23 Ιανουαρίου 2022

ΚΚΕ και κατάρρευση: «Μελέτη και συμπεράσματα» προς ποια κατεύθυνση;

Η χρονική απόσταση πάντα έδινε στους καιροσκόπους τη δυνατότητα ελιγμών. Από αυτό τον κανόνα δεν εξαιρείται η ηγεσία του ΚΚΕ, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις καταρρεύσεις των χωρών του τέως “υπαρκτού σοσιαλισμού” και πρώτα και κύρια της πρώην ΕΣΣΔ. Τα 30 χρόνια που πέρασαν από τότε που με επίσημο διάταγμα “διαλύθηκε” και τυπικά η χώρα αυτή οδήγησαν τα παγκόσμιου βεληνεκούς θραύσματά της να δημιουργήσουν τραύματα σε όλα τα “κόμματα-δορυφόρους” του “κέντρου”. Η ηγεσία του ΚΚΕ, παρ’ ότι κινδύνευσε, κατάφερε να επιβιώσει, να “ανασυγκροτηθεί” και να “αντεπιτεθεί”, όπως ισχυρίζεται. Σήμερα δεν έχει κανένα πρόβλημα να παρουσιάζει εαυτόν ως “δικαιωμένη”, παρά τους τριγμούς που πέρασε στη διεθνή της αναφορά, που βέβαια συνέπεσε χρονικά με την προσπάθειά της να εισέλθει στα σαλόνια τής αστικής διαχείρισης με τις συγκυβερνήσεις του 1989-1990. Και οι δύο πολιτικές επιλογές προσανατολισμού τής στοίχισαν, φυσικά.

Η ίδια η πρώην ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλ. Παπαρήγα, σε συνέντευξή της στο «Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου» 18-19/12/2021 και στο πλαίσιο σχετικού αφιερώματος, αναγκάζεται να επαναφέρει στη μνήμη των αναγνωστών τη βασική τοποθέτηση της ΚΕ του ΚΚΕ της περιόδου του “φαινομένου” της περεστρόικα (ανασυγκρότησης): «Η ΚΕ εκτιμούσε ότι η περεστρόικα ήταν “επανάσταση μέσα στην επανάσταση”, ότι “συμβάλλει στην ανάπτυξη της περισσότερης δημοκρατίας και του σοσιαλισμού”». Απότοκο αυτής της αρχειακής τοποθέτησης υπήρξε η πολεμική που εξαπέλυσε τότε αυτή η ηγεσία όχι μόνο στην “οπορτουνιστική” πτέρυγα του κόμματος και του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου με την οποία συστεγάζονταν και στην οποία αρέσκεται να αναφέρεται αλλά και σε δυνάμεις από τα αριστερά – μεταξύ των οποίων και το ΚΚΕ(μ-λ) – που θεωρούσαν ότι οι καταρρεύσεις είναι “η τελική πράξη του δράματος” της καπιταλιστικής παλινόρθωσης που είχε ξεκινήσει τυπικά με το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ τον Φλεβάρη του 1956. Σε ποια ακριβώς “ανασυγκρότηση” προέβαινε και σε ποια “διαφάνεια” (γκλάσνοστ) προχωρούσε η Νέα Αστική Τάξη (ΝΑΤ) της Ρωσίας το έζησαν και με μια έννοια συνεχίζουν να το βιώνουν στο πετσί τους τόσο οι λαοί της πρώην Σοβιετικής Ένωσης όσο και οι υπόλοιποι ανά τον κόσμο.

Όταν πλέον αποκαλύφθηκε πλατιά στους λαούς το τι ακριβώς σήμαινε αυτή η κατάρρευση, η ηγεσία του ΚΚΕ προσπάθησε να πάρει αποστάσεις, να προβεί σε έναν, ας πούμε, συμβιβασμό εντός του κόμματος με το 13ο Συνέδριο (πράγμα που εμμέσως παραδέχεται) και σήμερα να θεωρεί το 14ο ως απαρχή της “αποκατάστασης του επαναστατικού χαρακτήρα του ΚΚΕ” που συνεχίστηκε με επόμενα Σώματα και Συνδιασκέψεις. Μόνο που το ερώτημα παραμένει αμείλικτο και σε αυτό η ηγεσία του ΚΚΕ δεν απαντά: Γιατί τη στιγμή που συνέβαιναν όλα αυτά τα κοσμοϊστορικά γεγονότα και τα ίδια τα ρεβιζιονιστικά στελέχη στη Ρωσία επέλεγαν να πετάξουν σε παγκόσμια θέα τη φενάκη του “σοσιαλισμού” τους, αυτή είχε λάθος άποψη, εκτίμηση και τοποθέτηση; Και ήταν αρκετό ένα “γράψτε λάθος” που εκστόμιζε ετεροχρονισμένα κατά 6 χρόνια από το 1985 και τη “σύλληψη” της περεστρόικα (το Δεκέμβρη του 1991 με το 14ο) αυτή η ηγεσία για να μη συμπαρασυρθεί στη διάλυση του δικού της κατασκευάσματος; Ακόμη περισσότερο, όλη αυτή τη μακρά περίοδο δεκαετιών, που ταυτίστηκε σε απόλυτο βαθμό με τα προτάγματα σε επίπεδο ιδεολογίας, πολιτικής και οικονομίας του σοσιαλιμπεριαλισμού και της αντεπανάστασης, μπορεί να τη “διαγράψει” μια “αποκατάσταση”;

Η ουσία, βέβαια, και της “φρέσκιας”-σημερινής τοποθέτησης της ηγεσίας του ΚΚΕ αδυνατεί να προσδιορίσει το κοινωνικό σώμα που ηγήθηκε της παλινόρθωσης και της αντεπαναστατικής ανατροπής. Γιατί ούτε στα σοβαρά μπορεί να υποστηριχθεί ότι η “επιβίωση” του (τσαρικού;) κατεστημένου ηγήθηκε της μεγάλης ανατροπής ούτε ασφαλώς έγινε κάποια “στρατιωτική επέμβαση” των υπόλοιπων καπιταλιστικών χωρών στην πρώην ΕΣΣΔ. Πολύ περισσότερο, η αναφορά στην ανάγκη "ωρίμανσης των κομμουνιστικών σχέσεων", τις οποίες θεωρεί γεννημένες και περίπου δεδομένες στην ΕΣΣΔ, απηχεί έναν μηχανιστικό τρόπο αντιμετώπισης της ταξικής πάλης και βρίσκεται σε φανερή αντιδιαστολή με την διαλεκτική-υλιστική αντίληψη. Όταν η μήτρα που σε γέννησε αναζητά τις “απαντήσεις” εκεί που δεν υπάρχουν, τότε, όσο και να λες - πάλι ετεροχρονισμένα - ότι στο σοσιαλισμό διεξάγεται ταξική πάλη, δεν μπορείς να αντιληφθείς και να ψηλαφήσεις το χαρακτήρα των νέων αντιθέσεων που γεννά η τιτάνια προσπάθεια σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Ακόμη και τον Λένιν και τα συμπεράσματά του, πολύ περισσότερο τον Στάλιν στις αναφορές του στα “Οικονομικά Προβλήματα του Σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ”, λάθος θα τους ερμηνεύεις! Ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, θα προσπαθείς να τους “εντάξεις” χοντροκομμένα στο σημερινό σου αφήγημα! Δεν προσφέρονται, ωστόσο, για τέτοιου είδους χρήση…

Θα μπορούσαμε να πάρουμε στα σοβαρά την “αυτοκριτική” της Παπαρήγα για τη “λαθεμένη στρατηγική του κόμματος” εκείνη την περίοδο. Αν αναφερόταν πράγματι στο χαρακτήρα της επανάστασης στη χώρα μας (μιας και μιλάμε για στρατηγική), στις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις που θα πρωτοστατήσουν, στο ποια είναι η βασική και ποια η κύρια αντίθεση που η επαναστατική αυτή κίνηση των μαζών θα λύσει κ.λπ. κ.λπ. Μόνο που αυτή η αποστροφή του λόγου της απαντά στα τότε ζητήματα τακτικής κι όχι στρατηγικής. Στο αν δηλαδή το ΚΚΕ θα προωθούσε την αυτόνομη πορεία του ή αν θα γινόταν “συνιστώσα” ενός ευρύτερου σοσιαλδημοκρατικών προδιαγραφών πολιτικού μορφώματος. Το ερώτημα, φυσικά, δεν αφορούσε το τι ήταν διατεθειμένη να κάνει η ηγεσία του. Άλλωστε, σχεδόν ταυτόχρονα, είχε δώσει δείγματα γραφής. Το ερώτημα αφορούσε κι εξακολουθεί να αφορά το αν γίνεται αποδεκτό από την αστική τάξη και τους δυτικούς ιμπεριαλιστές να παίξει ενεργότερο ρόλο στο αστικό πολιτικό παιχνίδι. Το “στοιχείο” ακριβώς αυτό θα εξακολουθήσει να ταλανίζει την ηγεσία του για καιρό ακόμη. 

ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΚΗ ΣΗΜΑΙΑ

Προτείνουμε επίσης:

30 χρόνια από την κατάρρευση της Ε.Σ.Σ.Δ. - Η ελπίδα του λαού είναι κόκκινη!

Η ρεβιζιονιστική στροφή του 1956, το ΚΚΕ και το μ-λ κίνημα

Για τον Νίκο Ζαχαριάδη και την αντίσταση των Ελλήνων κομμουνιστών στη ρεβιζιονιστική στροφή 

Δεν υπάρχουν σχόλια: