Οι ιμπεριαλιστές και η Τουρκία την «επόμενη μέρα»

Κατ’ αρχήν είναι ένα ερώτημα το τι σηματοδοτεί η επιλογή της τούρκικης ηγεσίας να δείχνει από την πρώτη στιγμή της απόπειρας «με το δάχτυλο τον Γκιουλέν»; Η οποία έφτασε σε δηλώσεις της (έστω και αν μαζεύτηκαν μετά) να λέει πως, εάν οι ΗΠΑ δεν εκδώσουν τον Γκιουλέν στην Τουρκία, αυτό σημαίνει πως είναι ένοχες, δηλαδή είναι πίσω από το πραξικόπημα. Αφορούν την ανάγκη και μόνο του Ερντογάν να περιορίσει/εξαλείψει ένα ισχυρό κέντρο επιρροής στο εσωτερικό της Τουρκίας (σ΄ αυτό στέκονται οι περισσότεροι αναλυτές); Έχει τόσα ακράδαντα στοιχεία η τουρκική ηγεσία πως ο Γκιουλέν είναι επικεφαλής του πραξικοπήματος; Ή μήπως με αυτό τον τρόπο ο Ερντογάν λέει έμμεσα αυτό που δεν μπορεί να πει άμεσα και που δεν αφορά τον Γκιουλέν και την τυχόν καθοδήγηση από μέρους του της απόπειρας, αλλά τις ίδιες τις ΗΠΑ και τις κινήσεις που έκαναν διαμέσου ή και χωρίς τον Γκιουλέν;
Από την άλλη, τι σημαίνει η εξίσου έντονη απάντηση του Κέρι πως αυτές οι δηλώσεις της τουρκικής ηγεσίας μπορεί να τραυματίσουν ανεπανόρθωτα τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις; Ή η πολύ μεγαλύτερης σημασίας δήλωσή του, με αφορμή τις χιλιάδες συλλήψεις στην Τουρκία αλλά και τη συζήτηση που έχει ανοίξει για την επαναφορά της θανατικής ποινής, σύμφωνα με την οποία το ΝΑΤΟ θα εξετάζει εξονυχιστικά τη συμπεριφορά της Τουρκίας όσον αφορά την τήρηση της δημοκρατίας και της νομιμότητας ώστε αυτή να συνάδει με την ιδιότητα του μέλους;!! Η οποία επίσης «μαζεύτηκε» από τον εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζον Κίρμπι που ήλθε να διασαφηνίσει πως, αν και το ΝΑΤΟ θα παρακολουθεί στενά τις κινήσεις της τουρκικής κυβέρνησης, «είναι πολύ νωρίς να ειπωθεί ότι κινδυνεύει η συμμετοχή της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ».
Και επειδή το ΝΑΤΟ και οι επικεφαλής του, ΗΠΑ, φυσικά και δεν νοιάζονται για τη δημοκρατία, νομίζουμε πως οι αμερικάνοι ιμπεριαλιστές θέτουν δύο βασικά ζητήματα. Από τη μία απαιτούν να μπει φρένο στο ξήλωμα των κρατικών μηχανισμών, που περιλαμβάνει στελέχη με τα οποία είχαν διαμορφώσει σοβαρές σχέσεις εξάρτησης και αποτελούσαν κανάλια μεταφοράς και εμπέδωσης των αμερικανικών προτεραιοτήτων στο σύνολο του τουρκικού κράτους. Από την άλλη, θέτουν εμμέσως πλην σαφώς την απαίτησή τους η τουρκική ηγεσία να ευθυγραμμιστεί με τους αμερικανονατοϊκούς σχεδιασμούς που αφορούν την περιοχή, η σοβαρότητά τους είναι δεδομένη για μας και τους οποίους θα δούμε πιο συγκεκριμένα τι αφορούν το επόμενο διάστημα.
Η ιστορία με τη βάση του Ιντσιρλίκ είναι ενδεικτική και για τις δύο πλευρές που θίγουμε. Έτσι, πραγματοποιείται σύλληψη του διοικητή της βάσης του Ιντσιρλίκ με την κατηγορία ότι έδωσε αεροπλάνα στους πραξικοπηματίες και ταυτόχρονα με εντολή της τουρκικής ηγεσίας διεξάγεται έρευνα για το πώς χρησιμοποιήθηκε η βάση και από ποιους στη διάρκεια του πραξικοπήματος. Αυτό σε συνδυασμό με τις πρόσφατες δηλώσεις περί χρησιμοποίησης της βάσης και από τη Ρωσία πρέπει να ήταν ένα ακόμα καμπανάκι (ή καμπάνα;) για τις ΗΠΑ.
Οι ιμπεριαλιστές της ΕΕ, και ειδικότερα η Γαλλία και η Γερμανία, εμφανίστηκαν αρκετά ανήσυχοι σε σχέση με την απόπειρα πραξικοπήματος και ήταν πιο κοντά σε θέσεις υπεράσπισης της «δημοκρατικής κυβέρνησης της Τουρκίας». Ωστόσο, αμέσως μετά και με αφορμή τη θανατική ποινή και, «αντί να αντιδράσουν για τα πραγματικά αντιδημοκρατικά βήματα του Ερντογάν», όπως αναφέρει το Der Spiegel για τους δικούς του λόγους, βρήκαν αφορμή να θέσουν στην άρχουσα τάξη της Τουρκίας το ζήτημα των αναμεταξύ τους σχέσεων. Έτσι, με κοινή ανακοίνωσή τους η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Φεντερίκα Μογκερίνι, και ο επίτροπος για την Πολιτική Γειτονίας και τη Διεύρυνση, Γιοχάνες Χαν, ενώ επανέλαβαν την «πλήρη στήριξή τους στους δημοκρατικούς θεσμούς της χώρας», δήλωσαν κατηγορηματικά πως υπάρχει ασυμβίβαστο μεταξύ της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας και της επαναφοράς της θανατικής ποινής σ’ αυτήν. Κάτι που επιβεβαίωσαν οι «28» της ΕΕ με κοινή τους ανακοίνωση. Με την οποία επιπλέον απηύθυναν έκκληση προς την τουρκική ηγεσία «για αυτοσυγκράτηση και αποφυγή περαιτέρω βίας». Φοβούμενοι για το τι μπορεί αυτό να προκαλέσει στο εσωτερικό της Τουρκίας και ενόσω υπάρχει το μεγάλο για την ΕΕ ζήτημα του προσφυγικού, για το οποίο έχουν στηρίξει μια σειρά ελπίδες για τη διαχείρισή του στην αντιδραστική συμφωνία με τη γειτονική χώρα.
«Τέλος», θα θέλαμε να σημειώσουμε την εν θερμώ δήλωση (το πραξικόπημα δεν είχε τελειώσει ακόμα) του Λαβρόφ που καλούσε σε αποφυγή αιματοχυσίας και προσπάθεια επίλυσης των πολιτικών ζητημάτων στα πλαίσια του συντάγματος της χώρας, θέλοντας –πιστεύουμε- να αναδείξει το ρόλο της Ρωσίας ως υπεύθυνης δύναμης αλλά και να δώσει χρόνο στη Μόσχα να μελετήσει τις εξελίξεις.
Το επόμενο διάστημα θα δώσει κάποιες απαντήσεις για το πώς θα διαμορφωθούν οι σχέσεις της Τουρκίας με τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, ειδικότερα τις δυτικές και με… το ειδικό βάρος που κατέχει ανάμεσά τους η σχέση εξάρτησης της Τουρκίας από τις ΗΠΑ. Γι’ αυτήν την τελευταία να υπογραμμίσουμε μόνο την πεποίθησή μας πως το πλαίσιο εξάρτησης της Τουρκίας από τις ΗΠΑ μπορεί να «επαναδιατυπώνεται» κάθε φορά με βάση τις εξελίξεις και τη σχετική δυνατότητα της τουρκικής αστικής τάξης, η αμφισβήτηση όμως της στρατηγικής σχέσης εξάρτησης από τις ΗΠΑ περνάει μέσα από ατσάλι και αίμα.