30 Ιανουαρίου 2022

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΟΥ 4808/21 - Δυνατότητες, καθήκοντα, αλλά και προβλήματα

Σημαντική και ελπιδοφόρα ήταν η ανοιχτή σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Εργατικό Κέντρο Αθήνας στις 8/1/2022, με τη συμμετοχή δεκάδων αγωνιστών. Τη σύσκεψη, στην οποία καλούσαν 29 αγωνιστές με σκοπό τη συγκρότηση Πρωτοβουλίας για την κατάργηση του 4808/21 («νόμος Χατζηδάκη») και την περιφρούρηση των συνδικαλιστικών ελευθεριών, παρακολούθησαν δεκάδες εργαζόμενοι και συνδικαλιστές, είτε είχαν ήδη εκφράσει τη συμφωνία τους στην κατεύθυνση που έθετε το κάλεσμα είτε όχι. Εισηγητικά, τέθηκε το ζήτημα της σημασίας του χτυπήματος που φέρνει ο νόμος τόσο στα εργασιακά όσο και στα συνδικαλιστικά δικαιώματα και η αντίστοιχη σημασία που έχει ο αγώνας ενάντιά του. Αγώνας που πρέπει να στοχεύει στην ανατροπή του, την πλήρη κατάργησή του ως νόμου, σε αντίθεση με τη γραμμή «να μείνει στα χαρτιά» η οποία υποτιμά τη σημασία του νόμου αυτού, προβάλλεται ως υπεκφυγή από την αναγκαιότητα πλατιού εργατικού μετώπου για την ανατροπή του και εντέλει κηρύσσει την αποδοχή της επιβολής του. Ο αγώνας για την ανατροπή του νόμου πρέπει να ενισχύει την άρνηση των σωματείων να υποταχτούν στις προδιαγραφές που βάζει ο νόμος και να εφαρμόσουν τις αντεργατικές διατάξεις του.

Η Ταξική Πορεία, ήδη απ’ τις πρώτες επαφές που έγιναν για διερεύνηση της δυνατότητας να συγκροτηθεί μια τέτοια πρωτοβουλία, έθεσε τη θετική της διάθεση να στηρίξει, καθώς εκτιμά ότι ο νόμος Χατζηδάκη αποτελεί κεντρική πολιτική κατεύθυνση για το σύστημα, στη στρατηγική του επίθεση στην εργατική τάξη και τους εργαζόμενους. Ότι διαμορφώνει, για μια ολόκληρη περίοδο, ένα πλαίσιο έντασης της εκμετάλλευσης και «απελευθέρωσης» της εργοδοτικής αυθαιρεσίας, μέσω του γκρεμίσματος του πυρήνα των εργατικών κατακτήσεων (με την ειδική σημασία του 8ώρου, και όχι μόνο). Ότι χτυπάει το δικαίωμα στον ελεύθερο, ανεξάρτητο από κράτος και εργοδοσία, συνδικαλισμό και ποινικοποιεί τη συνδικαλιστική δράση και ειδικά την απεργία. Ότι επιχειρεί ν’ απονεκρώσει τα σωματεία μέσω ασφυκτικού ελέγχου και καταγραφής των μελών, των διαδικασιών, των αποφάσεων και γενικά της δράσης τους, σε κατεύθυνση απαγόρευσης οποιασδήποτε δραστηριότητας μπορεί να βρεθεί απέναντι στην εργοδοσία ή την κυβερνητική πολιτική.

Με αυτή την πολιτική ανάλυση, η Ταξική Πορεία είχε ήδη προσπαθήσει να διερευνήσει δυνατότητες κοινής δράσης, χωρίς ανταπόκριση, με δεδομένο τόσο το θάμπωμα πλήθους συνδικαλιστικών δυνάμεων απ’ το ΠΑΜΕ και τη γραμμή του «ο νόμος να μείνει στα χαρτιά», όσο και την αίσθηση ηττοπάθειας που προκάλεσε η εξέλιξη στον αγώνα πριν την ψήφιση του νόμου. Η πλήρης απουσία κάθε άλλης διαδικασίας μετά τις σχετικές απογευματινές συγκεντρώσεις στις 4 Νοέμβρη, η όλη στάση του ΠΑΜΕ και η επιβεβαίωση (για μια ακόμη φορά) της απροθυμίας του ρεφορμισμού να συγκρουστεί με την αντεργατική πολιτική, η τρανταχτή διάψευση των αυταπατών περί απεργιακού μετώπου στο οποίο δήθεν θα έβαζε πλάτη το ΠΑΜΕ και μια σειρά συνδικαλιστικές ηγεσίες, οδήγησαν τελικά κι άλλες δυνάμεις και αγωνιστές ν’ αναζητήσουν τη συμπόρευση στο στόχο της κατάργησης του νόμου. Έναν στόχο δύσκολο, στον οποίο όμως θα μπορούσαν να συντονιστούν δυνάμεις που, κατά τα άλλα, έχουν -το λιγότερο- διαφορετικές πολιτικές αναλύσεις, ενώ η ανάδειξή του μπορεί ν’ αποτελέσει κοινή αναφορά, αλλά και βάση στήριξης για κάθε εργατικό αγώνα που ξεσπά και ο οποίος έρχεται άμεσα αντιμέτωπος με το νόμο. Η δε επίτευξη ενός τέτοιου στόχου θα αποτελούσε σοβαρότατο πλήγμα για την αντεργατική πολιτική της κυβέρνησης και συνολικά την αντιλαϊκή πολιτική του συστήματος και των εκφραστών του.

Η σύσκεψη κατέγραψε μια ευρεία κοινή αντίληψη σχετικά με τη σημασία του νόμου, καθώς και τη δυνατότητα της πάλης για την κατάργησή του. Κατέγραψε ότι υπάρχουν κι άλλες δυνάμεις με αναφορά στο κίνημα που, ανεξάρτητα αν θέλουν σ' αυτή τη φάση να ενταχθούν οργανικά στην πρωτοβουλία, θέλουν να την παρακολουθούν. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι στη σύσκεψη δεν καταγράφηκε απλά μία γενική πολιτική συμφωνία στον στόχο της ανατροπής, αλλά τέθηκαν και άμεσα ζητήματα για το πώς θα σταθούν τα σωματεία (υπαρκτά ή υπό σύσταση) απέναντι στον νόμο, αναδεικνύοντας τη δυνατότητα της πρωτοβουλίας να αποτελέσει ουσιαστικό σημείο συζήτησης και συντονισμού.

Στη σύσκεψη εκφράστηκε, όμως, και η άποψη που, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, πιο ανοιχτά ή πιο συγκαλυμμένα, υποτιμά τη σημασία του νόμου αυτού, υποτιμά την αναγκαιότητα ύπαρξης μιας τέτοιας πρωτοβουλίας και θεωρεί ότι η γραμμή της ανατροπής του νόμου δεν μπορεί να αποτελέσει στοιχείο αγωνιστικής συμπόρευσης. Η άποψη αυτή (που εκφράστηκε από συνδικαλιστές του ΝΑΡ) επανέφερε μια σειρά από γνωστά επιχειρήματα που έχουν συμβάλει στην υποχώρηση του εργατικού κινήματος: δεν αρκούν οι «μονοθεματικές» πρωτοβουλίες (προφανώς χάριν ενός «συνολικότερου προγράμματος»), δεν αρκεί η πάλη ενάντια στο νόμο (γιατί έτσι κι αλλιώς οι εργατικοί αγώνες βρίσκουν μπροστά τους το νόμο!), η υπεράσπιση του 8ώρου είναι «ελλιπής» αν δεν συνοδεύεται από προτάσεις για μείωση του χρόνου εργασίας (η γνωστή υποτίμηση της κατάκτησης του 8ώρου και συνολικά των εργατικών κατακτήσεων, χάριν των «σύγχρονων» αναγκών), αλλά ακόμη και ότι ο νόμος 4808 είναι «ένας ακόμη αντεργατικός νόμος» στοιχεία του οποίου εφαρμόζονται ήδη εδώ και χρόνια και, άρα, η ανατροπή του θα πρέπει να εντάσσεται στη συνολικότερη κατεύθυνση για ανατροπή όλων των αντεργατικών νόμων.

Η άποψη αυτή απαντήθηκε από πολλές τοποθετήσεις οι οποίες -στο πνεύμα του καλέσματος για τη συγκρότηση της πρωτοβουλίας- επιχειρηματολόγησαν πάνω στην κρισιμότητα της επίθεσης που δρομολόγησε αυτός ο νόμος και στην ανάγκη συγκροτημένης γραμμής και απάντησης από την πλευρά του εργατικού κινήματος. Αναδείχτηκε ξανά η σημασία άμεσης ανάδειξης κοινής γραμμής και στάσης στα σωματεία, υποστήριξης της γραμμής άρνησης εφαρμογής του νόμου άμεσα (καθώς πλευρές του μπαίνουν ήδη σε εφαρμογή βάζοντας τεράστια εμπόδια στη συνδικαλιστική δράση) και όχι γενικά και αόριστα σε ένα απροσδιόριστο μέλλον.

Αυτή η διαφωνία φαίνεται ότι κλόνισε δυνάμεις που στηρίζουν την πρωτοβουλία, παρ’ ότι η άποψη αυτή είχε διατυπωθεί πολύ νωρίτερα, με χαρακτηριστική την άρνηση των συγκεκριμένων συνδικαλιστών να συνυπογράψουν το αρχικό κάλεσμα. Το αποτέλεσμα είναι η αγωνιστική διάθεση που εκφράστηκε στη σύσκεψη να κινδυνεύει να μείνει χωρίς συνέχεια. Ωστόσο, παρά τις συνεχείς ταλαντεύσεις, η πρωτοβουλία κατάφερε να συμφωνήσει μια πρόταση πάλης προς τα σωματεία, τις συνδικαλιστικές δυνάμεις και τους εργαζόμενους, καθώς και πρόταση για μια πρώτη συγκέντρωση ενάντια στον ν.4808/21, το Σάββατο 12 Φλεβάρη.

Όμως, είναι κρίσιμη η ανάγκη επιμονής στη σωστή κατεύθυνση που αναδεικνύει η πρωτοβουλία. Είναι σημαντικό να κατανοηθεί ότι η γραμμή πάλης που ανέδειξε ξεκάθαρα η σύσκεψη είναι ζωτικής σημασίας και ότι -αν υπηρετηθεί αποφασιστικά- μπορεί να αποτελέσει άμεσα γραμμή συσπείρωσης ενός μεγάλου αγωνιστικού δυναμικού, σε κάθε πόλη. Και ήδη η πραγματικότητα της εφαρμογής του νόμου 4808 βοά για την ανάγκη αυτή, σε πείσμα «συνολικών» σχεδίων και βαρύγδουπων διακηρύξεων.

Ο αποφασιστικός αγώνας για την κατάργηση του νόμου παραμένει ζητούμενο. Το ζήτημα είναι αν και πώς μπορεί να δοθεί αυτός ο αγώνας. Οι όροι που είχαν διαμορφωθεί πριν την ψήφισή του, απέτυχαν να την αποτρέψουν (αντίθετα, συμπληρώθηκε προς το χειρότερο την τελευταία μέρα). Σήμερα, απαιτείται να οικοδομηθούν πολύ καλύτεροι όροι. Στην πράξη, και στο αν αυτή διευκολύνει ή βάζει εμπόδια στη συγκρότηση όρων ανατροπής του νόμου, κρίνεται τι σημασία δίνει κάθε δύναμη και κάθε αγωνιστής στο πολιτικό ζήτημα. Είναι πάντως βέβαιο ότι καμία δύναμη, μικρότερη ή μεγαλύτερη, δεν μπορεί να το «προσπεράσει», γιατί ήδη το βρίσκει και θα το βρίσκει όλο περισσότερο μπροστά της. Και έχει μεγάλη σημασία τι θα έχει οικοδομηθεί για να στηριχτεί.

ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΚΗ ΣΗΜΑΙΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια: