικαιώματα τους ή παραβλέποντας τα, στην ανάγκη τους να εργαστούν με όποιο κόστος, βάζουν σε δεύτερη μοίρα το σημαντικότερο όλων που είναι η υγεία και η ασφάλεια τους.
14 Απρίλη 2020
Εργαζόμενος σε ανασφάλεια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου